
عنوان صفحهچکیده1مقدمه2فصل اول: کلیات تحقیق1-1. بیان مسئله41-2. سوال تحقیق51-3. اهداف تحقیق51-4. فرضیه51-5 نوع روش تحقيق51-6 روشگردآوري اطلاعات51-7 ابزارگردآوري اطلاعات61-8روش تجزيه و تحليل اطلاعات61-9سوابق تحقیق61-10محدودیتهای تحقیق81-11. قلمرو تحقیق8فصل دوم: مرور منابع، ادبیات تحقیق2-1 مفهوم كلي خشكسالي112-2 انواع خشكسالي122-2 -1 خشكسالي هواشناختي122-2 -2 خشكسالي هيدرولوژيكي132-2 -2-1 خشكسالي هيدرولوژيكي و آمايش سرزمين(كاربری اراضي)142-2 -3 خشكسالي كشاورزي152-2 -4 خشكسالي اقصادي- اجتماعي152-3 پيامد اثرات خشكسالي162-4- شدت و وسعت خشكسالي162-5 - ملاحظات خشكسالي در رابطه با ايران172-6 ويژگيهاي فضايي و زماني خشكسالي182-6 -1 آغاز و خاتمه خشكسالي182-6 -2 شدت خشكسالي192-6 -3 فراواني خشكسالي202-6 -4 وسعت منطقه اي خشكسالي202 -7 روش هاي مطالعه خشكسالي202 -7-1- روش مطالعه بيلان آبي212-7-2- شاخص ترنتوايت212-7-3 شاخص خشكسالي پالمر(PSDI)222-7-4 روش هاي تحليل جريان252-7-5 روش تحليل داده هاي بارندگي252-7-6 - روشهاي تحليل سينوپتيكي262-7-7 روش استفاده از اطلاعات ژئومورفولوژيك و تاريخي27فصل سوم : روش شناسی یا داده ها و روش کار 3-1 مواد و روش293-1-1 مواد293-2 روش کار29فصل چهارم: یافته های تحقیق4-1ویژگیهای طبیعی محدوده تحقیق314-1-1 موقعیت حوضه سموش314-2- توپوگرافی حوضه سموش334-2-1- واحد کوهستانی کم ارتفاع334-2-2- واحد کوهستانی نسبتا˝ مرتفع334-2-3- واحد کوهستانی بسیارمرتفع334-3- تفسیر نقشه شیب حوضه سموش354-3-1- شیب حوضه354-4- زمین شناسی حوضه سموش384-5- ژئومرفولوژی حوضه سموش404-6- خاکهای حوضه سموش424-6-1- خاکهای کم عمق تا نیمه عمیق با بافت سنگی424-6-2- خاکهای بسیار کم عمق با بیرون زدگیهای سنگی زیاد و بدون پوشش گیاهی424-7- پوششگیاهی حوضه سموش434-8- اقلیم444-8-1- بررسی شبکه ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری444-8- 2 بارندگی ماهیانه454-8- 3 توزیع فصلی بارش و رژیم باراندگی474-8- 4 تغییرپذیری بارندگی حوضه484-8-5 ضریب تغییرات ماهانه بارش494-8-6- حداکثر بارندگی 24 ساعته حوضه494-8- 7- حداکثر بارش متحمل504-8- 8- فرسایندگی باران در حوضه سموش514-8-9- رژیم حرارتی حوضه524-8-10- روند تغییرات میانگین ماهانه دما534-8-11- تغییرات روزانه و فصلی دما544-8- 12- رژیم فصلی دما در حوضه554-8- 13- تعداد روزهای یخبندان حوضه564-8-14- پتانسیل حرارتی (درجه _ روز)574-8- 15-رطوبت584-8-15-1- تبخیروتعرق پتانسیل به روش تورنت وایت(etiaW htnrohT)584-8-15-2- تبخیر و تعرق واقعی594-8-16- نوع اقلیم حوضه سموش604-8-16-1 روش دمارتن اصلاح شده604-8-16-2 سیستم طبقه بندی آمبرژه614-9- هیدرولوژی624-9- 1- بررسی آبدهی فصلی حوضه سموش624-9-2- تداوم جریان رودخانه ای654-9-3- حجم آب جاری شده654-9-4- ارتفاع آب جاری شده674-9-5- برآورد دبی حداکثر سیلاب حوضه سموش684-10 بررسی خشکسالی در حوضه704-10-1- روش ميانگينمتحرك704-10-2- روش شاخص بارندگي يا نمايه بارندگي (Precipitation Index )724-10-3- شاخص درصد از نرمال (DN )764-10-4- شاخص توزيع استاندارد794-10-5- نمایه استاندارد بارندگی ( روش SPI )81فصل پنجم: نتیجه گیری ،تفسیر یافته ها وآزمون فرضیه ها5-1 نتیجه گیری و تفسیر یافته ها855-2- پا سخ به فرضیه ها90منابع و مآخذ91عنوان صفحهجدول شماره 2-1 وضعيت خشكسالي يا تر سالي در روش پالمر.. 