ازه های فلزیکارهای فلزی7-2 مصالحويژگيهاي فلزات مورد مصرف در ساختمان اعم از فولاد، آلومينيوم، مصالح جوشكاري و مانند آنها، بايد با مندرجات فصل مصالح مطابقت نمايد. حمل و نقل و نگهداري فلزات نيز مطابق مندرجات فصل مصالح خواهد بود.7 7-3 اجراي كارهاي فلزي سنگين (ساخت، نصب و كنترل نوع كار)7-3-1 نقشههاي كارگاهينقشههاي كارگاهي، حاوي تمامي اطلاعات و جزئيات لازم براي ساخت قطعات سازه، بايد قبل از عمل ساخت، تهيه و آماده شود. اين اطلاعات و جزئيات بايد ابعاد عناصر سازهاي و محل آنها، نوع و اندازه جوشها، پيچها و يا پرچها را شامل شود. در اين نقشهها بايد تمامي جوشها و پيچهاي كارخانهاي از جوشها و پيچهاي كارگاهي به خوبي متمايز و نوع اتصال پيچهاي پرمقاومت (اتكايي يا اصطكاكي) به وضوح مشخص و حد سفت كردن پيچها معين شده باشد. نقشههاي كارگاهي بايد با در نظر گرفتن مناسبترين نوع اجرا و با توجه به سرعت اجرا و شرايط اقتصادي ساخت و نصب، تهيه شود.7-3-2 ساخت7-3-2-1 تعبيه خيز و خم و راست كردن قطعاتبه كار بردن روشهاي گرم كردن موضعي و يا تغيير شكل مكانيكي براي ايجاد انحنا و يا از بين بردن آن (راست كردن) مجاز است، مشروط بر آنكه دماي موضعهاي گرم شده (كه به روش قابل قبولي اندازهگيري ميشود) از 565 درجه سلسيوس براي فولادهاي قوي مخصوص و 650 درجه سلسيوس براي فولادهاي نرمه، تجاوز ننمايد. به هر حال هرگاه آهنآلات اسكلت فولادي ساختمانها نياز به صافكاري و ترميم داشته باشند، انجام اين عمليات هنگامي مجاز خواهد بود كه انحرافات آنها از مقادير مندرج در فصل 24 (تعمير، تخريب و بازسازي) تجاوز ننمايد.7-3-2-2 برش با شعلهلبههاي حاصل از برش با شعله كه در آينده تحت تنشهاي كششي بزرگ قرار خواهند گرفت، بايد كاملاً يكنواخت و عاري از ناهمواريهاي بيش از 5 ميليمتر باشند. ناهمواريها و زخمهاي بيش از 5 ميليمتر را بايد با سنگ زدن و در صورت لزوم تعميركاري توسط جوش هموار كرد، همچنين لبههاي بريده شده توسط شعله كه مورد جوشكاري قرار خواهند گرفت، بايد تا حد امكان عاري از ناهمواري و بريدگي باشند. سوراخهايي كه به منظور دسترسي و تسهيل جوشكاري تعبيه ميشوند، بايد امكان ديد كامل را فراهم ساخته و داراي فراخي كافي باشند، اين سوراخها و نيز قسمتهاي بريده شده بال در انتهاي تيرها، بايد به صورتي كاملاً يكنواخت، با انحناي ملايم و بدون گوشههاي تيز و زايد تعبيه شوند. در نيمرخهاي سنگين و مقاطع مركبي كه از مصالح به ضخامت بيش از 50 ميليمتر ساخته ميشوند، بايد لبههاي بريده شده يا سوراخهاي دسترسي را كه توسط شعله بريده ميشوند، با سنگ زدن به صورت فلز صاف و براق درآورد. اگر قسمتهاي منحني بريده شده در تير يا سوراخ (به شرح بالا)، توسط عمل مته كردن و يا سوهان زدن شكل گرفته باشند، به سنگ زدن و صاف كردن نياز نيست. همچنين در نيمرخهاي سنگين و قطعات ساخته شده با جوش به ضخامت بيش از 50 ميليمتر، بايد پيشگرم كردن تا دماي حداقل 65 درجه سلسيوس قبل از برش انجام شود.7-3-2-3 آماده كردن لبههااصولاً به صاف كردن و پرداخت لبههاي بريده شده توسط قيچي يا شعله احتياجي نيست، مگر اينكه لزوم آن در مدارك طرح و محاسبه براي قسمتهاي ويژه مشخص شده باشد و يا انجام آن جزو عمل آماده كردن لبه براي جوشكاري قيد شده باشد.7-3-2-4 ساختمانهاي با اتصال جوشيروش جوشكاري، مهارت جوشكار، ظاهر كار، خواص جوش و روشهايي كه براي تصحيح جوش و جوشكاري معيوب به كار ميرود، بايد مطابق با مقررات جوشكاري مندرج در نشريات 20 تا 24 و 288 دفتر تدوين ضوابط و معيارهاي فني سازمان مديريت و برنامهريزي كشور باشد.7-3-2-5 ساختمانهاي با پيچهاي پرمقاومتتمامي قسمتهايي كه توسط پيچ و مهره به هم متصل ميشوند، بايد ضمن نصب با بكارگيري پين يا پيچ و مهره موقت نسبت به هم كاملاً تثبيت شوند. استفاده از وسايل نصب و نگهداري موقت، نبايد به سوراخهاي پيچ صدمه زده و يا آن را گشاد كند.اگر سوراخهاي قطعات در يك اتصال دقيقاً مقابل هم نباشند، موجبات وازدن (عدم قبول) و رد كردن اتصال فراهم خواهد شد.در حالتي كه ضخامت قطعه از قطر اسمي پيچ به اضافه 5/1 ميليمتر، بيشتر نباشد، ميتوان سوراخ پيچ را از طريق منگنه كردن ايجاد كرد. اگر ضخامت قطعه از قطر پيچ به اضافه 5/1 ميليمتر بيشتر باشد، بايد سوراخها با مته ايجاد شوند و يا با قطري كوچكتر پيش منگنه شده، سپس برقو زده شوند. قطر سوراخ در حالتهاي پيش منگنه و يا پيش مته كردن بايد حداقل 5/1 ميليمتر از قطر اسمي پيچ كوچكتر باشد.به طور كلي سوراخ كردن ورقهاي ضخيمتر از 12 ميليمتر و يا ورقهاي ساخته شده از فولاد مخصوص قوي و سخت، بايد با مته صورت گيرد.در اتصال پيچ پرمقاومت، سطوحي كه در تماس با سر پيچ و يا مهره آن قرار ميگيرند، نبايد شيبي بيش از نسبت به صفحه عمود بر محور پيچ داشته باشند. در صورت عدم تأمين شرط ياد شده، بايد با استفاده از واشر شيبدار موازي نبودن سطوح را جبران كرد.قطعاتي كه با پيچ پرمقاومت به يكديگر متصل ميشوند، بايد كاملاً به هم جفت شده باشند و نبايد واشرهاي پر كننده يا هر نوع مصالح فشارپذير ديگري بين آنها قرار گيرد.هنگامي كه قطعات جمع و نصب ميشوند، بايد تمامي سطوح اتصال (شامل سطوح مجاور سر پيچ و طرف مهره) از قسمتهاي پوسته شده و ديگر مواد زايد عاري باشند، به ويژه سطوح تماس اتصالات اصطكاكي بايد كاملاً تميز بوده و اثري از رنگ، لاك، انواع روغن و مصالح ديگر در آنها وجود نداشته باشد.پيچهاي پرمقاومت را بايد مطابق با مشخصات مندرج در استاندارد مربوط مورد استفاده قرار داد.7-3-2-6 درزهاي فشاريدرزهاي فشاري كه در آنها انتقال نيرو از طريق فشار تماسي مستقيم، قسمتي از ظرفيت اتصال را تشكيل ميدهد، بايد سطوح قطعات در تماس به وسيله تراش دادن، سوهان زدن، سنگ زدن و يا روشهاي مناسب ديگر به خوبي آماده شده باشند.7-3-2-7 رواداريتنظيم پاي ستونهاتنظيم كف و پاي ستونها طي مراحل زير صورت ميگيرد:الف: استفاده از ورقهاي نورد شده فولادي به ضخامت 50 ميليمتر و كمتر بدون تراش و پرداخت، مشروط بر آنكه در سطح آنها تماس كامل برقرار شود.ورقهاي نورد شده فولادي با ضخامت 50 تا 100 ميليمتر را ميتوان با پرس كردن، صاف و مستوي نمود، در صورتي كه پرس مناسب در دسترس نباشد، ميتوان با تراشيدن و صاف كردن، سطح مستوي را به وجود آورد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).در ورقهاي ضخيمتر از 100 ميليمتر، تمام سطوح تماس، بايد صفحه تراشي شده و صاف و مستوي گردد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).ب: چنانچه در كف ستونها از ورقهايي غير از ورقهاي نورد شده استفاده ميشود، بايد عمل صفحه تراشي صورت گيرد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).پ: سطح زيرين كف ستونها در صورتي كه با ريختن دوغاب ماسه سيمان تماس كامل برقرار شود، احتياجي به تنظيم ندارد.ت: سطح بالايي كف ستونها كه در تماس با ستون قرار ميگيرد در صورتي احتياج به پرس و صاف كردن نخواهد داشت كه با جوش نفوذي و به طور سرتاسري و كامل به ستون جوش شود.7-3-3 رنگ كارخانهاي براي محافظت7-3-3-1 شرايط كليآماده كردن سطوح و رنگ زدن آن در كارخانه، بايد مطابق با مقررات اجرايي مربوط انجام شود، بهجز حالتهاي ويژهاي كه مشخص شده باشد. كار فلزي كه در داخل ساختمان توسط مصالحي به عنوان روكار پوشيده خواهد شد و نيز آنهايي كه بايد در تماس با بتن قرار گيرند، نياز به رنگ زدن ندارند، تمامي قسمتهاي باقيمانده كار فلزي (به جز حالتهايي كه به وضوح مستثني شده باشد)، بايد با يك لايه پوشش رنگ كارخانهاي رنگ زده شود.7-3-3-2 سطوح غير قابل دسترسبه جز سطوح تماس بقيه سطوحي كه بعد از ساخت، قابل دسترس نباشند، بايد قبل از نصب تميز و رنگآميزي شوند، اين امر در صورتي ضروريست كه در مدارك طرح و محاسبه لزوم آن مورد تأكيد قرار گرفته باشد.7-3-3-3 سطوح تماسبه طور كلي در اتصالات اتكايي (غير اصطكاكي)، رنگ كردن سطوح تماس مجاز است، در اتصالات اصطكاكي شرايط لازم در سطوح تماس بايد طبق مقررات اجرايي مربوط به پيچهاي اصطكاكي رعايت شود.7-3-3-4 سطوح صاف و آماده شدهسطوحي كه با ماشين كردن آماده ميشوند، بايد در مقابل خوردگي محافظت شوند. بدين منظور ميتوان از يك لايه مصالح ضد زنگ كه قبل از نصب به آساني قابل برداشت باشد و يا از مصالح مخصوصي كه احتياج به برداشتن آن نباشد، استفاده كرد.7-3-3-5 سطوح مجاور جوش كارگاهيبه جز حالتهايي كه در مدارك طرح و محاسبه به عنوان شرط ويژه از آن ياد شده باشد، تمامي سطوحي كه در فاصله 50 ميليمتري از محل هر جوش كارگاهي قرار ميگيرند، بايد از موادي كه به جوشكاري صدمه ميزند و يا در حين جوشكاري گازهاي سمي و مضر توليد ميكنند، كاملاً پاك شود.7-3-4 برپايي و نصب7-3-4-1 ميزان كردن پاي ستونهاكف ستونها بايد در راستاي پيشبيني شده و رقوم صحيح و به صورت كاملاً تراز نصب شوند، به طوري كه سطح زيرين آنها با بتن، تماس كامل و سرتاسري داشته باشد.7-3-4-2 مهارقابهاي اسكلت فلزي بايد به صورت شاقولي و در محدوده رواداريهاي تعيين شده نصب و برپا شوند. قطعات بايد قبل از نصب نهايي تنظيم گردند. بنابراين بايد قطعات به وسيله پيچ، گيره، و يا جوش موقت به هم متصل گردند. نظارت بر تمامي عمليات مونتاژ، اندازهگيري دقيق و يافتن اشتباهات جزئي به عهده مهندس ناظر است.براي نگاه داشتن قطعات در وضعيت مطلوب، بايد از مهار موقت مطابق مقررات مربوط استفاده شود. اين مهارها بايد تمام بارهاي مؤثر ضمن اجرا شامل وزن وسايل كار و نيروهاي ناشي از آنها را جوابگو باشند. مهارهاي موقت تا زماني كه از نظر ايمني لازم است، بايد در جاي خود باقي بمانند.در صورتي كه ضمن اجراي كار، مصالح بر روي ساختمان دسته ميشود و يا قطعات و ابزار كار نصب روي آن قرار ميگيرد، بايد پيشبينيهاي لازم براي مقابله با تنشهاي اضافي حاصل، به عمل آمده باشد.7-3-4-3 تنظيم كردن كارقبل از آنكه نصب پيچ يا اجراي جوش به شكل قطعي و دائمي صورت گيرد، قطعاتي كه با اين عمل ثابت ميشوند، بايد به دقت تنظيم شده باشند.7-3-4-4 جفت كردن درزهاي فشاري در ستونهاصرفنظر از نوع وصله به كار رفته (جوش لببهلب مستقيم با نفوذ كامل يا جزئي و يا اتصال پيچي)، ناميزاني و عدم تماس كامل به مقدار كمتر از 5/1 ميليمتر قابل قبول خواهد بود. اگر اين بادخور از 5/1 ميليمتر تجاوز كند، ولي از 6 ميليمتر كمتر باشد و بررسي مهندسي نشان دهد كه سطح تماس كافي وجود ندارد، بايد فاصله بادخور را با مصالح پركننده مناسب پر كرد. اين مصالح صرفنظر از نوع فولاد اعضاي متصل شونده، ميتواند فولاد نرمه باشد.7-3-4-5 جوش كارگاهيقبل از جوشكاري بايد رنگ كارخانهاي از روي سطوحي كه قرار است جوشكاري روي آن انجام گيرد، توسط برس سيمي كاملاً برطرف و پاك شود.7-3-4-6 رنگ كارگاهيترتيب پاك كردن سطوح و رنگ كردن در كارگاه، بايد از قبل تعيين شده و اين شرايط در مدارك قراردادي قيد شده باشد.7-3-4-7 اتصالات كارگاهيهمزمان با كار استقرار و نصب اسكلت فلزي بايد اتصالات پيچي و جوشي به طور مطمئن و كامل تكميل شود تا جوابگوي بارهاي مرده، نيروي باد و تنشهاي حين اجرا باشد.الف: اتصالات با پيچ و مهرهچنانچه براي اتصال از پيچ و مهره استفاده ميشود، بين مهره و صفحه اتصال بايد واشر فولادي به كار رود (به استثناي پيچهاي پر مقاومت مذكور در بند 7-3-2-5)، طول پيچ و تعداد دندانههاي آن بايد طوري باشد كه بتوان مهره را به وسيله آچار كاملاً به صفحه محكم نمود. در خاتمه كار بايد انتهاي پيچ به اندازه حداقل 4 دنده از مهره بيرون باشد. در محل تكيهگاههاي ساده كه قطعات بايد نسبت به تكيهگاه حركت داشته باشند، مهره را نبايد كاملاً به صفحه سفت كرد، به منظور جلوگيري از شل شدن و افتادن، بايد از پيچ و مهرههاي اشپيلدار يا از دو مهره كه روي هم سفت ميشوند، استفاده شود. به طور كلي نوع، جنس و نحوه استفاده از پيچها بايد با يكي از استانداردهاي معتبر تطبيق نمايد.ب: اتصالات با جوشكاريجوشكاري بايد توسط جوشكاران ماهر طبق نقشه و كاملاً مطابق با ابعاد مشخص شده انجام گردد. چنانچه دستگاه نظارت لازم بداند، بايد جوشكار داراي گواهينامه معتبر جوشكاري بوده، يا قبل از انجام كار توسط دستگاه نظارت از وي آزمون مهارت به عمل آيد.قبل از جوشكاري بايد سطوح مورد نظر از مواد زايد (گردوخاك، زنگزدگي، رنگ و غيره) كاملاً پاك شود. به طور كلي جوشكاري در دماهاي زير صفر درجه سلسيوس به ويژه در جريان باد، ممنوع است. در صورتي كه جريان هوا يكنواخت و ثابت باشد و بتوان سطوح مجاور محل جوشكاري را به شعاع حداقل 10 سانتيمتر با وسايل مناسب به نحوي گرم كرد كه گرماي آن با دست كاملاً محسوس باشد و اين دما در تمام مدت جوشكاري حفظ شود، ميتوان در هواي تا منهاي 5 درجه سلسيوس جوشكاري كرد. در صورتي كه اين شرايط را بتوان در هواي پايينتر از منهاي 5 درجه سلسيوس، تأمين و حفظ نمود، ميتوان در هواي تا 18 درجه زير صفر با احتياط، به جوشكاري ادامه داد. در دماهاي پايينتر از منهاي 18 درجه سلسيوس، جوشكاري مطلقاً ممنوع است.چنانچه در نقشههاي اجرايي مشخص نشده باشد، شدت جريان و نوع الكترودها بايد طوري انتخاب شود كه جوش كامل و داراي نفوذ كافي بوده و قطعات مورد اتصال به قدر كافي ذوب شوند. سطح جوش بايد عاري از شيار، قسمتهاي برآمده، سوختگي و گودافتادگي باشد.چنانچه جوشكاري در بيش از يك گذر انجام ميشود، قبل از برداشتن پوسته هر گذر و پاك كردن آن با برس سيمي نبايد گذر بعدي جوش شروع شود.بين قطعاتي كه مستقيماً به طريق جوش گوشه به هم جوش ميشوند، نبايد درزي بيش از 2 ميليمتر موجود باشد. جوشكاري بايد به نحوي انجام گيرد كه قطعات مربوط از شكل اصلي خارج نشده و درزها دچار تابيدگي و اعوجاج نشوند7-3-5 كنترل نوع كاركارخانه سازنده كار فلزي بايد روشها و امكانات بازرسي و كنترل كار ساخته شده را (تا جايي كه به طور مطمئن نشان دهد كار مطابق با مشخصات و مقررات مربوط انجام گرفته) فراهم كند.به علاوه بايد مصالح مصرف شده و مهارتهاي اجرايي به طور مداوم توسط بازرسان واجد شرايط، تحت بازرسي و كنترل قرار گيرند. شرايط مربوط به نوع عمليات بايد در مدارك قراردادي قيد شده باشد.7-3-5-1 همكاريبازرسيهاي نمايندگان كارفرما، بايد حتيالامكان در كارخانه سازنده انجام گيرد. كارخانه سازنده بايد با اين بازرسان همكاري كند و اجازه دهد كه كار ساخت، حين پيشرفت و در مراحل مختلف، مورد بررسي قرار گيرد.نمايندگان كارفرما بايد با برنامه از پيش تعيين شدهاي كه حداقل وقفه را در كار ساخت ايجاد كند، مبادرت به بازرسي نمايند، اين برنامه بايد از قبل به اطلاع سازنده برسد.7-3-5-2 رسيدگي و تجديد نظر كردن در كارهامصالح و نيز روشهاي اجرايي كه با مقررات و مشخصات تعيين شده منطبق نباشند، در هر مرحلهاي از پيشرفت كار قابل رسيدگي و تجديدنظر ميباشند. سازنده بايد يك نسخه از تمامي گزارشهايي را كه از طرف بازرسان به كارفرما داده ميشود، دريافت كند.7-3-5-3 بررسي جوشهابررسي جوشها بايد مطابق با مقررات مربوط صورت پذيرد. اگر از آزمايشهاي نوع غيرمخرب استفاده ميشود، بايد ضوابط پذيرش در مدارك پيمان به وضوح قيد شده باشد.7-3-5-4 بررسي اتصالات اصطكاكي در پيچهاي پرمقاومتبررسي و ارزيابي اتصالات با پيچهاي پرمقاومت (با عمل اصطكاكي) بايد طبق استاندارد اين نوع اتصالات و نوع پيچهايي كه به كار ميرود، صورت پذيرد.7-3-5-5 تعيين نوع فولادكارخانه سازنده بايد روش تعيين نوع و مشخصات مصالح مصرفي را (قبل از نصب و تنظيم قطعات) به صورت مكتوب ارائه كند.روش احراز هويت مصالح بايد همراه با عرضه شماره و عنوان مصالح، مشخصات فني مربوط طبق مدارك رسمي و همچنين گزارش آزمايشهاي مصالح معتبر باشد، به طوري كه ثابت كند مصالح مناسب پيشبيني شده، مورد استفاده قرار گرفتهاند.7-4 اجراي كارهاي فلزي سبكنقشههاي كارگاهينقشههاي كارگاهي انواع درها و پنجرهها بايد قبل از شروع به ساخت از طرف پيمانكار براي تصويب به دستگاه نظارت ارائه گردند. اين نقشهها بايد شامل جدول درها، پنجرهها، قابها و چارچوبهاي درها و پنجرهها، يراقآلات و تمامي اتصالات درها و پنجرهها باشند. همچنين اين نقشهها بايد شامل جزئيات ساخت در و پنجره بوده و از لحاظ صحيح بودن ابعاد و اندازهها و هماهنگي قسمتهاي اتصالي، بررسي و كنترل شده باشند.7-4-2 تعاريف (درها، پنجرهها، چارچوبها)الف: در و پنجرهدر و پنجره بخشي از ديوار است كه به منظور تأمين رفت و آمد، عبور نور، و تبادل هواي اتاق با محيط خارج پيشبيني ميشود، در و پنجره ممكن است از فلز، چوب، پلاستيك، شيشه و يا مصالح ديگر ساخته شود. طي اين فصل درباره در و پنجره فلزي بحث ميشود.ب: در و پنجره بازشوي لولاييدر و پنجره باز شوي لولايي عبارتست از در و پنجرهاي كه محور لولاهاي آن روي يكي از يالهاي محيطي لنگه بازشو واقع شده باشد.پ: پنجره بازشوي محوريدر اين نوع پنجرهها محور لولاها داخل لنگه بازشو واقع شده است.ت: پنجره ثابتپنجره ثابت پنجرهاي است كه داراي هيچگونه لبه بازشو نباشد.ث: در و پنجره بازشو كشويياين در و پنجره عبارتست از در و پنجرهاي كه حركت لنگه متحرك آن در امتداد يكي از يالهاي لنگه متحرك باشد.ج: قابقاب يا چارچوب قسمتي است كه لنگههاي در و پنجره اعم از ثابت يا بازشو در آن قرار ميگيرند.چ: لنگهلنگه قسمتي از در يا پنجره است كه در قاب مستقر شده و ميتواند ثابت يا متحرك باشد.ح: بائواعضاي قائم لنگه در يا پنجره را بائو گويند.خ: واداروادار، تقسيم كننده لنگه در يا پنجره به دو يا چند قسمت است كه به منظور كوچك كردن ابعاد شيشه يا زيبايي پيشبيني شده است.د: پاساراعضاي افقي لنگه در يا پنجره را پاسار گويند.ذ: پاخورپاخور، يال پاييني لنگه در يا پنجره است كه پهنتر از يالهاي ديگر است و به منظور جلوگيري از شكستن شيشه در مقابل ضربه پيشبيني ميشود.ر: آستانهآستانه، يال پايين قاب در يا پنجره است.ز: شيشهخورشيشهخور، قسمتي از در يا پنجره است كه شيشه در آن قرار ميگيرد.ژ: آبچكانآبچكان، قسمتي از يال پايين لنگه پنجره بازشو است كه براي هدايت آب باران به خارج پيشبيني ميشود.س: دماغهدماغه، قسمتي از لنگه در و پنجره است كه در فصل مشترك لنگههاي ثابت و متحرك قرار ميگيرد و هدف از تعبيه آن هوابندي و جلوگيري از حركت بيش از اندازه لنگههاي در يا پنجره نسبت به يكديگر است.ش: كف پنجرهكف پنجره، سطحي است كه پنجره روي آن قرار ميگيرد و ممكن است از فلز يا ساير مصالح بنايي از قبيل سنگ و موزائيك و غيره ساخته شده باشد.ص: زهوارزهوار، قسمتي از در يا پنجره است كه به منظور تزئين يا درزگيري و سهولت نصب شيشه روي در يا پنجره به كار ميرود.ض: يراققسمتي از ملحقات در يا پنجره مانند لولا، دستگيره، بلبرينگ و مغزي كه به منظور باز و بسته شدن و قفل كردن به كار ميروند، يراق ناميده ميشوند.ط: كتيبهقسمتي از در يا پنجره را كه ممكن است بازشو يا ثابت باشد و در قسمت بالاي در يا پنجره قرار ميگيرد، كتيبه مينامند. 7-4-3 ويژگيهاي در و پنجره فلزي و ملاحظات مربوط در هنگام نصبـ يالهاي در و پنجره بايد بر يكديگر عمود باشند، مگر آنكه در نقشهها به شكل ديگري پيشبيني شود.ـ درها و پنجرهها بايد كاملاً مستوي و بدون تاب باشند.ـ در يا پنجرهاي كه در آن شيشه نصب ميشود، بايد داراي شيشهخور باشد تا به وسيله آن، شيشه از هر طرف به خوبي مهار شود.ـ در و پنجره كشويي بايد طوري تعبيه شود كه لنگه در يا پنجره را از خارج ساختمان نتوان از محل خود بيرون آورد.ـ عمق شيشهخور، بايد حداقل 5/2 برابر ضخامت شيشه و حداكثر 25 ميليمتر باشد.ـ گيرداري در و پنجره به وسيله شاخ، پيچ، جوش و غيره تأمين شود، در يا پنجره بايد وسايل گيرداري كافي داشته باشد تا در محل خود در ديوار يا ستون به نحو اطمينان بخشي استقرار يابد. موقعيت نقاط گيرداري غالباً در محل لولا و دستگيره و نيز در محل برخورد وادار به قاب پنجره است.ـ اتصال بايد كامل، محكم و بدون ترك باشد. برآمدگي جوش در نماي پنجره بايد صاف شود.ـ يراقهاي در و پنجره بايد متناسب با ابعاد پنجره بوده و در مقابل زنگزدگي مقاوم باشند. يراقي كه احتياج به روغنكاري داشته باشد بايد محل ورود روغن در آن تعبيه شده باشد تا احتياج به باز كردن اجزاي يراق نباشد.ـ يراقهاي ريل پنجره كشويي بايد چنان باشند كه قرقرهها در حين حركت از ريل خارج نشوند، در اين پنجرهها بايد از قرقرههاي بلبرينگي روكشدار استفاده شود تا ضمن حركت ايجاد صدا ننمايد.ـ درزهاي بين قاب و لنگه پنجره، بايد به وسيله نوارهاي لاستيكي، نخي و يا كركي با نظر دستگاه نظارت به نحوي هوابندي شود كه از عبور هوا جلوگيري به عمل آيد، استفاده از نوارهاي پلاستيكي به علت ناپايداري در برابر حرارت، مجاز نيست.ـ پيچهايي كه براي در و پنجره به كار ميرود، بايد گالوانيزه بوده و در برابر رطوبت هوا زنگ نزند.ـ ميله داخل لولا بايد فولادي باشد.ـ زاويه گردش لولا و در و پنجرههاي لولايي قائم يا افقي، بايد طوري باشد كه پنجره حداقل 90 درجه گردش نمايد.ـ محل قرار گرفتن لولا بايد متناسب با ارتفاع در و پنجره باشد. در پنجرههاي به ارتفاع 400 تا 1000 ميليمتر، فاصله لولاها تا زير و بالاي لنگه 100 ميليمتر است. در پنجرههاي به ارتفاع 1000 تا 1400 ميليمتر، فاصله لولاها تا زير و بالاي لنگه برابر با 180 ميليمتر و در پنجرههاي بلند به ارتفاع 2000 تا 2200 ميليمتر، فاصله لولا از بالاي پنجره 230 و از پايين آن 300 ميليمتر خواهد بود.ـ براي پنجرههايي كه به داخل باز ميشوند، بايد در لنگه بازشو آبچكان تعبيه شود.ـ پروفيلهاي در و پنجره آلومينيومي بايد آبكاري شده باشند، همچنين پروفيلهاي در و پنجره آهني قبل از نصب، بايد با رنگ ضد زنگ پوشيده شده باشند. مشخصات پروفيلهاي آلومينيومي و آهني، بايد با مندرجات فصل مصالح مطابقت نمايد.7-4-4 نصب7-4-4-1 نصب چارچوبهاچارچوبهاي مورد استفاده بايد طبق مشخصات قيد شده در نقشهها و ساير مدارك ساخته شوند. نصب چارچوبها بايد با دقت و در محل صحيح مطابق نقشهها صورت پذيرد. در موقع نصب بايد دقت شود كه چارچوب كاملاً در ديوار مهار شود. اعضاي عمودي چارچوب درها، بايد بسته به ارتفاع آن داراي 4 تا 6 شاخك باشند. محل شاخكها، طول، تعداد و فواصل آنها بايد طبق نقشه باشند.در موقع ساختن پروفيل چارچوبها و اتصال قطعات افقي و عمودي آن، بايد برشها با زاويه 45 درجه انجام شود يا به عبارتي بايد گوشههاي چارچوبها به صورت فارسي بريده و متصل گردند. در چارچوبهاي آلومينيومي، بايد اعضاي عمودي در تمامي طول به وسيله مصالح نمد مانند، براي متوقف نمودن در مجهز گردند. تمامي درزهاي بين قسمتهاي آلومينيومي و مصالح بنايي بايد به منظور جلوگيري از نفوذ آب كاملاً درزگيري شوند.7-4-4-2 نصب درها و پنجرههاقطعات كمكي درها و پنجرههاي فولادي بايد در محل نصب يراقآلات و بسته به نوع آنها با مته كردن و يا به كمك وسايل مناسب ديگر سوراخ گردند. قطعات الحاقي تزئيني درها، بايد به وسيله ميله مهار يا گيرههاي پنهان با طول و قدرت كافي به در نصب گردند، بائوهاي پنجرههايي كه ارتفاع آنها از 4/2 متر بيشتر است، بايد با قطعات كمكي تقويت شوند. يراقآلات درها و پنجرههاي آلومينيومي، بايد از نوع فلزي و متناسب با آن بوده و قبلاً به تصويب دستگاه نظارت رسيده باشد. تمامي عمليات لازم براي نصب يراقآلات از قبيل بريدن يك قطعه، توكاري، كندن كام و عمليات ماشين بري، بايد با دقت كامل و با استفاده از صفحات كمكي براي تقويت محل نصب انجام گيرد.گوشههاي درها و پنجرهها بايد دقيقاً به صورت فارسي بريده شده و طوري به يكديگر متصل گردند كه درز حاصل كاملاً به هم چسبيده و سپس در تمامي طول درز در سمتي كه در معرض ديد نميباشد، به يكديگر جوش داده شوند.تمامي درزهاي بين اعضاي فلزي و مصالح بنايي بايد دقيقاً به وسيله ملات مناسب و مقاوم در مقابل رطوبت درزبندي گردد. http://www.fashion000.blogfa.com/
ازه های فلزیکارهای فلزی7-2 مصالحويژگيهاي فلزات مورد مصرف در ساختمان اعم از فولاد، آلومينيوم، مصالح جوشكاري و مانند آنها، بايد با مندرجات فصل مصالح مطابقت نمايد. حمل و نقل و نگهداري فلزات نيز مطابق مندرجات فصل مصالح خواهد بود.7 7-3 اجراي كارهاي فلزي سنگين (ساخت، نصب و كنترل نوع كار)7-3-1 نقشههاي كارگاهينقشههاي كارگاهي، حاوي تمامي اطلاعات و جزئيات لازم براي ساخت قطعات سازه، بايد قبل از عمل ساخت، تهيه و آماده شود. اين اطلاعات و جزئيات بايد ابعاد عناصر سازهاي و محل آنها، نوع و اندازه جوشها، پيچها و يا پرچها را شامل شود. در اين نقشهها بايد تمامي جوشها و پيچهاي كارخانهاي از جوشها و پيچهاي كارگاهي به خوبي متمايز و نوع اتصال پيچهاي پرمقاومت (اتكايي يا اصطكاكي) به وضوح مشخص و حد سفت كردن پيچها معين شده باشد. نقشههاي كارگاهي بايد با در نظر گرفتن مناسبترين نوع اجرا و با توجه به سرعت اجرا و شرايط اقتصادي ساخت و نصب، تهيه شود.7-3-2 ساخت7-3-2-1 تعبيه خيز و خم و راست كردن قطعاتبه كار بردن روشهاي گرم كردن موضعي و يا تغيير شكل مكانيكي براي ايجاد انحنا و يا از بين بردن آن (راست كردن) مجاز است، مشروط بر آنكه دماي موضعهاي گرم شده (كه به روش قابل قبولي اندازهگيري ميشود) از 565 درجه سلسيوس براي فولادهاي قوي مخصوص و 650 درجه سلسيوس براي فولادهاي نرمه، تجاوز ننمايد. به هر حال هرگاه آهنآلات اسكلت فولادي ساختمانها نياز به صافكاري و ترميم داشته باشند، انجام اين عمليات هنگامي مجاز خواهد بود كه انحرافات آنها از مقادير مندرج در فصل 24 (تعمير، تخريب و بازسازي) تجاوز ننمايد.7-3-2-2 برش با شعلهلبههاي حاصل از برش با شعله كه در آينده تحت تنشهاي كششي بزرگ قرار خواهند گرفت، بايد كاملاً يكنواخت و عاري از ناهمواريهاي بيش از 5 ميليمتر باشند. ناهمواريها و زخمهاي بيش از 5 ميليمتر را بايد با سنگ زدن و در صورت لزوم تعميركاري توسط جوش هموار كرد، همچنين لبههاي بريده شده توسط شعله كه مورد جوشكاري قرار خواهند گرفت، بايد تا حد امكان عاري از ناهمواري و بريدگي باشند. سوراخهايي كه به منظور دسترسي و تسهيل جوشكاري تعبيه ميشوند، بايد امكان ديد كامل را فراهم ساخته و داراي فراخي كافي باشند، اين سوراخها و نيز قسمتهاي بريده شده بال در انتهاي تيرها، بايد به صورتي كاملاً يكنواخت، با انحناي ملايم و بدون گوشههاي تيز و زايد تعبيه شوند. در نيمرخهاي سنگين و مقاطع مركبي كه از مصالح به ضخامت بيش از 50 ميليمتر ساخته ميشوند، بايد لبههاي بريده شده يا سوراخهاي دسترسي را كه توسط شعله بريده ميشوند، با سنگ زدن به صورت فلز صاف و براق درآورد. اگر قسمتهاي منحني بريده شده در تير يا سوراخ (به شرح بالا)، توسط عمل مته كردن و يا سوهان زدن شكل گرفته باشند، به سنگ زدن و صاف كردن نياز نيست. همچنين در نيمرخهاي سنگين و قطعات ساخته شده با جوش به ضخامت بيش از 50 ميليمتر، بايد پيشگرم كردن تا دماي حداقل 65 درجه سلسيوس قبل از برش انجام شود.7-3-2-3 آماده كردن لبههااصولاً به صاف كردن و پرداخت لبههاي بريده شده توسط قيچي يا شعله احتياجي نيست، مگر اينكه لزوم آن در مدارك طرح و محاسبه براي قسمتهاي ويژه مشخص شده باشد و يا انجام آن جزو عمل آماده كردن لبه براي جوشكاري قيد شده باشد.7-3-2-4 ساختمانهاي با اتصال جوشيروش جوشكاري، مهارت جوشكار، ظاهر كار، خواص جوش و روشهايي كه براي تصحيح جوش و جوشكاري معيوب به كار ميرود، بايد مطابق با مقررات جوشكاري مندرج در نشريات 20 تا 24 و 288 دفتر تدوين ضوابط و معيارهاي فني سازمان مديريت و برنامهريزي كشور باشد.7-3-2-5 ساختمانهاي با پيچهاي پرمقاومتتمامي قسمتهايي كه توسط پيچ و مهره به هم متصل ميشوند، بايد ضمن نصب با بكارگيري پين يا پيچ و مهره موقت نسبت به هم كاملاً تثبيت شوند. استفاده از وسايل نصب و نگهداري موقت، نبايد به سوراخهاي پيچ صدمه زده و يا آن را گشاد كند.اگر سوراخهاي قطعات در يك اتصال دقيقاً مقابل هم نباشند، موجبات وازدن (عدم قبول) و رد كردن اتصال فراهم خواهد شد.در حالتي كه ضخامت قطعه از قطر اسمي پيچ به اضافه 5/1 ميليمتر، بيشتر نباشد، ميتوان سوراخ پيچ را از طريق منگنه كردن ايجاد كرد. اگر ضخامت قطعه از قطر پيچ به اضافه 5/1 ميليمتر بيشتر باشد، بايد سوراخها با مته ايجاد شوند و يا با قطري كوچكتر پيش منگنه شده، سپس برقو زده شوند. قطر سوراخ در حالتهاي پيش منگنه و يا پيش مته كردن بايد حداقل 5/1 ميليمتر از قطر اسمي پيچ كوچكتر باشد.به طور كلي سوراخ كردن ورقهاي ضخيمتر از 12 ميليمتر و يا ورقهاي ساخته شده از فولاد مخصوص قوي و سخت، بايد با مته صورت گيرد.در اتصال پيچ پرمقاومت، سطوحي كه در تماس با سر پيچ و يا مهره آن قرار ميگيرند، نبايد شيبي بيش از نسبت به صفحه عمود بر محور پيچ داشته باشند. در صورت عدم تأمين شرط ياد شده، بايد با استفاده از واشر شيبدار موازي نبودن سطوح را جبران كرد.قطعاتي كه با پيچ پرمقاومت به يكديگر متصل ميشوند، بايد كاملاً به هم جفت شده باشند و نبايد واشرهاي پر كننده يا هر نوع مصالح فشارپذير ديگري بين آنها قرار گيرد.هنگامي كه قطعات جمع و نصب ميشوند، بايد تمامي سطوح اتصال (شامل سطوح مجاور سر پيچ و طرف مهره) از قسمتهاي پوسته شده و ديگر مواد زايد عاري باشند، به ويژه سطوح تماس اتصالات اصطكاكي بايد كاملاً تميز بوده و اثري از رنگ، لاك، انواع روغن و مصالح ديگر در آنها وجود نداشته باشد.پيچهاي پرمقاومت را بايد مطابق با مشخصات مندرج در استاندارد مربوط مورد استفاده قرار داد.7-3-2-6 درزهاي فشاريدرزهاي فشاري كه در آنها انتقال نيرو از طريق فشار تماسي مستقيم، قسمتي از ظرفيت اتصال را تشكيل ميدهد، بايد سطوح قطعات در تماس به وسيله تراش دادن، سوهان زدن، سنگ زدن و يا روشهاي مناسب ديگر به خوبي آماده شده باشند.7-3-2-7 رواداريتنظيم پاي ستونهاتنظيم كف و پاي ستونها طي مراحل زير صورت ميگيرد:الف: استفاده از ورقهاي نورد شده فولادي به ضخامت 50 ميليمتر و كمتر بدون تراش و پرداخت، مشروط بر آنكه در سطح آنها تماس كامل برقرار شود.ورقهاي نورد شده فولادي با ضخامت 50 تا 100 ميليمتر را ميتوان با پرس كردن، صاف و مستوي نمود، در صورتي كه پرس مناسب در دسترس نباشد، ميتوان با تراشيدن و صاف كردن، سطح مستوي را به وجود آورد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).در ورقهاي ضخيمتر از 100 ميليمتر، تمام سطوح تماس، بايد صفحه تراشي شده و صاف و مستوي گردد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).ب: چنانچه در كف ستونها از ورقهايي غير از ورقهاي نورد شده استفاده ميشود، بايد عمل صفحه تراشي صورت گيرد (به استثناي حالتهاي پ و ت ذيل).پ: سطح زيرين كف ستونها در صورتي كه با ريختن دوغاب ماسه سيمان تماس كامل برقرار شود، احتياجي به تنظيم ندارد.ت: سطح بالايي كف ستونها كه در تماس با ستون قرار ميگيرد در صورتي احتياج به پرس و صاف كردن نخواهد داشت كه با جوش نفوذي و به طور سرتاسري و كامل به ستون جوش شود.7-3-3 رنگ كارخانهاي براي محافظت7-3-3-1 شرايط كليآماده كردن سطوح و رنگ زدن آن در كارخانه، بايد مطابق با مقررات اجرايي مربوط انجام شود، بهجز حالتهاي ويژهاي كه مشخص شده باشد. كار فلزي كه در داخل ساختمان توسط مصالحي به عنوان روكار پوشيده خواهد شد و نيز آنهايي كه بايد در تماس با بتن قرار گيرند، نياز به رنگ زدن ندارند، تمامي قسمتهاي باقيمانده كار فلزي (به جز حالتهايي كه به وضوح مستثني شده باشد)، بايد با يك لايه پوشش رنگ كارخانهاي رنگ زده شود.7-3-3-2 سطوح غير قابل دسترسبه جز سطوح تماس بقيه سطوحي كه بعد از ساخت، قابل دسترس نباشند، بايد قبل از نصب تميز و رنگآميزي شوند، اين امر در صورتي ضروريست كه در مدارك طرح و محاسبه لزوم آن مورد تأكيد قرار گرفته باشد.7-3-3-3 سطوح تماسبه طور كلي در اتصالات اتكايي (غير اصطكاكي)، رنگ كردن سطوح تماس مجاز است، در اتصالات اصطكاكي شرايط لازم در سطوح تماس بايد طبق مقررات اجرايي مربوط به پيچهاي اصطكاكي رعايت شود.7-3-3-4 سطوح صاف و آماده شدهسطوحي كه با ماشين كردن آماده ميشوند، بايد در مقابل خوردگي محافظت شوند. بدين منظور ميتوان از يك لايه مصالح ضد زنگ كه قبل از نصب به آساني قابل برداشت باشد و يا از مصالح مخصوصي كه احتياج به برداشتن آن نباشد، استفاده كرد.7-3-3-5 سطوح مجاور جوش كارگاهيبه جز حالتهايي كه در مدارك طرح و محاسبه به عنوان شرط ويژه از آن ياد شده باشد، تمامي سطوحي كه در فاصله 50 ميليمتري از محل هر جوش كارگاهي قرار ميگيرند، بايد از موادي كه به جوشكاري صدمه ميزند و يا در حين جوشكاري گازهاي سمي و مضر توليد ميكنند، كاملاً پاك شود.7-3-4 برپايي و نصب7-3-4-1 ميزان كردن پاي ستونهاكف ستونها بايد در راستاي پيشبيني شده و رقوم صحيح و به صورت كاملاً تراز نصب شوند، به طوري كه سطح زيرين آنها با بتن، تماس كامل و سرتاسري داشته باشد.7-3-4-2 مهارقابهاي اسكلت فلزي بايد به صورت شاقولي و در محدوده رواداريهاي تعيين شده نصب و برپا شوند. قطعات بايد قبل از نصب نهايي تنظيم گردند. بنابراين بايد قطعات به وسيله پيچ، گيره، و يا جوش موقت به هم متصل گردند. نظارت بر تمامي عمليات مونتاژ، اندازهگيري دقيق و يافتن اشتباهات جزئي به عهده مهندس ناظر است.براي نگاه داشتن قطعات در وضعيت مطلوب، بايد از مهار موقت مطابق مقررات مربوط استفاده شود. اين مهارها بايد تمام بارهاي مؤثر ضمن اجرا شامل وزن وسايل كار و نيروهاي ناشي از آنها را جوابگو باشند. مهارهاي موقت تا زماني كه از نظر ايمني لازم است، بايد در جاي خود باقي بمانند.در صورتي كه ضمن اجراي كار، مصالح بر روي ساختمان دسته ميشود و يا قطعات و ابزار كار نصب روي آن قرار ميگيرد، بايد پيشبينيهاي لازم براي مقابله با تنشهاي اضافي حاصل، به عمل آمده باشد.7-3-4-3 تنظيم كردن كارقبل از آنكه نصب پيچ يا اجراي جوش به شكل قطعي و دائمي صورت گيرد، قطعاتي كه با اين عمل ثابت ميشوند، بايد به دقت تنظيم شده باشند.7-3-4-4 جفت كردن درزهاي فشاري در ستونهاصرفنظر از نوع وصله به كار رفته (جوش لببهلب مستقيم با نفوذ كامل يا جزئي و يا اتصال پيچي)، ناميزاني و عدم تماس كامل به مقدار كمتر از 5/1 ميليمتر قابل قبول خواهد بود. اگر اين بادخور از 5/1 ميليمتر تجاوز كند، ولي از 6 ميليمتر كمتر باشد و بررسي مهندسي نشان دهد كه سطح تماس كافي وجود ندارد، بايد فاصله بادخور را با مصالح پركننده مناسب پر كرد. اين مصالح صرفنظر از نوع فولاد اعضاي متصل شونده، ميتواند فولاد نرمه باشد.7-3-4-5 جوش كارگاهيقبل از جوشكاري بايد رنگ كارخانهاي از روي سطوحي كه قرار است جوشكاري روي آن انجام گيرد، توسط برس سيمي كاملاً برطرف و پاك شود.7-3-4-6 رنگ كارگاهيترتيب پاك كردن سطوح و رنگ كردن در كارگاه، بايد از قبل تعيين شده و اين شرايط در مدارك قراردادي قيد شده باشد.7-3-4-7 اتصالات كارگاهيهمزمان با كار استقرار و نصب اسكلت فلزي بايد اتصالات پيچي و جوشي به طور مطمئن و كامل تكميل شود تا جوابگوي بارهاي مرده، نيروي باد و تنشهاي حين اجرا باشد.الف: اتصالات با پيچ و مهرهچنانچه براي اتصال از پيچ و مهره استفاده ميشود، بين مهره و صفحه اتصال بايد واشر فولادي به كار رود (به استثناي پيچهاي پر مقاومت مذكور در بند 7-3-2-5)، طول پيچ و تعداد دندانههاي آن بايد طوري باشد كه بتوان مهره را به وسيله آچار كاملاً به صفحه محكم نمود. در خاتمه كار بايد انتهاي پيچ به اندازه حداقل 4 دنده از مهره بيرون باشد. در محل تكيهگاههاي ساده كه قطعات بايد نسبت به تكيهگاه حركت داشته باشند، مهره را نبايد كاملاً به صفحه سفت كرد، به منظور جلوگيري از شل شدن و افتادن، بايد از پيچ و مهرههاي اشپيلدار يا از دو مهره كه روي هم سفت ميشوند، استفاده شود. به طور كلي نوع، جنس و نحوه استفاده از پيچها بايد با يكي از استانداردهاي معتبر تطبيق نمايد.ب: اتصالات با جوشكاريجوشكاري بايد توسط جوشكاران ماهر طبق نقشه و كاملاً مطابق با ابعاد مشخص شده انجام گردد. چنانچه دستگاه نظارت لازم بداند، بايد جوشكار داراي گواهينامه معتبر جوشكاري بوده، يا قبل از انجام كار توسط دستگاه نظارت از وي آزمون مهارت به عمل آيد.قبل از جوشكاري بايد سطوح مورد نظر از مواد زايد (گردوخاك، زنگزدگي، رنگ و غيره) كاملاً پاك شود. به طور كلي جوشكاري در دماهاي زير صفر درجه سلسيوس به ويژه در جريان باد، ممنوع است. در صورتي كه جريان هوا يكنواخت و ثابت باشد و بتوان سطوح مجاور محل جوشكاري را به شعاع حداقل 10 سانتيمتر با وسايل مناسب به نحوي گرم كرد كه گرماي آن با دست كاملاً محسوس باشد و اين دما در تمام مدت جوشكاري حفظ شود، ميتوان در هواي تا منهاي 5 درجه سلسيوس جوشكاري كرد. در صورتي كه اين شرايط را بتوان در هواي پايينتر از منهاي 5 درجه سلسيوس، تأمين و حفظ نمود، ميتوان در هواي تا 18 درجه زير صفر با احتياط، به جوشكاري ادامه داد. در دماهاي پايينتر از منهاي 18 درجه سلسيوس، جوشكاري مطلقاً ممنوع است.چنانچه در نقشههاي اجرايي مشخص نشده باشد، شدت جريان و نوع الكترودها بايد طوري انتخاب شود كه جوش كامل و داراي نفوذ كافي بوده و قطعات مورد اتصال به قدر كافي ذوب شوند. سطح جوش بايد عاري از شيار، قسمتهاي برآمده، سوختگي و گودافتادگي باشد.چنانچه جوشكاري در بيش از يك گذر انجام ميشود، قبل از برداشتن پوسته هر گذر و پاك كردن آن با برس سيمي نبايد گذر بعدي جوش شروع شود.بين قطعاتي كه مستقيماً به طريق جوش گوشه به هم جوش ميشوند، نبايد درزي بيش از 2 ميليمتر موجود باشد. جوشكاري بايد به نحوي انجام گيرد كه قطعات مربوط از شكل اصلي خارج نشده و درزها دچار تابيدگي و اعوجاج نشوند7-3-5 كنترل نوع كاركارخانه سازنده كار فلزي بايد روشها و امكانات بازرسي و كنترل كار ساخته شده را (تا جايي كه به طور مطمئن نشان دهد كار مطابق با مشخصات و مقررات مربوط انجام گرفته) فراهم كند.به علاوه بايد مصالح مصرف شده و مهارتهاي اجرايي به طور مداوم توسط بازرسان واجد شرايط، تحت بازرسي و كنترل قرار گيرند. شرايط مربوط به نوع عمليات بايد در مدارك قراردادي قيد شده باشد.7-3-5-1 همكاريبازرسيهاي نمايندگان كارفرما، بايد حتيالامكان در كارخانه سازنده انجام گيرد. كارخانه سازنده بايد با اين بازرسان همكاري كند و اجازه دهد كه كار ساخت، حين پيشرفت و در مراحل مختلف، مورد بررسي قرار گيرد.نمايندگان كارفرما بايد با برنامه از پيش تعيين شدهاي كه حداقل وقفه را در كار ساخت ايجاد كند، مبادرت به بازرسي نمايند، اين برنامه بايد از قبل به اطلاع سازنده برسد.7-3-5-2 رسيدگي و تجديد نظر كردن در كارهامصالح و نيز روشهاي اجرايي كه با مقررات و مشخصات تعيين شده منطبق نباشند، در هر مرحلهاي از پيشرفت كار قابل رسيدگي و تجديدنظر ميباشند. سازنده بايد يك نسخه از تمامي گزارشهايي را كه از طرف بازرسان به كارفرما داده ميشود، دريافت كند.7-3-5-3 بررسي جوشهابررسي جوشها بايد مطابق با مقررات مربوط صورت پذيرد. اگر از آزمايشهاي نوع غيرمخرب استفاده ميشود، بايد ضوابط پذيرش در مدارك پيمان به وضوح قيد شده باشد.7-3-5-4 بررسي اتصالات اصطكاكي در پيچهاي پرمقاومتبررسي و ارزيابي اتصالات با پيچهاي پرمقاومت (با عمل اصطكاكي) بايد طبق استاندارد اين نوع اتصالات و نوع پيچهايي كه به كار ميرود، صورت پذيرد.7-3-5-5 تعيين نوع فولادكارخانه سازنده بايد روش تعيين نوع و مشخصات مصالح مصرفي را (قبل از نصب و تنظيم قطعات) به صورت مكتوب ارائه كند.روش احراز هويت مصالح بايد همراه با عرضه شماره و عنوان مصالح، مشخصات فني مربوط طبق مدارك رسمي و همچنين گزارش آزمايشهاي مصالح معتبر باشد، به طوري كه ثابت كند مصالح مناسب پيشبيني شده، مورد استفاده قرار گرفتهاند.7-4 اجراي كارهاي فلزي سبكنقشههاي كارگاهينقشههاي كارگاهي انواع درها و پنجرهها بايد قبل از شروع به ساخت از طرف پيمانكار براي تصويب به دستگاه نظارت ارائه گردند. اين نقشهها بايد شامل جدول درها، پنجرهها، قابها و چارچوبهاي درها و پنجرهها، يراقآلات و تمامي اتصالات درها و پنجرهها باشند. همچنين اين نقشهها بايد شامل جزئيات ساخت در و پنجره بوده و از لحاظ صحيح بودن ابعاد و اندازهها و هماهنگي قسمتهاي اتصالي، بررسي و كنترل شده باشند.7-4-2 تعاريف (درها، پنجرهها، چارچوبها)الف: در و پنجرهدر و پنجره بخشي از ديوار است كه به منظور تأمين رفت و آمد، عبور نور، و تبادل هواي اتاق با محيط خارج پيشبيني ميشود، در و پنجره ممكن است از فلز، چوب، پلاستيك، شيشه و يا مصالح ديگر ساخته شود. طي اين فصل درباره در و پنجره فلزي بحث ميشود.ب: در و پنجره بازشوي لولاييدر و پنجره باز شوي لولايي عبارتست از در و پنجرهاي كه محور لولاهاي آن روي يكي از يالهاي محيطي لنگه بازشو واقع شده باشد.پ: پنجره بازشوي محوريدر اين نوع پنجرهها محور لولاها داخل لنگه بازشو واقع شده است.ت: پنجره ثابتپنجره ثابت پنجرهاي است كه داراي هيچگونه لبه بازشو نباشد.ث: در و پنجره بازشو كشويياين در و پنجره عبارتست از در و پنجرهاي كه حركت لنگه متحرك آن در امتداد يكي از يالهاي لنگه متحرك باشد.ج: قابقاب يا چارچوب قسمتي است كه لنگههاي در و پنجره اعم از ثابت يا بازشو در آن قرار ميگيرند.چ: لنگهلنگه قسمتي از در يا پنجره است كه در قاب مستقر شده و ميتواند ثابت يا متحرك باشد.ح: بائواعضاي قائم لنگه در يا پنجره را بائو گويند.خ: واداروادار، تقسيم كننده لنگه در يا پنجره به دو يا چند قسمت است كه به منظور كوچك كردن ابعاد شيشه يا زيبايي پيشبيني شده است.د: پاساراعضاي افقي لنگه در يا پنجره را پاسار گويند.ذ: پاخورپاخور، يال پاييني لنگه در يا پنجره است كه پهنتر از يالهاي ديگر است و به منظور جلوگيري از شكستن شيشه در مقابل ضربه پيشبيني ميشود.ر: آستانهآستانه، يال پايين قاب در يا پنجره است.ز: شيشهخورشيشهخور، قسمتي از در يا پنجره است كه شيشه در آن قرار ميگيرد.ژ: آبچكانآبچكان، قسمتي از يال پايين لنگه پنجره بازشو است كه براي هدايت آب باران به خارج پيشبيني ميشود.س: دماغهدماغه، قسمتي از لنگه در و پنجره است كه در فصل مشترك لنگههاي ثابت و متحرك قرار ميگيرد و هدف از تعبيه آن هوابندي و جلوگيري از حركت بيش از اندازه لنگههاي در يا پنجره نسبت به يكديگر است.ش: كف پنجرهكف پنجره، سطحي است كه پنجره روي آن قرار ميگيرد و ممكن است از فلز يا ساير مصالح بنايي از قبيل سنگ و موزائيك و غيره ساخته شده باشد.ص: زهوارزهوار، قسمتي از در يا پنجره است كه به منظور تزئين يا درزگيري و سهولت نصب شيشه روي در يا پنجره به كار ميرود.ض: يراققسمتي از ملحقات در يا پنجره مانند لولا، دستگيره، بلبرينگ و مغزي كه به منظور باز و بسته شدن و قفل كردن به كار ميروند، يراق ناميده ميشوند.ط: كتيبهقسمتي از در يا پنجره را كه ممكن است بازشو يا ثابت باشد و در قسمت بالاي در يا پنجره قرار ميگيرد، كتيبه مينامند. 7-4-3 ويژگيهاي در و پنجره فلزي و ملاحظات مربوط در هنگام نصبـ يالهاي در و پنجره بايد بر يكديگر عمود باشند، مگر آنكه در نقشهها به شكل ديگري پيشبيني شود.ـ درها و پنجرهها بايد كاملاً مستوي و بدون تاب باشند.ـ در يا پنجرهاي كه در آن شيشه نصب ميشود، بايد داراي شيشهخور باشد تا به وسيله آن، شيشه از هر طرف به خوبي مهار شود.ـ در و پنجره كشويي بايد طوري تعبيه شود كه لنگه در يا پنجره را از خارج ساختمان نتوان از محل خود بيرون آورد.ـ عمق شيشهخور، بايد حداقل 5/2 برابر ضخامت شيشه و حداكثر 25 ميليمتر باشد.ـ گيرداري در و پنجره به وسيله شاخ، پيچ، جوش و غيره تأمين شود، در يا پنجره بايد وسايل گيرداري كافي داشته باشد تا در محل خود در ديوار يا ستون به نحو اطمينان بخشي استقرار يابد. موقعيت نقاط گيرداري غالباً در محل لولا و دستگيره و نيز در محل برخورد وادار به قاب پنجره است.ـ اتصال بايد كامل، محكم و بدون ترك باشد. برآمدگي جوش در نماي پنجره بايد صاف شود.ـ يراقهاي در و پنجره بايد متناسب با ابعاد پنجره بوده و در مقابل زنگزدگي مقاوم باشند. يراقي كه احتياج به روغنكاري داشته باشد بايد محل ورود روغن در آن تعبيه شده باشد تا احتياج به باز كردن اجزاي يراق نباشد.ـ يراقهاي ريل پنجره كشويي بايد چنان باشند كه قرقرهها در حين حركت از ريل خارج نشوند، در اين پنجرهها بايد از قرقرههاي بلبرينگي روكشدار استفاده شود تا ضمن حركت ايجاد صدا ننمايد.ـ درزهاي بين قاب و لنگه پنجره، بايد به وسيله نوارهاي لاستيكي، نخي و يا كركي با نظر دستگاه نظارت به نحوي هوابندي شود كه از عبور هوا جلوگيري به عمل آيد، استفاده از نوارهاي پلاستيكي به علت ناپايداري در برابر حرارت، مجاز نيست.ـ پيچهايي كه براي در و پنجره به كار ميرود، بايد گالوانيزه بوده و در برابر رطوبت هوا زنگ نزند.ـ ميله داخل لولا بايد فولادي باشد.ـ زاويه گردش لولا و در و پنجرههاي لولايي قائم يا افقي، بايد طوري باشد كه پنجره حداقل 90 درجه گردش نمايد.ـ محل قرار گرفتن لولا بايد متناسب با ارتفاع در و پنجره باشد. در پنجرههاي به ارتفاع 400 تا 1000 ميليمتر، فاصله لولاها تا زير و بالاي لنگه 100 ميليمتر است. در پنجرههاي به ارتفاع 1000 تا 1400 ميليمتر، فاصله لولاها تا زير و بالاي لنگه برابر با 180 ميليمتر و در پنجرههاي بلند به ارتفاع 2000 تا 2200 ميليمتر، فاصله لولا از بالاي پنجره 230 و از پايين آن 300 ميليمتر خواهد بود.ـ براي پنجرههايي كه به داخل باز ميشوند، بايد در لنگه بازشو آبچكان تعبيه شود.ـ پروفيلهاي در و پنجره آلومينيومي بايد آبكاري شده باشند، همچنين پروفيلهاي در و پنجره آهني قبل از نصب، بايد با رنگ ضد زنگ پوشيده شده باشند. مشخصات پروفيلهاي آلومينيومي و آهني، بايد با مندرجات فصل مصالح مطابقت نمايد.7-4-4 نصب7-4-4-1 نصب چارچوبهاچارچوبهاي مورد استفاده بايد طبق مشخصات قيد شده در نقشهها و ساير مدارك ساخته شوند. نصب چارچوبها بايد با دقت و در محل صحيح مطابق نقشهها صورت پذيرد. در موقع نصب بايد دقت شود كه چارچوب كاملاً در ديوار مهار شود. اعضاي عمودي چارچوب درها، بايد بسته به ارتفاع آن داراي 4 تا 6 شاخك باشند. محل شاخكها، طول، تعداد و فواصل آنها بايد طبق نقشه باشند.در موقع ساختن پروفيل چارچوبها و اتصال قطعات افقي و عمودي آن، بايد برشها با زاويه 45 درجه انجام شود يا به عبارتي بايد گوشههاي چارچوبها به صورت فارسي بريده و متصل گردند. در چارچوبهاي آلومينيومي، بايد اعضاي عمودي در تمامي طول به وسيله مصالح نمد مانند، براي متوقف نمودن در مجهز گردند. تمامي درزهاي بين قسمتهاي آلومينيومي و مصالح بنايي بايد به منظور جلوگيري از نفوذ آب كاملاً درزگيري شوند.7-4-4-2 نصب درها و پنجرههاقطعات كمكي درها و پنجرههاي فولادي بايد در محل نصب يراقآلات و بسته به نوع آنها با مته كردن و يا به كمك وسايل مناسب ديگر سوراخ گردند. قطعات الحاقي تزئيني درها، بايد به وسيله ميله مهار يا گيرههاي پنهان با طول و قدرت كافي به در نصب گردند، بائوهاي پنجرههايي كه ارتفاع آنها از 4/2 متر بيشتر است، بايد با قطعات كمكي تقويت شوند. يراقآلات درها و پنجرههاي آلومينيومي، بايد از نوع فلزي و متناسب با آن بوده و قبلاً به تصويب دستگاه نظارت رسيده باشد. تمامي عمليات لازم براي نصب يراقآلات از قبيل بريدن يك قطعه، توكاري، كندن كام و عمليات ماشين بري، بايد با دقت كامل و با استفاده از صفحات كمكي براي تقويت محل نصب انجام گيرد.گوشههاي درها و پنجرهها بايد دقيقاً به صورت فارسي بريده شده و طوري به يكديگر متصل گردند كه درز حاصل كاملاً به هم چسبيده و سپس در تمامي طول درز در سمتي كه در معرض ديد نميباشد، به يكديگر جوش داده شوند.تمامي درزهاي بين اعضاي فلزي و مصالح بنايي بايد دقيقاً به وسيله ملات مناسب و مقاوم در مقابل رطوبت درزبندي گردد. http://www.fashion000.blogfa.com/