كودكان سرمايه هاي ارزشمند وسازنده آينده جامعه هستند. آموزش و پرورش در دوره كودكي كه زمان شكل گيري شخصيت و ايجاد عادات مختلف و پيشگيري از بروز مشكلات است. آينده فرد و جامعه را بنايي نهد و مسير حركت مملكت را مشخص مي سازد. توجه به مسائل و مشكلات كودكان باعث پيشرفت و ترقي جامعه مي شود و غفلت در رفع مشكلات آنان، خسارات جبران ناپذيري به بار مي آورد. از اين رو، سرمايه گذاري و برنامه ريزي در آموزش و پرورش ابتدايي، از حساسترين و مهمترين وظايف دست اندر كاران و مسئولان جامعه است و بايد از اولويت ويژه اي برخوردار باشد.هدف ما در اينجا آشنا ساختن خواننده با خصوصيات، شيوه هاي شناخت، برقراري ارتباط صحيح، نحوه كاركردن و درنهايت رفع مشكلات كودكان است. براي نيل به اين هدف ابتدا تعاريف، اهداف، تاريخچه، ضرورت و اصول راهنمايي و مشاوره كودك مورد بررسي قرار گرفته، سپس مطالبي درباره خصوصيات دوره كودكي ارائه شده است تا دست اندركاران آموزش و پرورش و مشاوره كودك بتوانند رفتارهاي عادي كودكان را از رفتارهاي غير عادي تشخيص دهند.تاريخچه آموزش پيش دبستانيتاريخچه آموزش پيش دبستاني در ايران به 80 سال پيش باز مي گردد.در سال 1298 مسيونر هاي مذهبي و اقليت هاي ديني به احداث كودكستانها و مراكز آموزش پيش دبستاني درتهران مبادرت نمودند .در همان اثنا زنده ياد جبارباغچهبان در سال 1303 به احداث باغچه اطفال در شهرستان تبريز مبادرت نموده و چندسال بعد در سال 1307 كودكستان ديگري در شهرستان شيراز داير نمود. گفتني است كه درآن اثنا تنها از كودكان خانواده هاي مرفه و كارمندان عالي رتبه ادارات در اين مراكزثبت نام به عمل مي آمد . استقبال اين خانواده ها از عملكرد مراكز آموزش پيش دبستاني (كودكستان ها( سبب گرديدكه طي مدت زمان كوتاهي در تهران وچندين شهر بزرگ ديگر كشور،كودكستان هايي توسط بخش خصوصي داير گردد .از جمله مهمترين برنامه هاي اين مراكز ميتوان به بازي هاي مرسوم ، آموزش مقدماتي خواندن و نوشتن ، نقاشي و بازي با عروسك واشكال هندسي اشاره نمود.در سال 1303 شوراي عالي فرهنگ ،به تصويب انحصاري آيين نامهاحداث مراكز آموزش پيش دبستاني در شهرستان تهران و درسال 1304به تصويب اين آييننامه براي ساير شهرهاي كشور مبادرت نمود.نخستين امتياز تاسيس كودكستان توسط وزارتمعارف و اوقاف و صنايع مستظرفه در سال 1310 صادر گرديد.از اين روي سال1310 آغاز فصلجديدي در تاريخ آموزش پيش دبستاني ايران محسوب مي گردد.نخستين آيين نامه ويژهكودكستانها و مراكز آموزش پيش دبستاني درسال 1312 به تصويب شوراي عالي فرهنگ رسيد. در ماده اول اين آيين نامه ، سن كودكان جهت پذيرش در كودكستانها 4 تا 7 سال قيد شدهبود. اين در حاليست كه درسال 1335 ، آيين نامه جديدي جهت اداره كودكستانها به تصويبرسيد كه طي آن سن كودكان ، 3 تا 6 سال تعيين شده بود. در سال1334 ، اداره مستقليجهت رسيدگي و نظارت بر امور كودكستان ها تحت نظارت وزارت فرهنگ تاسيس گرديد. درسال1340 ، اداره امور كودكستانهاي كشور منحل شده و وظايف مربوطه به اداره كلتعليمات ابتدائي محول گرديد. در آن اثنا دولت به تلاش هايي درجهت احداث كودكستانهاي دولتي مبادرت نموده و با احداث كودكستانها در شهرهاي سراسركشور،كودكان خانوادههاي طبقه متوسط را تحت پوشش خود قرار داد. تا سال 1322 در سراسر كشور تنها تعداد 7كودكستان وجود داشت و اين در حاليست كه طي سال1331 به 74 و طي سال 51 13 به 431مركز بالغ گرديد. در همان اثنا تلاش هايي درجهت تربيت مربيان مراكز پيش دبستاني نيزآغاز گرديد. درسال 1336 ، آموزشگاه هاي كودكياري آغاز به فعاليت نمودند . اوليناساسنامه و برنامه درسي اين آموزشگاهها طي سال 1345 به تصويب شوراي عالي فرهنگرسيد. چندسال بعد تدريس رشته كودكياري يا آموزش و پرورش پيش ازدبستان در برخيدانشكده هاي علوم تربيتي من جمله مدرسه عالي شميرانات و دانشگاه ابوريحان آغازگرديد.