23جدول شماره 4-1- طبقات شیب و درصد مساحت مربوط به هر طبقه 35جدول شماره 4-2. مشخصات ایستگاههای محدوده مورد مطالعه و اطراف آن 45جدول شماره 4-3. برآورد متوسط بارش ماهانه و سالانه حوضه سموش از سال (1389_1359)........................................ 46جدول شماره 4-4. توزیع فصلی بارش حوضه و درصد آن به کل سال 47جدول شماره 4-5. تغییرات میانگین سالانه ایستگاههای اطراف حوضه 48جدول شماره 4 -6. تغییرات ماهانه بارندگی(V. C) و انحراف معیار(D. S)حوضه سموش................................................ 49جدول شماره 4-7. نتایج تحلیل بارندگی 24 ساعته واحتمال وقوع بارندگی درحوضه سموش......................................... 50جدول شماره 4-8. فرسایندگی باران در ماههای مختلف سال در حوضه سموش به روش فورنیه............................................. 51جدول شماره 4-9. داده های درجه حرارت حوضه سموش (1389_1359) 52جدول شماره4-10. روند تغییرات ماهیانه دما، انحراف معیاروضریب تغییرات حوضه سموش........................................... 53جدول شماره 4-11. رژیم فصلی و درصد حرارت حوضه آبریز سموش 55جدول شماره 4-12. تعداد روزهای یخبندان بر حسب ماههای سال در حوضه سموش................................................... 56جدول شماره 4-13. محاسبه درجه _ روز و مقداررذوب برف در حوضه آبریز سموش................................................... 57جدول شماره 4-14. میانگین رطوبت نسبی حوضه سموش........ 58جدول شماره 4-15. مقادیر تبخیر و تعرق پتاسیل حوضه آبریز سموش به روش تورنت وایت......................................... 59جدول شماره 4-16. میانگین تبخیر از طشت در ایستگاه درازلات 60جدول شماره 4-17. طبقه بندی اقلیمی و محدوده ضریب خشکی به روش دمارتن61جدول شماره 4-18. میانگین فصلی دبی ایستگاه هراتبر..... 62جدول شماره 4-19. میانگین فصلی دبی ایستگاه درازلات.... 63جدول شماره 4-20. برآورد حجم جریان ماهانه و متوسط سالانه حوضه آبریز پلرود.............................................. 66جدول شماره 4-21. برآورد حجم جریان ماهانه و متوسط سالانه حوضه سموش 66جدول شماره 3-22. برآوردارتفاع متوسط روانآب ماهانه و سالانه ایستگاه هراتبر به میلیمتر.................................... 67جدول شماره 3-23. برآوردارتفاع متوسط روانآب ماهانه و سالانه ایستگاه درازلات به میلیمتر................................... 68جدول شماره 3-24. دوره برگشت های سالانه از دبی های حداکثر لحظه ای سالیانه............................................ 