«آناهیتا» به معنای پاك و دور از آلودگی در اعتقاد ایرانیان باستان الهه آب، فرشته نگهبان چشمه ها و باران و همچنین نماد باروری، عشق و دوستی بوده است. این اعتقاد از دوران پیش از زرتشت در ایران وجود داشته و در دوران های بعدی هم مورد توجه قرار گرفته است. «آناهیتا» به معنای پاك و دور از آلودگی در اعتقاد ایرانیان باستان الهه آب، فرشته نگهبان چشمه ها و باران و همچنین نماد باروری، عشق و دوستی بوده است. این اعتقاد از دوران پیش از زرتشت در ایران وجود داشته و در دوران های بعدی هم مورد توجه قرار گرفته است. توجه به آناهیتا از دوره اردشیر دوم هخامنشی در ایران مرسوم شده و در دوره های تاریخی بعدی یعنی اشكانی و ساسانیان هم ادامه داشته است. در كتیبه های به جا مانده از این دوره های تاریخی اشاره ها و تصاویری از آناهیتا در كنار نام اهورا مزدا به چشم می خورد. «در نقش برجسته تاق بستان، خسرو پرویز پادشاه ساسانی در میان اهورامزدا و آناهیتا ایستاده است. در این نقش برجسته، آناهیتا كه در سمت راست شاه ایستاده، تاجی همانند اهورا برسر و در یك دستش حلقه فر ایزدی را نگه داشته و در دست دیگرش كوزه ای است كه از آن آب می ریزد.» به احترام این الهه ایرانی معابد و تندیس های فراوانی در دوره های تاریخی پیش از اسلام در سرزمین ایران ساخته شده است. از آناهیتا یادواره هایی (شامل معابد و كتیبه ها) در همدان، شوش، كازرون و آذربایجان، كرمانشاه و كنگاور به جای مانده است. معبد آناهیتا در كنگاور مشهورترین معبد منسوب به آناهیتا در ایران است. در تقویم ایرانی روز دهم ماه آبان باستانی برابر با چهارم آبان فعلی به عنوان جشن آبانگان مشخص شده است. آبانگان جشن آناهیتا (آناهید) ، الهه آب است. در جشن آبانگان، ایرانیان به ویژه زنان در كنار دریا یا رودخانه ها، الهه آب را نیایش می كردند.بنای معبد آناهیتا در شهر كنگاور از شهرستان های استان كرمانشاه قرار دارد. این بنا بر روی تپه ای با ارتفاع ۳۲ متر و در ابعاد ۲۰۹ متر در ۲۲۴ مترساخته شده است. ارتفاع ستونهای این بنا نسبت به قطر آنها سه به یك است و این باعث شده در میان تمام معابد دنیا بی نظیر و منحصر به فرد باشد. معبد آناهیتا دومین بنای سنگی ایران پس از تخت جمشید است. هرچند در مورد ماهیت این بنا اختلاف نظر وجود دارد و برخی آن را كاخ ناتمام خسرو پرویز دانسته اند ولی نظریه معروف تر بنا را معبدی برای الهه آناهیتا می داند. نخستین حفاری های باستان شناسانه سال ۱۳۴۷ انجام شد و طبق تحقیقات اولیه، بنا را مكانی برای پرستش الهه آناهیتا در دوره اشكانی دانستند. در سال ۱۳۵۴ كاوش های بعدی و پیدا شدن سنگ كنگره ای مشابه تاق گرا در سرپل ذهاب این نظریه را مطرح كرد كه ممكن است این بنا باقی مانده یكی از كاخهای خسرو پرویز در دوره ساسانی باشد كه البته وجود شواهد دیگر به نظریه اول قوت بیشتری می بخشد.این معبد از دوران اشكانی قابل احترام بوده و تیریدات ها (تیردادها - تعدادی از پادشاهان اشكانی) در معبد آناهیتا تاج گذاری می كرده اند.