درسال1350 ، اداره كل تعليمات ابتدايي به دفتر برنامه ريزي آموزشابتدايي تغيير نام داده و واحد كودكستان هاي اين اداره، عهده دارمسئـوليت طرح وبرنامه ريزي آموزش و پرورش پيش دبستاني گرديد. درسال1354، با توجه به توسعهكودكستانها و تربيت مربيان كودك، دفتر برنامه ريزي آموزش ابتدايي به دفتر آموزشكودكستاني و ابتدايي تغيير نام داده و بالاخره درسال 1359 در اداره كل و سپس دردفتر آموزش عمومي ادغام گرديد . طبق آخرين آيين نامه كودكستانها كه در سال 1349بهتصويب شوراي عالي آموزش و پرورش رسيد، تشكيل كلاسهاي آمادگي ضميمه آموزش ابتداييگرديده و سن كودكان كودكستاني 3 تا 6 سال تعيين گرديد. درسال 1353 ، وزارت آموزش وپرورش طبق انتشار بخشنامه اي به اعمال اصلاحاتي در آيين نامه مذكور مبادرت نمود. مطابق اين تغييرات تنها آندسته از كودكاني كه از سن 5 سال تمام برخوردار بودند ازحق ثبت نام دركلاسهاي آمادگي بهره مند گرديدند.درگذشته امتياز تاسيس مهدهاي كودك ويژه كودكان رده هاي سني 3 تا 6سال به وزارت آموزش و پرورش و مجوز تاسيس مراكز مراقبتي كودكان زير رده سني3 سال بهاتاق اصناف واگذار گرديد. ازسال1354، سازمانهاي دولتي موظف به تاسيس مهدهاي كودكشده و ضوابط آنها از سوي سازمان زنان تنظيم گرديد. درسال1356، در بودجه كلسازمانهاي دولتي، بودجه لازم جهت احداث مهدهاي كودك ويژه فرزندان زنان كارمند پيشبيني شده و سازمان زنان مسئوليت تشكيل و نظارت بر آنها را عهده دار گرديد. پس ازانقلاب اسلامي ، بر اساس تصميم گيري هيات وزيران، با انحلال سازمان زنان ، سازمانملي رفاه خانواده، سازمان تربيتي شهرداري تهران و انجمن ملي حمايت از كودكان، اجازهتاسيس مهدهاي كودك به وزارت بهداري و بهزيستي و سپس به سازمان بهزيستي محول گرديد. درحال حاضر صدور مجوز و نظارت بركليه مهدهاي كودك دولتي و خصوصي بر عهده سازمانبهزيستي كشور است. ازسال 1372 كليه كلاسهاي آمادگي ضميمه مدارس دولتي به علت كمبودجا منحل گرديد.گفتني است كه اين كلاسها 30 سال پيش درسال1349 و با تصويب شوراي عاليآموزش و پرورش تشكيل شده بود . ازجمله انواع مهدهاي كودك كه درحال حاضر درسراسركشورفعاليت دارند ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:ــ مهدهاي كودك خصوصي كه توسط بخش خصوصي احداث گرديده اند.ــ مهدهاي كودك خود محوركه وابسته به موسسات دولتي بوده و با كمكهزينه هاي دولتي و والدين كودكان اداره ميگردند.ــ مهدهاي كودك كارگري كه متعلق به كارخانجات بوده و تحت پوششوزارت كار فعاليت دارند.ــ مهدهاي كودك ادارات آموزش و پرورش كه به ثبت نام از فرزندانزنان شاغل درآموزش و پرورش مبادرت مي نمايند.ــ مهدهاي كودك انجمنهاي حمايتي سازمان بهزيستي كه به ثبت نام ازكودكان تحت پوشش بهزيستي و درصدي از افراد عادي مبادرت مي نمايند.ــ مهدهاي كودك انجمنهاي روستايي كه به ثبت نام از كودكان روستاييمبادرت مي نمايند.تاريخچه فوق بيانگر اين واقعيت است كه سهم دولت در تاسيس مهدهايكودك بسيار ناچيز بوده و عمدتا به تنظيم آيين نامه ها و اعطاي مجوزهاي قانوني محدودبوده است به نحويكه پس از تشكيل اولين مهدهاي كودك ، وزارت آموزش و پرورش به تاسيسمهدهاي كودك دولتي پس از 42 سال مبادرت نمود. درحال حاضر براي كودكان زنان غير شاغلمهد كودك دولتي وجود نداشته وكلاسهاي آمادگي ضميمه مدارس دولتي نيز از سال 1372منحل گرديده است. علاوه بر اين تعداد فارغ التحصيلان رشته كودكياري با توجه به نيازمهدهاي كودك ، بسيار اندك بوده و دوره هاي باز آموزي بهزيستي ويژه مربيان و مديران، چه از لحاظ مدت زمان و چه از لحاظ تعداد نفرات تحت پوشش هر دوره آموزشي، جوابگوينياز مهدهاي كودك نمي باشد. . بعنوان مثال از سال 61 13تا 69 13يعني ظرف مدت زمان 8سال تنها 1215 نفر ازمديران و مربيان موفق به گذراندن دوره هاي آموزشي كوتاه مدتبهزيستي شده اند و اين در حاليست كه اين رقم درمقايسه با تعداد مديران ومربيانمهدهاي كودك بسيار ناچيز مي باشد.