فهرست مطالبمقدمهفصل اول : وضعيت منطقه كردستان در اواخر جنگ جهاني دومالف – ورود روسها به منطقهب – تكاپوهاي كردهافصل دوم : كومله ژ . ك (ژيانده نه وي كردستان)الف – شكل گيري كومله ژ . كب – ورود قاضي محمد به كوملهج – واقعه شهرباني مهابادد – معرفي قاضي محمدذ – فعاليتهاي شوروي در منطقه و ارتباط آن با كوملهفصل سوم : حزي دمكراتالف – فرآيند شكل گيري حزب دمكراتب – تأسيس حزب و اهداف آنج – ورود بارزانيها به ايران و اعلام جمهوريفصل چهارم : يكسال حكومت كردستانالف – اقدامات و فعاليتهاي جمهوري كردستان در منطقهب – مناسبات و روابط فرقه دمكرات كردستان و آذربايجانفصل پنجم : الف – علل و عوامل فروپاشي جمهوري كردستان1- عوامل داخلي2- عوامل خارجيب – ورود نيروهاي دولت مركزي به منطقه و تسليم شدن قاضي محمدج- محاكمه قاضي محمدد – اتهامات قاضي محمدذ – دفاعيات قاضي محمدنتيجه گيريمنابع و مآخذفصل اول : وضعيت منطقه كردستان در اواخر جنگ جهاني دوم :الف – ورود روسها به منطقهدر جريان جنگ جهاني دوم، سپتامبر 1941، نيروهاي شوروي و انگليس به سمت ايران حمله آوردند با اشغال ايران به وسيله اين نيروها حكومت استبدادي رضاخان برافتاد و سربازان ارتش او پراكنده شدند در اين شرايط سراسر مناطق ايران به اشغال متفقين درآمد و از جمله منطقه غربي كشور و به ويژه دو استان آذربايجان و كردستان به دليل همسايه بودن با شوروي تحت سلطه نيروهاي شوروي درآمد.در چنين شرايطي كه از اقتدار حكومت مركزي در منطقه كاسته شده بود مردمان منطقه به فكر دادخواهي در برابر ستم‌هاي چندين ساله رژيم پهلوي افتادند و روحية ناسيوناليستي مردم منطقه به منصة ظهور رسيد و قبايل كردي كه در كوهستانهاي مرز عراق و تركيه يعني در شمال از ماكو، در ساية آرارات، تا قصر شيرين واقع بر شاهراه كرمانشاه بغداد مي‌زيستند. در صدد برآمدند از اين فرصت استفاده نمايند.روسها به رؤساي اين عشاير اجازه دادند امور خود را با استقلال اداره كنند و از آنها جز اين نمي‌خواستند كه امنيت منطقه را حفظ كنند و غلةمورد نياز ارتش سرخ را تأمين كنند.ب – تكاپوي كردهادر حاشية جنوبي كردستان، نزديك شاهراه كرمانشاه – بغداد، كه يكي از پيوندگاههاي تداركاتي بين متفقين غربي و اتحاد شوروي قبايل كرد توانستند از نو استقلال عمل خود را بازيابند. زيرا نيروهاي دولت ايران از اين منطقه گريخته بودند و آن را خالي گذاشته بودند. در آغاز اين حركتها از مريوان و كوههاي اورامان شروع شد كه محمود خان كاني ساناني حكومتي ناپايدار در آنجا تشكيل داده بود و پس از آن بانه بود كه در آنجا حسمه رشيد خان كه مدت زيادي به عراق تبعيد شده بود در بازگشت مجدد حكومتي تشكيل داده بود كه سردشت و سقز را هم شامل مي‌شد. كه اين دو دولت هر دو به وسيله نيروهاي مركزي هر دو را شكست دادند و به عراق راندند و در پاييز 1945 منطقه سقز و با نه و سردشت در اختيار نيروهاي دولتي قرار گرفت.بدين ترتيب تنها منطقه رضائيه كه بزرگترين شهر اين منطقه ساوجيلاغ (مهاباد كنوني) است خالي از اقتداي دولت مركزي بود.
