چکیده:مجموعه ای که پیش روی شماست شهر های تهران ،ورامین و طالقان را از جنبه جغرافیایی و تاریخی، ویژگی بافت و طرح و غیره را در ۴ فصل در بر می گیرد فصل اول شامل ۵ بخش است: بخش اول- موقعیت جغرافیایی تهران، بخش دوم- موقعیت تاریخی تهران، بخش سوم- صنایع دستی تهران، بخش چهارم- هنرستان عالی هنرهای ایران، بخش پنجم- شرکت سهامی فرش، فصل دوم دارای ۴ بخش است: بخش اول- سابقه ی تاریخی فرش بافی تهران، بخش دوم- طرح فرش تهران، بخش سوم: رنگ آمیزی، بخش چهارم: بافت، در فصل سوم که در۶ بخش تشکیل شده بخش اول شامل: موقعیت جغرافیایی ورامین، بخش دوم: موقعیت تاریخی ورامین، بخش سوم: طرح ورامین، بخش چهارم: رنگ آمیزی، بخش پنجم: مواد اولیه، بخش ششم: دست بافته های ورامین، که با کوچاندن عشایر از نقاط مختلف ایران به ورامین بافته شده اند می شود .مقدمه:قالی از همان ابتدا به منظور پوشش کف بوجود آمده و در طی آن، زیبایی پسندی بشر موجب گردید روی این دست بافته را با نقوش زیباتزئین نماید.بنابراین امروزه نیز این اثر هنری می بایست با همان هدف بوجود آید، تا احتیاجات بشر امروزی را فراهم نماید. امروزه به سبب بوجود آمدن کف پوشهای فراوان و متنوع و نقوش چشمگیر و رنگارنگ باید به طراحی فرش اهمیت ویژه و با دکوراسیون و معماری امروزه جهان تطبیق داد. کشورما با داشتن منابع عظیم هنری در زمینه فرش که هر کدام از مناطق آن دارای طرح، رنگ و نوع بافت مخصوص به خود است می تواند سلیقه های گوناگون بازار امروزه جهان را تأمین نماید. پس لازم است اصالت ها و سنت های دیرینه کشورمان را بشناسیم و در راستای حفظ هماهنگی آن با سلیقه امروزه بشر حرکت نمائیم ما تلاشی هرچند ناچیز در شناخت فرش استان تهران انجام داده ایم که دلیل عمده آن نبود کتاب و مقاله ای جامع در این زمینه و نزدیکی به محل زندگیمان بود،امید است مورد توجه علاقه مندان قرار گیرد.سابقه ی تاریخی فرش بافی تهرانفرش بافی در تهران سابقه ی زیادی ندارد. ( هانگلدین، ۱۳۷۵: ۹۵ ) ( نصیری، فرش ایران، ۷۴: ۱۰۸ ) ( ورزی، ۱۳۵۰: ۸۰ )شاید در حدود یکصد و پنجاه سال پیش بود که بافت فرش در کارگاههای معدود این شهر شروع شد ولی باید یادآوری کرد که تهران هیچ گاه مرکز قالی بافی مهمی نبوده است و اهمیت تهران از زمان سلسله ی قاجاریه شروع شد. ( نصیری، فرش ایران، ۷۴: ۱۰۸-۱۰۹ )طی دوران سلسله ی قاجاریه تغییرات زیادی در سازمان سنتی و نحوه ی عملکرد در صنعت فرش ایران به وجود می آید، نتیجتاً تأثیر خود را بر فرش بافی به جا می گذارد آنچه که بخصوص از اهمیت زیادی برخوردار است، افزایش چشمگیر تعداد دستگاه های فرش بافی و حجم صادرات فرش از دهه ی ۱۲۹۰ ه.ق تا جنگ جهانی اول می باشد. ( یارشاطر، ۱۳۸۴: ۹۷ )امروزه کارگاههای بزرگی به جز واحد قالی بافی زندان شهر و قسمت اداره ی هنرهای زیبا که در آن از دیرباز قالیهای بسیار نفیسی بافته می شده است، کارگاه مهم دیگری در این دیار نیست فرش های تهران به تعداد کمی به بازار می آیند ولی همان تعداد انگشت شمار نیز همواره شهرت زیادی از لحاظ مرغوبیت بافت و نقشه های زیبا و ابتکاری برای دست بافت های این شهر به همراه می آورند. ( نصیری، فرش ایران، ۱۳۷۴: ۱۰۸-۱۰۹ )در این فرش ها اندازه ها، نقش ها و نقش مایه ها، اقتباسی از دوران صفویه بوده، بخصوص ترنج مرکزی، لچک ترنج و طرح های شبکه ای که با نقش های اسلیمی و شاه عباسی در سرتاسر این دوران بافته می شده است.تصاویر فرش ها در مینیاتورها و نقاشی های اوایل قرن سیزدهم ه.ق برحسب هر هدف خاص مورد نظری که بوده باشد، سبب وارد شدن نقش های کوچک تکراری چون هراتی، میناخانی در گنجینه ی ذخایر طرح ها شده است. نقش بته جقه تکراری، آن گونه که در منسوجات و فرش های دوران قاجار عمومیت داشته، ممکن است در دوران حکومت زندیه عرضه شده باشد. و صف هایی که از منازل متنفزین و صاحب منصبان در اوایل قرن سیزدهم هـ.