مقاله ويژگي هاي اجسام مادي از ديدگاه ابن سيناحكماي مشاء از جمله ابن سينا اجسام را به ماده (هيولا) و صورت (فرم) تقسيم پذير مي دانستند ولي متفكريني هم بودند كه اجسام را تقسيم ناپذير مي دانستند كه سهروردي از آن جمله است. ابن سينا برخلاف نظر متكليمن معتقد بود كه اجسام طبيعي به اجزاء نامتناهي تقسيم پذيرند. از نظر او خط بر سطح عارض مي شود و سطح بر جسم طبيعي عارض مي شود اما خط و سطح اجزاء جسم طبيعي نيستند. او جسم طبيعي را داراي دو جزء ماده (هيولا) و صورت (فرم) مي داند و مي گويد كه ماده با دگرگون شدن صورت ها در همه احوال به يك حالت باقي مي ماند.ابن سينا براي اثبات متناهي بودن ابعاد از جدايي ناپذيري ماده و صورت استفاده مي كند. او سه فرض در نظر مي گيرد. يا صورت به واسطه خود جسم است يا به واسطه يك فاعل خارجي ست يا به واسطه هيولا (ماده) است. او فرض اول را رد مي كند زيرا اجسام در مقدار شكل جزء و كل برابر نيستند. فرض دوم را هم رد مي كند چون ماده لازم است شكل بگيرد ولي فرض سوم را مي پذيرد زيرا صورت از ماده جدا نيست.از نظر ابن سينا از متناهي بودن امتداد جسماني مي توان چند نتيجه گرفت: صورت (فرم يا شكل) براي هيولا (ماده) لازم است. صورت حد و نهايت دارد. ماهيت صورت از كيفيات مختص بر كميات است. صورت معلول ماده و از عوارض آن است.ابن سينا صورت جسميه را از نظر ماهيت مستقل از جسم مادي (هيولا) مي داند اما در وجود (به دليل لزوم وجود شكل براي ماده) به آن وابسته مي داند. او مي گويد كه شكل فقط معلول امتداد جسماني بدون دخالت جسم مادي نيست و جسم مادي به واسطه همراه شدن با صورت جسميه داراي وضع است پس از صورت جسميه منفك و جدا نيست.اگر ماده را بدون دخالت صورت جسميه داراي وضع بدانيم اين موارد را مي توان فرض كرد: اگر ماده از جهات سه گانه قابل قسمت باشد داراي حجم و جسم خواهد بود و اگر ماده از جهات سه گانه قابل قسمت نباشد به نقطه ختم مي شود. اما نقطه ماده نيست چون اگر نقطه در چيزي نباشد مستحق و موجود نيست و جزء تفكيك ناپذير جسم است. ماده نقطه نيست چون محل صورت است. خط همان ماده صاحب وضع و قسمت پذير است. سطح همان ماده صاحب وضع و قسمت پذير از دو جهت است. جسم و خط و سطح چون متصل و پذيراي انفصال اند به حامل و ماده محتاج اند پس خود حامل و ماده نيستند. صاحب وضع بودن ماده به دليل داشتن صورت جسميه است و ماده در تشخص و صورت جسميه به آن محتاج است. ماده جدا از صورت نيست و اگر ماده داراي صورت و وضع نباشد صورت و وضع مي گيرد. صورت نمي تواند در ماده وارد شود چون ماده داراي صورت است. چون ماده داراي صورت است پس ماده داراي وضع نيز هست. ماده بدون وضع بدون صورت جسميه است. نمي شود گفت ماده بدون صورت در بعضي جاها هست و در بعضي جاها نيست ولي وقتي ماده داراي صورت است ترجيح آن به وضع و مكان خاص قابل توجيه است. يعني علت ترجيح وضع و مكان خاص خود ماده است. با تغيير صورت وضع هم تغيير مي كند.
مقاله ويژگي هاي اجسام مادي از ديدگاه ابن سيناحكماي مشاء از جمله ابن سينا اجسام را به ماده (هيولا) و صورت (فرم) تقسيم پذير مي دانستند ولي متفكريني هم بودند كه اجسام را تقسيم ناپذير مي دانستند كه سهروردي از آن جمله است. ابن سينا برخلاف نظر متكليمن معتقد بود كه اجسام طبيعي به اجزاء نامتناهي تقسيم پذيرند. از نظر او خط بر سطح عارض مي شود و سطح بر جسم طبيعي عارض مي شود اما خط و سطح اجزاء جسم طبيعي نيستند. او جسم طبيعي را داراي دو جزء ماده (هيولا) و صورت (فرم) مي داند و مي گويد كه ماده با دگرگون شدن صورت ها در همه احوال به يك حالت باقي مي ماند.ابن سينا براي اثبات متناهي بودن ابعاد از جدايي ناپذيري ماده و صورت استفاده مي كند. او سه فرض در نظر مي گيرد. يا صورت به واسطه خود جسم است يا به واسطه يك فاعل خارجي ست يا به واسطه هيولا (ماده) است. او فرض اول را رد مي كند زيرا اجسام در مقدار شكل جزء و كل برابر نيستند. فرض دوم را هم رد مي كند چون ماده لازم است شكل بگيرد ولي فرض سوم را مي پذيرد زيرا صورت از ماده جدا نيست.از نظر ابن سينا از متناهي بودن امتداد جسماني مي توان چند نتيجه گرفت: صورت (فرم يا شكل) براي هيولا (ماده) لازم است. صورت حد و نهايت دارد. ماهيت صورت از كيفيات مختص بر كميات است. صورت معلول ماده و از عوارض آن است.ابن سينا صورت جسميه را از نظر ماهيت مستقل از جسم مادي (هيولا) مي داند اما در وجود (به دليل لزوم وجود شكل براي ماده) به آن وابسته مي داند. او مي گويد كه شكل فقط معلول امتداد جسماني بدون دخالت جسم مادي نيست و جسم مادي به واسطه همراه شدن با صورت جسميه داراي وضع است پس از صورت جسميه منفك و جدا نيست.اگر ماده را بدون دخالت صورت جسميه داراي وضع بدانيم اين موارد را مي توان فرض كرد: اگر ماده از جهات سه گانه قابل قسمت باشد داراي حجم و جسم خواهد بود و اگر ماده از جهات سه گانه قابل قسمت نباشد به نقطه ختم مي شود. اما نقطه ماده نيست چون اگر نقطه در چيزي نباشد مستحق و موجود نيست و جزء تفكيك ناپذير جسم است. ماده نقطه نيست چون محل صورت است. خط همان ماده صاحب وضع و قسمت پذير است. سطح همان ماده صاحب وضع و قسمت پذير از دو جهت است. جسم و خط و سطح چون متصل و پذيراي انفصال اند به حامل و ماده محتاج اند پس خود حامل و ماده نيستند. صاحب وضع بودن ماده به دليل داشتن صورت جسميه است و ماده در تشخص و صورت جسميه به آن محتاج است. ماده جدا از صورت نيست و اگر ماده داراي صورت و وضع نباشد صورت و وضع مي گيرد. صورت نمي تواند در ماده وارد شود چون ماده داراي صورت است. چون ماده داراي صورت است پس ماده داراي وضع نيز هست. ماده بدون وضع بدون صورت جسميه است. نمي شود گفت ماده بدون صورت در بعضي جاها هست و در بعضي جاها نيست ولي وقتي ماده داراي صورت است ترجيح آن به وضع و مكان خاص قابل توجيه است. يعني علت ترجيح وضع و مكان خاص خود ماده است. با تغيير صورت وضع هم تغيير مي كند.