عنوان تحقیق: روابط متقابل بخش انرژي و اقتصاد كلانفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 238شرح مختصر:در اين تحقيق در پي آن هستيم تا با استفاده از روش مدلسازي پويا، مدلي كلان انرژي در اقتصاد ايران طراحي نماييم. بخشهاي عمده اين مدل عبارتند از بخش توليد شامل توليد ناخالص ملي، بخش مصرف شامل مصرف بخش خصوصي و دولتي، بخش مصرف انرژي شامل مصارف انرژي در بخشهاي صنعتي، كشاورزي و مسكوني و بخش سرمايهگذاري شامل سرمايهگذاري در بخش انرژي و سرمايهگذاري در ساير بخشهاي اقتصاد.در مدل طراحي شده، روابط علي ـ معلولي بين بخش انرژي و بخشهاي واقعي اقتصاد با استفاده از روش مدلسازي پويا شبيهسازي شده و سپس پارامترهاي مدل با روش سابقه تاريخي نتايج مطلوب، كاليبره گرديدهاند. پس از آن از طريق سه سناريو اثرات تغيير قيمت حاملهاي انرژي بر مصارف برق، گاز و نفت و همچنين ميزان سرمايهگذاري در بخشهاي برق، گاز و نفت و رشد اقتصاد مورد بررسي قرار گرفته است. سه سناريوي فوق عبارتند از: الف) تثبيت قيمت حاملهاي انرژي، ب) افزايش قيمت حاملهاي انرژي با توجه به نرخ تورم، ج) تعيين قيمت حاملهاي انرژي با توجه به قيمت تمام شده و افزايش آنها با توجه به تورم. هر يك از اين سناريوها چه اثراتي در پي خواهند داشت؟مقايسه نتايج اين سه سناريو نشان ميدهد كه هر سه سناريو مصرف و سرمايهگذاري در بخش انرژي را با شدتهاي متفاوتي كاهش ميدهند كه شدت آنها از سنايوري الف تا ج بيشتر ميگردد.همچنين به اين نتيجه رسيديم كه سه سناريو بر رشد اقتصاد اثرات متفاوتي دارند، بدين ترتيب كه سناريوي ب رشد اقتصاد را از دو سناريوي ديگر در بلندمدت بيشتر افزايش ميدهد. سناريوي ج در كوتاه مدت رشد اقتصاد را بيشتر از دو سناريوي ديگر افزايش ميدهد ولي در بلندمدت اثر كمتري نسبت به دو سناريوي ديگر دارد.كليدواژهها:مدلسازي پويا، شبيه سازي، مدل كلان اقتصادي، مدل كلان انرژيفهرست مطالبفصل 1- كليات تحقيق11-1- كليات تحقيق2١-١-١- تعريف مسأله2١-١-٢- سؤالات اصلي تحقيق3١-١-٣-سابقه و ضرورت انجام تحقيق3١-١-٤-فرضيهها41-1-5-هدفها4١-١-٦-روش انجام تحقيق5١-١-٦-١- روش و ابزار گردآوري اطلاعات5١-١-٧-قلمرو تحقيق (زماني، مكاني)5فصل 2- آشنايي با تحليل پوياييشناسي سيستمي62-1- آشنايي با تحليل پوياييشناسي سيستمي72-1-1-مراحل مختلف نظري تدوين مدل و فرايند مدلسازي پوياييشناسي سيستمي102-1-2-نمودار علّي ـ معلولي مدلهاي ساده تک حلقوي و مدلهاي چند حلقوي152-1-3-تعريف چند اصطلاح172-1-4-نحوه نمايش مدل182-1-4-1- نمودار علي ـ معلولي182-1-4-2- نمودار حالت جريان182-1-4-3- نمايش مدل به صورت رياضي192-1-5-رويکردهاي مختلف تحليل پوياييشناسي سيستمي به مسأله تخمين پارامتر192-1-5-1- مکتب کلاسيک202-1-5-2- مکتب تمايل آماري252-1-6-کاليبراسيون در مدلهاي تحليل پوياييشناسي سيستمي252-1-6-1- روشهاي ابتکاري کاليبراسيون262-1-6-2- بررسي تطابق مدل با رفتار تاريخي در کاليبراسيون با استفاده از آمارهاي موجود282-1-6-3- بررسي تطابق مدل با ساختار آن28فصل 3- مقايسه تحليل پوياييشناسي سيستمي با اقتصادسنجي و بهينهسازي313-1- مقايسه تحليل پوياييشناسي سيستمي با اقتصادسنجي323-2- محدوديتهاي مدل سازي اقتصادسنجي453-2-1-تفاوت در منابع اطلاعاتي523-2-2-تفاوت در درجة سختي543-2-3-تفاوت در ساختار مدل553-2-4-تفاوت در نوع معادلات563-2-5-تفاوت در شکل تابع563-2-6-تفاوت در انعکاس تأخيرها573-2-7-تفاوت در تخمين پارامتر573-2-8-تفاوت در نحوه اعتبارسنجي583-2-9-تفاوت در هدف593-2-10-استفاده از تحليل پوياييشناسي سيستمي در مدلهاي اقتصادي ـ آري يا خير؟