عنوان تحقیق: كاركرد فعل در مرزبان نامهفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 216شرح مختصر:مرزباننامه یکی از آثار مصنوع نثر فارسی است که در اوایل سدهی هفتم هجری سعدالدّین وراوینی آن را به روش ترجمه و تهذیب نوشته است و از انواع ادب تمثیلی محسوب میشود. اصل این کتاب را یکی از شاهزادگان طبرستان به نام مرزبان بن رستم بن شروین پریم در اواخر قرن چهارم هجری، به زبان طبری تألیف نموده است. این کتاب علاوه بر وراوینی به دست محمد بن غازی ملطیوی نیز افتاده و او نیز تقریباً هم زمان با وراوینی دست به تزیین آن زده و نام اثر جدید خود را روضهالعقول نهاده است. این متن ادبی به علت داشتن جوهرهی ادبی این توانمندی را دارد که از دیدگاههای گوناگونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد؛ به ویژه از دیدگاههای مختلف سبک شناسی، زبانشناسی و دستور مطالب در خور کاوش بسیاری در آن به چشم میخورد. از جمله «فعل و کارکرد آن» در همه متون نقش فراوان خبررسانی را به عهده دارد و بررسی آن میتواند به شناخت و درک دقیق تر یک متن کمک کند؛ در این پایان نامه فعل و کارکرد آن در مرزباننامه مورد بررسی قرار گرفته است و مطالبی نظیر تنوع وجوه افعال، ساختمان افعال، افعال کم کاربرد، تقدیم و تأخیر افعال، ریشه و مادهی افعال، زمانهای تقویمی و دستوری و ... بررسی شده است. لازم به ذکر است تعاریف مبنایی پایان نامه بر گرفته از کتاب فعل و گروه فعلی فرشیدورد میباشد. فهرست مطالبفصل اول: کلیات1-1- مقدمه 21-2- اهمیت و ضرورت تحقیق51-3- هدفهای تحقیق 61-4- پیشینهی تحقیق 61-5- روش تحقیق 81-6- پرسشهای تحقیق91-7- پرسشهای جدید تحقیق9فصل دوم: زمان، شخص و وجه افعال در مرزباننامه2-1- زمانهای افعال در مرزباننامه122-1-1- انواع فعل ماضی و شیوههای مختلف آن در مرزباننامه122-1-1-1- ماضی مطلق132-1-1-1-1- ماضی مطلق با بای تأکید در مرزباننامه132-1-1-1-2- ماضی مطلق به صورت پیشوندی در مرزباننامه142-1-1-1-3- آوردن «می» یا «همی» قبل از ماضی مطلق در مرزبان نامه 142-1-1-2- ماضی استمراری152-1-1-2-1- ماضی استمراری به شیوهی معمول امروزی (می+ بن ماضی+ شناسه) 152-1-1-2-2- ماضی استمراری بدون پیش جزء با پسوند «ی152-1-1-2-3- ماضی استمراری با پیشوند «ب» و پسوند «ی» در مرزباننامه 162-1-1-2-4- ماضی استمراری با همراه شدن می/ همی در اول و ی در آخر در مرزباننامه 162-1-1-3- ماضی نقلی در مرزباننامه 162-1-1-3-1- ماضی نقلی با حذف فعل معین در مرزباننامه172-1-1-3-2- ماضی نقلی با کمک «استن» در مرزباننامه172-1-1-3-3- استعمال ماضی نقلی با فعل معین «باشیدن» در مرزباننامه172-1-1-3-4- استعمال ماضی نقلی با افعالی معادل آن در مرزباننامه182-1-1-4- ماضی التزامی182-1-1-4-1- ماضی التزامی به همان شیوهی امروزی در مرزباننامه182-1-1-4-2- ماضی التزامی مختصر در مرزباننامه182-1-1-5- ماضی بعید192-1-1-5-1- ماضی بعید به شیوهی امروز در مرزباننامه192-1-1-5-2- استعمال ماضی بعید با افعالی معادل آن در مرزباننامه192-1-1-6- ماضی بعید استمراری 192-1-1-7- ماضی ابعد 192-1-2- انواع فعل مضارع و شیوههای مختلف آن در مرزباننامه202-1-2-1- مضارع اخباری در مرزباننامه 202-1-2-1-1- مضارع اخباری بدون پیش جزء در مرزباننامه202-1-2-1-2- مضارع اخباری با تکواژ «ب» در مرزباننامه212-1-2-2- مضارع التزامی در مرزباننامه 212-1-2-2-1- مضارع التزامی بدون پیش جزء فعلی در مرزباننامه212-1-2-2-2- مضارع التزامی با پیش جزء فعلی «می» در مرزباننامه212-1-3- مستقبل 222-1-4- افعال دعایی در مرزباننامه222-1-4-1- افعال دعایی به شیوهی بن مضارع+ ا+ شناسه در مرزباننامه232-1-4-2- افعال دعایی با افزودن الفی بعد از فعل دعا232-1-4-3- فعل دعایی با پسوند « ا» در مرزباننامه242-1-5- شیوهی ساخت فعل امر در مرزباننامه242-1-5-1- فعل امر بدون پیش جزء مثبت ساز در مرزباننامه242-1-5-2- فعل امر با پیش جزء «می» در مرزباننامه242-1-5-3- ساختن افعال نهی با استعانت از تکواژ «مَ» در مرزباننامه252-1-6- فعل آغازی در مرزباننامه252-1-7- مصدر به جای افعال دیگر