چکیده چالش‌های پیش روی سازمان ها ناشی از تغییرات محیطی ، نیاز برای برقراری رفتارهای جدید به ویژه آمادگی برای تغییر را درآنها ایجاد نموده ومولفه های سازمان یادگیرنده، پاسخی به این نیازاست. هدف از این مطالعه بررسی بررسی رابطه بین ابعادسازمان یادگیرنده وآمادگی برای تغییردرواحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان می باشد. این مطالعه از نظرروش توصیفی_ تحلیلی و از نظر روابط بین متغیرها همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضراعضای هیئت‌علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان هست که در سال1392جمعاً 1774 نفرمی باشد.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 251نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه، دو پرسشنامه ابعادسازمان یادگیرنده مارسيك و واتكينز(2003)DLOQ و پرسش نامه استاندارد گرایش به سوی تغییردونهام وهمکاران (۱۹۸۹) بوده است.بررسی پایایی ابزاراز طریق محاسبه ضریب آلفاوبررسی روایی ابزار نیز با استفاده ازدوروش روایی محتوایی وبراساس روش تحلیل ساختارهای عاملی تاییدی و با استفاده از نرم افزارLISREL انجام گرفت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، ضرایب قابل قبولی برای هر یک از شاخصهای سازه های ابعادسازمان یادگیرنده و گرایش به سوی تغییر را نشان دادند. به منظور بررسی فرضیه ها از ضریب همبستگی با استفاده از نرم افزار18 SPSS استفاده شد و روابط معنی دار آماری برای کلیه فرضیات آماری بدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای ابعادسازمان یادگیرنده وآمادگی برای تغییر رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد. اهداف پژوهش هدف اصلیسنجش رابطه بین ابعاد سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 17 اهداف فرعیتعیین رابطه بین خلق فرصت‌های یادگیری مستمر و آمادگی برای تغییرتعیین رابطه بین ارتقا پرسشگری و گفتمان و آمادگی برای تغییرتعیین رابطه بین ترغیب همکاری و یادگیری تیمی و آمادگی برای تغییرتعیین رابطه بین ایجاد سامانه‌های کسب و اشتراک و آمادگی برای تغییرتعیین رابطه بین توانمندسازی افراد برای بینش جمعی و آمادگی برای تغییرتعیین رابطه بین ارتباط سازمان با محیط و آمادگی برای تغییرتعیین رابطه بین رهبری استراتژیک برای یادگیری و آمادگی برای تغییرفرضیات تحقیقفرضیه اصلی:بین سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 17 رابطه معناداری وجود دارد. فرضیه‌های فرعی:بین خلق فرصت‌های یادگیری مستمر و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد.بین ارتقا پرسشگری و گفتمان و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد.بین ترغیب همکاری و یادگیری تیمی و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد.بین ایجاد سامانه‌های کسب و اشتراک و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد.بین توانمندسازی افراد برای بینش جمعی و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد.بین ارتباط سازمان با محیط و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد.بین رهبری استراتژیک برای یادگیری و آمادگی برای تغییر رابطه معناداری وجود دارد. تعداد صفحات 219 word فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده.................................................................................................................................... 1 فصل اول : کلیات تحقیق 1-1.مقدمه ................................................................................................................... 3 1-2. بیان مساله ............................................................................................................. 4 1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق ................................................................................... 6 1-4. اهداف پژوهش ..................................................................................................... 8 1-5. چارچوب نظری.................................................................................................... 8 1-6. فرضیات تحقیق .................................................................................................... 10 1-7. تعاریف مفهومی وعملیاتی متغیر های تحقیق.......................................................... 10 1-8. قلمرو تحقیق........................................................................................................ 14 فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق 2-2. بخش اول: سازمان یادگیرنده................................................................................... 16 2-2-1. مفهوم سازمان یادگیرنده............................................................................... 16 2-2-2. تاریخچه سازمان یادگیرنده........................................................................... 17 2-2-3. تعاریف سازمان یادگیرنده............................................................................. 18 2-2-4. رویکردهای سازمان یادگیرنده....................................................................... 21 2-2-4-1.رویکرد تفکر سیستمی........................................................................ 21 2-2-4-2.رویکرد یادگیری................................................................................ 22 2-2-4-3.رویکرد استراتژیک............................................................................ 22 2-2-4-4.رویکرد رویکرد ترکیبی .................................................................... 22 2-2-5. تفاوت یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده................................................. 23 2-2-6. ضرورت ایجاد سازمان یادگیرنده.................................................................. 25 2-2-7. عوامل مؤثر بر ایجاد سازمان یادگیرنده......................................................... 26 2-2-8. ویژگی‌های سازمان یادگیرنده........................................................................ 27 2-2-9. مزایای سازمان یادگیرنده.............................................................................. 