فهرست مطالبعنوان صفحهمقدمه 1عوامل موثر در عمليات تكميل3پرزسوزي5آهارگيري7آهارگيري با اسيد7آهارگيري با روش تخمير8آهارگيري با مواد اكسيد كننده8آهارگيري با آنزيم9آهارگيري آهارهاي محلول در آب14- پخت15- سفيدگري18سفيدگري كالاي سلولزي با آب اكسيژنه19عمل سفيد كنندگي آب اكسيژنه، تجزيه و تركيب آن با سلولز21تجزيه و فعال شدن آب اكسيژنه بوسيله قليا22تجزيه و فعال شدن آب اكسيژنه بوسيله فلزات سنگين23تجزيه و فعال شدن آب اكسيژنه با تبديل آن به مشتقاتي با فعاليت بالاتر24اثر سيليكات سديم روي پايداري محلول پراكسيدها24- مرسريزاسيون25اثر قليا بر روي الياف سلولزي27اثر مرسريزاسيون بر روي ساختمان و خواص ليف28الف- اثر مرسريزاسيون روي ساختمان ليف پنبه30ب- اثر مرسريزاسيون روي خواص ليف30- عوامل موثر در عمليات مرسريزاسيون31الف- اثر دما32ب- اثر زمان33ج- اثر غلظت34د- نوع قليا34هـ- نيروي كشش35و- اثر مواد مرطوب كننده36- چاپ37مقدمه37چاپ با رنگدانه ها (پيگمنت)38غلظت دهنده هاي مناسب براي رنگدانه ها40الف- غلظت دهنده امولسيون40ب- غلظت دهنده نيم امولسيون40ج- غلظت دهنده مصنوعي41- عمليات تكميل مقدماتي پارچه هاي بافته شده پنبه- پلي استر41پخت پارچه هاي پنبه- پلي استر43سفيدگري پارچه هاي پنبه- پلي استر45- انجام عمليات آزمايشگاهي با توجه به دستورالعملها ونسخه‌هاي موجود رويمخلوط پنبه - پلي استر45الف- عمليات آهارگيري روي مخلوط پنبه- پلي استر47ب- عمليات پخت روي مخلوط پنبه- پلي استر48ج- عمليات سفيدگري مخلوط پنبه- پلي استر توسط آب اكسيژنه50د- عمليات مرسريزاسيون روي مخلوط پنبه- پلي استر51- چاپ نمونه هاي تكميل شده توسط پيگمنتها54نحوه تهيه غلظت دهنده امولسيون55نقش اوره در خمير چاپ56نقش و اهميت غلظت دهنده در خمير چاپ57- نتايج به دست آمده بعد از چاپ نمونه هاي تكميل شده61 مقدمهعمليات تكميل مقدماتي پارچه‌هاي پنبه‌اي و مخلوط پنبه- پلي‌استر:منظور از عمليات تكميل مقدماتي، عملياتي است كه كالاي خام را براي رنگرزي و چاپ و يا عرضه به صورت سفيد آماده مي‌سازد. اين عمليات ممكن است با توجه به كاربرد و خواص مطلوب در مراحل مختلف توليد مثل: الياف باز، فتيله، نخ و پارچه انجام گيرد.در مقابل اين عمليات، تكميل مكانيكي و يا تكميل عالي قرار دارد كه عملياتي است كه جهت بخشيدن بعضي از خواص مثل افزايش خاصيت ايزولاسيون گرمايي، ضد چروك، ضدآب و غيره به كالاي سفيد و يا رنگي مي‌باشد كه ممكن است به صورت شيميايي و يا مكانيكي انجام شود. در حالت كلي واژه تكميل شامل مقدمات، تكميل مكانيكي و تكميل عالي است.انجام عمليات تكميل مقدماتي يكنواخت، تضمين كننده گرفتن نتيجه يكنواخت در عمليات رنگرزي و چاپ مي‌باشد. از اين رو از نقطه نظر كالا، انجام يكنواخت و موثر اين عمليات اهميت فراواني را دارا مي‌باشد.