عنوان تحقیق: اثر سد زاينده رود بر کيفيت آب و غنای درشت بیمهرگان کفزی رودخانه زاينده رودفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 88شرح مختصر:رودخانهها به عنوان يکي از مهمترين منابع آبي، نسبت به فعالتهاي انساني بسيار آسيبپذير هستند. ايجاد مخازن و سدها يکي از قديميترين اشکال دخالت انسان در اکوسيستمهاي آبي است. سدها با وجود مزاياي زياد (توليد انرژي برقآبي، کنترل سيلاب و تنظيم سطح آب) پتانسيل تغيير جمعيت موجودات آبزي را نيز دارند. احداث سدها تغييرات مهمي را در رژيم جريان، حمل و انتقال ذرات معلق، مورفولوژي رودخانه، درجه حرارت آب و شرايط شيميايي به خصوص در پايين دست رودخانهها ايجاد ميکنند. درشت بيمهرگان کفزي تحت تأثير تغييرات ايجاد شده در زيستگاه قرار ميگيرند.اثر سدها بر جوامع بيمهرگان کفزي به خاطر نقشي که در عملکرد اکوسيستم رودخانهاي ايفا ميکنند، بسيار مهم است. رودخانه زاينده روديكي ازبزرگترين رودخانههاي ايران و مهمترين رودخانه جاري درفلات مركزي ايران است که رژيم جريان آن تحت تاثير سد زاينده رود قرار دارد. به منظور ارزيابي اثر اکولوژيکي ناشي از احداث سد زاينده رود بر جوامع زيستي و کيفيت آب رودخانه زاينده رود، تعداد 6 ايستگاه (ايستگاههاي خرسونک و اورگان قبل از سد، ايستگاه چادگان درفاصله نزديک زيردست سد و ايستگاههاي حجت آباد، مارکده و هوره در پاييندست سد) انتخاب و وضعيت کيفي آب و کفزيان رودخانه به روش کمي از تير ماه 1392 تا خرداد 1393 مورد بررسي قرار گرفت. نمونه برداري از آب و کفزيان رودخانه در هر ايستگاه با 3 تکرار و در تناوبهاي زماني 45 روزه ( هر فصل دو بار) انجام شد. پارامترهاي دما، اکسيژن محلول، نيترات، فسفات، BOD5، COD، ECو pHنمونههاي آب به روش استاندارد اندازه گيري شد. شاخصهاي زيستي شامل غناي تاکسوني، BMWPو ASPTو همچنين شاخصهاي تنوع شانون، سيمپسون و مارگالف براي جوامع کفزي محاسبه شد. نتايج حاصل در مجموع نشان داد که خصوصيات فيزيکي وشيميايي آب رودخانه (به جز دما) بين مناطق بالادست و پاييندست تحت تاثير ساختار سد نبوده و بيشتر متاثر از تغييرات فصلي است. همچنين شاخصهاي تنوع شامل غناء، شاخصهاي تنوع شانون، مارگالف و سيمپسون کاهش معني داري را به خصوص در ايستگاه زيردست سد و کاهش قابل توجهي را در ايستگاه هاي پاييندست سد نشان دادند که ميتواند تحت تاثير سازه سد باشد.تراکم بسياري ازخانوادههاي کفزيان در ايستگاه سد کاهش قابل توجهي را نشان داد. در ايستگاههاي پاييندست سد نيز علاوه بر کاهش تراکم، نوع موجوداتنيز تغيير کرده و با نمونههاي سازگار با شرايط جديد جايگزين شدند. همچنين شاخصهاي زيستي BMWPو ASPTبه ترتيب وضعيت کيفي آب را در ايستگاه زير دست سد مشابه آبهاي آلوده و مشکوک به آلودگي تا آلودگي متوسط احتمالي نشان داد. اين افت کيفيت ناشي از آلودگيهاي آلي نبوده و بيشتر در اثر تغيير در تراکم و تنوع خانوادههاي کفزيان حاصل شده است.کلمات کليدي: سد، زايندهرود، شاخصهاي زيستي، درشت بيمهرگان کفزي، کيفيت آب.