چكيدهپژوهش حاضر، به بررسی «اخلاق پسنديده و ناپسند در مثنوي» میپردازد. در اين مختصر سعي بر آن شده است كه ذرهاي از بحر عميق مثنوي چشيده شود، زيرا برداشتي كامل از اين معارف، پژوهشي عميق و گسترده ميطلبد. اين مختصر به ديدگاه حضرت مولانا دربارهي صفات اخلاقي پسنديده و ناپسند در مثنوي ميپردازد كه باعث قرب به خدا و فناء فيالله ميشود به همين خاطر ابتدا به بررسي موضوع از ديدگاه قرآن كريم، استخراج آيات مربوط به آن و همچنين بررسي موضوع از ديدگاه اُخالقرآن يعني نهجالبلاغه و احاديث و سپس اخلاق از ديدگاه بزرگان و شاعران ميپردازد. زيرا مولوي در مثنوي، با الهام از قرآن و سنت، انسان را به اصل خويش فرا ميخواند. به گفتهی مولوي، انسان مبدأ و اصلي دارد.ت مطالبعنوان صفحهچكيده.................................................................................................................................. 1مقدمه................................................................................................................................... 2بخش نخست: كليات پژوهش................................................................................................ 51-1- بيان مسأله................................................................................................................... 61-2- اهداف تحقيق.............................................................................................................. 61-3- پرسش تحقيق............................................................................................................. 71-4- فرضيههاي تحقيق........................................................................................................ 71-5- روش تحقیق............................................................................................................... 7بخش دوم: ادبيات و پيشينهي تحقيق...................................................................................... 8مقدمه................................................................................................................................... 9گفتار اول: معناي لغوي و اصطلاحي....................................................................................... 10گفتار دوم: اخلاق از ديدگاه قرآن........................................................................................... 111- دعوت قرآن به خلق عظيم............................................................................................... 112- اخلاق باعث سلامت محيط زيست است.......................................................................... 113- اخلاق هدف قرآن.......................................................................................................... 124- بعد اخلاقي وفاي به عهد................................................................................................ 125- حسد باعث نپذيرفتن سخنان حق ميشود.......................................................................... 136- اخلاق در سخن گفتن..................................................................................................... 137- دروغگويي باعث نفاق ميشود......................................................................................... 148- صبر لازمه كمال است...................................................................................................... 149- ريا شرك اصغر است...................................................................................................... 14گفتار سوم: اخلاق از ديدگاه پيامبر اسلام (ص) و ائمهی گرامي اسلام........................................ 151- جهاد با نفس، جاد اكبر است........................................................................................... 152- ريا شرك است............................................................................................................... 163- حب دنيا باعث دوري از خداست.................................................................................... 164- ريشهي هر فضيلت خلقي تقواست................................................................................... 175- بردباري پشتوانه الهي...................................................................................................... 176- توكل باعث شجاعت است............................................................................................... 177- تسليم فضيلتي والاست.................................................................................................... 188- توحيد فضيلتي اساسي..................................................................................................... 189- زهد فضيلتي اخلاقي و معنوي......................................................................................... 18گفتار چهارم: اخلاق از ديدگاه برخي شاعران.......................................................................... 19گفتار پنجم: شرح زندگي مولانا.............................................................................................. 251- زندگينامه...................................................................................................................... 252- هجرت يا فرار................................................................................................................ 263- قصهي مثنوي.................................................................................................................. 28گفتار ششم: عقايد اخلاقي و اجتماعي مولانا........................................................................... 29گفتار هفتم: پيشينهی تحقيق................................................................................................... 30بخش سوم: صفات و كردارهاي پسنديدهی اخلاقي در مثنوی................................................ 32مقدمه.................................................................................................................................. 33گفتار اول: صفات پسنديدهی اخلاقي...................................................................................... 341- ادب.............................................................................................................................. 342- تواضع........................................................................................................................... 373- مدارا.............................................................................................................................. 394- حزم و تأنّي.................................................................................................................... 415- صبر.............................................................................................................................. 446- قناعت........................................................................................................................... 477- حلم.............................................................................................................................. 488- خلق نيكو....................................................................................................................... 499- مشورت......................................................................................................................... 5010- توكل........................................................................................................................... 5311- صدق.......................................................................................................................... 5512- گمنامي........................................................................................................................ 58گفتار دوم: كردارهاي پسنديدهی اخلاقي................................................................................. 601- جوانمردي..................................................................................................................... 602- جود و سخا................................................................................................................... 613- احسان........................................................................................................................... 644- عدل.............................................................................................................................. 655- انفاق............................................................................................................................. 666- اعتدال و ميانهروی.......................................................................................................... 