به علت بالا بودن مصرف پارچه‌هاي پنبه‌اي و به ويژه مخلوط پنبه- پلي‌استر، مقدمات آنها مورد توجه بوده و از آنجائيكه اين نوع پارچه‌ها به علت كاربرد خود نمي‌توانند قيمت چندان بالايي داشته باشند نكات زير كمك زيادي به پائين آوردن هزينه تكميلي آنها نموده است:1- مداوم كردن عمليات2- انجام عمليات مختلف در يك مرحله3- استفاده از روشهايي كه انجام عمليات را بدون استفاده از انرژي گرمايي ممكن مي‌سازد و هزينه كل را با صرفه‌جويي در مصرف گرما پائين مي‌آورد.پارچه‌هاي پنبه‌اي و مخلوط پنبه- الياف مصنوعي نسبت به پارچه‌هاي ديگر به مراحل مقدماتي بيشتري احتياج دارد و پارچه بايستي پس از اتمام مراحل مقدمات، از خواص زير برخوردار باشد:1- درجه بالا و يكنواخت خوب رنگينه بر اثر تورم زياد و يكنواخت2- عدم وجود مواد ناخالصي همراه پنبه3- عدم كاهش درجه پلي مريزاسيون پنبه بر اثر عمليات تكميل4- درجه سفيدي كافي براي كسب رنگهاي روشن5- رطوبت يكنواخت.تمام پارچه‌هاي نساجي پس از خروج از سالن بافندگي كم و بيش داراي مقاديري ناخالصي و عيوب مي‌باشند لذا لازم است بمنظور آماده كردن پارچه براي عمليات تكميل اصلي آنرا تحت عمليات مقدمات تكميل قرار داد در غير اين صورت امكان برطرف كردن آنها ضمن و يا پس از عمليات تكميلي براحتي ميسر نخواهد بود.ناخالصيها و عيوب موجود در روي پارچه‌هاي خام را مي‌توان در سه گروه بيان كرد.1- ناخالصيهاي مواد اوليه مانند خار و خاشاك- رنگ- الياف خشن و ضخيم Kemp2- عيوب ريسندگي: مانند گره‌ها و پيوندهاي نامناسب در نقاط نازك و كلفت نخ و همچنين لكه‌هاي حاصل از روغن‌هايي كه براي روغنكاري ماشين‌آلات مصرف شده است.3- عيوب بافندگي: مانند پاره‌گيهاي نخهاي تار و پود- اشتباه در شانه و سايه‌دار شدن طولي پارچه- اشتباه در تراكم پود و ياكو بيده شدن پود و سايه دار شدن عرضي پارچه- اشتباه در چله كشي- اشتباه در پودگذاري و همچنين اثر روغنهاي ماشين‌آلات بافندگي در پارچه.عوامل موثر در عمليات تكميل:براي به دست آوردن يك تكميل مناسب در روي پارچه بايد عوامل موثر در عمليات تكميل را در نظر گرفت اين عوامل عبارتند از:1- نوع و جنس الياف بكار رفته در پارچه و حالت و ترتيب قرار گرفتن آنها در پارچه2- خواص فيزيكي پارچه، مانند قدرت تورم آن در آب به طوري كه هر گاه پارچه در حالت خشك يا مرطوب و يا در حرارت بالا و يا پائين و يا تحت تاثير فشار و يا اصطكاك قرار گيرد حالت تكميل شده آن متفاوت بوده و چگونگي اين تغييرات بستگي به شرايط عمليات خواهد داشت.3- قدرت جذب و تركيب با مواد شيميايي و پايداري فعل و انفعالات شيميايي حاصل4- حساسيت الياف پارچه به مواد تكميل و يا شيميايي و يا روشهاي بكار رفته شده و شرايط عمليات تكميل مانند رطوبت، حرارت، فشار، زمان و PH محيط.5- ساختمان بافت پارچه اثر زيادي در عمليات تكميلي دارد. مثلاً پارچه‌اي كه داراي بافت ساده باشد قابليت پذيرش اغلب عمليات تكميلي را دارد در صورتي كه پارچه‌اي كه در بافت آن از نخهاي فانتزي استفاده شده باشد عمليات تكميلي را محدودتر مي‌سازد. اثر نخ و ساختمان پارچه در عمليات تكميلي در پارچه‌هاي تريكو باف محسوستر مي‌باشد و اكثر پارچه‌هاي تريكوباف را بعلت ضعف در ثبات بعدي نمي‌توان تحت عمليات تكميل معمولي قرار داد.