فهرست مطالبمقدمهفصل اول : وضعيت منطقه كردستان در اواخر جنگ جهاني دومالف – ورود روسها به منطقهب – تكاپوهاي كردهافصل دوم : كومله ژ . ك (ژيانده نه وي كردستان)الف – شكل گيري كومله ژ . كب – ورود قاضي محمد به كوملهج – واقعه شهرباني مهابادد – معرفي قاضي محمدذ – فعاليتهاي شوروي در منطقه و ارتباط آن با كوملهفصل سوم : حزي دمكراتالف – فرآيند شكل گيري حزب دمكراتب – تأسيس حزب و اهداف آنج – ورود بارزانيها به ايران و اعلام جمهوريفصل چهارم : يكسال حكومت كردستانالف – اقدامات و فعاليتهاي جمهوري كردستان در منطقهب – مناسبات و روابط فرقه دمكرات كردستان و آذربايجانفصل پنجم : الف – علل و عوامل فروپاشي جمهوري كردستان1- عوامل داخلي2- عوامل خارجيب – ورود نيروهاي دولت مركزي به منطقه و تسليم شدن قاضي محمدج- محاكمه قاضي محمدد – اتهامات قاضي محمدذ – دفاعيات قاضي محمدنتيجه گيريمنابع و مآخذفصل اول : وضعيت منطقه كردستان در اواخر جنگ جهاني دوم :الف – ورود روسها به منطقهدر جريان جنگ جهاني دوم، سپتامبر 1941، نيروهاي شوروي و انگليس به سمت ايران حمله آوردند با اشغال ايران به وسيله اين نيروها حكومت استبدادي رضاخان برافتاد و سربازان ارتش او پراكنده شدند در اين شرايط سراسر مناطق ايران به اشغال متفقين درآمد و از جمله منطقه غربي كشور و به ويژه دو استان آذربايجان و كردستان به دليل همسايه بودن با شوروي تحت سلطه نيروهاي شوروي درآمد.در چنين شرايطي كه از اقتدار حكومت مركزي در منطقه كاسته شده بود مردمان منطقه به فكر دادخواهي در برابر ستم‌هاي چندين ساله رژيم پهلوي افتادند و روحية ناسيوناليستي مردم منطقه به منصة ظهور رسيد و قبايل كردي كه در كوهستانهاي مرز عراق و تركيه يعني در شمال از ماكو، در ساية آرارات، تا قصر شيرين واقع بر شاهراه كرمانشاه بغداد مي‌زيستند. در صدد برآمدند از اين فرصت استفاده نمايند.روسها به رؤساي اين عشاير اجازه دادند امور خود را با استقلال اداره كنند و از آنها جز اين نمي‌خواستند كه امنيت منطقه را حفظ كنند و غلةمورد نياز ارتش سرخ را تأمين كنند.ب – تكاپوي كردهادر حاشية جنوبي كردستان، نزديك شاهراه كرمانشاه – بغداد، كه يكي از پيوندگاههاي تداركاتي بين متفقين غربي و اتحاد شوروي قبايل كرد توانستند از نو استقلال عمل خود را بازيابند. زيرا نيروهاي دولت ايران از اين منطقه گريخته بودند و آن را خالي گذاشته بودند. در آغاز اين حركتها از مريوان و كوههاي اورامان شروع شد كه محمود خان كاني ساناني حكومتي ناپايدار در آنجا تشكيل داده بود و پس از آن بانه بود كه در آنجا حسمه رشيد خان كه مدت زيادي به عراق تبعيد شده بود در بازگشت مجدد حكومتي تشكيل داده بود كه سردشت و سقز را هم شامل مي‌شد. كه اين دو دولت هر دو به وسيله نيروهاي مركزي هر دو را شكست دادند و به عراق راندند و در پاييز 1945 منطقه سقز و با نه و سردشت در اختيار نيروهاي دولتي قرار گرفت.بدين ترتيب تنها منطقه رضائيه كه بزرگترين شهر اين منطقه ساوجيلاغ (مهاباد كنوني) است خالي از اقتداي دولت مركزي بود.