62فصل 4- مروري بر مدلهاي کلان انرژي در جهان و ايران664-1- مروري بر تحقيقات کلان انرژي در جهان674-1-1-سيستم مدلسازي ملي انرژي در آمريكا ،" NEMS"674-1-1-1- هدف مدل674-1-1-2- موضوعات قابل اجراء در مدل684-1-1-3- ساختار كلي مدل684-1-1-4- ساختار واحدي مدل694-1-2-مدل جامع مصرف نهايي آسياي اقيانوسيه"AIM"694-1-2-1- هدف694-1-3-سيستم مدلسازي جامع كانادايي (CIMS)714-1-3-1- هدف مدل714-1-3-2- ساختار كلي مدل714-1-4-مدل کلانسنجي بخش انرژي يونان734-1-5-مدل کشورهاي تايلند، فيليپين، اندونزي و مالزي744-1-6-مدل انرژي ـ اقتصاد هند744-2- مدلهاي کلان انجام شده مشتمل بر بخش انرژي در ايران764-2-1-پروژهي پيوند774-2-2-الگوي سازمان برنامه و بودجه (1)784-2-3-الگوي سازمان برنامه و بودجه (2)784-2-4-الگوهاي فيروز وکيل784-2-5-الگوهاي حبيب آگهي794-2-6-الگوي رابرت لوني804-2-7-الگوي سازمان برنامه و بودجه (3)804-2-8-الگوي آپادانا814-2-9-الگوي آق اولي و سيروس ساسانپور824-2-10-مدل برنامه اول توسعه834-2-11-الگوي بانك جهاني براي اقتصاد ايران844-2-12-الگوي وزارت اقتصاد و دارايي (نو فرستي و عرب مازار)(1)844-2-13-مدل برنامهي دوم توسعه864-2-14-الگوي وزارت اقتصاد و دارايي (نوفرستي و عرب مازار) (2)884-2-15-الگوي بانک مرکزي (بيژن بيد آباد)904-2-16-الگوي بانک مرکزي (کواک، مجرد و جمشيدي)924-2-17-الگوي سوم توسعه94فصل 5- ساختار مدل پيشنهاديو تخمين اوليه پارامترها995-1- ساختار و ويژگيهاي کلي مدل100٥-١-١-ويژگيهاي ساختار مدل1005-2- روابط علي و معلولي مدل1015-2-1-تعريف نمادهاي استفاده شده در مدل1035-3- تصريح روابط ساختاري و تخمين اوليه پارامترهاي مدل1055-3-1-بخش تقاضاي کل1075-3-1-1- مخارج مصرفي بخش خصوصي1075-3-1-2- مخارج مصرفي بخش دولتي1095-3-1-3- کل سرمايهگذاري1115-3-1-4- خالص صادرات و واردات1145-3-2-بخش درآمدهاي دولت1145-3-2-1- ماليات1145-3-2-2- درآمدهاي نفتي1165-3-3-بخش انرژي1175-3-3-1- تقاضاي نفت1175-3-3-2- تقاضاي گاز1195-3-3-3- مصرف برق1215-3-3-4- بخش سرمايهگذاري انرژي1265-3-4-جمعيت131فصل 6- کاليبراسيون پارامترها، بررسي نتايج و تحليل حساسيت مدل1326-1- كاليبراسيون پارامترها1336-1-1-بيان رياضي مدل1336-2- بيان نتايج مدل1386-3- شبيه سازي در چارچوب مدل1466-3-1-تغيير قيمت حاملهاي انرژي1466-3-1-1- اثر افزايش قيمت نفت153فصل 7- جمع بندي و پيشنهادها159فصل 8- ضميمه الف: مفاهيم مدل و مدلسازي و جايگاه روش پويايي شناسي سيستمي1678-1- مدل چيست؟1688-2- هدف از ساخت مدل چيست؟1698-3- معيارهاي طبقه بندي مدلها170٨-٣-١-طبقه بندي براساس نحوه مدلسازي170٨-٣-٢-طبقه بندي براساس محتوا1718-3-3-طبقه بندي براساس نوع کاربرد مدلها1728-4- مدلهاي رياضي173٨-٤-١-طبقه بندي براساس درجه قطعيت پارامترها و متغيرهاي مدل173٨-٤-٢-طبقه بندي براساس نوع برخورد با زمان174٨-٤-٣-طبقه بندي براساس نوع روابط مدل1758-5- اعتبار سنجي مدل1758-6- تکنيکهاي مدلسازي176فصل 9- ضميمه ب: مدلسازي پويايي شناسي سيستمي در نرم افزار ithink يا STELLA1839-1- مدلسازي پويايي شناسي سيستمي در نرم افزار ithink يا STELLA1849-1-1-مؤلفههاي مدل1849-1-2-مدلسازي در ithink و STELLA1869-1-3-اصول مدلسازي1979-1-4-چهار روش کلي براي مدلسازي در ithink1999-1-4-1- مدلهاي محرک ـ واکنش1999-1-4-2- مدل خود بارگشت2029-1-4-3- مدل هدفجو2049-1-4-4- مدل هدفساز2069-1-5-مثالها2099-1-5-1- تجزيه نمايي يک جسم2099-1-5-2- سردشدن تدريجي2119-1-6-تابعها در نرم افزار ithink213فهرست جدولهاجدول (٢-1): مراحل نظري مدلسازي12جدول (٢-2): ويژگيهاي نمودارهاي علّي ـ معلولي و حالت ـ جريان16جدول (٥-1): تخمين اوليه پارامترهاي معادله مخارج مصرفي بخش خصوصي109جدول (٥-2): تخمين پارامترهاي معادله مخارج مصرفي دولت111جدول (٥-3): تخمين پارامترهاي معادله کل سرمايهگذاري113جدول (٥-4): تخمين پارامترهاي معادله درآمدهاي مالياتي115جدول (٥-5): تخمين پارامترهاي معادله تقاضاي نفت119جدول (٥-6): تخمين پارامترهاي معادله تقاضاي گاز120جدول (٥-7): تخمين پارامترهاي تقاضاي برق بخش مسکوني124جدول (٥-8): تخمين پارامترهاي تقاضاي برق بخش صنعت125جدول (٥-9): تخمين پارامترهاي تقاضاي برق بخش کشاورزي125 جدول (٦-1): نتايج مدل كلان انرژي طراحي شده138 جدول (٨-1): فهرست تابعهاي نرمافزار ithink214 فهرست شكلهاشكل (٨-1): نماد چهار متغير مورد استفاده در ithink186شكل (٨-2): نماد انتقال به حالت مدلسازي186شكل (٨-3): متغير حالت187شكل (٨-4): متغير