بنابراين هر چقدر ساختمان پارچه پيچيده‌تر باشد انجام عمليات تكميلي در روي آن محدودتر شده و يا اينكه مستلزم عمليات تكميلي و با روشهاي تكميلي بخصوص خواهد بود.بايد اضافه كرد كه صنعت و هنر عمل تكميل در درجه اول بستگي به تجربه عملي و مهارت شخص تكميل كننده و در درجه دوم بستگي به اطلاعات عملي از ماهيت فيزيكي و شيميايي پارچه و مواد تكميلي دارد تا توسعه و پيشرفتهاي جديدي را در اين صنعت عرضه كند.مراحل مختلفي را كه ممكن است پارچه‌هاي پنبه‌اي و يا مخلوط پنبه- پلي استر تكميل شوند به قرار زير مي‌باشد:1- پرزسوزي 2- آهارگيري3- پخت4-سفيدگري 5- مرسريزاسيون اينك به شرح تك تك اين عمليات مي‌پردازيم:پرزسوزي:منظور از پرز انتهاي الياف است كه سر از سطح نخ در آورده و سطح پارچه را مي‌گيرد. پرز اثرات منفي بر ظاهر و زيبايي پارچه مي‌گذارد به اين ترتيب كه بعد از عمليات رنگرزي و چاپ اين الياف روشن‌تر از رنگ بافت به نظر مي‌رسد. پرز همچنين از ظرافت خطوط مرزي در عمليات چاپ مي‌كاهد و كسب جلا را براي پارچه مشكل مي‌سازد. در مواردي مثل چاپ غلتكي ممكن است، اين الياف در پارچه جدا شده و در گراور غلتك قرار گيرد و يا آنكه در چاپ تخت (اسكرين) به تيغه يا پاروي ماشين چسبيده و چاپ را با اشكال روبرو سازد. براي جلوگيري از اين اثرات منفي، پرز در فرآيند پرزسوزي از پارچه جدا مي‌گردد در عمليات پرزسوزي پارچه در حالت كاملاً باز و تحت كشش با سرعتي بين 50 تا 300 متر در دقيقه از مقابل مشعل مي‌گذرد اين عمل را مي‌توان همچنين به كمك صفحات فلزي داغ و يا كويل الكتريكي انجام داد. به هر حال شعله به علت قدرت نفوذ زياد در منفذهاي پارچه، بهترين وسيله پرزسوزي است. بهترين زمان براي انجام پرزسوزي بعد از آهارگيري مي‌باشد. زيرا بر اثر جدا شدن آهار از نخ، تمام الياف كوتاه آزاد گرديده و از سطح پارچه دور مي‌گردد. از آنجايي كه پرزسوزي بعد از آهارگيري به خشك كردن احتياج دارد معمولاً پرزسوزي قبل از آهارگيري انجام مي‌شود. پرزسوزي قبل از آهارگيري راندمان كمتري را نسبت به پرزسوزي بعد از آهارگيري دارد و نايكنواخت‌تر مي‌باشد. در پرزسوزي مخلوط پنبه- پلي استر ممكن است گلوله‌هاي كوچك ذوب شده پلي‌استر سطح پارچه را فرا گيرد. اين گلوله‌ها در رنگرزي، رنگينه بيشتري را به خود جذب كرده و ظاهر پارچه رنگي را نايكنواخت مي‌سازد. در صورت وجود چنين عيبي مي‌توان پرزسوزي پارچه‌هاي پنبه- پلي‌استر را به بعد از اتمام رنگرزي و خشك كردن انجام داد. شايان توجه است كه در پرزسوزي بايد پرز به صورت موثر سوخته شده و در عين حال به پارچه صدمه‌اي وارد نيايد. واضح است كه يكنواختي پرزسوزي داراي اهميت فراوان بوده و در نظر گرفتن نكات زير به كسب آن كمك مي‌كند:1- يكنواخت بودن شعله گاز در عرض پارچه2- يكنواخت بودن فاصله پارچه از شعله3- فشار گاز يكنواخت و قدرت يكنواخت هواكش ماشينماشين پرزسوزي مجهز به چهار كوره مي‌باشد كه در صورت احتياج مي‌توان از دو شعله براي هر طرف پارچه استفاده كرد در اين ماشين هوا به