فصل اول:مقدمه:برنجازگياهانزراعيمهمقارهآسياست . دانهبرنجوفراوردههايحاصلازآننزديكبه 40 درصدغذايموردنيازنصفمردمجهانرا تشكيلميدهدوازلحاظتوليدجهانينيزميتواندباگندمبرابريكند (1).برنجشاملدوگروهزراعيآسياييوافريقايياست . دربرنجهايگروهآسياييبرنجمعمولييااوريزاساتيوا[1]وجودداردكهبوميآسياست (تصوير 1-1) . درگروهبرنجآفريقايياوريزاگلابريما[2]را ميتواننامبردكهبوميآفريقاست (تصوير 2-1) . حدسزدهميشودكهزراعتبرنجتقريبا 3000 سالقبلازميلادمسيحدركشورهايهندوستانوچينمتداولبودهاست . گونهساتيواازلحاظسطحزيركشت،توليد،وتغذيهاهميتجهانيدارد . وليزراعتومصرفبرنجگونهگلابريمابسياركماست. وعمدتابهنقاطپراكندهايدرآفريقامحدودميشود(1).سطحزيركشتبرنجپسازگندمازسايرغلاتبيشتراست . نزديكبه 90 درصدسطحزيركشتوتوليدبرنجبهكشورهايخاوردوراختصاصدارد . بيشازنصفمحصولسالانهبرنجدرجهاننيزدردوكشورهندوستانوچينتوليدميشود . سطحزيركشتوتوليدمنطقهآنبهشرحجدول(1-1)است .كشورهايگرمسيريونيمهگرمسيريبرمه،تايلند،ويتنام،لائوس،اندونزي،فيليپين،پاكستان،هندوستان،ايالاتمتحدهآمريكا،ژاپن،ايتاليا،مصر،اسپانيا،چين،برزيل،كوبا،مكزيكواسترالياازجملهكشورهايتوليدكنندهبرنجبهشمارميرود . ميزانتوليدبرنجدرتايلند،برمه،ويتنامولائوسبيشازمصرفداخلياست . نزديكبه 90 درصدبرنجموجوددربازارهايبينالملليمربوطبهاينچهاركشوراست . ايالاتمتحدهامريكا،برزيل،ايتالياومصرازديگركشورهايصادركنندهبرنجهستند .(1)جدول(1-1)توزيعمنطقهايسطحزيركشتوتوليدشلتوكدرجهاندرسال 1971 برحسبدرصد (1)سطحزيركشتتوليداروپا6/01/1آمريكاي شمالي6/02/1آمريكاي لاتين2/45/3خاور نزديك5/06/0خاور دور8/900/90آفريقا8/25/2استرالياكمتر 05/01/0 زراعتبرنجدرشمالايرانبهويژهدرشهررودسر،واستانخوزستانتاريخچهطولانيدارد ; بنابهبعضيازرواياتكشتاينمحصولقرنهاپيشازميلادمسيحدرزمانهخامنشيانرواجداشتهاست (1).سطحزيركشت،توليدوعملكردبرنجدراستانهايمختلفايرانبرابرآمارمنتشرشدهازطريقوزارتكشاورزيدرجدول(2-1) درجشدهاست. اينجدولنشانميدهدكهنزديكبه 80 درصدمحصولبرنجايراندردواستانگيلانومازندرانتوليدميشود . زراعتبرنجدراستانهايفارس،خوزستان،اصفهان،آذربايجانشرقي،ونيزگرگانوگنبدمتداولاست . درسطوحكوچكيازمناطقبسيارخشككشورمثلبلوچستاننيزبرنجكاريديدهميشود (1). [1]- Oryza satira[2]- O. glaberrima
فصل اول:مقدمه:برنجازگياهانزراعيمهمقارهآسياست . دانهبرنجوفراوردههايحاصلازآننزديكبه 40 درصدغذايموردنيازنصفمردمجهانرا تشكيلميدهدوازلحاظتوليدجهانينيزميتواندباگندمبرابريكند (1).برنجشاملدوگروهزراعيآسياييوافريقايياست . دربرنجهايگروهآسياييبرنجمعمولييااوريزاساتيوا[1]وجودداردكهبوميآسياست (تصوير 1-1) . درگروهبرنجآفريقايياوريزاگلابريما[2]را ميتواننامبردكهبوميآفريقاست (تصوير 2-1) . حدسزدهميشودكهزراعتبرنجتقريبا 3000 سالقبلازميلادمسيحدركشورهايهندوستانوچينمتداولبودهاست . گونهساتيواازلحاظسطحزيركشت،توليد،وتغذيهاهميتجهانيدارد . وليزراعتومصرفبرنجگونهگلابريمابسياركماست. وعمدتابهنقاطپراكندهايدرآفريقامحدودميشود(1).سطحزيركشتبرنجپسازگندمازسايرغلاتبيشتراست . نزديكبه 90 درصدسطحزيركشتوتوليدبرنجبهكشورهايخاوردوراختصاصدارد . بيشازنصفمحصولسالانهبرنجدرجهاننيزدردوكشورهندوستانوچينتوليدميشود . سطحزيركشتوتوليدمنطقهآنبهشرحجدول(1-1)است .كشورهايگرمسيريونيمهگرمسيريبرمه،تايلند،ويتنام،لائوس،اندونزي،فيليپين،پاكستان،هندوستان،ايالاتمتحدهآمريكا،ژاپن،ايتاليا،مصر،اسپانيا،چين،برزيل،كوبا،مكزيكواسترالياازجملهكشورهايتوليدكنندهبرنجبهشمارميرود . ميزانتوليدبرنجدرتايلند،برمه،ويتنامولائوسبيشازمصرفداخلياست . نزديكبه 90 درصدبرنجموجوددربازارهايبينالملليمربوطبهاينچهاركشوراست . ايالاتمتحدهامريكا،برزيل،ايتالياومصرازديگركشورهايصادركنندهبرنجهستند .(1)جدول(1-1)توزيعمنطقهايسطحزيركشتوتوليدشلتوكدرجهاندرسال 1971 برحسبدرصد (1)سطحزيركشتتوليداروپا6/01/1آمريكاي شمالي6/02/1آمريكاي لاتين2/45/3خاور نزديك5/06/0خاور دور8/900/90آفريقا8/25/2استرالياكمتر 05/01/0 زراعتبرنجدرشمالايرانبهويژهدرشهررودسر،واستانخوزستانتاريخچهطولانيدارد ; بنابهبعضيازرواياتكشتاينمحصولقرنهاپيشازميلادمسيحدرزمانهخامنشيانرواجداشتهاست (1).سطحزيركشت،توليدوعملكردبرنجدراستانهايمختلفايرانبرابرآمارمنتشرشدهازطريقوزارتكشاورزيدرجدول(2-1) درجشدهاست. اينجدولنشانميدهدكهنزديكبه 80 درصدمحصولبرنجايراندردواستانگيلانومازندرانتوليدميشود . زراعتبرنجدراستانهايفارس،خوزستان،اصفهان،آذربايجانشرقي،ونيزگرگانوگنبدمتداولاست . درسطوحكوچكيازمناطقبسيارخشككشورمثلبلوچستاننيزبرنجكاريديدهميشود (1). [1]- Oryza satira[2]- O. glaberrima