30 2-2-10. نظریه‌ها و الگوهای سازمان یادگیرنده.......................................................... 30 2-2-10-1. سازمان یادگیرنده از نظر سنگه......................................................... 31 2-2-10-2. سازمان یادگیرنده از نظر گاه............................................................ 32 2-2-10-3. سازمان یادگیرنده از نظر گاروین...................................................... 33 2-2-10-4. سازمان یادگیرنده از نظر بنت و اوبراین............................................ 33 2-2-10-5. سازمان یادگیرنده از نظرانجمن آموزش و توسعه............................. 34 2-2-10-6. سازمان یادگیرنده از نظر کپلان و نورتون.......................................... 35 2-2-10-7. سازمان یادگیرنده از نظر گفارت و مارسیک..................................... 35 2-2-10-8. سازمان یادگیرنده از نظر جیمز......................................................... 36 2-2-10-9. سازمان یادگیرنده از نظر مامفورد..................................................... 37 2-2-10-10. سازمان یادگیرنده از نظر پدلر و همکاران....................................... 37 2-2-10-11. سازمان یادگیرنده از نظر مارکوارت............................................... 37 2-2-10-12. سازمان یادگیرنده از نظراورتن بلاد................................................ 38 2-2-10-13. سازمان یادگیرنده از نظر واتکینزو مارسیک.................................... 39 2-2-11.سطوح سازمان‌های یادگیرنده...................................................................... 44 2-3. بخش دوم: آمادگی برای تغییر................................................................................ 46 2-3-1. مقدمه......................................................................................................... 46 2-3-2. مفهوم تغییر، تحول و تغییر بنیادی.................................................................. 47 2-3-3. ابعاد تغییر سازمانی....................................................................................... 48 2-3-4. انواع تغییر.................................................................................................... 48 2-3-5. سطوح تغییر................................................................................................. 50 2-3-6. مدل‌های تغییر سازمانی................................................................................. 51 2-3-6-1. الگوی سه مرحله‌ای تغییر کرت لوین.................................................. 52 2-3-6-2. الگوی برنامه‌ریزی.............................................................................. 54 2-3-6-3. الگوی تغییر جامع رالف کیلمن.......................................................... 55 2-3-6-4. الگوی کانون‌های بهبود کیفیت............................................................ 56 2-3-6-5. الگوی مدیریت تغییرات استراتژیک استیس و دانفی............................ 57 2-3-6-6. مدل تجزیه و تحلیل جریانی جری پوراس.......................................... 58 2-3-6-7. مدل شش خانه‌ای ویس بورد............................................................. 59 2-3-6-8. مدل تطبیق برای تحلیل سازمانی......................................................... 61 2-3-6-9. چارچوب فرهنگی، سیاسی و فنی تیجی.............................................. 62 2-3-6-10. مدل بورک و لیتوین........................................................................ 63 2-3-6-11. الگوی ادکارپروسی......................................................................... 64 2-3-6-12. الگوی فرآیند اتصالی....................................................................... 66 2-3-6-13. الگوهای تئوریک و پیاده‌سازی نظریه‌های سهم تغییر رفتاری.............. 66 2-3-7. دلایل تغییر................................................................................................... 67 2-3-8. عامل‌های مؤثر بر تغییر سازمانی.................................................................... 67 2-3-9. مقاومت در برابر تغییر................................................................................... 70 2-3-10. عوامل مقاومت در برابر تغییر..................................................................... 72 2-3-11. مدیریت تغییر............................................................................................. 73 2-3-12. استراتژی‌های اساسی برای مدیریت تغییر..................................................... 74 2-3-13. مهارت‌های مدیریت تغییر........................................................................... 75 2-3-14. شیوه‌های اعمال تغییر و سبک مدیریت تغییر................................................ 77 2-3-15. پیش ران‌های مدیریت تغییر......................................................................... 79 2-3-15-1. واکنش و نگرش به تغییر.................................................................. 79 2-3-15-2. آمادگی برای تغییر........................................................................... 83 2-3-16. عوامل موثر در ایجاد آمادگی برای تغییر..................................................... 84 2-3-17. کاربست آمادگی به تغییر در آموزش عالی.................................................. 90 2-4. بخش سوم: مروری بر تحقیقات انجام‌شده......................................................... 92 2-4-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور............................................................ 92 2-4-2. تحقیقات انجام شده در خارج کشور............................................................ 98 فصل سوم : روش اجرای تحقیق 3-1. مقدمه................................................................................................................... 105 3-2. روشتحقیق......................................................................................................... 