داخل پمپ شده و بعد از مخلوط شدن با گاز به كوره تغذيه و مشتعل مي‌گردد. سيلندرهاي كوره‌ها توسط جريان آب، سرد مي‌گردند و در صورت عدم جريان آب سرد، امكان ذوب شدن سيلندرها وجود دارد. در موقع تعويض پارچه، كوره‌ها توسط سوييچ الكتريكي به عقب برگشته تا از سوختن پارچه جلوگيري گردد پارچه‌هاي ظريف بعد از ترك ماشين پرزسوزي معمولاً از يك مخزن آب گذشته و پس از عبور از يك جفت غلتك فولادي پيچيده مي‌شود. مخزن آب علاوه بر خاموش كردن جرقه‌هاي احتمالي روي پارچه، عمل شستشو را نيز تا حدودي انجام مي‌دهد و مي‌توان به آن مواد آهارگير اضافه نمود. پارچه‌هاي ضخيم معمولاً از مخزن آب عبور نكرده و مستقيماً غلتك مي‌گردند. روي بعضي از ماشينهاي پرزسوزي ممكن است غلتك خشك كني جهت خشك كردن كامل پارچه قبل از ورود به ماشين قرار داشته باشد و همچنين ممكن است كه غلتكهاي جرقه‌گير در آخرين قسمت ماشين قرار داده شود تا از حمل جرقه توسط پارچه جلوگيري بعمل آيد. سرعت معمولي پرزسوزي براي پارچه‌هاي ظريف حدود 220-200 متر در دقيقه و براي پارچه‌هاي ضخيم حدود 120 متر در دقيقه مي‌باشد. پارچه را ممكن است كه از يك و يا هر دو رو پرزسوزي نمود.آهارگيري:آهاري كه در مرحله مقدمات بافندگي به منظور حفظ نخهاي تار از سايش و گسيختگي و در نتيجه بالا بردن راندمان ماشين بافندگي به آنها اضافه گرديده است در رنگرزي و در عمليات چاپ زايد بوده و بايد در اولين فرصت از پارچه جدا گردد.برطرف كردن آهار نشاسته با يكي از چهار روش زير ممكن است:1- آهارگيري با اسيد 2- آهارگيري با روش تخمير3- آهارگيري با اكسيد كننده‌ها4- آهارگيري با آنزيمآهارگيري با اسيد:پارچه پنبه‌اي را كه قبلاً پرز سطح آن گرفته شده است از محلول 5/0- 1 درصد اسيد سولفوريك عبور مي‌دهند و در حرارت 40 درجه سانتيگراد بمدت 4 ساعت انبار مي‌كنند تا آهار نشاسته آن متلاشي شود و سپس كالا را قبل از خشك شدن شستشو مي‌دهند قبل از شستشو نبايد كالا را خشك كرد زيرا غلظت اسيد بعلت مهاجرت و تجمع در نقاط معين افزايش پيدا كرده و كالا را متلاشي مي‌سازد محلول اسيد رقيق علاوه بر تجزيه آهار نشاسته كالا، مقداري از ناخالصيهاي كالاي سلولزي را نيز برطرف مي‌سازد.آهارگيري با روش تخمير:پارچه آهار دار را پس از پرزسوزي و خروج از جعبه اختناق بصورت لايه لايه در حوضچه‌هايي انباشته مي‌كنند و بمدت 24 ساعت در حرارت مناسب به حال خود نگه مي‌دارند كه بدين ترتيب اين خيساندن طولاني كمك به برطرف شدن آهار نشاسته و بعضي از ناخالصيهاي ديگر محلول در آب مي‌كند. باكتريهايي كه بصورت طبيعي در آب وجود دارند در حرارت 40-25 درجه سانتيگراد تكثير پيدا كرده و در نتيجه توليد آنزيمي مي‌كنند كه موجب تجزيه نشاسته مي‌شود و نشاسته تجزيه شده در شستشوي بعدي با آب برطرف مي‌شود. در اين روش فعل و انفعالات شيميايي و تخمير حاصل قابل كنترل نبوده و محصولات جانبي نامطلوب مانند كپك و غيره نيز به دست مي‌آيد كه بعضز از اين مواد باعث تجزيه سلولز مي‌گردد.آهارگيري با مواد اكسيد كننده:
فهرست مطالبعنوان صفحهمقدمه 1عوامل موثر در عمليات تكميل3پرزسوزي5آهارگيري7آهارگيري با اسيد7آهارگيري با روش تخمير8آهارگيري با مواد اكسيد كننده8آهارگيري با آنزيم9آهارگيري آهارهاي محلول در آب14- پخت15- سفيدگري18سفيدگري كالاي سلولزي با آب اكسيژنه19عمل سفيد كنندگي آب اكسيژنه، تجزيه و تركيب آن با سلولز21تجزيه و فعال شدن آب اكسيژنه بوسيله قليا22تجزيه و فعال شدن آب اكسيژنه بوسيله فلزات سنگين23تجزيه و فعال شدن آب اكسيژنه با تبديل آن به مشتقاتي با فعاليت بالاتر24اثر سيليكات سديم روي پايداري محلول پراكسيدها24- مرسريزاسيون25اثر قليا بر روي الياف سلولزي27اثر مرسريزاسيون بر روي ساختمان و خواص ليف28الف- اثر مرسريزاسيون روي ساختمان ليف پنبه30ب- اثر مرسريزاسيون روي خواص ليف30- عوامل موثر در عمليات مرسريزاسيون31الف- اثر دما32ب- اثر زمان33ج- اثر غلظت34د- نوع قليا34هـ- نيروي كشش35و- اثر مواد مرطوب كننده36- چاپ37مقدمه37چاپ با رنگدانه ها (پيگمنت)38غلظت دهنده هاي مناسب براي رنگدانه ها40الف- غلظت دهنده امولسيون40ب- غلظت دهنده نيم امولسيون40ج- غلظت دهنده مصنوعي41- عمليات تكميل مقدماتي پارچه هاي بافته شده پنبه- پلي استر41پخت پارچه هاي پنبه- پلي استر43سفيدگري پارچه هاي پنبه- پلي استر45- انجام عمليات آزمايشگاهي با توجه به دستورالعملها ونسخه‌هاي موجود رويمخلوط پنبه - پلي استر45الف- عمليات آهارگيري روي مخلوط پنبه- پلي استر47ب- عمليات پخت روي مخلوط پنبه- پلي استر48ج- عمليات سفيدگري مخلوط پنبه- پلي استر توسط آب اكسيژنه50د- عمليات مرسريزاسيون روي مخلوط پنبه- پلي استر51- چاپ نمونه هاي تكميل شده توسط پيگمنتها54نحوه تهيه غلظت دهنده امولسيون55نقش اوره در خمير چاپ56نقش و اهميت غلظت دهنده در خمير چاپ57- نتايج به دست آمده بعد از چاپ نمونه هاي تكميل شده61 مقدمهعمليات تكميل مقدماتي پارچه‌هاي پنبه‌اي و مخلوط پنبه- پلي‌استر:منظور از عمليات تكميل مقدماتي، عملياتي است كه كالاي خام را براي رنگرزي و چاپ و يا عرضه به صورت سفيد آماده مي‌سازد. اين عمليات ممكن است با توجه به كاربرد و خواص مطلوب در مراحل مختلف توليد مثل: الياف باز، فتيله، نخ و پارچه انجام گيرد.در مقابل اين عمليات، تكميل مكانيكي و يا تكميل عالي قرار دارد كه عملياتي است كه جهت بخشيدن بعضي از خواص مثل افزايش خاصيت ايزولاسيون گرمايي، ضد چروك، ضدآب و غيره به كالاي سفيد و يا رنگي مي‌باشد كه ممكن است به صورت شيميايي و يا مكانيكي انجام شود. در حالت كلي واژه تكميل شامل مقدمات، تكميل مكانيكي و تكميل عالي است.انجام عمليات تكميل مقدماتي يكنواخت، تضمين كننده گرفتن نتيجه يكنواخت در عمليات رنگرزي و چاپ مي‌باشد. از اين رو از نقطه نظر كالا، انجام يكنواخت و موثر اين عمليات اهميت فراواني را دارا مي‌باشد.