مقدمه:برنج از گياهان زراعي مهم قاره آسياست . دانه برنج و فراورده هاي حاصل از آن نزديك به 40 درصد غذاي مورد نياز نصف مردم جهان را تشكيل مي دهد و از لحاظ توليد جهاني نيز مي تواند با گندم برابري كند (1).برنج شامل دو گروه زراعي آسيايي و افريقايي است . در برنجهاي گروه آسيايي برنج معمولي يا اوريزا ساتيوا وجود دارد كه بومي آسياست (تصوير 1-1) . در گروه برنج آفريقايي اوريزا گلابريما را مي توان نام برد كه بومي آفريقاست (تصوير 2-1) . حدس زده مي‌شود كه زراعت برنج تقريبا 3000 سال قبل از ميلاد مسيح در كشورهاي هندوستان و چين متداول بوده است . گونه ساتيوا از لحاظ سطح زير كشت، توليد ، و تغذيه اهميت جهاني دارد . ولي زراعت و مصرف برنج گونه گلابريما بسيار كم است. و عمدتا به نقاط پراكنده اي در آفريقا محدود مي شود (1).سطح زير كشت برنج پس از گندم از ساير غلات بيشتر است . نزديك به 90 درصد سطح زير كشت و توليد برنج به كشورهاي خاور دور اختصاص دارد . بيش از نصف محصول سالانه برنج در جهان نيز در دو كشور هندوستان و چين توليد مي شود . سطح زير كشت و توليد منطقه آن به شرح جدول (1-1) است .كشورهاي گرمسيري و نيمه گرمسيري برمه ، تايلند ، ويتنام ، لائوس ، اندونزي ، فيليپين ، پاكستان ، هندوستان ، ايالات متحده آمريكا ، ژاپن ، ايتاليا ، مصر ، اسپانيا ، چين ، برزيل ، كوبا ، مكزيك و استراليا از جمله كشورهاي توليد كننده برنج به شمار مي رود . ميزان توليد برنج در تايلند ، برمه ، ويتنام و لائوس بيش از مصرف داخلي است . نزديك به 90 درصد برنج موجود در بازارهاي بين المللي مربوط به اين چهار كشور است . ايالات متحده امريكا ، برزيل ، ايتاليا و مصر از ديگر كشورهاي صادر كننده برنج هستندتعداد صفحات 60 word فصل اول:4مقدمه:5منطقه6استانها8واژهبرنج. 10فصل دوم:13مشخصاتمورفولوژيكي. 13برگ... 13ريشه :14برگ :14ساقه :15گلآذين :16پنجهزني :17ساختمانگلدربرنج :17فصل سوم:19نقش عناصر غذایی:19اهمیتمواد معدني. 20اثر متابوليكي عناصر غذايي. 20عناصر غذایی پرمصرف:23ازت :23فسفر :24گوگرد:25پتاسيم :26كلسيم. 28منيزيم. 29عناصر غذايي كم مصرف.. 29كمبود مواد غذايي :30علائم كمبود عناصر غذايي:31كمبود ازت nitrogen deficiency. 31كمبود فسفر deficiencyphosphorus. 32كمبودپتاسيم deficiencypotassium.. 32كمبودگوگرد sulfur deficiency. 33كمبودسيليس silicon deficiency. 33كمبودروي zinc deficiency. 33فصل چهارم:35اثرات اقتصادي مصرف كود درشاليزار:36بطوركلي عملكردمحصول برنج به سه عامل بستگي دارد.37كودهاي مناسب براي شاليزار37كودسبز. 38كود دامي. 40كودهاي شيميايي. 41ازت.. 42فسفر. 43پتاس.. 44فصل پنجم:47احتياجاتكودي :47از كاشت تا ابتداي ساقه زدن. 50فصل ششم:56زهكشي. 56نقش زهكشي زيرزميني در مزارع ماندابي. 56حاصلخيزي خاك و پخش كود:57حاصلخيزي خاك و فرونشست آب:57پخش كود :58سرعت فرونشست بهينه (Optimum percolation)60 جدول(1-1)توزيعمنطقهايسطحزيركشتوتوليدشلتوكدرجهاندرسال 1971 برحسب درصد (1)4جدول(2-1)سطحزيركشتوميزانتوليدشلتوكدرسال 1366 درايران (1)7جدول3-1سطحزيركشتوتوليدبرنجدرايران. 8جدول1-2مقايسهخصوصياتسهزيرگونهبرنجهايجاوانيكا،12برنج اينديكا125)فعاليت كاتاليتيكي ، عناصر معدني بوسيله تعيين ساختمان سه بعدي آنزيمها بر فعاليت آنها موثرند . همچنين ممكن است (بعضي ) عناصر در محلهاي فعال آنزيمها مورد نياز باشند و در واكنشهاي آنزيمي بطور مستقيم شركت كنند(4) .جدول 1-3 عناصر مورد نياز براي رشد اغلب گياهان عالي و ميزان متداول آنها در ماده خشك (4)20جدول (5-1) مصرفموادغذاييبرنج (Bilteanu and Birneaur 1979) (2)46جدول 2-5 روندجذبموادغذاييدرمراحلمختلفرشدتا رسيدندربرنج (Bilteaun et al 1983) (2)49جدول 3-5 مقادير NPK توصيهشدهدرزراعتبرنجدرنواحيمختلفدنيا (2)54نمودار رابطه بين كود مصرف شده و عملكرد برنج (7)57جدول 2-5 روندجذبموادغذاييدرمراحلمختلفرشدتا رسيدندربرنج (Bilteaun et al 1983) (2)49جدول 3-5 مقادير NPK توصيهشدهدرزراعتبرنجدرنواحيمختلفدنيا (2)54نمودار رابطه بين كود مصرف شده و عملكرد برنج (7)57