مقدمه :عصري كه در آن زندگي ميكنيم عصر ثانيهها است و در هر لحظه ممكن است جهان متحول گردد. چرا كه با پيشرفت علم و صنعت و شكوفا شدن فنون، اگرچه زندگي را بر انسان آسان كرده است، پيچيدگي هاي خاص و دشواريهايي را نيز در روابط اجتماعي افراد بوجود آورده است. در اين ميان، دانش فقه نيز جهت پاسخگويي به مشكلات و مسائل كنوني همگام با رشد و توسعه علم و فنون، توسعه كرده است.يكي از مهمترين مسائل كنوني كه گريبانگير جامعه شده، دعاوي مربوط به مسئوليت مدني است كه موجب گشته است تا در حقوق تنوعي بوجود آيد و موجب پيدايش قواعد مسئوليت مدني گردد. كه يكي از مصاديق نوعي آن، مسئوليت «غاّر» (فريبنده) ميباشد.در قانون ايران مادة صريحي در اين باره نيست اما، حقوقدانان مسئوليت «غاّر» را تحت عنوان قاعدة «غرور» بررسي كردهاند. اين يك اصل عقلايي است كه هر كس در قبال اعمال خودش مسئوول و پاسخگو باشد. گاهي اعمالي كه از انسان سر مي زند يا تحت ارادة اوست و ناشي از توافق اراده است كه اثر آن مسئوليت «عقدي» يا «قراردادي» است. و گاهي نيز ممكن است اعمالي كه از انسان سر مي زند ناشي از اراده نبوده بلكه ناشي از قانون است و اثري كه از آن حاصل ميگردد مسئوليت «قهري» يا «الزام خارج از قرارداد»ميباشد. كه هر دوي آنها تحت عنوان مسئوليت «مدني» بررسي ميگردد.البته پارهاي از مسئوليتها نيزبه سبب استفاده از مال يا عمل ديگري حاصل ميگردد. يكي از مسئوليتهايي كه امروزه مطرح ميشود، مسئوليت ناشي از اغواء و خدعه و فريب ميباشد كه در مسئوليت مدني گنجانده شده و بحث و بررسي ميگردد.البته، مسئوليت «غاّر» از ديرباز مورد توجه فقيهان بوده و در لابهلاي آثار خود به ضمان و مسئوليت «غاّر» پرداختهاند و براي اثبات مسئوليت «غاّر» به قاعدة «غرور» استناد كردهاند. قاعدة «غرور» مانند ساير قواعد از اسباب و موجبات ضمان بوده و فقيهان نيز در جايي كه ضمان قهري مطرح است به مسئوليت «غاّر» تحت عنوان قاعدة «غرور» بعنوان يكي از اسباب مستقل ضمان در كنار قواعدي مثل اتلاف، تسبيب، لاضرر و … پرداختهاند.از آنجاييكه حقوق ايران، به ويژه، قانون مدني منبعث از فقه اماميه است كه اين را ميتوان در اكثر مواد قانون مدني مشاهده كرد – و با توجه به اصل 167 قانون اساسي، به عنوان منبع اصلي اين رساله مورد توجه قرار گرفته است. در نتيجه، بررسي ديدگاهها و نظرهاي فقيهان يك ضرورت است و در واقع فقه اماميه عين حقوق است و در هر جا كه قانون حكمي ندارد از منابع اصلي و رسمي حقوق ايران است.در اين رساله نظرهاي فقيهان اماميه دربارة مسئوليت «غاّر» - كه تحت عنوان قاعدة «غرور» به آن پرداختهاند – بررسي و تحليل شده است. و در نهايت از دستاوردهاي اين رساله بررسي مستقل مسئوليت «غاّر» تحت قاعدة «غرور» بوده است.در حقوق نيز از مصاديق مسئوليت مدني به آن پرداخته شده و در ضمن آن مباني نظري كلاسيك حقوق نيز مطرح شده است.