فهرست مطالبفهرست مطالب هشتفهرست اشکال دهفهرست جداول یازدهفهرست پیوستها دوازدهچکيده 1فصل اول: مقدمهمقدمه 2فصل دوم: تعاریف و مرور منابع2-1 اثر سد بر کیفیت آب 72-2 پیامدهای اکولوژیک سدها 92-3 تأثير سد بر تنوع ژنتيکي آبزیان 112-4 اثرات فیزیکی احداث سدها 112-5 پارامترهای کیفی آب 132-5-1 دما 132-5-2 اکسیژن محلول آب 132-5-3 اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BOD5142-5-4 اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD 142-5-5 نیترات 152-5-6 pH 152-5-7 هدایت الکتریکی 152-5-8 فسفات 162-6 استفاده از بیمهرگان درشت کفزی جهت بررسی وضعیت کیفی آب رودخانهها162-7 شاخصهای تنوع 192-7-1 شاخص تنوع شانون- وینر 202-7-2 شاخص تنوع سیپمسون 202-7-3 شاخص تنوع مارگالف 212-7-4 غنای آرایهها 212-8 شاخصهای زیستی 212-8-1 شاخص زیستی BMWP 222-9 سابقه و اهمیت تحقیق در جهان 242-10 سابقه و اهمیت تحقیق در ایران 262-11 معرفی رودخانهی زاینده رود 272-12 معرفی دریاچهی سد زاینده رود 27فصل سوم: مواد و روشها3-1 انتخاب ایستگاههای نمونه برداری 293-2 روش نمونه برداری 313-2-1 نمونه برداری از آب 313-2-2 نمونه برداری از کفزیان رودخانه 313-3 اندازه گیری فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب313-4 شناسایی نمونههای بیمهرگان کفزی 323-5 تحلیل دادهها 323-5-1 محاسبهی شاخصهای غنا و تنوع درشت بیمهرگان کفزی323-5-2 شاخصهای زیستی BMWPو ASPT323-5-3 بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی دادهها323-5-4 بررسی همبستگی بین دادهها 33فصل چهارم: نتايج و بحث4-1 بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کیفی آب رودخانه344-1-1 دمای آب 344-1-2 اکسیژن محلول 364-1-3 BOD5 364-1-4 COD 384-1-5 نیترات 384-1-6 pH 394-1-7 هدایت الکتریکی 404-1-8 فسفات 414-2 بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی شاخصهای غنا و تنوع درشت بیمهرگان کفزی424-2-1 تعداد خانواده 424-2-2 شاخص تنوع شانون 444-2-3 شاخص تنوع مارگالف 454-2-4 شاخص تنوع سیمپسون 4۵4-3 بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی شاخصهای زیستی464-3-1 شاخص BMWP 464-3-2 شاخصASPT 474-4 همبستگی بین دادهها 484-4-1 همبستگی بین پارامترهای کیفی آب رودخانه484-4-2 همبستگی بین پارامترهای کیفی آب و شاخصهای محاسبه شده484-4-3 همبستگی بین شاخصهای محاسبه شده49فصل پنجم: بحث و نتيجهگيری5-1 نتیجه گیری 525-2 پیشنهادات 54منابع 55 فهرست اشکالعنوانصفحهشکل 3-1 موقیت ایستگاههای نمونه برداری 30شکل 3-2 نمونهای از نمودار باکس- ویسکرپلات 33شکل4-1 تغییرات دمای آب رودخانه در ایستگاههای مورد مطالعه در فصول مختلف35شکل4-2 تغییرات میزان اکسیژن محلول آب رودخانه در ایستگاههای مورد مطالعه در فصول مختلف36شکل 4-3 تغییرات میزان BOD5 درماههای مختلف37شکل 4-4 تغییرات میزان BOD5در ایستگاههای نمونه برداری37شکل 4-5 تغییرات COD در ایستگاههای نمونه برداری در فصول مختلف سال38شکل 4-6 تغییرات نیترات در ایستگاههای نمونه برداری در فصول مختلف سال39شکل 4-7 تغییراتpHدر ایستگاههای نمونه برداری در فصول مختلف سال40شکل 4-8 تغییرات هدایت الکتریکی در ایستگاههای نمونه برداری در فصول مختلف سال41شکل 4-9 تغییرات فسفات در