به علت بالا بودن مصرف پارچه‌هاي پنبه‌اي و به ويژه مخلوط پنبه- پلي‌استر، مقدمات آنها مورد توجه بوده و از آنجائيكه اين نوع پارچه‌ها به علت كاربرد خود نمي‌توانند قيمت چندان بالايي داشته باشند نكات زير كمك زيادي به پائين آوردن هزينه تكميلي آنها نموده است:1- مداوم كردن عمليات2- انجام عمليات مختلف در يك مرحله3- استفاده از روشهايي كه انجام عمليات را بدون استفاده از انرژي گرمايي ممكن مي‌سازد و هزينه كل را با صرفه‌جويي در مصرف گرما پائين مي‌آورد.پارچه‌هاي پنبه‌اي و مخلوط پنبه- الياف مصنوعي نسبت به پارچه‌هاي ديگر به مراحل مقدماتي بيشتري احتياج دارد و پارچه بايستي پس از اتمام مراحل مقدمات، از خواص زير برخوردار باشد:1- درجه بالا و يكنواخت خوب رنگينه بر اثر تورم زياد و يكنواخت2- عدم وجود مواد ناخالصي همراه پنبه3- عدم كاهش درجه پلي مريزاسيون پنبه بر اثر عمليات تكميل4- درجه سفيدي كافي براي كسب رنگهاي روشن5- رطوبت يكنواخت.تمام پارچه‌هاي نساجي پس از خروج از سالن بافندگي كم و بيش داراي مقاديري ناخالصي و عيوب مي‌باشند لذا لازم است بمنظور آماده كردن پارچه براي عمليات تكميل اصلي آنرا تحت عمليات مقدمات تكميل قرار داد در غير اين صورت امكان برطرف كردن آنها ضمن و يا پس از عمليات تكميلي براحتي ميسر نخواهد بود.ناخالصيها و عيوب موجود در روي پارچه‌هاي خام را مي‌توان در سه گروه بيان كرد.1- ناخالصيهاي مواد اوليه مانند خار و خاشاك- رنگ- الياف خشن و ضخيم Kemp2- عيوب ريسندگي: مانند گره‌ها و پيوندهاي نامناسب در نقاط نازك و كلفت نخ و همچنين لكه‌هاي حاصل از روغن‌هايي كه براي روغنكاري ماشين‌آلات مصرف شده است.3- عيوب بافندگي: مانند پاره‌گيهاي نخهاي تار و پود- اشتباه در شانه و سايه‌دار شدن طولي پارچه- اشتباه در تراكم پود و ياكو بيده شدن پود و سايه دار شدن عرضي پارچه- اشتباه در چله كشي- اشتباه در پودگذاري و همچنين اثر روغنهاي ماشين‌آلات بافندگي در پارچه.عوامل موثر در عمليات تكميل:براي به دست آوردن يك تكميل مناسب در روي پارچه بايد عوامل موثر در عمليات تكميل را در نظر گرفت اين عوامل عبارتند از:1- نوع و جنس الياف بكار رفته در پارچه و حالت و ترتيب قرار گرفتن آنها در پارچه2- خواص فيزيكي پارچه، مانند قدرت تورم آن در آب به طوري كه هر گاه پارچه در حالت خشك يا مرطوب و يا در حرارت بالا و يا پائين و يا تحت تاثير فشار و يا اصطكاك قرار گيرد حالت تكميل شده آن متفاوت بوده و چگونگي اين تغييرات بستگي به شرايط عمليات خواهد داشت.3- قدرت جذب و تركيب با مواد شيميايي و پايداري فعل و انفعالات شيميايي حاصل4- حساسيت الياف پارچه به مواد تكميل و يا شيميايي و يا روشهاي بكار رفته شده و شرايط عمليات تكميل مانند رطوبت، حرارت، فشار، زمان و PH محيط.5- ساختمان بافت پارچه اثر زيادي در عمليات تكميلي دارد. مثلاً پارچه‌اي كه داراي بافت ساده باشد قابليت پذيرش اغلب عمليات تكميلي را دارد در صورتي كه پارچه‌اي كه در بافت آن از نخهاي فانتزي استفاده شده باشد عمليات تكميلي را محدودتر مي‌سازد. اثر نخ و ساختمان پارچه در عمليات تكميلي در پارچه‌هاي تريكو باف محسوستر مي‌باشد و اكثر پارچه‌هاي تريكوباف را بعلت ضعف در ثبات بعدي نمي‌توان تحت عمليات تكميل معمولي قرار داد.