جريان188شكل (٨-5): انتخاب نوع متغير جريان189شكل (٨-6): ابزار مبدل و ابزار ارتباط دهنده190شكل (٨-7): بازههاي زماني جهت اجراي مدل190شكل (٨-8): نمادهاي نمودار و جدول191شكل (٨-9): ارتباط در جهت عكس193شكل (٨-10): نمادهاي جابجايي، تغيير رنگ و پاك كردناجزاي مدل195شكل (٨-11): نماد ابزارهاي متن و بخش196شكل (٨-12): بيان رياضي مدل رشد جمعيت197شكل (٨-13): افزايش جمعيت بدليل مهاجرت200شكل (٨-14): بيان رياضي رشد جمعيت بديل مهاجرت202شكل (٨-15): مدل خود بازگشت203شكل (٨-16): مدل هدفجو205شكل (٨-17): مدل هدف ساز207شكل (٨-18): بيان رياضي رشد جمعيت در مدل هدفساز208شكل (٨-19): نرخ تجزيه يك جسم210شكل (٨-20): بيان رياضي مدل تجزيه نمايي يك جسم211شكل (٨-21): مدل روند كاهش دما تا رسيدن به دماي مطلوب212شكل (٨-22): بيان رياضي مدل كاهش دما تا رسيدن به دماي مطلوب213شكل (٨-23): مدلي جهت محاسبه ميزان مبلغ قسط ماهانه يك وام216شكل (٨-24): مدلي جهت محاسبه ارزش فعلي217 فهرست نمودارهانمودار (٢-1):مراحل مدلسازي پوياييشناسي سيستمي11نمودار (٢-2):مدل چرخه سه مرحلهاي14نمودار (٢-3):متغير حالت و متغيرهاي نرخ15نمودار (٢-4):زمان حايل17نمودار (٢-5):نمودار حالت ـ جريان افزايش جمعيت19 نمودار (٤-1):ساختار مدل مصرف نهايي AIM70 نمودار (٥-1):بخش Interface مدل کلان انرژي طراحي شده101نمودار (٥-2):بخش مدل و روابط علي و معلولي درمدل کلان انرژي طراحي شده102نمودار (٥-3): بخش شبيه سازي در مدل کلان انرژي طراحي شده103نمودار (٥-4):بخشهاي مجزا شده در مدل کلان انرژي طراحي شده106نمودار (٥-5):بخش تقاضاي کل در مدل107نمودار (٥-6): اجزاي تشکيل دهنده مصرف بخش خصوصي109نمودار (٥-7):اجزاي تشکيل دهنده مصرف بخش دولتي110نمودار (٥-8):کل سرمايهگذاري در اقتصاد112نمودار (٥-9): کل سرمايهگذاري بخش انرژي112نمودار (٥-10): رابطه اجزاي مخارج سرمايهگذاري معمولي113نمودار (٥-11): بخشهاي صادرات و واردات114نمودار (٥-12): درآمدهاي مالياتي دولت115نمودار (٥-13):بيان درآمدهاي حقيقي نفتي دولت بصورت تابعي از زمان117نمودار (٥-14): رابطه اجزاي تشكيل دهنده تقاضاي نفت118نمودار (٥-15): بيان قيمت نفت بصورت تابعي از زمان119نمودار (٥-16):.............. رابطه اجزاي تشكيل دهنده تقاضاي گاز120نمودار (٥-17):مصرف کلي برق (مجموع مصرف سه بخش مسکوني، صنعتي و کشاورزي)122نمودار (٥-18):............................ تقاضاي برق بخش مسکوني122نمودار (٥-19): بيان قيمت برق مسكوني بصورت تابعي از زمان122نمودار (٥-20):.............................. تقاضاي برق بخش صنعت123نمودار (٥-21): بيان قيمت برق صنعتي بصورت تابعي از زمان123نمودار (٥-22):........................... تقاضاي برق بخش کشاورزي123نمودار (٥-23): بيان قيمت برق كشاورزي بصورت تابعي از زمان124نمودار (٥-24):..................................... کل مصرف انرژي126نمودار (٥-25):......... محاسبه سرمايهگذاري مورد نياز در بخش نفت128نمودار (٥-26):......... محاسبه سرمايهگذاري مورد نياز در بخش گاز129نمودار (٥-27):......... محاسبه سرمايهگذاري مورد نياز در بخش برق130نمودار (٥-28): نحوه رشد جمعيت در مدل131 نمودار (٦-1): توليد ناخالص ملي و رشد آن140نمودار (٦-2):رشد جمعيت141نمودار (٦-3): مصرف حقيقي بخش دولتي141نمودار (٦-4):مصرف بخش خصوصي بجز انرژي142نمودار (٦-5): سرمايهگذاري كل بجز بخش انرژي142نمودار (٦-6): سرمايهگذاري كل بخش انرژي142نمودار (٦-7): سرمايهگذاري بخش گاز143نمودار (٦-8): سرمايهگذاري بخش برق143نمودار (٦-9):سرمايهگذاري بخش نفت143نمودار (٦-10): مصرف انرژي گاز طبيعي در اقتصاد144نمودار (٦-11): مصرف فرآوردههاي نفتي در اقتصاد144نمودار (٦-12): خالص درآمدهاي مالياتي دولت144نمودار (٦-13): مصرف انرژي الكتريسيته توسط بخش كشاورزي145نمودار (٦-14): مصرف انرژي الكتريسيته توسط بخش صنعت145نمودار (٦-15): مصرف انرژي الكتريسيته توسط بخش مسكوني145نمودار (٦-16): بخش شبيه سازي در مدل کلان انرژي طراحي شده146نمودار (٦-17):................. افزايش