چکیده اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی است که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه بشری محسوب شده و موجب رکود اجتماعی در زمینه‌های مختلف می‌گردد، همچنین ویرانگری‌های حاصل از آن زمینه‌ساز سقوط بسیاری از ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را به طور جدی به مخاطره می‌اندازد.کشور ایران به دلیل شرایط خاص و همجواری با مراکز عمده تولید کننده مواد مخدر و قرار گرفتن در بهترین و کوتاهترین مسیر ترانزیت در چند دهه اخیر گذرگاه انتقال مواد مخدر از افغانستان به اروپا بوده است.در ایران مبارزه با کشت، توزیع و مصرف مواد مخدر دارای فراز و نشیب‌های زیادی بوده است به طوریکه قبل از انقلاب اسلامی غالباً دولت‌ها تحت نظارت خود اقدام به کشت و تولید مواد مخدر می‌نمودند و بعضی از شاهزادگان در حوزه‌های مافیایی خود اقدام به قاچاق مواد مخدر می‌نمودند و از موقعیت استراتژیک ایران در راه ترانزیت و قاچاق مواد مخدر که از منطقه شرق آسیا و خصوصاً از هلال طلایی صادر می‌شد همکاری و باجگیری می‌کردند تا اینکه در بعد از انقلاب اسلامی دولت مصمم به مبارزه با مواد مخدر در داخل ومرزهای کشور شد و ملت‌ها و حکومت‌ها در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی درک کردند که چنانچه هر چه زودتر چاره‌ای برای رفع این معضل اجتماعی نیندیشند بشریت به سراشیبی سقوط خواهد رفت. لذا ابتدا بعضی از حکومت‌ها که آسیب‌پذیری نفوذ مواد مخدر در میان مردم خود را لمس کردند سازوکار مبارزه و جلوگیری از آن را آماده و مردم را در راه عدم استفاده از مواد مخدر بسیج کردند و از طرفی با استفاده از قانونمندی به برخورد با تولید، توزیع و مصرف‌کنندگان اینگونه مواد پرداختند اما به زودی معلوم شد که مبارزه شهروندان و حکومت صرفاً در داخل کشور نمی‌تواند مؤثر باشد و باید با همسایگان مرزی و فرامرزی نیز در مبارزه و جلوگیری از تولید، توزیع و مصرف همگرایی به وجود آید. کشورهای جهان در آغاز قرن بیستم دریافتند که سرنوشت آنها در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر کاملاً به یکدیگر وابسته است و برای مبارزه با اعتیاد و کنترل تولید مواد مخدر غیرقانونی اقدامات گسترده‌ای را در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی به انجام رسانیدند.فهرست مطالبچکیده.................................................................................................................................................................... آپیشگفتار .............................................................................................................................................................. دمقدمه .................................................................................................................................................................... وبیان مسئله ........................................................................................................................................................... 1فایده و اهمیت تحقیق ......................................................................................................................................... 3روش تحقیق ......................................................................................................................................................... 5سئوالات تحقیق.................................................................................................................................................... 6فرضیات تحقیق..................................................................................................................................................... 7بخش اوّل: بررسی مواد روانگردان و مخدر در اسناد ملّی ................................................................................. 8فصل اوّل: آشنایی با مواد روانگردان و مخدر.................................................................................................. 9مبحث اوّل: تعاریف................................................................................................................................................ 11گفتار اوّل: تعریف مواد مخدر................................................................................................................... 11گفتار دوّم: تعریف مواد روانگردان ......................................................................................................... 12مبحث دوّم: تاریخچه............................................................................................................................................. 13گفتار اوّل: تاریخچه مواد مخدر................................................................................................................ 13گفتار دوّم: تاریخچه مواد روانگردان....................................................................................................... 15مبحث سوم: اقسام مواد مخدر و روانگردان........................................................................................................ 18گفتار اوّل: اقسام مواد مخدر.................................................................................................................... 18گفتار دوّم: اقسام مواد روانگردان........................................................................................................... 22مبحث چهارم: تأثیرات مواد مخدر و روانگردان................................................................................................... 28گفتار اوّل: تأثیرات مواد مخدر و روانگردان بر جسم و روان انسان ...................................................... 28گفتار دوّم: تأثیرات مواد مخدر و روانگردان بر اجتماع ......................................................................... 32فصل دوّم: بررسی مواد روانگردان و مخدر در حقوق داخلی ایران .............................................................. 