بنابراين هر چقدر ساختمان پارچه پيچيده‌تر باشد انجام عمليات تكميلي در روي آن محدودتر شده و يا اينكه مستلزم عمليات تكميلي و با روشهاي تكميلي بخصوص خواهد بود.بايد اضافه كرد كه صنعت و هنر عمل تكميل در درجه اول بستگي به تجربه عملي و مهارت شخص تكميل كننده و در درجه دوم بستگي به اطلاعات عملي از ماهيت فيزيكي و شيميايي پارچه و مواد تكميلي دارد تا توسعه و پيشرفتهاي جديدي را در اين صنعت عرضه كند.مراحل مختلفي را كه ممكن است پارچه‌هاي پنبه‌اي و يا مخلوط پنبه- پلي استر تكميل شوند به قرار زير مي‌باشد:1- پرزسوزي 2- آهارگيري3- پخت4-سفيدگري 5- مرسريزاسيون اينك به شرح تك تك اين عمليات مي‌پردازيم:پرزسوزي:منظور از پرز انتهاي الياف است كه سر از سطح نخ در آورده و سطح پارچه را مي‌گيرد. پرز اثرات منفي بر ظاهر و زيبايي پارچه مي‌گذارد به اين ترتيب كه بعد از عمليات رنگرزي و چاپ اين الياف روشن‌تر از رنگ بافت به نظر مي‌رسد. پرز همچنين از ظرافت خطوط مرزي در عمليات چاپ مي‌كاهد و كسب جلا را براي پارچه مشكل مي‌سازد. در مواردي مثل چاپ غلتكي ممكن است، اين الياف در پارچه جدا شده و در گراور غلتك قرار گيرد و يا آنكه در چاپ تخت (اسكرين) به تيغه يا پاروي ماشين چسبيده و چاپ را با اشكال روبرو سازد. براي جلوگيري از اين اثرات منفي، پرز در فرآيند پرزسوزي از پارچه جدا مي‌گردد در عمليات پرزسوزي پارچه در حالت كاملاً باز و تحت كشش با سرعتي بين 50 تا 300 متر در دقيقه از مقابل مشعل مي‌گذرد اين عمل را مي‌توان همچنين به كمك صفحات فلزي داغ و يا كويل الكتريكي انجام داد. به هر حال شعله به علت قدرت نفوذ زياد در منفذهاي پارچه، بهترين وسيله پرزسوزي است. بهترين زمان براي انجام پرزسوزي بعد از آهارگيري مي‌باشد. زيرا بر اثر جدا شدن آهار از نخ، تمام الياف كوتاه آزاد گرديده و از سطح پارچه دور مي‌گردد. از آنجايي كه پرزسوزي بعد از آهارگيري به خشك كردن احتياج دارد معمولاً پرزسوزي قبل از آهارگيري انجام مي‌شود. پرزسوزي قبل از آهارگيري راندمان كمتري را نسبت به پرزسوزي بعد از آهارگيري دارد و نايكنواخت‌تر مي‌باشد. در پرزسوزي مخلوط پنبه- پلي استر ممكن است گلوله‌هاي كوچك ذوب شده پلي‌استر سطح پارچه را فرا گيرد. اين گلوله‌ها در رنگرزي، رنگينه بيشتري را به خود جذب كرده و ظاهر پارچه رنگي را نايكنواخت مي‌سازد. در صورت وجود چنين عيبي مي‌توان پرزسوزي پارچه‌هاي پنبه- پلي‌استر را به بعد از اتمام رنگرزي و خشك كردن انجام داد. شايان توجه است كه در پرزسوزي بايد پرز به صورت موثر سوخته شده و در عين حال به پارچه صدمه‌اي وارد نيايد. واضح است كه يكنواختي پرزسوزي داراي اهميت فراوان بوده و در نظر گرفتن نكات زير به كسب آن كمك مي‌كند:1- يكنواخت بودن شعله گاز در عرض پارچه2- يكنواخت بودن فاصله پارچه از شعله3- فشار گاز يكنواخت و قدرت يكنواخت هواكش ماشينماشين پرزسوزي مجهز به چهار كوره مي‌باشد كه در صورت احتياج مي‌توان از دو شعله براي هر طرف پارچه استفاده كرد در اين ماشين هوا