توجه به گردشگری روستایی در اشکال مختلف خود اثرات مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی و محیطی بر جای میگذارد از جمله اثرات مثبت اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی میتوان به ایجاد اشتغال و در آمد، کمک به فراهم شدن خدمات زیربنایی، تشویق توسعه سایر بخشهای اقتصادی و تنوعبخشی به فعالیتهای اقتصادی روستایی اشاره کرد (28 و 1994 و Butleretal).گرچه به طور کلی، اثرات مثبت اقتصادی گردشگری مورد تأیید است ولی بسیاری از محققان بر این عقیدهاند که گردشگری معمولاً هزینههای اقتصادی جامعه میزبان را مثل افزایش قیمت کالا و خدمات، افزایش کاذب قیمت زمین، افزایش هزینه زندگی، برگشت کم سرمایه، فصلی بودن فرصتهای شغلی، جابهجایی در اشتغال افراد بومی و منسوخ شدن برخی فعالیتهای مرسوم مانند کشاورزی و ماهی گیری در نواحی روستایی را موجب میشود. (232 و 2002 و Tosun) معمولاً در مرحله اولیه توسعه گردشگری، فواید اقتصادی بیشتر نمود پیدا میکنند ولی در مراحل بعد توسعه در مقیاس انبوه و کنترل نشده هزینههای اجتماعی و محیطی نیز جلوه گر میشوند.بر اساس تحقیقات انجامگرفته، گردشگری ممکن است آثار منفی متعددی بر محیط داشته باشد که ازدحام، ترافیک، آلودگی، تغییر شکل چشم اندازهای طبیعی و مصرف بیرویه منابع از جمله آثار منفی گردشگری محسوب میشوند. (کاظمی،111،1385) بدین ترتیب همان طور که از توسعه گردشگری فوایدی نصیب نواحی روستایی میشود، توسعه نامناسب آن نیز زیانها و آثار منفی در پی خواهد داشت، با این حال متناسب با عوامل مختلفی چون اهمیت فعالیت گردشگری محلی، ظرفیت گردشگری و فعالیتهای آنها، استحکام محیطزیست محلی و اقتدار فرهنگ و سنن محلی، سطح این تأثیرات تغییر میکند (ریچارد شاریلی،43،1380).روستاهای دهستان آ ب گرم شهر سرعین با جاذبههای طبیعی نظیر چشمههای آب معدنی گرم و سرد مراتع زیبا، آبشارها و آثار باستانی از دیرباز مورد توجه گردشگران شهر سرعین قرار داشته است. گسترش جریانهای گردشگری در این دهستان همراه با فقدان برنامهریزی و مدیریت کارآمد، اثرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و زیستمحیطی را در پی داشته است از این رو، بررسی نگرش ساکنان و گردشگران به اثرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و زیستمحیطی گردشگری برای کاهش تأثیرات منفی درک شده از سوی جامعه میزبان و میهمان و در نهایت، دستیابی به توسعه پایدار و حمایت جامعه میزبان از این فعالیت، ضروری به شمار می رود.در این راستا، این تحقیق اثرات گردشگری را در ابعاد سهگانهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیستمحیطی از دیدگاه ساکنان نواحی روستاهای دهستان آب گرم بخش سرعین به مثابه جامعه میزبان و گردشگران واردشده به روستاهای این دهستان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.مهمترین اهدافی که در این تحقیق دنبال میشود عبارتند از:در این تحقیق هدف کلی بررسی اثرات گردشگری در ابعاد سهگانهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زیستمحیطی توسعه روستایی میباشد بدیهی است اهداف اختصاصی زیر را نیز برای این اهداف کلی مطرح میشود که عبارتند از:-شناسایی انواع جاذبههای گردشگری روستاهای دهستان آبگرم؛-شناسایی اثرات اقتصادی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛-شناسایی اثرات اجتماعی –فرهنگی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛شناسایی اثرات زیستمحیطی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛-بررسی نقش خدمات روستایی در اثربخشی به رونق اقتصادی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛-بررسی اثرات تبلیغات و ارائه راهنمایی لازم به گردشگران بر رونق اقتصادی گردشگری منطقه؛ فهرستمقدمه. 