34مبحث اوّل: بررسی مبانی فقهی اسلام پیرامون مواد مخدر................................................................................ 37گفتار اوّل: بیان مستندات فقهی در مورد مواد مخدر............................................................................. 37گفتار دوّم: بیان فتاوای مراجع عظام در مورد مواد مخدر ..................................................................... 39مبحث دوّم: سیر تحوّلات قانونگذاری در زمینه مبارزه با مواد روانگردان و مخدر در حقوق ایران ................. 41گفتار اوّل: دوران قبل از انقلاب جمهوری اسلامی ایران ....................................................................... 41گفتار دوّم: دوران پس از انقلاب جمهوری اسلامی ایران ....................................................................... 45مبحث سوم: مواد روانگردان و مخدر از دیدگاه حقوق کیفری ایران ................................................................. 55گفتار اوّل: بررسی عناصر تحقق جرائم مرتبط با مواد روانگردان و مخدر............................................ 56گفتار دوّم: آئین دادرسی و شیوه رسیدگی به جرائم مرتبط با مواد روانگردان و مخدر ..................... 67مبحث چهارم: بررسی و تحلیل موافقتنامه‌های کمک و همکاری دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دوَل دیگر 69گفتار اوّل: بررسی اسناد دو جانبه .......................................................................................................... 69گفتار دوّم: بررسی اسناد منطقه‌ای ......................................................................................................... 71بخش دوّم: بررسی مواد روانگردان و مخدر در اسناد بین‌المللی ................................................................. 73فصل اوّل: سیر قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی و لزوم همکاری در زمینه مبارزه با مواد روانگردان و مخدر در ابعاد بین‌المللی ................................................................................................................................................................... 74مبحث اوّل: لزوم همکاری و عوامل مؤثر در چگونگی شکل‌گیری قوانین بین‌المللی مواد مخدر و روانگردان 76گفتار اوّل: تاریخچه شکل‌گیری قوانین بین‌المللی ................................................................................ 76گفتار دوّم: عوامل مؤثر در ایجاد نهادهای بین‌المللی ........................................................................... 85گفتار سوم: لزوم اقدامات بین‌المللی در امر مبارزه با مواد مخدر و روانگردان .................................... 86مبحث دوّم: بررسی مهمترین کنوانسیون‌های بین‌المللی مواد مخدر و روانگردان و تأثیر آنها در عرصه جهانی 88گفتار اوّل: کنوانسیون واحد مواد مخدر سال 1961 ................................................................................ 88گفتار دوّم: کنوانسیون مربوط به مواد روانگردان 1971 و پروتکل اصلاحی معاهده واحد 1961 مصوب 1972 ژنو 92گفتار سوم: کنوانسیون بین‌المللی مواد مخدر و روانگردان 1988 ...................................................... 97مبحث سوم: نقش ارکان اصلی سازمان ملل متّحد در زمینه مبارزه با مواد مخدر ............................................ 105گفتار اوّل: مجمع عمومی و تنظیم و تصویب اسناد جدید (2003- 1976) ............................................. 105گفتار دوّم: شورای اقتصادی و اجتماعی (ECOSOC) ......................................................................... 109مبحث چهارم: استراتژی و اهداف اصلی برنامه بین‌المللی کنترل مواد مخدر .................................................. 113گفتار اوّل: طرح ساختار کلی و اهداف اصلی برنامه بین‌المللی UNDCP ........................................... 113گفتار دوّم: طرح ساختار کلی و اهداف اصلی برنامه بین‌المللی UNOCE .......................................... 117گفتار سوم: اقدامات UNDCP و UNODC در سطح جهانی ............................................................ 120گفتار چهارم: اقدامات UNDCP و UNODC در سطح ملّی ............................................................. 125فصل دوّم: بررسی تطبیقی اسناد ملّی و بین‌المللی در زمینه مواد روانگردان و مخدر ............................ 128مبحث اوّل: بررسی اثرگذاری کنوانسیون‌های بین‌المللی در قوانین داخلی ایران .......................................... 130گفتار اوّل: اثرپذیری مقررات داخلی از کنوانسیون واحد مواد مخدر 1961 ......................................... 130گفتار دوّم: اثرپذیری مقررات داخلی از کنوانسیون مربوط به مواد روانگردان 1971 .......................... 131گفتار سوم: اثرپذیری مقررات داخلی از کنوانسیون مواد مخدر و روانگردان 1988 .......................... 133مبحث دوّم: بررسی وجوه اشتراک مفاد کنوانسیون‌های بین‌المللی با قوانین داخلی ایران ........................... 136گفتار اوّل: اشتراک در مواد مخدر تحت نظارت (دلیوری) ..................................................................... 136گفتار دوّم: اشتراک در ضبط، توقیف اموال و عواید ناشی از قاچاق ..................................................... 137گفتار سوم: اشتراک در آموزش و پژوهش.............................................................................................. 142مبحث سوم: بررسی وجوه افتراق مفاد کنوانسیون‌های بین‌المللی با قوانین داخلی ایران ............................. 146گفتار اوّل: تفاوت در معاضدت و نیابت قضایی ....................................................................................... 146گفتار دوّم: تفاوت در استرداد مجرمین و انتقال دادرسی ..................................................................... 149گفتار سوم: تفاوت در سیاست جنایی مبنی بر مجازات اعدام ............................................................... 151نتیجه‌گیری ........................................................................................................................................................... 154فهرست منابع ....................................................................................................................................................... 159 فایل ورد با قابلیت ویرایش