69جدول شماره 4-25. میانگین متحرک 3و 5 ساله حوضه سموش.. 71جدول شماره 4-26. روش شاخص بارندگي يا نمايه بارندگي... 74جدول شماره 4-27. درجه بندي شاخص درصد نرمال.......... 76جدول شماره 4-28. مقادیر شاخص درصد نرمال درایستگاه سموش77جدول شماره 4-29. طبقه بندي شاخص توزيع استاندارد.... 79جدول شماره 4-30. مقادیر شاخص توزيع استاندارد درایستگاه سموش 80جدول شماره 4-31. معیار طبقه بندی SPI................ 82جدول شماره 4-32. روش SPI ایستگاه سموش................ 83فهرست اشکالعنوان صفحهشکل (4_1) روند کاهش و افزایش متوسط باراندگی ماهانه حوضه سموش 46شکل (4_2) توزیع درصد بارش فصلی در حوضه آبریز سموش... 47شکل (4-3) رژیم حرارتی حوضه سموش..................... 53شکل (4_4)زیر ضریب تغییرات ماهانه دما وانحراف معیار و تغییرات درجه حرارت حوضه سموش..................................... 54شکل (4_5) رژیم فصلی و متوسط دما حوضه آبریز سموش..... 56شکل (4_6) توزیع فصلی جریان آب را برای ایستگاه هراتبر63شکل (4-7) شاخص خشکسالی سالانه ايستگاه سموش........... 75شکل (4-8) مقادیر شاخص درصد نرمال درایستگاه سموش.... 78شکل (4-9) ترسالی و خشکسالی بر اساس روش شاخص استاندارد 81شکل (4-10) خشکسالی ایستگاه سموش به روشSPI........... 84 فهرست نقشه هاعنوان صفحهنقشه شماره 1-1 موقعیت حوضه آبخيز سموش را در کشور، استان و شهرستان 9نقشه شماره 4-1 موقعیت حوضه سموش در ایران – گیلان و رودسر 32نقشه شماره 4-2. توپوگرافی........................... 34نقشه شماره 4-3. شیب حوضه سموش........................ 36نقشه شماره 4-4. جهت شیب حوضه سموش.................... 37نقشه شماره 4-5. زمین شناسی حوضه..................... 39نقشه شماره 4-6. نقشه ژئومورفولوژی حوضه آبخیز سموش..... 41نقشه شماره 4-7. رتبه بندی شبکه رودخانه ای حوضه آبخیز سموش 64ايران كشور پهناوري است كه به علت موقعيت خاص و ويژگيهاي توپوگرافيك، از آب و هواي متفاوتي برخوردار است. به همين دليل، قسمت اعظم ايران در قلمرو آب و هواهاي خشك جهان قرار مي گيرد. علاوه بر قلت بارندگي، نوسانات شديد بارندگي در مقياسهاي روزانه، فصلي و سالانه از جمله خصوصياتي است كه موجب عدم اطمينان كافي نسبت به دريافت حداقل بارش مورد نياز جهت مصارف كشاورزي، تغذيه جريانهاي سطحي و سفره آبهاي زير زميني و مصارف انساني مي شود. با توجه به وجود نوسانات منفي شديد در بارشهاي مناطق مختلف كشور، وقوع اين خشكسالي ها، اثر بسيار زيانباري را بر بخشهاي كشاورزي و اقتصادي كشور تحميل مي كند. خشکی و خشکسالی نتیجه اثرات متقابل بین محیط زیست طبیعی واجتماعی است. این اثرات نه تنها روی تولید محصولات کشاورزی موثر بوده بلکه بطور همزمان بر روی تمام موجودات زنده شامل گونه های گیاهی و جانوری و همچنین انسانها تاثیرگزار می باشد. مطالعات خشکسالی از لحاظ جنبه های طبیعی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا آثار خشکسالی در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی متفاوت بوده و می تواند صدمات جبران ناپذیری را در بخشهای مختلف بوجود آورد. نگارنده در این تحقیق تا با استفاده از روشهای رایج از جملهSPI، شاخص استاندارد، میانگین متحرک، شاخص بارندگی، شاخص درصد نرمال و روشSPI به بررسی شدت و تداوم و فراوانی خشکسالی های اقلیمی در حوضه سموش واقع در شرق گیلان پرداخته تا حساسیتهای اقلیمی و هیدرولوژیکی موجود در حوضه مورد مطالعه را نسبت به خشکسالی های اتفاق افتاده مورد بررسی قرار دهد.نتایج تحقیق نشان می دهد که حوضه ی سموش براساس روش شاخص بارندگی 10 سال از دوره آماری مورد مطالعه دارای وضعیت خشک، 14 سال مرطوب و 6 سال در حالت نرمال قرار، با توجه به شاخص های درصد نرمال در آن 9 سال خشکسالی، 6 سال خشکسالی ضعیف، 13 سال خشکسالی متوسط، یک سال خشکسالی شدید و یک سال نیز تر سالی وجود دارد، با توجه به دوره آماری در حوضه سموش 23 سال بر اساس شاخص های روش توزیع استاندارد بسیار خشک، 6سال خشک و یک سال نرمال می باشد و براساس شاخص های روش SPI در حوضهی سموش 13 سال شدیداً خشک، 6 سال بسیار خشک، 6 سال خشک متوسط، 4 سال نزدیک نرمال و یک سال نیز در سال 79-1378 مرطوب متوسط می باشد. واژگان کلیدی: شدت و تداوم، خشکسالی های اقلیمی، حوضه آبریز، سموش، شرق گیلانخشكسالي گرانترين بلاي طبيعي است به طوري كه سالانه به طور متوسط بين 6 الي 8 ميليارد دلار خسارت جهان به بار مي آورد. سواحل جنوبي درياي خزر كه سه استان مهم گيلان – مازندران – گلستان را در خود جاي داده است و قطب كشاورزي، دامپروري و. . . مي باشد. با توجه به نياز آبي كشت برنج 8000 متر مكعب در هكتار و باغداري 2140 متر مكعب در هكتار و با عنايت به اينكه بيش از 60% آب رودخانه هاي بزرگ و كوچك در اين استان هدر مي رود در شرايط خشكسالي و كمبود آب خسارت شديدي از نظر بخش كشاورزي و دامپروري و حتي فعاليتهاي صنعتي مي بيند و سبب كاهش جدي منابع آب شيوع بيماري ها و آفات گياهي و آتش سوزي جنگل و مراتع و كاهش درآمدها و به دنبال آن مهاجرت نيروي انساني از روستا به شهر مي گردد. سرسبزي منطقه بسياري از مشكلات كمبود آب را پوشانده است و كمتر كسي به ذهنش خطور مي كند كه واقعا خشكسالي شديدي در اين منطقه وجود دارد. بنابراين شناخت و پايش خشكسالي ها و كنترل آنها در چنين مناطقي از اهميت ويژه اي برخوردار است (سايت سازمان هواشناسي).با توجه به موارد فوق این تحقیق در نظر دارد تا با استفاده از روشهای موجود به بررسی شدت و تداوم و فراوانی خشکسالی های اقلیمی در شرق گیلان( حوضه سموش) پرداخته، لذا تحقیق حاضررا به شش فصل زیر تقسیم می نمائیم:فصل اول : طرح تحقیقفصل دوم : مبانی نظری تحقیقفصل سوم : ویژگیهای طبیعی محدوده تحقیقفصل چهارم: مواد و روشها می باشد.فصل پنجم : یافته های تحقیقفصل ششم : تفسیریافته ها و پیشنهادات و پاسخ به فرضیات ومنابع و مآخذ میباشد. فصل اولکلیات تحقیق