687- اخلاص عمل................................................................................................................. 698- درخواست نكردن از ديگران............................................................................................ 70بخش چهارم: صفات و كردارهاي ناپسند اخلاقي در مثنوی................................................... 72مقدمه.................................................................................................................................. 73گفتار اول: صفات ناپسنديد اخلاقي........................................................................................ 741- تكبر.............................................................................................................................. 742- عجب............................................................................................................................ 763- حرص........................................................................................................................... 784- طمع.............................................................................................................................. 835- حسد............................................................................................................................. 866- ريا................................................................................................................................ 907- خشم............................................................................................................................. 928- غفلت............................................................................................................................ 95گفتار دوم: كردارهاي پسنديدهی اخلاقي................................................................................. 971- عيبجويي..................................................................................................................... 972- دروغ............................................................................................................................. 993- ظلم.............................................................................................................................. 1014- غيبت........................................................................................................................... 1045- چشمچراني................................................................................................................... 1066- دنيا پرستي.................................................................................................................... 1077- پيروي از نفس اماره....................................................................................................... 1108- پيمان شكني.................................................................................................................. 1119- تقليد............................................................................................................................ 11310- فرافكني..................................................................................................................... 11511- چشم زخم................................................................................................................. 11712- نيرنگ........................................................................................................................ 119بخش پنجم: نتيجهگيري و پيشنهادها..................................................................................... 120گفتار اول: نتيجه گيري......................................................................................................... 121گفتار دوم: راهكارهاي پيشنهادي........................................................................................... 124منابع و مآخذ..................................................................................................................... 126چکیدهی انگلیسی................................................................................................................ 129
اخلاق پسنديده و ناپسند در مثنوي (فرمت word ورد و با قابلیت ویرایش)تعداد صفحات 129
چكيدهپژوهش حاضر، به بررسی «اخلاق پسنديده و ناپسند در مثنوي» میپردازد. در اين مختصر سعي بر آن شده است كه ذرهاي از بحر عميق مثنوي چشيده شود، زيرا برداشتي كامل از اين معارف، پژوهشي عميق و گسترده ميطلبد. اين مختصر به ديدگاه حضرت مولانا دربارهي صفات اخلاقي پسنديده و ناپسند در مثنوي ميپردازد كه باعث قرب به خدا و فناء فيالله ميشود به همين خاطر ابتدا به بررسي موضوع از ديدگاه قرآن كريم، استخراج آيات مربوط به آن و همچنين بررسي موضوع از ديدگاه اُخالقرآن يعني نهجالبلاغه و احاديث و سپس اخلاق از ديدگاه بزرگان و شاعران ميپردازد. زيرا مولوي در مثنوي، با الهام از قرآن و سنت، انسان را به اصل خويش فرا ميخواند. به گفتهی مولوي، انسان مبدأ و اصلي دارد.ت مطالبعنوان صفحهچكيده.................................................................................................................................. 1مقدمه................................................................................................................................... 2بخش نخست: كليات پژوهش................................................................................................ 51-1- بيان مسأله................................................................................................................... 61-2- اهداف تحقيق.............................................................................................................. 61-3- پرسش تحقيق............................................................................................................. 71-4- فرضيههاي تحقيق........................................................................................................ 71-5- روش تحقیق............................................................................................................... 7بخش دوم: ادبيات و پيشينهي تحقيق...................................................................................... 8مقدمه................................................................................................................................... 9گفتار اول: معناي لغوي و اصطلاحي....................................................................................... 10گفتار دوم: اخلاق از ديدگاه قرآن........................................................................................... 111- دعوت قرآن به خلق عظيم............................................................................................... 112- اخلاق باعث سلامت محيط زيست است.......................................................................... 113- اخلاق هدف قرآن.......................................................................................................... 124- بعد اخلاقي وفاي به عهد................................................................................................ 125- حسد باعث نپذيرفتن سخنان حق ميشود.......................................................................... 136- اخلاق در سخن گفتن..................................................................................................... 137- دروغگويي باعث نفاق ميشود......................................................................................... 148- صبر لازمه كمال است...................................................................................................... 149- ريا شرك اصغر است...................................................................................................... 14گفتار سوم: اخلاق از ديدگاه پيامبر اسلام (ص) و ائمهی گرامي اسلام........................................ 151- جهاد با نفس، جاد اكبر است........................................................................................... 152- ريا شرك است............................................................................................................... 163- حب دنيا باعث دوري از خداست.................................................................................... 164- ريشهي هر فضيلت خلقي تقواست................................................................................... 175- بردباري پشتوانه الهي...................................................................................................... 176- توكل باعث شجاعت است............................................................................................... 177- تسليم فضيلتي والاست.................................................................................................... 