GDP از سناريوي اول تا سوم148نمودار (٦-18):كاهش مصرف برق در بخش كشاورزي از سناريوي اول تا سوم148نمودار (٦-19):كاهش مصرف برق در بخش صنعتي از سناريوي اول تا سوم149نمودار (٦-20):كاهش مصرف برق در بخش مسكوني از سناريوي اول تا سوم149نمودار (٦-23):كاهش سرمايهگذاري كل در بخش انرژي از سناريوي اول تا سوم151نمودار (٦-24):كاهش سرمايهگذاري در بخش گاز از سناريوي اول تا سوم151نمودار (٦-25):كاهش سرمايهگذاري در بخش برق از سناريوي اول تا سوم152نمودار (٦-26):كاهش سرمايهگذاري در بخش نفت در كوتاه مدت در سناريوي سومنسبت به اول و برعكس در بلند مدت152نمودار (٦-27):افزايش رشد توليد ناخالص ملي در كوتاه مدت در سناريوي سومنسبت به اول و برعكس در بلند مدت153نمودار (٦-28): اعمال افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤153نمودار (٦-29): تغييرات GDP پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤154نمودار (٦-30):تغييرات مصرف فرآوردههاي نفتي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤154نمودار (٦-31):تغييرات در مصرف كل انرژي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤155نمودار (٦-32):تغييرات مصرف بخش دولتي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤155نمودار (٦-33):تغييرات مصرف بخش خصوصي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤156نمودار (٦-34):تغييرات سرمايهگذاري غير از انرژي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤156نمودار (٦-35):تغييرات درآمدهاي مالياتي بخش دولتي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤157نمودار (٦-36):تغييرات سرمايهگذاري بخش انرژي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤157نمودار (٦-37):تغييرات سرمايهگذاري بخش نفت پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤158نمودار (٦-38):تغييرات رشد اقتصاد پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤158 نمودار (٧-1):كاهشرشد توليد ناخالص ملي با افزايش قيمتهاي انرژي161نمودار (٧-2):كاهش توليد ناخالص ملي با افزايش قيمتهاي انرژي161نمودار (٧-3):كاهشمصرف انرژي بخش خصوصي با افزايش قيمتهاي انرژي161نمودار (٧-4):كاهشمصرف بخش خصوصي با افزايش قيمتهاي انرژي162نمودار (٧-5):كاهش مصرف گاز طبيعي با افزايش قيمت گاز162نمودار (٧-6):كاهش مصرف مشتقات نفتي با افزايش قيمت نفت163نمودار (٧-7):كاهش مصرف الكتريسيته در بخش مسكوني با افزايش قيمت الكتريسيته163نمودار (٧-8):كاهش مصرف الكتريسيته در بخش صنعتي با افزايش قيمت الكتريسيته163نمودار (٧-9):كاهش مصرف الكتريسيته در بخش كشاورزي با افزايش قيمت الكتريسيته164نمودار (٧-10):سرمايه گذاري مورد نياز براي توليد گاز با افزايش قيمت گاز164نمودار (٧-11): كاهش مصرف مشتقات نفتي با افزايش قيمت نفت164نمودار (٧-12):كاهش سرمايه گذاري مورد نياز براي توليد الكتريسيته با افزايش قيمت الكتريسيته165نمودار (٧-13):كاهش کل سرمايهگذاري مورد نياز در انرژي با افزايش قيمتهاي انرژي165نمودار (٧-14):كاهش کل سرمايهگذاري در اقتصاد با افزايش قيمتهاي انرژي165 نمودار (٨-1):مراحل ساختن يك مدل185نمودار (٨-2):نمودار رشد جمعيت191نمودار (٨-3):تشكيل يك تابع گرافيكي194نمودار (٨-4):رشد جمعيت پس از اعمال ارتباط در جهت عكس194نمودار (٨-5):تابع گرافيكي نرخ مهاجرت200نمودار (٨-6):رشد جمعيت بوسيله مهاجرت201نمودار (٨-7):تابع گرافيكي نرخ خالص تولد203نمودار (٨-8):رشد جمعيت در حالت ارتباط بين نرخ خالص تولد و سطح جمعيت204نمودار (٨-9):رشد جمعيت با توجه به يك هدف206نمودار (٨-10): تابع گرافيكي رابطه بين تراکم جمعيت و جمعيت هدف207نمودار (٨-11):................... تابع گرافيكي تغيير مساحت محيط208نمودار (٨-12):............... رشد جمعيت تا رسيدن به هدف مورد نظر208نمودار (٨-13): روند تجزيه نمايي يك جسم210نمودار (٨-14): روند كاهش دما تا رسيدن به دماي مطلوب212نمودار (٨-15):........................ روند افزايش ارزش فعلي (NPV)217