105 3-3. جامعهآماري........................................................................................................ 106 3-4. نمونهآماري.......................................................................................................... 106 3-5. روش جمع آوری داده ها..................................................................................... 107 3-6. ابزار سنجش تحقیق ............................................................................................. 107 3-6-1. پرسش نامه ابعاد سازمان یادگیرنده ............................................................. 107 3-4-2. پرسش نامه آمادگی برای تغییر..................................................................... 108 3-7. رواییوپایاییابزارگردآوريدادهها................................................................... 109 3-7-1. روایی......................................................................................................... 109 3-7-1-1. روایی صوری و محتوایی.................................................................. 110 3-7-1-2. روایی سازه...................................................................................... 110 3-5-2. پایایی......................................................................................................... 118 3-8. روش تجزیه و تحلیل داده ها................................................................................ 120 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 4-1. مقدمه................................................................................................................... 122 4-2. توصیف متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ دهندگان................................................... 123 4-3. توصیف متغیرهای تحقیق........................................................................................ 130 4-4. بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق(آزمون کولوموگروف – اسمیرنف).................. 142 4-5. آزمون فرضیات..................................................................................................... 143 4-6. مدل مفهومی تحقیق............................................................................................... 151 4-6-1. مدل پایه تحقیق درحالت استاندارد............................................................. 151 4-6-2. مدل پایه تحقیق درحالت اعداد معنی‌داری.................................................. 152 4-6-3. بررسی شاخص های مدل اصلی تحقیق........................................................ 152 فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها 5-1. مقدمه................................................................................................................... 155 5-2. نتایج آمار توصیفی................................................................................................ 155 5-3. نتایج آمار استنباطی............................................................................................... 156 5-4. پیشنهادهای تحقیق................................................................................................. 160 5-4-1. پیشنهادها بر اساس یافته های تحقیق(پیشنهادات اجرایی)............................... 160 5-4-2. پیشنهادها برای تحقیقات آتی ....................................................................... 163 5-5. محدودیت های تحقیق .......................................................................................... 163 پیوست ها........................................................................................................................... 164 منابع و مآخذ...................................................................................................................... 189 فهرست منابع فارسی............................................................................................................. 190 فهرست منابع غیرفارسی........................................................................................................ 196 چکیدۀ انگلیسی.................................................................................................................... 203 فهرست جداول عنوان صفحه 2-1. جدول: طبقه‌بندی تغییرات محیطی................................................................................. 16 2-2. جدول: تغییر رویکرد به مؤلفه‌های سازمانی.................................................................... 17 2-3. جدول: سیر تعاریف سازمان یادگیرنده........................................................................... 20 2-4. جدول: تفاوت بین سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی............................................... 25 2-5. جدول: انواع تغییرات سازمانی...................................................................................... 49 2-6. جدول: انواع تغییرات.................................................................................................... 49 2-7. جدول: مدل های عمده تحول سازمانی.......................................................................... 51 2-8.جدول: نوع شناسی استراتژی های تغییر دانفی و استیس.................................................. 58 3-1. جدول: توزیع سؤالات پرسشنامه برحسب ابعاد سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر.. 109 3-2. جدول: تحلیل عاملی پرسشنامه ابعادسازمان یادگیرنده به تفکیک سؤالات...................... 113 3-3. جدول: تحلیل عاملی پرسشنامه ابعاد سازمان یادگیرنده.................................................. 114 3-4. جدول: شاخصهای برازش مدل اندازه گیری متغیر سازمان یادگیرنده............................ 114 3-5. جدول: تحلیل عامل تاییدی پرسشنامه آمادگی برای تغییر به تفکیک سؤالات.................. 