188- توحيد فضيلتي اساسي..................................................................................................... 189- زهد فضيلتي اخلاقي و معنوي......................................................................................... 18گفتار چهارم: اخلاق از ديدگاه برخي شاعران.......................................................................... 19گفتار پنجم: شرح زندگي مولانا.............................................................................................. 251- زندگينامه...................................................................................................................... 252- هجرت يا فرار................................................................................................................ 263- قصهي مثنوي.................................................................................................................. 28گفتار ششم: عقايد اخلاقي و اجتماعي مولانا........................................................................... 29گفتار هفتم: پيشينهی تحقيق................................................................................................... 30بخش سوم: صفات و كردارهاي پسنديدهی اخلاقي در مثنوی................................................ 32مقدمه.................................................................................................................................. 33گفتار اول: صفات پسنديدهی اخلاقي...................................................................................... 341- ادب.............................................................................................................................. 342- تواضع........................................................................................................................... 373- مدارا.............................................................................................................................. 394- حزم و تأنّي.................................................................................................................... 415- صبر.............................................................................................................................. 446- قناعت........................................................................................................................... 477- حلم.............................................................................................................................. 488- خلق نيكو....................................................................................................................... 499- مشورت......................................................................................................................... 5010- توكل........................................................................................................................... 5311- صدق.......................................................................................................................... 5512- گمنامي........................................................................................................................ 58گفتار دوم: كردارهاي پسنديدهی اخلاقي................................................................................. 601- جوانمردي..................................................................................................................... 602- جود و سخا................................................................................................................... 613- احسان........................................................................................................................... 644- عدل.............................................................................................................................. 655- انفاق............................................................................................................................. 666- اعتدال و ميانهروی.......................................................................................................... 687- اخلاص عمل................................................................................................................. 698- درخواست نكردن از ديگران............................................................................................ 70بخش چهارم: صفات و كردارهاي ناپسند اخلاقي در مثنوی................................................... 72مقدمه.................................................................................................................................. 73گفتار اول: صفات ناپسنديد اخلاقي........................................................................................ 741- تكبر.............................................................................................................................. 742- عجب............................................................................................................................ 763- حرص........................................................................................................................... 784- طمع.............................................................................................................................. 835- حسد............................................................................................................................. 866- ريا................................................................................................................................ 907- خشم............................................................................................................................. 928- غفلت............................................................................................................................ 95گفتار دوم: كردارهاي پسنديدهی اخلاقي................................................................................. 971- عيبجويي..................................................................................................................... 972- دروغ............................................................................................................................. 993- ظلم.............................................................................................................................. 1014- غيبت........................................................................................................................... 1045- چشمچراني................................................................................................................... 1066- دنيا پرستي.................................................................................................................... 1077- پيروي از نفس اماره....................................................................................................... 1108- پيمان شكني.................................................................................................................. 1119- تقليد............................................................................................................................ 11310- فرافكني..................................................................................................................... 11511- چشم زخم................................................................................................................. 11712- نيرنگ........................................................................................................................ 119بخش پنجم: نتيجهگيري و پيشنهادها..................................................................................... 120گفتار اول: نتيجه گيري......................................................................................................... 121گفتار دوم: راهكارهاي پيشنهادي........................................................................................... 124منابع و مآخذ..................................................................................................................... 126چکیدهی انگلیسی................................................................................................................ 129