ایستگاههای نمونه برداری در فصول مختلف سال41شکل 4-10 روند تغییرات تعداد خانوادههای بیمهرگان درشت کفزی در ایستگاههای نمونه برداری43شکل 4-11 درصد فراوانی راستههای Ephemeropteraو Trichoptera در ایستگاههای نمونه برداری44شکل 4-12 نسبت نمونههای حساس بی مهرگان کفزی به شیرونومیده در ایستگاههای نمونه برداری44شکل 4-13 تغییرات شاخص تنوع شانون در ایستگاههای نمونه برداری45شکل 4-14 تغییرات شاخص تنوع مارگالف در ایستگاههای نمونه برداری45شکل 4-15 تغییرات شاخص تنوع سیمپسون در ایستگاههای نمونه برداری 46شکل 4-16 تغییرات شاخص زیستی BMWP در ایستگاههای نمونه برداری 47شکل 4-17 تغییرات شاخص ASPT در ایستگاههای نمونه برداری48 فهرست جداولعنوان صفحهجدول2-1 طبقه بندی کیفیت آب بر اساس شاخص شانون- وینر 20جدول2-2 طبقه بندی کیفی آب بر اساس امتیاز کلی شاخصBMWP23جدول 2-3 گروه بندی بر اساس ASPT 23جدول 3-1 موقعیت جغرافیایی ایستگاههای نمونه برداری30جدول 4-1 ضرایب همبستگی پیرسون بین پارامترهای کیفی آب49جدول 4-2 ضرایب همبستگی پیرسون بین شاخصهای محاسبه شده و پارامترهای کیفی آب50جدول 4-3 ضرایب همبستگی پیرسون بین شاخصهای محاسبه شده51 فهرست پیوستهاعنوان صفحهپیوست۱جدول 1-1 استاندارد خروجی فاضلابها 60جدول 1-2 استاندارد کمیسیون اروپایی برای آبهای مورد استفاده در تولید آبهای آشامیدنی 62پیوست2جدول 2-1 آمار ماهیانه ی دبی ایستگاه های هیدرومتری سازمان آب منطقه ای در زمان نمونه برداری 64جدول 2-2 آمار دبی ایستگاه های هیدرومتری سازمان آب منطقه ای در زمان نمونه برداری 64شکل 2-1 نمودار بارندگی ماهیانه در ایستگاه هواشناسی کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری 65شکل 2-2 نمودار بارندگی ماهیانه در ایستگاه هواشناسی سامان در استان چهارمحال و بختیاری 65پیوست3جدول 3-1 امتیازهای هر خانواده در سیستم BMWP 66جدول 3-2 معرفی گونههای شناسایی شده در ایستگاههای نمونه برداری 69جدول3-3 تراکم و فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 22 تیرماه 139270جدول 3-4 تراکم و فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 2 شهریور ماه 139271جدول 3-5 تراکم و درصد فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 20 مهر ماه ۱۳۹۲72جدول 3-6 تراکم و درصد فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 5 آذر ماه 1392 73جدول 3-7 تراکم و درصد فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 20 دی ماه ۱۳۹۲74جدول 3-8 تراکم و درصد فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 3 اسفند 139275جدول 3-9 تراکم و درصد فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 23 فروردین 139376جدول 3-10 تراکم و درصد فراوانی نمونههای شناسایی شده در تاریخ 10 خرداد 1393 77شکل 3-1 نمودار میانگین میزان BOD اندازه گیری شده در ایستگاههای مورد مطالعه در فصول مختلف 78شکل 3-2 نمودار میانگین میزان شاخص تنوع شانون محاسبه شده در ایستگاههای مورد مطالعه در فصول مختلف 78شکل 3-3 نمودارمیانگین میزان شاخص تنوع سیمپسون محاسبه شده در ایستگاههای مورد مطالعه در فصول مختلف 78