از دستاوردهاي ديگر رساله بررسي وجوه افتراق يا اشتراك غرور با غرر و تدليس مي باشد كه شناخت وجوه افتراق و اشتراك آنها، به ويژه، با تدليس ضروري بنظر ميآمد. تعداد صفحات 235 word فهرست مطالب :فصل اول:كلیات مسئولیت غار 2مبحث اول: مسئولیت و انواع آن در فقه و حقوق: 4- مفهوم مسئولیت : 4- انواع مسئولیت در حقوق : 5- مسئولیت اخلاقی: 5- مسئولیت حقوقی یا قانونی: 5- مسئولیت قانونی یا حقوقی: 6- مسئولیت كیفری: 6- مسئولیت مدنی : 6- فرق میان مسئولیت كیفری و مسئولیت مدنی: 8- وجه اشتراك مسئولیت كیفری و مدنی: 10- اقسام مسئولیت مدنی: 11قلمرو مسئولیت قراردادی و مسئولیت قهری: 131- مبنای مسئولیت : 172- مفهوم خطا یا «تقصیر قراردادی» : 193- اثبات تقصیر: 20نتیجه: 21- مسئولیت در فقه: 22- معنای لغوی ضمان: 24- معنای اصطلاحی ضمان: 24اقسام ضمان در فقه: 251- ضمان عقدی: 252- ضمان قهری: 26مبحث دوم: احكام: 26- احكام : 27- اقسام احكام: 28- احكام عقلی و احكام شرعی: 28- احكام تكلیفی : 29- احكام وضعی: 30احكام امضائی و احكام تأسیسی : 30- احكام امضائی : 30- احكام تأسیس : 31مبحث سوم – تعریف ، عناصر و نوع حكم مستفاد از غرور : 31- معنای لغوی غرور و بررسی مشتقات آن: 32- مفهوم اصطلاحی غرور: 36- نوع حكم مستفاد از غرور : 39نتیجه: 42- عناصر و اركان مسئولیت و ضمان «غار» در فقه و حقوق: 42- عناصر و اركان ضمان و مسئولیت «غار» در فقه: 42- عناصر مادی مسئولیت غار : 431- عمل خدعهآمیز : 432- ورود ضرر و خسارت: 501- اصل ثمن: 59ب) زیادت قیمت از اصل ثمن: 64ج) منافی مستوفی : 66د) منافع غیر مستوفی: 73- حكم تلف جزء و وصف از میان رفته: 77- زمان رجوع مغرور به «غار» : 803- رابطة سببیت: 84- عناصر معنوی مسئولی غار: 901- علم : 912- قصد: 1063- فریب خوردگی 111- عناصر مسئولیت غار در حقوق ایران: 115حقوقدان برای تحقق مسئولیت مدنی عناصری را مطرح كرده اند كه باید مسئولیت غار رادرآن عناصر جستجو كنیم 115مفهوم ضرر در حقوق ایران: 116انواع ضررمادی: 118ب:ضرر معنوی : 119-انواع ضرر معنوی 1202- ارتكاب عمل نامشروع: 1233- رابطه سببیت: 126شرایط ضرر قابل مطالبه: 128مبحث چهارم : تفاوت غرور با غررو تدلیس 133تفاوت غرور با غرر: 135غرر در اصطلاح: 135- اثر غرر: 136مهمترین موارد غرر و خطر عبارتست از: 137تفاوت غرور با تدلیس: 139- تدلیس در لغت: 140- تدلیس در اصطلاح: 141- اثر تدلیس: 150فصل دوم: مدارك مسئولیت غار در فقه و حقوق: 154اثبات مسئولیت غار از روی ادلههای مختلف 155كتاب: 1552- سنت: 158- روایات مخصوص باب بیع: 161- روایات باب نكاح: 167نتیجه: 179اجماع: 185عقل: 187بنای عقلاء: 1887-قاعده «تسبیب»: 1943- نظریههای مختلط و واسطه: 207الف: نظریه كار نامتعارف: 207ب: نظریه «خطر» در برابر انتفاع: 208- منابع غرور در قانون مدنی ایران: 211فصل سوم: بررسی رابطه مالك با غار و مغرور و مصادیق مسئوولیت غار. 218مبحث اول: رابطه مالك با غار و مغرور: 218مبحث دوم: مصادیقِ مسؤلیتِ «غـّار»: 222گفتار اوّل: بیع: 222گفتار دوّم: اجاره: 226گفتار سوّم: عاریه: 232گفتار چهارم: قرض: 233گفتار پنجم: مضاربه: 234گفتار ششم: مزارعه و مساقات: 236گفتار هفتم: جعاله: 237گفتار هشتم: هبه: 238نتایجی كه نگارنده در این رساله به دست آورد، عبارتند از: 244