روابط متقابل بخش انرژي و اقتصاد كلان
عنوان تحقیق: روابط متقابل بخش انرژي و اقتصاد كلانفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 238شرح مختصر:در اين تحقيق در پي آن هستيم تا با استفاده از روش مدلسازي پويا، مدلي كلان انرژي در اقتصاد ايران طراحي نماييم. بخشهاي عمده اين مدل عبارتند از بخش توليد شامل توليد ناخالص ملي، بخش مصرف شامل مصرف بخش خصوصي و دولتي، بخش مصرف انرژي شامل مصارف انرژي در بخشهاي صنعتي، كشاورزي و مسكوني و بخش سرمايهگذاري شامل سرمايهگذاري در بخش انرژي و سرمايهگذاري در ساير بخشهاي اقتصاد.در مدل طراحي شده، روابط علي ـ معلولي بين بخش انرژي و بخشهاي واقعي اقتصاد با استفاده از روش مدلسازي پويا شبيهسازي شده و سپس پارامترهاي مدل با روش سابقه تاريخي نتايج مطلوب، كاليبره گرديدهاند. پس از آن از طريق سه سناريو اثرات تغيير قيمت حاملهاي انرژي بر مصارف برق، گاز و نفت و همچنين ميزان سرمايهگذاري در بخشهاي برق، گاز و نفت و رشد اقتصاد مورد بررسي قرار گرفته است. سه سناريوي فوق عبارتند از: الف) تثبيت قيمت حاملهاي انرژي، ب) افزايش قيمت حاملهاي انرژي با توجه به نرخ تورم، ج) تعيين قيمت حاملهاي انرژي با توجه به قيمت تمام شده و افزايش آنها با توجه به تورم. هر يك از اين سناريوها چه اثراتي در پي خواهند داشت؟مقايسه نتايج اين سه سناريو نشان ميدهد كه هر سه سناريو مصرف و سرمايهگذاري در بخش انرژي را با شدتهاي متفاوتي كاهش ميدهند كه شدت آنها از سنايوري الف تا ج بيشتر ميگردد.همچنين به اين نتيجه رسيديم كه سه سناريو بر رشد اقتصاد اثرات متفاوتي دارند، بدين ترتيب كه سناريوي ب رشد اقتصاد را از دو سناريوي ديگر در بلندمدت بيشتر افزايش ميدهد. سناريوي ج در كوتاه مدت رشد اقتصاد را بيشتر از دو سناريوي ديگر افزايش ميدهد ولي در بلندمدت اثر كمتري نسبت به دو سناريوي ديگر دارد.كليدواژهها:مدلسازي پويا، شبيه سازي، مدل كلان اقتصادي، مدل كلان انرژيفهرست مطالبفصل 1- كليات تحقيق11-1- كليات تحقيق2١-١-١- تعريف مسأله2١-١-٢- سؤالات اصلي تحقيق3١-١-٣-سابقه و ضرورت انجام تحقيق3١-١-٤-فرضيهها41-1-5-هدفها4١-١-٦-روش انجام تحقيق5١-١-٦-١- روش و ابزار گردآوري اطلاعات5١-١-٧-قلمرو تحقيق (زماني، مكاني)5فصل 2- آشنايي با تحليل پوياييشناسي سيستمي62-1- آشنايي با تحليل پوياييشناسي سيستمي72-1-1-مراحل مختلف نظري تدوين مدل و فرايند مدلسازي پوياييشناسي سيستمي102-1-2-نمودار علّي ـ معلولي مدلهاي ساده تک حلقوي و مدلهاي چند حلقوي152-1-3-تعريف چند اصطلاح172-1-4-نحوه نمايش مدل182-1-4-1- نمودار علي ـ معلولي182-1-4-2- نمودار حالت جريان182-1-4-3- نمايش مدل به صورت رياضي192-1-5-رويکردهاي مختلف تحليل پوياييشناسي سيستمي به مسأله تخمين پارامتر192-1-5-1- مکتب کلاسيک202-1-5-2- مکتب تمايل آماري252-1-6-کاليبراسيون در مدلهاي تحليل پوياييشناسي سيستمي252-1-6-1- روشهاي ابتکاري کاليبراسيون262-1-6-2- بررسي تطابق مدل با رفتار تاريخي در کاليبراسيون با استفاده از آمارهاي موجود282-1-6-3- بررسي تطابق مدل با ساختار آن28فصل 3- مقايسه تحليل پوياييشناسي سيستمي با اقتصادسنجي و بهينهسازي313-1- مقايسه تحليل پوياييشناسي سيستمي با اقتصادسنجي323-2- محدوديتهاي مدل سازي اقتصادسنجي453-2-1-تفاوت در منابع اطلاعاتي523-2-2-تفاوت در درجة سختي543-2-3-تفاوت در ساختار مدل553-2-4-تفاوت در نوع معادلات563-2-5-تفاوت در شکل تابع563-2-6-تفاوت در انعکاس تأخيرها573-2-7-تفاوت در تخمين پارامتر573-2-8-تفاوت در نحوه اعتبارسنجي583-2-9-تفاوت در هدف593-2-10-استفاده از تحليل پوياييشناسي سيستمي در مدلهاي اقتصادي ـ آري يا خير؟