-1- اسفرزهعبارت است از دانه های خشک شده یا پوست دانه های گیاه، بصورت رسیده و تمیز شده از Plantago ovata Forsk از خانواده بارهنگ (Plantaginaceae) است که حداقل حاوی 15 درصد موسیلاژ می باشد.نام علمی: Plantago ovata Forskalنام انگلیسی:Spangle seeds, plue psyllium seeds, Blonde psyllium, Indian plantago seedsنام عربی: برزقطونا (Barz qutuna)نام مترادف: Plantago trichophyllaنام خانواده: Plantaginaceae (خانواده بارهنگ)پلانتاگو در لاتین به معنای پاشنه پاست که مربوط به شکل برگ می باشد. و پيسلیوم در یونانی به معنای کک است که مربوط به شکل، رنگ و اندازه دانه ها می باشد و اواتا نیز مربوط به شکل برگها است.(1) و (2)1-1-1 ریخت شناسی:گیاه Plantago ovata ، گیاهی است علفی، چند ساله به بلندی 5 تا 10 سانتی متر، بدون ساقه و با کرکهای نرم. برگها، کشیده، باریک تا نیزه ای ، نوک تیز و به سمت پایه باریک و دو شاخه و بطور کامل یا به صورت پراکنده دارای دندانه های ریز بوده پوشیده از کرکهای کم و بیشس فراوان می‌باشد. سنبله ها و دم گل ها به طول 1 تا 9 سانتی متر و کرکدار هستند. سنبله گرد یا کشیده به طول 5/0 تا 2 سانتی متر دارای گلهایی متراکم است. براکته گرد – تخم مرغی به بلندی 3 میلی متر قسمت بالایی آن دارای مژکهای نقره ای و کانالدار است. کاسه گل تخم مرغی – بیضی به طول 5/2 میلی متر و قایقی شکل است گلبرگها لوبدار، تخم مرغی یا گرد – قلبی شکل به طول 75/2-5/2 میلی متر، قایقی شکل و تخمدان دارای دو تخمک است. دانه های این گیاه با دانه گیاهان تیرۀ شب بو، میوه های تیره گندمیان و سایر گونه های جنس Plantago نظیر P.lanceolata و Pindica اشتباه شود. دانه ها و پوست دانه، اندام دارویی این گیاه را تشکیل می‌دهد. دانه‌ها 1 تا 5/3 میلی متر طول و 1 تا 7/1 میلی متر پهنا دارند و تخم مرغی و قایقی شکل به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای با ته رنگ ملایم صورتی و واجد یک نقطۀ تخم مرغی قرمز مایل به قهوه ای در سطح محدب و یک هلیوم قهوه ای پوشیده با غشایی سفید در سطح مقعر می باشد، اندوسپرم سخت، جنین راست، تقریبا به اندازه طول دانه می باشد. دارای دو لپه است. ایپدرم موسیلاژی است و در اب متورم می شود و به صورت نیمه شفاف در می آید.[2]2-1-1- زمان جمع آوریزمان جمع آوری دانه ها مرداد ماه است. 3-1-1- خرده نگاریپودر پوست دانه ها به رنگ سفید یا سفید مایل به صورتی، بدون بو و طعم مشخص و دارای ویژگی های میکروسکپی زیر است: سلولهای پارانشیمی حاوی موسیلاژ همراه با سلولهای لانه زنبوری اپیدرم دانه مشاهده می شود که اختصاصی است.
-1- اسفرزهعبارت است از دانه های خشک شده یا پوست دانه های گیاه، بصورت رسیده و تمیز شده از Plantago ovata Forsk از خانواده بارهنگ (Plantaginaceae) است که حداقل حاوی 15 درصد موسیلاژ می باشد.نام علمی: Plantago ovata Forskalنام انگلیسی:Spangle seeds, plue psyllium seeds, Blonde psyllium, Indian plantago seedsنام عربی: برزقطونا (Barz qutuna)نام مترادف: Plantago trichophyllaنام خانواده: Plantaginaceae (خانواده بارهنگ)پلانتاگو در لاتین به معنای پاشنه پاست که مربوط به شکل برگ می باشد. و پيسلیوم در یونانی به معنای کک است که مربوط به شکل، رنگ و اندازه دانه ها می باشد و اواتا نیز مربوط به شکل برگها است.(1) و (2)1-1-1 ریخت شناسی:گیاه Plantago ovata ، گیاهی است علفی، چند ساله به بلندی 5 تا 10 سانتی متر، بدون ساقه و با کرکهای نرم. برگها، کشیده، باریک تا نیزه ای ، نوک تیز و به سمت پایه باریک و دو شاخه و بطور کامل یا به صورت پراکنده دارای دندانه های ریز بوده پوشیده از کرکهای کم و بیشس فراوان می‌باشد. سنبله ها و دم گل ها به طول 1 تا 9 سانتی متر و کرکدار هستند. سنبله گرد یا کشیده به طول 5/0 تا 2 سانتی متر دارای گلهایی متراکم است. براکته گرد – تخم مرغی به بلندی 3 میلی متر قسمت بالایی آن دارای مژکهای نقره ای و کانالدار است. کاسه گل تخم مرغی – بیضی به طول 5/2 میلی متر و قایقی شکل است گلبرگها لوبدار، تخم مرغی یا گرد – قلبی شکل به طول 75/2-5/2 میلی متر، قایقی شکل و تخمدان دارای دو تخمک است. دانه های این گیاه با دانه گیاهان تیرۀ شب بو، میوه های تیره گندمیان و سایر گونه های جنس Plantago نظیر P.lanceolata و Pindica اشتباه شود. دانه ها و پوست دانه، اندام دارویی این گیاه را تشکیل می‌دهد. دانه‌ها 1 تا 5/3 میلی متر طول و 1 تا 7/1 میلی متر پهنا دارند و تخم مرغی و قایقی شکل به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای با ته رنگ ملایم صورتی و واجد یک نقطۀ تخم مرغی قرمز مایل به قهوه ای در سطح محدب و یک هلیوم قهوه ای پوشیده با غشایی سفید در سطح مقعر می باشد، اندوسپرم سخت، جنین راست، تقریبا به اندازه طول دانه می باشد. دارای دو لپه است. ایپدرم موسیلاژی است و در اب متورم می شود و به صورت نیمه شفاف در می آید.[2]2-1-1- زمان جمع آوریزمان جمع آوری دانه ها مرداد ماه است. 3-1-1- خرده نگاریپودر پوست دانه ها به رنگ سفید یا سفید مایل به صورتی، بدون بو و طعم مشخص و دارای ویژگی های میکروسکپی زیر است: سلولهای پارانشیمی حاوی موسیلاژ همراه با سلولهای لانه زنبوری اپیدرم دانه مشاهده می شود که اختصاصی است.