پایان نامه مسئوليت مدني غاّر در فقه و حقوق
مقدمه :عصري كه در آن زندگي ميكنيم عصر ثانيهها است و در هر لحظه ممكن است جهان متحول گردد. چرا كه با پيشرفت علم و صنعت و شكوفا شدن فنون، اگرچه زندگي را بر انسان آسان كرده است، پيچيدگي هاي خاص و دشواريهايي را نيز در روابط اجتماعي افراد بوجود آورده است. در اين ميان، دانش فقه نيز جهت پاسخگويي به مشكلات و مسائل كنوني همگام با رشد و توسعه علم و فنون، توسعه كرده است.يكي از مهمترين مسائل كنوني كه گريبانگير جامعه شده، دعاوي مربوط به مسئوليت مدني است كه موجب گشته است تا در حقوق تنوعي بوجود آيد و موجب پيدايش قواعد مسئوليت مدني گردد. كه يكي از مصاديق نوعي آن، مسئوليت «غاّر» (فريبنده) ميباشد.در قانون ايران مادة صريحي در اين باره نيست اما، حقوقدانان مسئوليت «غاّر» را تحت عنوان قاعدة «غرور» بررسي كردهاند. اين يك اصل عقلايي است كه هر كس در قبال اعمال خودش مسئوول و پاسخگو باشد. گاهي اعمالي كه از انسان سر مي زند يا تحت ارادة اوست و ناشي از توافق اراده است كه اثر آن مسئوليت «عقدي» يا «قراردادي» است. و گاهي نيز ممكن است اعمالي كه از انسان سر مي زند ناشي از اراده نبوده بلكه ناشي از قانون است و اثري كه از آن حاصل ميگردد مسئوليت «قهري» يا «الزام خارج از قرارداد»ميباشد. كه هر دوي آنها تحت عنوان مسئوليت «مدني» بررسي ميگردد.البته پارهاي از مسئوليتها نيزبه سبب استفاده از مال يا عمل ديگري حاصل ميگردد. يكي از مسئوليتهايي كه امروزه مطرح ميشود، مسئوليت ناشي از اغواء و خدعه و فريب ميباشد كه در مسئوليت مدني گنجانده شده و بحث و بررسي ميگردد.البته، مسئوليت «غاّر» از ديرباز مورد توجه فقيهان بوده و در لابهلاي آثار خود به ضمان و مسئوليت «غاّر» پرداختهاند و براي اثبات مسئوليت «غاّر» به قاعدة «غرور» استناد كردهاند. قاعدة «غرور» مانند ساير قواعد از اسباب و موجبات ضمان بوده و فقيهان نيز در جايي كه ضمان قهري مطرح است به مسئوليت «غاّر» تحت عنوان قاعدة «غرور» بعنوان يكي از اسباب مستقل ضمان در كنار قواعدي مثل اتلاف، تسبيب، لاضرر و … پرداختهاند.از آنجاييكه حقوق ايران، به ويژه، قانون مدني منبعث از فقه اماميه است كه اين را ميتوان در اكثر مواد قانون مدني مشاهده كرد – و با توجه به اصل 167 قانون اساسي، به عنوان منبع اصلي اين رساله مورد توجه قرار گرفته است. در نتيجه، بررسي ديدگاهها و نظرهاي فقيهان يك ضرورت است و در واقع فقه اماميه عين حقوق است و در هر جا كه قانون حكمي ندارد از منابع اصلي و رسمي حقوق ايران است.در اين رساله نظرهاي فقيهان اماميه دربارة مسئوليت «غاّر» - كه تحت عنوان قاعدة «غرور» به آن پرداختهاند – بررسي و تحليل شده است. و در نهايت از دستاوردهاي اين رساله بررسي مستقل مسئوليت «غاّر» تحت قاعدة «غرور» بوده است.در حقوق نيز از مصاديق مسئوليت مدني به آن پرداخته شده و در ضمن آن مباني نظري كلاسيك حقوق نيز مطرح شده است.