ق ( ۱۹ م ) شده، گواه برآن است که در آن زمان فرش های هرات نیز مد روز بوده است. با این وجود، حیرت آور آن که، فرش هایی که از لحاظ نقش های متن معمولاً به عنوان « هرات » گروه بندی می شوند تا این تاریخ مشاهده نشده اند که در نقاشی های آن دوره تصویر شده باشند. ( یارشاطر، ۱۳۸۴: ۱۰۱-۱۰۲ )استقرار مرکز اصلی شرکت سهامی فرش ایران در این شهر و نقشی که این شرکت در بهبود کیفیت فرش ایران دارد و همچنین وجود واحدها و کارخانه های متعدد پشم شوئی و ریسندگی و رنگرزی در تهران که مرکز مهم معاملات فرش و مواد اولیه مورد نیاز آن می باشد در مجموع به این شهر موقعیت و اهمیت ویژه ای در هنر و صنعت قالی بافی ایران داده است. ( نصیری، فرش ایران، ۷۴: ۱۰۸-۱۰۹ )در دوران پهلوی تولید فرش در سراسر قرن چهاردهم ه.ق از دیدگاه اشتغال زایی و تقاضای بازارهای داخلی و خارجی مورد نظر بوده است، تا آن جایی که بعد از صنعت تولید و پالایش نفت، مهم ترین صنعت ایران بشمار می رفته است. هرچند در قرن سیزدهم ه.ق ( ۱۹ م ) این صنعت تا حد زیادی به وسیله ی سرمایه های خارجی اداره می شد، اما بعد از جنگ جهانی اول، در نتیجه ی سیاست ایرانی کردن موسسات خارجی که به وسیله ی رضاشاه شروع شد، به تدریج تحت کنترل کارفرمایانان ایران درآمد. بازار فرش که بیشتر برای صادرات تنظیم شده بود، به روند خود ادامه داد بنابراین همین امر باعث شد تا این صنعت تحت تأثیر دوره های اقتصاد جهانی قرار گیرد.به کارگیری رنگ شیمیایی و نبودن نوآوری و خلاقیت در طرح و نقشه ی فرش، در سال های بعد از جنگ جهانی دوم باعث روگردانی شدید خارجی ها از فرش ایران شد.به نظر می رسید تا قبل از سال ۱۳۰۹ ه.ش ( ۱۹۳۰ م ) کار بافتن فرش در درجه ی اول یک فعالیت صنعتی شهری بوده است. بعد از جنگ جهانی دوم، صنعت شکوفان فرش بافی در مناطق روستایی که قبلاً در آنها بافتی انجام می گرفت، رونق و توسعه یافته است. ( یارشاطر، ۱۳۸۴: ۱۱۲-۱۱۳ )به طور کلی تهران را نمی توان مرکز بافت نوع مشخصی فرش و یا طرحهای خاصی نامید اما نظیر تمام شهرهای بزرگ دنیا به عنوان پایتخت همواره جاذبه خاصی برای هنرمندان داشته است. در واقع قالی تهران منطقه وسیعی را در برمی گیرد اما این منطقه وسیع دارای سبکهای متفاوت چه در بافت و چه در طرح و نقش می باشد. خود شهر تهران مرکز تبادل اندیشه در میان گروه کثیری از طراحان معاصر بوده و هست و همین امر باعث عرضه و تولید انواع سبکهای طراحی در این شهر شده است. انبوهی از طرحهای سبک تبریز، اصفهان، کاشان … در فرش امروز تهران نتیجه ی این امر است به همین جهت فرش قدیم و جدید شهر تهران دارای دگرگونیها و چندگانگی در طرح و بافت بوده است. ( صوراسرافیل، شیرین، آشنایی با طرح های ایران و جهان ( ۲ )، ۱۳۷۹: ۱۵۱ )طرح فرش های آن چندان آشنا به چشم نیستند ولی شاید بتوان گفت هر فرش خوش نقش و نگاری که محل بافت آن را نتوان تشخیص داد احتمالاً کار تهران است و حجت ما این است، که این فرش ها کار هنرمندانی است که به علت مزایای شهری تهران از مدت ها پیش در آن رحل اقامت افکنده اند. ( نصیری، فرش ایران ۷۴: ۱۱۰ )فهرست مطالب پایان نامه بررسی فرش استان تهران :فصل اولبخش اولموقعیت جغرافیایی تهرانبخش دومموقعیت تاریخی تهرانتهران دوره پیش از عهد صفویانعهد صفویانتهران دوره ی قاجاریهتهران دوره پهلویبخش سومصنایع دستی استان تهرانبخش چهارمهنرستان عالی هنرهای ایرانبخش پنجمشرکت سهامی فرشفصل دومبخش اولسابقه ی تاریخی فرش بافی تهرانبخش اولطرح فرش تهرانچهره بافینقش گلدانینقش بتهطرح سجاده ای یا محرابینمازیبخش سومرنگ آمیزیمواد اولیهبخش چهارمویژگی بافت : ( نوع گره، رجشمار )فصل سومبخش اولموقعیت جغرافیایی ورامینبخش دومموقعیت تاریخی ورامینبخش سومویژگی طرح ورامینبخش چهارمرنگ آمیزیبخش پنجممواد اولیهبخش ششمویژگی دست بافته های عشایر ورامینفصل چهارمبخش اولویژگی تاریخی و جغرافیایی طالقانبخش دومویژگی فرش طالقاننتیجه گیرینوع فایل : ورد (doc)حجم فایل : ۱۲٫۵ مگابایت (zip)تعداد صفحات : ۱۲۲ صفحهقیمت : 2000 تومان