«آناهیتا» به معنای پاك و دور از آلودگی در اعتقاد ایرانیان باستان الهه آب، فرشته نگهبان چشمه ها و باران و همچنین نماد باروری، عشق و دوستی بوده است. این اعتقاد از دوران پیش از زرتشت در ایران وجود داشته و در دوران های بعدی هم مورد توجه قرار گرفته است. «آناهیتا» به معنای پاك و دور از آلودگی در اعتقاد ایرانیان باستان الهه آب، فرشته نگهبان چشمه ها و باران و همچنین نماد باروری، عشق و دوستی بوده است. این اعتقاد از دوران پیش از زرتشت در ایران وجود داشته و در دوران های بعدی هم مورد توجه قرار گرفته است. توجه به آناهیتا از دوره اردشیر دوم هخامنشی در ایران مرسوم شده و در دوره های تاریخی بعدی یعنی اشكانی و ساسانیان هم ادامه داشته است. در كتیبه های به جا مانده از این دوره های تاریخی اشاره ها و تصاویری از آناهیتا در كنار نام اهورا مزدا به چشم می خورد. «در نقش برجسته تاق بستان، خسرو پرویز پادشاه ساسانی در میان اهورامزدا و آناهیتا ایستاده است. در این نقش برجسته، آناهیتا كه در سمت راست شاه ایستاده، تاجی همانند اهورا برسر و در یك دستش حلقه فر ایزدی را نگه داشته و در دست دیگرش كوزه ای است كه از آن آب می ریزد.» به احترام این الهه ایرانی معابد و تندیس های فراوانی در دوره های تاریخی پیش از اسلام در سرزمین ایران ساخته شده است. از آناهیتا یادواره هایی (شامل معابد و كتیبه ها) در همدان، شوش، كازرون و آذربایجان، كرمانشاه و كنگاور به جای مانده است. معبد آناهیتا در كنگاور مشهورترین معبد منسوب به آناهیتا در ایران است. در تقویم ایرانی روز دهم ماه آبان باستانی برابر با چهارم آبان فعلی به عنوان جشن آبانگان مشخص شده است. آبانگان جشن آناهیتا (آناهید) ، الهه آب است. در جشن آبانگان، ایرانیان به ویژه زنان در كنار دریا یا رودخانه ها، الهه آب را نیایش می كردند.بنای معبد آناهیتا در شهر كنگاور از شهرستان های استان كرمانشاه قرار دارد. این بنا بر روی تپه ای با ارتفاع ۳۲ متر و در ابعاد ۲۰۹ متر در ۲۲۴ مترساخته شده است. ارتفاع ستونهای این بنا نسبت به قطر آنها سه به یك است و این باعث شده در میان تمام معابد دنیا بی نظیر و منحصر به فرد باشد. معبد آناهیتا دومین بنای سنگی ایران پس از تخت جمشید است. هرچند در مورد ماهیت این بنا اختلاف نظر وجود دارد و برخی آن را كاخ ناتمام خسرو پرویز دانسته اند ولی نظریه معروف تر بنا را معبدی برای الهه آناهیتا می داند. نخستین حفاری های باستان شناسانه سال ۱۳۴۷ انجام شد و طبق تحقیقات اولیه، بنا را مكانی برای پرستش الهه آناهیتا در دوره اشكانی دانستند. در سال ۱۳۵۴ كاوش های بعدی و پیدا شدن سنگ كنگره ای مشابه تاق گرا در سرپل ذهاب این نظریه را مطرح كرد كه ممكن است این بنا باقی مانده یكی از كاخهای خسرو پرویز در دوره ساسانی باشد كه البته وجود شواهد دیگر به نظریه اول قوت بیشتری می بخشد.این معبد از دوران اشكانی قابل احترام بوده و تیریدات ها (تیردادها - تعدادی از پادشاهان اشكانی) در معبد آناهیتا تاج گذاری می كرده اند.