1اهداف تحقیق.. 2ضرورت تحقیق و بیان مسئله. 2پیشینه تحقیق.. 4روستا6گردشگری.. 6گردشگر. 7گردشگر یک روزه7گردشگری روستایی.. 7گردشگری تفریحی و استفاده از تعطیلات... 7گردشگری شهری.. 7گردشگری نوستالژیک... 8گردشگری ژئوتوریسم. 8گردشگری ورزشی.. 8گردشگری اکوتوریسم. 8گردشگری اقتصادی.. 8گردشگری سیاسی.. 8گردشگری میراث موزههای روستایی.. 8گردشگری دهکدهای.. 9گردشگری بومی.. 9گردشگری کشاورزی.. 10گردشگری مزرعه. 10توسعه روستایی.. 10توسعه پایدار روستایی.. 11برنامهریزی روستایی.. 11روش تحقیق (روششناسی)11روش جمعآوری دادهها12جایگاه گردشگری در علم جغرافیا13گردشگری به مثابه یک سیستم. 14گونه شناسی گردشگری.. 15گونه شناسی گردشگری روستایی.. 15اهداف گردشگری.. 15گردشگری خانههای دوم. 16برنامهریزی گردشگری روستایی.. 16جایگاه گردشگری روستایی در برنامههای توسعه روستایی ایران. 18موانع و تنگناهای فرآوری توسعه گردشگری روستایی.. 20گردشگری روستایی ابزاری برای توسعه پایدار. 22اثرات توسعه گردشگری در نواحی روستایی.. 23اثرات اقتصادی گردشگری.. 23گردشگری روستایی به عنوان سیاستباز ساخت سکونتگاههای روستایی.. 24طرح جامع گردشگری استان اردبیل.. 24نتیجهگیری.. 25منابع. 27
اثرات گردشگری در توسعه روستایی در منطقه سرعین
توجه به گردشگری روستایی در اشکال مختلف خود اثرات مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی و محیطی بر جای میگذارد از جمله اثرات مثبت اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی میتوان به ایجاد اشتغال و در آمد، کمک به فراهم شدن خدمات زیربنایی، تشویق توسعه سایر بخشهای اقتصادی و تنوعبخشی به فعالیتهای اقتصادی روستایی اشاره کرد (28 و 1994 و Butleretal).گرچه به طور کلی، اثرات مثبت اقتصادی گردشگری مورد تأیید است ولی بسیاری از محققان بر این عقیدهاند که گردشگری معمولاً هزینههای اقتصادی جامعه میزبان را مثل افزایش قیمت کالا و خدمات، افزایش کاذب قیمت زمین، افزایش هزینه زندگی، برگشت کم سرمایه، فصلی بودن فرصتهای شغلی، جابهجایی در اشتغال افراد بومی و منسوخ شدن برخی فعالیتهای مرسوم مانند کشاورزی و ماهی گیری در نواحی روستایی را موجب میشود. (232 و 2002 و Tosun) معمولاً در مرحله اولیه توسعه گردشگری، فواید اقتصادی بیشتر نمود پیدا میکنند ولی در مراحل بعد توسعه در مقیاس انبوه و کنترل نشده هزینههای اجتماعی و محیطی نیز جلوه گر میشوند.بر اساس تحقیقات انجامگرفته، گردشگری ممکن است آثار منفی متعددی بر محیط داشته باشد که ازدحام، ترافیک، آلودگی، تغییر شکل چشم اندازهای طبیعی و مصرف بیرویه منابع از جمله آثار منفی گردشگری محسوب میشوند. (کاظمی،111،1385) بدین ترتیب همان طور که از توسعه گردشگری فوایدی نصیب نواحی روستایی میشود، توسعه نامناسب آن نیز زیانها و آثار منفی در پی خواهد داشت، با این حال متناسب با عوامل مختلفی چون اهمیت فعالیت گردشگری محلی، ظرفیت گردشگری و فعالیتهای آنها، استحکام محیطزیست محلی و اقتدار فرهنگ و سنن محلی، سطح این تأثیرات تغییر میکند (ریچارد شاریلی،43،1380).