62فصل 4- مروري بر مدلهاي کلان انرژي در جهان و ايران664-1- مروري بر تحقيقات کلان انرژي در جهان674-1-1-سيستم مدلسازي ملي انرژي در آمريكا ،" NEMS"674-1-1-1- هدف مدل674-1-1-2- موضوعات قابل اجراء در مدل684-1-1-3- ساختار كلي مدل684-1-1-4- ساختار واحدي مدل694-1-2-مدل جامع مصرف نهايي آسياي اقيانوسيه"AIM"694-1-2-1- هدف694-1-3-سيستم مدلسازي جامع كانادايي (CIMS)714-1-3-1- هدف مدل714-1-3-2- ساختار كلي مدل714-1-4-مدل کلانسنجي بخش انرژي يونان734-1-5-مدل کشورهاي تايلند، فيليپين، اندونزي و مالزي744-1-6-مدل انرژي ـ اقتصاد هند744-2- مدلهاي کلان انجام شده مشتمل بر بخش انرژي در ايران764-2-1-پروژهي پيوند774-2-2-الگوي سازمان برنامه و بودجه (1)784-2-3-الگوي سازمان برنامه و بودجه (2)784-2-4-الگوهاي فيروز وکيل784-2-5-الگوهاي حبيب آگهي794-2-6-الگوي رابرت لوني804-2-7-الگوي سازمان برنامه و بودجه (3)804-2-8-الگوي آپادانا814-2-9-الگوي آق اولي و سيروس ساسانپور824-2-10-مدل برنامه اول توسعه834-2-11-الگوي بانك جهاني براي اقتصاد ايران844-2-12-الگوي وزارت اقتصاد و دارايي (نو فرستي و عرب مازار)(1)844-2-13-مدل برنامهي دوم توسعه864-2-14-الگوي وزارت اقتصاد و دارايي (نوفرستي و عرب مازار) (2)884-2-15-الگوي بانک مرکزي (بيژن بيد آباد)904-2-16-الگوي بانک مرکزي (کواک، مجرد و جمشيدي)924-2-17-الگوي سوم توسعه94فصل 5- ساختار مدل پيشنهاديو تخمين اوليه پارامترها995-1- ساختار و ويژگيهاي کلي مدل100٥-١-١-ويژگيهاي ساختار مدل1005-2- روابط علي و معلولي مدل1015-2-1-تعريف نمادهاي استفاده شده در مدل1035-3- تصريح روابط ساختاري و تخمين اوليه پارامترهاي مدل1055-3-1-بخش تقاضاي کل1075-3-1-1- مخارج مصرفي بخش خصوصي1075-3-1-2- مخارج مصرفي بخش دولتي1095-3-1-3- کل سرمايهگذاري1115-3-1-4- خالص صادرات و واردات1145-3-2-بخش درآمدهاي دولت1145-3-2-1- ماليات1145-3-2-2- درآمدهاي نفتي1165-3-3-بخش انرژي1175-3-3-1- تقاضاي نفت1175-3-3-2- تقاضاي گاز1195-3-3-3- مصرف برق1215-3-3-4- بخش سرمايهگذاري انرژي1265-3-4-جمعيت131فصل 6- کاليبراسيون پارامترها، بررسي نتايج و تحليل حساسيت مدل1326-1- كاليبراسيون پارامترها1336-1-1-بيان رياضي مدل1336-2- بيان نتايج مدل1386-3- شبيه سازي در چارچوب مدل1466-3-1-تغيير قيمت حاملهاي انرژي1466-3-1-1- اثر افزايش قيمت نفت153فصل 7- جمع بندي و پيشنهادها159فصل 8- ضميمه الف: مفاهيم مدل و مدلسازي و جايگاه روش پويايي شناسي سيستمي1678-1- مدل چيست؟1688-2- هدف از ساخت مدل چيست؟1698-3- معيارهاي طبقه بندي مدلها170٨-٣-١-طبقه بندي براساس نحوه مدلسازي170٨-٣-٢-طبقه بندي براساس محتوا1718-3-3-طبقه بندي براساس نوع کاربرد مدلها1728-4- مدلهاي رياضي173٨-٤-١-طبقه بندي براساس درجه قطعيت پارامترها و متغيرهاي مدل173٨-٤-٢-طبقه بندي براساس نوع برخورد با زمان174٨-٤-٣-طبقه بندي براساس نوع روابط مدل1758-5- اعتبار سنجي مدل1758-6- تکنيکهاي مدلسازي176فصل 9- ضميمه ب: مدلسازي پويايي شناسي سيستمي در نرم افزار ithink يا STELLA1839-1- مدلسازي پويايي شناسي سيستمي در نرم افزار ithink يا STELLA1849-1-1-مؤلفههاي مدل1849-1-2-مدلسازي در ithink و STELLA1869-1-3-اصول مدلسازي1979-1-4-چهار روش کلي براي مدلسازي در ithink1999-1-4-1- مدلهاي محرک ـ واکنش1999-1-4-2- مدل خود بارگشت2029-1-4-3- مدل هدفجو2049-1-4-4- مدل هدفساز2069-1-5-مثالها2099-1-5-1- تجزيه نمايي يک جسم2099-1-5-2- سردشدن تدريجي2119-1-6-تابعها در نرم افزار ithink213فهرست جدولهاجدول (٢-1): مراحل نظري مدلسازي12جدول (٢-2): ويژگيهاي نمودارهاي علّي ـ معلولي و حالت ـ جريان16جدول (٥-1): تخمين اوليه پارامترهاي معادله مخارج مصرفي بخش خصوصي109جدول (٥-2): تخمين پارامترهاي معادله مخارج مصرفي دولت111جدول (٥-3): تخمين پارامترهاي معادله کل سرمايهگذاري113جدول (٥-4): تخمين پارامترهاي معادله درآمدهاي مالياتي115جدول (٥-5): تخمين پارامترهاي معادله تقاضاي نفت119جدول (٥-6): تخمين پارامترهاي معادله تقاضاي گاز120جدول (٥-7): تخمين پارامترهاي تقاضاي برق بخش مسکوني124جدول (٥-8): تخمين پارامترهاي تقاضاي برق بخش صنعت125جدول (٥-9): تخمين پارامترهاي تقاضاي برق بخش کشاورزي125 جدول (٦-1): نتايج مدل كلان انرژي طراحي شده138 جدول (٨-1): فهرست تابعهاي نرمافزار ithink214 فهرست شكلهاشكل (٨-1): نماد چهار متغير مورد استفاده در ithink186شكل (٨-2): نماد انتقال به حالت مدلسازي186شكل (٨-3): متغير حالت187شكل (٨-4): متغير جريان188شكل (٨-5): انتخاب نوع متغير جريان189شكل (٨-6): ابزار مبدل و ابزار ارتباط دهنده190شكل (٨-7): بازههاي زماني جهت اجراي مدل190شكل (٨-8): نمادهاي نمودار و جدول191شكل (٨-9): ارتباط در جهت عكس193شكل (٨-10): نمادهاي جابجايي، تغيير رنگ و پاك كردناجزاي مدل195شكل (٨-11): نماد ابزارهاي متن و بخش196شكل (٨-12): بيان رياضي مدل رشد جمعيت197شكل (٨-13): افزايش جمعيت بدليل مهاجرت200شكل (٨-14): بيان رياضي رشد جمعيت بديل مهاجرت202شكل (٨-15): مدل خود بازگشت203شكل (٨-16): مدل هدفجو205شكل (٨-17): مدل هدف ساز207شكل (٨-18): بيان رياضي رشد جمعيت در مدل هدفساز208شكل (٨-19): نرخ تجزيه يك جسم210شكل (٨-20): بيان رياضي مدل تجزيه نمايي يك جسم211شكل (٨-21): مدل روند كاهش دما تا رسيدن به دماي مطلوب212شكل (٨-22): بيان رياضي مدل كاهش دما تا رسيدن به دماي مطلوب213شكل (٨-23): مدلي جهت محاسبه ميزان مبلغ قسط ماهانه يك وام216شكل (٨-24): مدلي جهت محاسبه ارزش فعلي217 فهرست نمودارهانمودار (٢-1):مراحل مدلسازي پوياييشناسي سيستمي11نمودار (٢-2):مدل چرخه سه مرحلهاي14نمودار (٢-3):متغير حالت و متغيرهاي نرخ15نمودار (٢-4):زمان حايل17نمودار (٢-5):نمودار حالت ـ جريان افزايش جمعيت19 نمودار (٤-1):ساختار مدل مصرف نهايي AIM70 نمودار (٥-1):بخش Interface مدل کلان انرژي طراحي شده101نمودار (٥-2):بخش مدل و روابط علي و معلولي درمدل کلان انرژي طراحي شده102نمودار (٥-3): بخش شبيه سازي در مدل کلان انرژي طراحي شده103نمودار (٥-4):بخشهاي مجزا شده در مدل کلان انرژي طراحي شده106نمودار (٥-5):بخش تقاضاي کل در مدل107نمودار (٥-6): اجزاي تشکيل دهنده مصرف بخش خصوصي109نمودار (٥-7):اجزاي تشکيل دهنده مصرف بخش دولتي110نمودار (٥-8):کل سرمايهگذاري در اقتصاد112نمودار (٥-9): کل سرمايهگذاري بخش انرژي112نمودار (٥-10): رابطه اجزاي مخارج سرمايهگذاري معمولي113نمودار (٥-11): بخشهاي صادرات و واردات114نمودار (٥-12): درآمدهاي مالياتي دولت115نمودار (٥-13):بيان درآمدهاي حقيقي نفتي دولت بصورت تابعي از زمان117نمودار (٥-14): رابطه اجزاي تشكيل دهنده تقاضاي نفت118نمودار (٥-15): بيان قيمت نفت بصورت تابعي از زمان119نمودار (٥-16):.............. رابطه اجزاي تشكيل دهنده تقاضاي گاز120نمودار (٥-17):مصرف کلي برق (مجموع مصرف سه بخش مسکوني، صنعتي و کشاورزي)122نمودار (٥-18):............................ تقاضاي برق بخش مسکوني122نمودار (٥-19): بيان قيمت برق مسكوني بصورت تابعي از زمان122نمودار (٥-20):.............................. تقاضاي برق بخش صنعت123نمودار (٥-21): بيان قيمت برق صنعتي بصورت تابعي از زمان123نمودار (٥-22):........................... تقاضاي برق بخش کشاورزي123نمودار (٥-23): بيان قيمت برق كشاورزي بصورت تابعي از زمان124نمودار (٥-24):..................................... کل مصرف انرژي126نمودار (٥-25):......... محاسبه سرمايهگذاري مورد نياز در بخش نفت128نمودار (٥-26):......... محاسبه سرمايهگذاري مورد نياز در بخش گاز129نمودار (٥-27):......... محاسبه سرمايهگذاري مورد نياز در بخش برق130نمودار (٥-28): نحوه رشد جمعيت در مدل131 نمودار (٦-1): توليد ناخالص ملي و رشد آن140نمودار (٦-2):رشد جمعيت141نمودار (٦-3): مصرف حقيقي بخش دولتي141نمودار (٦-4):مصرف بخش خصوصي بجز انرژي142نمودار (٦-5): سرمايهگذاري كل بجز بخش انرژي142نمودار (٦-6): سرمايهگذاري كل بخش انرژي142نمودار (٦-7): سرمايهگذاري بخش گاز143نمودار (٦-8): سرمايهگذاري بخش برق143نمودار (٦-9):سرمايهگذاري بخش نفت143نمودار (٦-10): مصرف انرژي گاز طبيعي در اقتصاد144نمودار (٦-11): مصرف فرآوردههاي نفتي در اقتصاد144نمودار (٦-12): خالص درآمدهاي مالياتي دولت144نمودار (٦-13): مصرف انرژي الكتريسيته توسط بخش كشاورزي145نمودار (٦-14): مصرف انرژي الكتريسيته توسط بخش صنعت145نمودار (٦-15): مصرف انرژي الكتريسيته توسط بخش مسكوني145نمودار (٦-16): بخش شبيه سازي در مدل کلان انرژي طراحي شده146نمودار (٦-17):................. افزايش GDP از سناريوي اول تا سوم148نمودار (٦-18):كاهش مصرف برق در بخش كشاورزي از سناريوي اول تا سوم148نمودار (٦-19):كاهش مصرف برق در بخش صنعتي از سناريوي اول تا سوم149نمودار (٦-20):كاهش مصرف برق در بخش مسكوني از سناريوي اول تا سوم149نمودار (٦-23):كاهش سرمايهگذاري كل در بخش انرژي از سناريوي اول تا سوم151نمودار (٦-24):كاهش سرمايهگذاري در بخش گاز از سناريوي اول تا سوم151نمودار (٦-25):كاهش سرمايهگذاري در بخش برق از سناريوي اول تا سوم152نمودار (٦-26):كاهش سرمايهگذاري در بخش نفت در كوتاه مدت در سناريوي سومنسبت به اول و برعكس در بلند مدت152نمودار (٦-27):افزايش رشد توليد ناخالص ملي در كوتاه مدت در سناريوي سومنسبت به اول و برعكس در بلند مدت153نمودار (٦-28): اعمال افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤153نمودار (٦-29): تغييرات GDP پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤154نمودار (٦-30):تغييرات مصرف فرآوردههاي نفتي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤154نمودار (٦-31):تغييرات در مصرف كل انرژي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤155نمودار (٦-32):تغييرات مصرف بخش دولتي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤155نمودار (٦-33):تغييرات مصرف بخش خصوصي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤156نمودار (٦-34):تغييرات سرمايهگذاري غير از انرژي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤156نمودار (٦-35):تغييرات درآمدهاي مالياتي بخش دولتي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤157نمودار (٦-36):تغييرات سرمايهگذاري بخش انرژي پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤157نمودار (٦-37):تغييرات سرمايهگذاري بخش نفت پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤158نمودار (٦-38):تغييرات رشد اقتصاد پس از افزايش قيمت نفت از سال ١٣٨٤158 نمودار (٧-1):كاهشرشد توليد ناخالص ملي با افزايش قيمتهاي انرژي161نمودار (٧-2):كاهش توليد ناخالص ملي با افزايش قيمتهاي انرژي161نمودار (٧-3):كاهشمصرف انرژي بخش خصوصي با افزايش قيمتهاي انرژي161نمودار (٧-4):كاهشمصرف بخش خصوصي با افزايش قيمتهاي انرژي162نمودار (٧-5):كاهش مصرف گاز طبيعي با افزايش قيمت گاز162نمودار (٧-6):كاهش مصرف مشتقات نفتي با افزايش قيمت نفت163نمودار (٧-7):كاهش مصرف الكتريسيته در بخش مسكوني با افزايش قيمت الكتريسيته163نمودار (٧-8):كاهش مصرف الكتريسيته در بخش صنعتي با افزايش قيمت الكتريسيته163نمودار (٧-9):كاهش مصرف الكتريسيته در بخش كشاورزي با افزايش قيمت الكتريسيته164نمودار (٧-10):سرمايه گذاري مورد نياز براي توليد گاز با افزايش قيمت گاز164نمودار (٧-11): كاهش مصرف مشتقات نفتي با افزايش قيمت نفت164نمودار (٧-12):كاهش سرمايه گذاري مورد نياز براي توليد الكتريسيته با افزايش قيمت الكتريسيته165نمودار (٧-13):كاهش کل سرمايهگذاري مورد نياز در انرژي با افزايش قيمتهاي انرژي165نمودار (٧-14):كاهش کل سرمايهگذاري در اقتصاد با افزايش قيمتهاي انرژي165 نمودار (٨-1):مراحل ساختن يك مدل185نمودار (٨-2):نمودار رشد جمعيت191نمودار (٨-3):تشكيل يك تابع گرافيكي194نمودار (٨-4):رشد جمعيت پس از اعمال ارتباط در جهت عكس194نمودار (٨-5):تابع گرافيكي نرخ مهاجرت200نمودار (٨-6):رشد جمعيت بوسيله مهاجرت201نمودار (٨-7):تابع گرافيكي نرخ خالص تولد203نمودار (٨-8):رشد جمعيت در حالت ارتباط بين نرخ خالص تولد و سطح جمعيت204نمودار (٨-9):رشد جمعيت با توجه به يك هدف206نمودار (٨-10): تابع گرافيكي رابطه بين تراکم جمعيت و جمعيت هدف207نمودار (٨-11):................... تابع گرافيكي تغيير مساحت محيط208نمودار (٨-12):............... رشد جمعيت تا رسيدن به هدف مورد نظر208نمودار (٨-13): روند تجزيه نمايي يك جسم210نمودار (٨-14): روند كاهش دما تا رسيدن به دماي مطلوب212نمودار (٨-15):........................ روند افزايش ارزش فعلي (NPV)217