علاوه بر اين تعداد مهدهاي كودك نسبت به جمعيت كودكان در ايرانبسيار ناچيز مي باشد.. بعنوان مثال طي سالهاي1360- 1359 تعداد مهدهاي كودك بر2971 ،تعداد كودكان بر 172002، تعداد كلاسها بر6340 و تعداد كاركنان بر9356 نفر بالغ ميگرديد واين درحاليست كه طي سالهاي 68 ـ 67 تعداد مهدهاي كودك بر 2547 ، تعدادكودكان ثبت نامي بر177979، تعداد كلاسها بر5951، تعداد كاركنان بر1983و تعدادكودكان رده هاي سني1 تا 6 سال بر12ميليون نفر بالغ گرديد . ضــمنا تعداد مهدهايكودك خصوصي شهرستان تهران طي سال1370 بر200 مركز، طي سال1371بر174مركز و طيسال1372بر170 مركز بالغ گرديد.آمارفوق نشانگر افزايش دائمي تعدادكودكاني ثبت نامي مراكز آموزشپيش دبستاني و مهدهاي كودك و كاهش تعداد مهدهاي كودك و كادر ويژه آن مي باشد . آمارسال 68 ـ67 مبين اين واقعيت است كه تنها 5 ر1درصد كودكان رده هاي سني 1 تا 6 سال و 5 ر2درصد كودكان رده هاي سني 3 تا 6 سال ا ز امكانات آموزشي وتفريحي مهدهاي كودكاستفاده نموده اند. درضمن تعداد كودكان هركلاس بر 30 نفر و نسبت كودكان به كادرآموزشي به نسبت 25 به1 بوده است.به عبارت ديگر به ازاي هر 1 پرسنل، 25 كودك وجودداشته است . چنانكه قبلا نيز بدان اشاره گرديد رده هاي سني 1 تا 6 سال در رشد وپرورش شخصيت كودكان ،از نقش اساسي برخوردار بوده و از اين روي آموزش پيش دبستاني بهعنوان بخشي از نظام آموزش عمومي محسوب شده و دولتها به برنامه ريزي و سرمايه گذاريدر اين عرصه مبادرت مي نمايند .در كشور ايران آموزش پيش دبستاني در واقع به بخشخصوصي واگذار گرديده وبدين ترتيب خانواده هاي كم در آمد و متوسط قادر به بهره گيرياز امكانات مهدهاي كودك نمي باشند و اين درحاليست كه كودكان خانواده هاي مواجه بامشكلات اقتصادي و فرهنگي از نياز بيشتري به توجه و آموزش برخوردار مي باشند. به اينترتيب به دليل وجود كمبودها ، نواقصات زياد و برنامه هاي نادرست و عدم برخورداري ازكادر مناسب و عدم اولويت دولت به آموزش كودكان در دوره هاي پيش دبستاني، اكثريتكودكان با مشكلات عديد ه اي در روند آموزشي و رشد شخصيتي خود مواجه مي گردند.سرمايه گذاري درامور كودكان پيش دبستاني آثار پيش گيرانه بر آسيبهاي دوران نوجواني و جواني وبزرگسالي دارد . بسياري از انحرافات اخلاقي ريشهدركمبودهاي روحي و رواني دوران كودكي دارند. ارتباط اوليه كودك با الگوهاي شخصيتي،آينده او را رقم ميزنند .برخلاف تصورات عمومي مبني بر عدم سود آوري سرمايه گذاري درمهدهاي كودك چنين سرمايه گذاري هايي به معناي تربيت نيروي خلاق ، هدفمند و آگاهآتيه هر ملت و عوامل بازدارنده بسياري از آسيب هاي اجتماعي مطرح مي باشند . در مقطعآموزش پيش دبستاني ،والدين و مربيان كودك به شناسايي توانايي هاي بالقوه كودكان ورشد وتوسعه چنين توانايي هايي مبادرت نموده، شعور و رفتارهاي هاي رواني كودك شكلگرفته و هـدايت صحيـح تجربيات كودك بــه خصوصيات رواني مي انجامد كه شخصيت او راپرورش ميدهند. درجريان حضور درمراكز آموزش پيش دبستاني است كه كودك شناخت نزديك بهواقعيتي از خود بدست آورده و خواسته هاي او به عنوان تبلوري از رشد عاطفي ،عقلي واجتماعي او شكل مي گيرد. تعداد صفحات :98فرمت فایل :Word