روستاهای دهستان آ ب گرم شهر سرعین با جاذبههای طبیعی نظیر چشمههای آب معدنی گرم و سرد مراتع زیبا، آبشارها و آثار باستانی از دیرباز مورد توجه گردشگران شهر سرعین قرار داشته است. گسترش جریانهای گردشگری در این دهستان همراه با فقدان برنامهریزی و مدیریت کارآمد، اثرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و زیستمحیطی را در پی داشته است از این رو، بررسی نگرش ساکنان و گردشگران به اثرات مثبت و منفی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و زیستمحیطی گردشگری برای کاهش تأثیرات منفی درک شده از سوی جامعه میزبان و میهمان و در نهایت، دستیابی به توسعه پایدار و حمایت جامعه میزبان از این فعالیت، ضروری به شمار می رود.در این راستا، این تحقیق اثرات گردشگری را در ابعاد سهگانهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیستمحیطی از دیدگاه ساکنان نواحی روستاهای دهستان آب گرم بخش سرعین به مثابه جامعه میزبان و گردشگران واردشده به روستاهای این دهستان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.مهمترین اهدافی که در این تحقیق دنبال میشود عبارتند از:در این تحقیق هدف کلی بررسی اثرات گردشگری در ابعاد سهگانهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زیستمحیطی توسعه روستایی میباشد بدیهی است اهداف اختصاصی زیر را نیز برای این اهداف کلی مطرح میشود که عبارتند از:-شناسایی انواع جاذبههای گردشگری روستاهای دهستان آبگرم؛-شناسایی اثرات اقتصادی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛-شناسایی اثرات اجتماعی –فرهنگی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛شناسایی اثرات زیستمحیطی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛-بررسی نقش خدمات روستایی در اثربخشی به رونق اقتصادی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه؛-بررسی اثرات تبلیغات و ارائه راهنمایی لازم به گردشگران بر رونق اقتصادی گردشگری منطقه؛ فهرستمقدمه. 1اهداف تحقیق.. 2ضرورت تحقیق و بیان مسئله. 2پیشینه تحقیق.. 4روستا6گردشگری.. 6گردشگر. 7گردشگر یک روزه7گردشگری روستایی.. 7گردشگری تفریحی و استفاده از تعطیلات... 7گردشگری شهری.. 7گردشگری نوستالژیک... 8گردشگری ژئوتوریسم. 8گردشگری ورزشی.. 8گردشگری اکوتوریسم. 8گردشگری اقتصادی.. 8گردشگری سیاسی.. 8گردشگری میراث موزههای روستایی.. 8گردشگری دهکدهای.. 9گردشگری بومی.. 9گردشگری کشاورزی.. 10گردشگری مزرعه. 10توسعه روستایی.. 10توسعه پایدار روستایی.. 11برنامهریزی روستایی.. 11روش تحقیق (روششناسی)11روش جمعآوری دادهها12جایگاه گردشگری در علم جغرافیا13گردشگری به مثابه یک سیستم. 14گونه شناسی گردشگری.. 15گونه شناسی گردشگری روستایی.. 15اهداف گردشگری.. 15گردشگری خانههای دوم. 16برنامهریزی گردشگری روستایی.. 16جایگاه گردشگری روستایی در برنامههای توسعه روستایی ایران. 18موانع و تنگناهای فرآوری توسعه گردشگری روستایی.. 20گردشگری روستایی ابزاری برای توسعه پایدار. 22اثرات توسعه گردشگری در نواحی روستایی.. 23اثرات اقتصادی گردشگری.. 23گردشگری روستایی به عنوان سیاستباز ساخت سکونتگاههای روستایی.. 24طرح جامع گردشگری استان اردبیل.. 24نتیجهگیری.. 25منابع. 27