از دستاوردهاي ديگر رساله بررسي وجوه افتراق يا اشتراك غرور با غرر و تدليس مي باشد كه شناخت وجوه افتراق و اشتراك آنها، به ويژه، با تدليس ضروري بنظر ميآمد. تعداد صفحات 235 word فهرست مطالب :فصل اول:كلیات مسئولیت غار 2مبحث اول: مسئولیت و انواع آن در فقه و حقوق: 4- مفهوم مسئولیت : 4- انواع مسئولیت در حقوق : 5- مسئولیت اخلاقی: 5- مسئولیت حقوقی یا قانونی: 5- مسئولیت قانونی یا حقوقی: 6- مسئولیت كیفری: 6- مسئولیت مدنی : 6- فرق میان مسئولیت كیفری و مسئولیت مدنی: 8- وجه اشتراك مسئولیت كیفری و مدنی: 10- اقسام مسئولیت مدنی: 11قلمرو مسئولیت قراردادی و مسئولیت قهری: 131- مبنای مسئولیت : 172- مفهوم خطا یا «تقصیر قراردادی» : 193- اثبات تقصیر: 20نتیجه: 21- مسئولیت در فقه: 22- معنای لغوی ضمان: 24- معنای اصطلاحی ضمان: 24اقسام ضمان در فقه: 251- ضمان عقدی: 252- ضمان قهری: 26مبحث دوم: احكام: 26- احكام : 27- اقسام احكام: 28- احكام عقلی و احكام شرعی: 28- احكام تكلیفی : 29- احكام وضعی: 30احكام امضائی و احكام تأسیسی : 30- احكام امضائی : 30- احكام تأسیس : 31مبحث سوم – تعریف ، عناصر و نوع حكم مستفاد از غرور : 31- معنای لغوی غرور و بررسی مشتقات آن: 32- مفهوم اصطلاحی غرور: 36- نوع حكم مستفاد از غرور : 39نتیجه: 42- عناصر و اركان مسئولیت و ضمان «غار» در فقه و حقوق: 42- عناصر و اركان ضمان و مسئولیت «غار» در فقه: 42- عناصر مادی مسئولیت غار : 431- عمل خدعهآمیز : 432- ورود ضرر و خسارت: 501- اصل ثمن: 59ب) زیادت قیمت از اصل ثمن: 64ج) منافی مستوفی : 66د) منافع غیر مستوفی: 73- حكم تلف جزء و وصف از میان رفته: 77- زمان رجوع مغرور به «غار» : 803- رابطة سببیت: 84- عناصر معنوی مسئولی غار: 901- علم : 912- قصد: 1063- فریب خوردگی 111- عناصر مسئولیت غار در حقوق ایران: 115حقوقدان برای تحقق مسئولیت مدنی عناصری را مطرح كرده اند كه باید مسئولیت غار رادرآن عناصر جستجو كنیم 115مفهوم ضرر در حقوق ایران: 116انواع ضررمادی: 118ب:ضرر معنوی : 119-انواع ضرر معنوی 1202- ارتكاب عمل نامشروع: 1233- رابطه سببیت: 126شرایط ضرر قابل مطالبه: 128مبحث چهارم : تفاوت غرور با غررو تدلیس 133تفاوت غرور با غرر: 135غرر در اصطلاح: 135- اثر غرر: 136مهمترین موارد غرر و خطر عبارتست از: 137تفاوت غرور با تدلیس: 139- تدلیس در لغت: 140- تدلیس در اصطلاح: 141- اثر تدلیس: 150فصل دوم: مدارك مسئولیت غار در فقه و حقوق: 154اثبات مسئولیت غار از روی ادلههای مختلف 155كتاب: 1552- سنت: 158- روایات مخصوص باب بیع: 161- روایات باب نكاح: 167نتیجه: 179اجماع: 185عقل: 187بنای عقلاء: 1887-قاعده «تسبیب»: 1943- نظریههای مختلط و واسطه: 207الف: نظریه كار نامتعارف: 207ب: نظریه «خطر» در برابر انتفاع: 208- منابع غرور در قانون مدنی ایران: 211فصل سوم: بررسی رابطه مالك با غار و مغرور و مصادیق مسئوولیت غار. 218مبحث اول: رابطه مالك با غار و مغرور: 218مبحث دوم: مصادیقِ مسؤلیتِ «غـّار»: 222گفتار اوّل: بیع: 222گفتار دوّم: اجاره: 226گفتار سوّم: عاریه: 232گفتار چهارم: قرض: 233گفتار پنجم: مضاربه: 234گفتار ششم: مزارعه و مساقات: 236گفتار هفتم: جعاله: 237گفتار هشتم: هبه: 238نتایجی كه نگارنده در این رساله به دست آورد، عبارتند از: 244