117 3-6. جدول: شاخصهای برازش مدل اندازه گیری متغیر آمادگی برای تغییر.......................... 118 3-7. جدول: تحلیل عامل تاییدی پرسشنامه آمادگی برای تغییر.............................................. 118 3-8. جدول: ضریب پایایی پرسشنامه سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر......................... 119 4-1. جدول: توصیف جنسیت پاسخ دهندگان........................................................................ 123 4-2. جدول: توصیف سن پاسخ دهندگان.............................................................................. 124 4-3. جدول: توصیف تحصیلات پاسخ دهندگان.................................................................... 125 4-4. جدول: توصیف سنوات خدمت پاسخ دهندگان............................................................. 126 4-5. جدول: توصیف سمت پاسخ دهندگان........................................................................... 127 4-6. جدول: توصیف رتبه علمی پاسخ دهندگان.................................................................... 128 4-7. جدول: توصیف نوع استخدام پاسخ دهندگان............................................................... 129 4-8. جدول: توصیف متغیر خلق فرصت یادگیری مستمر...................................................... 130 4-9. جدول: توصیف متغیر ارتقا پرسشگری و گفتمان.......................................................... 131 4-10. جدول: توصیف متغیر ترغیب همکاری و یادگیری گروهی........................................... 132 4-11. جدول: توصیف متغیر ایجاد سامانه‌های کسب و اشتراک یادگیری................................ 148 4-12. جدول: توصیف متغیر توانمندسازی افراد برای رسیدن به بینش جمعی......................... 149 4-13. جدول: توصیف متغیر ارتباط سازمان با محیط............................................................ 150 4-14. جدول: توصیف متغیر رهبری استراتژیک برای یادگیری............................................... 151 4-15.جدول: توصیف متغیر نگرش رفتاری........................................................................... 152 4-16. جدول: توصیف متغیر نگرش شناختی......................................................................... 153 4-17. جدول: توصیف متغیر نگرش احساسی....................................................................... 154 4-18. جدول: توصیف متغیر سازمان یادگیرنده..................................................................... 155 4-19. جدول: توصیف متغیر آمادگی برای تغییر.................................................................... 156 4-20. جدول: آزمون کولموگروف- اسمیرنف...................................................................... 157 4-21. جدول: ضریب همبستگی بین سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر........................... 158 4-22. جدول: ضریب همبستگی بین خلق فرصت‌های یادگیری مستمر و آمادگی برای تغییر.... 159 4-23. جدول: ضریب همبستگی بین ارتقا پرسشگری و آمادگی برای تغییر............................. 160 4-24. جدول: ضریب همبستگی بین ترغیب یادگیری تیمی و آمادگی برای تغییر..................... 161 4-25. جدول:ضریب همبستگی ایجاد سامانه‌های کسب و اشتراک یادگیری وآمادگی برای تغییر........ 162 4-26. جدول: ضریب همبستگی بین توانمندسازی افراد برای بینش جمعی وآمادگی برای تغییر......... 163 4-27. جدول:ضریب همبستگی بین ارتباط سازمان با محیط و آمادگی برای تغییر.................. 164 4-28. جدول: ضریب همبستگی رهبری استراتژیک برای یادگیری و آمادگی برای تغییر.......... 165 4-29. جدول: شاخص های برازش مدل تحقیق در حالت کلی............................................. 167 فهرست نمودارها عنوان صفحه 4-1.نمودار: توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان................................................. 123 4-2. نمودار: توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان..................................................... 124 4-3. نمودار: توزیع فراوانی مربوط به تحصیلات پاسخ دهندگان............................................ 125 4-4. نمودار: توزیع فراوانی مربوط به سنوات خدمت پاسخ دهندگان................................... 126 4-5. نمودار: توزیع فراوانی مربوط به سمت پاسخ دهندگان.................................................. 127 4-6. نمودار: توزیع فراوانی مربوط به رتبه علمی پاسخ دهندگان........................................... 128 4-7. نمودار: توزیع فراوانی مربوط به نوع استخدام پاسخ دهندگان........................................ 129 4-8. نمودار: هیستوگرام متغیر خلق فرصت یادگیری مستمر.................................................. 130 4-9. نمودار: هیستوگرام متغیر ارتقا پرسشگری................................................................... 131 4-10. نمودار: هیستوگرام متغیر ترغیب یادگیری تیمی.......................................................... 132 4-11. نمودار: هیستوگرام متغیر ایجاد سامانه‌هایی برای تغییر................................................. 133 4-12. نمودار: هیستوگرام متغیرتوانمندسازی افراد برای رسیدن به بینش جمعی...................... 134 4-13. نمودار: هیستوگرام متغیر ارتباط سازمان با محیط........................................................ 135 4-14. نمودار: هیستوگرام متغیر رهبری استراتژیک............................................................... 136 4-15. نمودار: هیستوگرام متغیر نگرش رفتاری...................................................................... 137 4-16. نمودار: هیستوگرام متغیر نگرش شناختی..................................................................... 138 4-17. نمودار: هیستوگرام متغیر نگرش احساسی................................................................... 139 4-18. نمودار: هیستوگرام متغیر سازمان یادگیرنده................................................................. 140 4-19. نمودار: هیستوگرام متغیر آمادگی برای تغییر................................................................ 141