به داخل پمپ شده و بعد از مخلوط شدن با گاز به كوره تغذيه و مشتعل مي‌گردد. سيلندرهاي كوره‌ها توسط جريان آب، سرد مي‌گردند و در صورت عدم جريان آب سرد، امكان ذوب شدن سيلندرها وجود دارد. در موقع تعويض پارچه، كوره‌ها توسط سوييچ الكتريكي به عقب برگشته تا از سوختن پارچه جلوگيري گردد پارچه‌هاي ظريف بعد از ترك ماشين پرزسوزي معمولاً از يك مخزن آب گذشته و پس از عبور از يك جفت غلتك فولادي پيچيده مي‌شود. مخزن آب علاوه بر خاموش كردن جرقه‌هاي احتمالي روي پارچه، عمل شستشو را نيز تا حدودي انجام مي‌دهد و مي‌توان به آن مواد آهارگير اضافه نمود. پارچه‌هاي ضخيم معمولاً از مخزن آب عبور نكرده و مستقيماً غلتك مي‌گردند. روي بعضي از ماشينهاي پرزسوزي ممكن است غلتك خشك كني جهت خشك كردن كامل پارچه قبل از ورود به ماشين قرار داشته باشد و همچنين ممكن است كه غلتكهاي جرقه‌گير در آخرين قسمت ماشين قرار داده شود تا از حمل جرقه توسط پارچه جلوگيري بعمل آيد. سرعت معمولي پرزسوزي براي پارچه‌هاي ظريف حدود 220-200 متر در دقيقه و براي پارچه‌هاي ضخيم حدود 120 متر در دقيقه مي‌باشد. پارچه را ممكن است كه از يك و يا هر دو رو پرزسوزي نمود.آهارگيري:آهاري كه در مرحله مقدمات بافندگي به منظور حفظ نخهاي تار از سايش و گسيختگي و در نتيجه بالا بردن راندمان ماشين بافندگي به آنها اضافه گرديده است در رنگرزي و در عمليات چاپ زايد بوده و بايد در اولين فرصت از پارچه جدا گردد.برطرف كردن آهار نشاسته با يكي از چهار روش زير ممكن است:1- آهارگيري با اسيد 2- آهارگيري با روش تخمير3- آهارگيري با اكسيد كننده‌ها4- آهارگيري با آنزيمآهارگيري با اسيد:پارچه پنبه‌اي را كه قبلاً پرز سطح آن گرفته شده است از محلول 5/0- 1 درصد اسيد سولفوريك عبور مي‌دهند و در حرارت 40 درجه سانتيگراد بمدت 4 ساعت انبار مي‌كنند تا آهار نشاسته آن متلاشي شود و سپس كالا را قبل از خشك شدن شستشو مي‌دهند قبل از شستشو نبايد كالا را خشك كرد زيرا غلظت اسيد بعلت مهاجرت و تجمع در نقاط معين افزايش پيدا كرده و كالا را متلاشي مي‌سازد محلول اسيد رقيق علاوه بر تجزيه آهار نشاسته كالا، مقداري از ناخالصيهاي كالاي سلولزي را نيز برطرف مي‌سازد.آهارگيري با روش تخمير:پارچه آهار دار را پس از پرزسوزي و خروج از جعبه اختناق بصورت لايه لايه در حوضچه‌هايي انباشته مي‌كنند و بمدت 24 ساعت در حرارت مناسب به حال خود نگه مي‌دارند كه بدين ترتيب اين خيساندن طولاني كمك به برطرف شدن آهار نشاسته و بعضي از ناخالصيهاي ديگر محلول در آب مي‌كند. باكتريهايي كه بصورت طبيعي در آب وجود دارند در حرارت 40-25 درجه سانتيگراد تكثير پيدا كرده و در نتيجه توليد آنزيمي مي‌كنند كه موجب تجزيه نشاسته مي‌شود و نشاسته تجزيه شده در شستشوي بعدي با آب برطرف مي‌شود. در اين روش فعل و انفعالات شيميايي و تخمير حاصل قابل كنترل نبوده و محصولات جانبي نامطلوب مانند كپك و غيره نيز به دست مي‌آيد كه بعضز از اين مواد باعث تجزيه سلولز مي‌گردد.آهارگيري با مواد اكسيد كننده: