مقدمهبه منظور تبدیل اطلاعات گلخانه ای و آزمایشگاهی موجود در مورد ویروسها به یک تصویر کلی از طبیعت آنها یعنی اکولوژی (از وازه یونانی Oikos یعنی خانه و Logos به معنی سخنرانی)، که همیشه متغیر است نیاز داریم.ویروس های گیاهی برای بقاء باید دارای: (1) یک یا چند گونه گیاهی میزبان برای افزایش؛ (2) روشی مؤثر برای انتشار و ایجاد آلودگی در گیاهان میزبان جدید و (3) ذخیره ای از گیاهان میزبان مناسب سالم به منظور انتشار بیماری باشند. موقعیت واقعی هر ویروس معین در یک محل خاص یا در مقیاس جهانی، نتیجه برهم کنش های پیچیده بین بسیاری از عوامل فیزیکی و بیولوژیکی خواهد بود(شکل1، پائین صفحه) درک و شناخت اکولوژی یک ویروس در یک محصول و محل معین، جهت توسعه روش های مناسب برای کنترل بیماری ویروسی لازم و ضروری است. همانند اغلب پارازیت‌های اجباری، عوامل اکولوژیکی عمده ای که باید در نظر گرفته شوند، بیشتر شامل همان روش هایی است که موجب انتشار ویروس از گیاهی به گیاه دیگر شده و نیز راه‌هایی است که سایر عوامل روی انتشار ویروس تأثیر می‌گذارند.بررسی نموداری، در وهله اول، ارتباط عواملی که توصیف خواهد شد را در یک چشم انداز اکولوژیکی، با اشاره به پیچیدگی تعامل‌های آنها، نشان خواهد داد. آنگاه مداخله و تعامل‌های کیفی عوامل اکولوژیکی را می‌توان بررسی نمود. سپس با خلاصه ای در مورد چگونگی گسترش کمی آلودگی در گیاهان زراعی یامورد حمله قرار گرفتن آنها یا جمعیت‌های گیاهی دیگر دنبال خواهد شد. این، نکته اصلی اکولوژی کمی است که اپیدمیولوژی نامیده می‌شود(ازکلمه یونانی Epi به معنی"برروی"و Demos برای"مردم وجمعیت"وLogosبه معنی سخنرانی). اپیدمیولوژی از کمیت و مدل سازی صحبت می‌کند و هم اکنون به طور چشمگیر مورد حمایت فنون جدید ردیابی در گیاهان و ناقلین ، قرار دارد.فهرست مطالبمقدمهنمودارهااکولوژی ویروسهاعوامل بیولوژیکی1) خصوصیات ویروسها و گیاهان میزبان آنها1-1 پایداری فیزیکی و غلظت نهایی ویروسها1-2 میزان حرکت و انتشار در گیاهان میزبان1-3 شدت بیماری1-4 تغییرپذیری و انتخاب نژاد1-5 دامنه میزبانی2) انتشار2-1 ناقلین هوازاد2-2 ویروسهای خاکزاد2-3 انتقال با بذر و گرده2-4 انتقال بوسیله مهره داران2-5 انتشاردر مسافتهای دور3) منابع آلودگی3-1 گیاهان زراعی3-2 گیاهان وحشی3-3 علفهای هرز و سایر میزبانهای واسط3-3-1 علفهای هرز درون محصول3-3-2 منابع مجاور محصول3-3-3 منابع دور3-4 منابع دیگرآلودگیعملیات باغبانی و کشاورزی1- عملیاتی که دارای اثرات موضعی است1-1 تاریخ کشت1-2 تناوب زراعی1-3 عملیات تهیه زمین و کاشت1-4 اندازه مزرعه1-5 اندازه گیاهان و تراکم کشت1-6 همگن بودن گیاه زراعی1-7 تأثیر گلخانه‌ها1-8 عملیات گرده افشانی1-9 نهالستان‌ها به عنوان منابع آلودگی2- عملیاتی که دارای اثراتی در مقیاس بزرگ می‌باشند2-1 انتخاب گیاهان و اصلاح نبات2-2 روش‌های پیوند زدن2-3 کشت در مناطق دست نخورده2-4 جا به جایی محصولات گیاهی به کشور‌های دور2-5 اثر کشت تک محصولی یا تناوب کوتاه مدت بر ویروسهانتیجهعوامل فیزیکی1) بارندگی2) باد3) دمای هوا4) خاک5) نقش تغییرات فصلی و آب و هوایی در توسعه اپیدمیهابقا در طول چرخه فصلیاپیدمیولوژی1- زمان2- ویروس و میزبان3- تعداد منابع آلودگی4- نوع و تعداد ناقلین5- مسافتارزیابی خطر و پیشبینیارزیابی احتمال خطرپیش بینینتیجه گیری