در مرزباننامه 262-1-7-1- به کار بردن مصدر به جای مضارع التزامی در مرزباننامه262-1-7-2- به کار بردن مصدر به جای امر در مرزباننامه262-2-1- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع التزامی در مرزباننامه272-2-2- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع اخباری در مرزباننامه282-2-3- کاربرد ماضی استمراری به جای مضارع التزامی در مرزباننامه292-2-4- کاربرد ماضی استمراری به جای ماضی مطلق در مرزباننامه292-2-5- کاربرد مضارع به جای ماضی در مرزباننامه 292-2-6- کاربرد فعل خبری به جای التزامی در مرزباننامه302-2-7- کاربرد فعل مضارع التزامی به جای مضارع اخباری در مرزباننامه302-3- فعلهای ناگذر یک شخصه (مرکب ضمیری) و فعلهای غیر شخصی در مرزباننامه... 302-3-1- فعلهای ناگذر یک شخصه در مرزباننامه312-3-2- فعلهای غیر شخصی در مرزباننامه 322-4- وجه افعال در مرزباننامه332-4-1- وجه اخباری در مرزباننامه332-4-2- وجه التزامی 342-4-3- وجه امری در مرزباننامه352-4-4- وجه تأکیدی در مرزباننامه352-4-5- وجه مصدری در مرزباننامه362-4-6- وجه وصفی در مرزباننامه362-4-7- وجه شرطی در مرزباننامه37 فصل سوم: کارکردهای مختلف فعل در مرزباننامه (تقدیم، حذف و تکرار افعال، تام و ناقص، معین و شبه معین، مطابقت فعل و فاعل، افعال مثبت و منفی)3-1- تقدیم فعل بر سایر اجزای جمله در مرزباننامه 403-1-1- تقدیم فعل قبل از همه اجزای جمله در مرزباننامه 413-1-2- تقدیم فعل بر متمم در مرزباننامه413-1-3- تقدیم فعل بر نهاد در مرزباننامه423-1-4- تقدیم فعل بر مسند در مرزباننامه423-1-5- تقدیم فعل بر بدل در مرزباننامه433-1-6- قرار گرفتن فعل در میان موصوف و صفت در مرزباننامه433-1-6-1- قرار گرفتن فعل در میان نهاد و صفتش در مرزباننامه433-1-6-2- قرار گرفتن فعل در میان مفعول و صفتش در مرزباننامه443-1-6-3- قرار گرفتن فعل در میان مسند و صفتش در مرزباننامه443-1-7- تقدیم فعل بر قید در مرزباننامه443-1-8- تقدیم فعل بر نهاد و مفعول در مرزباننامه 453-1-9- تقدیم فعل بر منادا در مرزباننامه453-1-10- تقدیم فعل بر مفعول در مرزباننامه 453-2- حذف و تکرار افعال و وابستههای آن در مرزباننامه453-2-1- شیوهی کاربرد حذف به قرینهی معنوی در مرزباننامه463-2-1-1- حذف رابطه بعد از صفت تفضیلی به قرینهی معنوی در مرزباننامه463-2-1-2- حذف افعال به قرینهی معنوی در مرزباننامه483-2-1-3- حذف فعلهای معین به قرینهی معنوی در مرزباننامه483-2-2- حذف فعل به قرینه لفظی در مرزباننامه 483-2-2-1- حذف رابطه به قرینهی لفظی در مرزباننامه493-2-2-2- حذف افعال دعایی به قرینهی لفظی در مرزباننامه493-2-2-3- حذف همکرد در مرزباننامه به قرینه لفظی در مرزباننامه503-2-2-4- حذف جمله به قرینهی لفظی در مرزباننامه513-2-2-5- حذف فعل معین به قرینه لفظی در مرزباننامه523-2-2-6- حذف فعل معین به قرینه آخرین فعل در مرزباننامه533-2-2-7- حذف فعل معین با دو قرینه در مرزباننامه533-2-2-8- حذف فعل معین به قرینهی غیر معین در مرزباننامه543-2-3- تکرار افعال در مرزباننامه543-3- افعال تام و ناقص، افعال معین و شبه معین در مرزباننامه553-3-1- افعال ناقص در مرزباننامه553-3-1-1- فعلهای ناقص یا فعلهای ربطی لازم در مرزباننامه 553-3-1-2- فعل ناقص متعدی در مرزباننامه563-3-2- فعل معین 583-3-2-1- فعلهای معین مجهول ساز در مرزباننامه583-3-2-2- افعال معین زمان ساز در مرزباننامه593-3-2-3- افعال معین نمودساز در مرزباننامه593-3-2-4- فعل معین مرکب در مرزباننامه593-3-3- کاربرد افعال شبه معین در مرزباننامه 603-4- شیوهی مطابقت فعل و فاعل در مرزباننامه603-4-1- مطابقت فعل و فاعل از نظر شمار در مرزباننامه613-4-1-1- فاعل جاندار613-4-1-1-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه613-4-1-1-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل برای احترام در مرزباننامه 623-4-1-1-3- آوردن فعل جمع با فاعل مفرد در مرزباننامه623-4-1-1-4- آوردن فعل جمع و مفرد با فاعل جمع در مرزباننامه623-4-2- فاعل غیر جاندار633-4-2-1- مطابق داشتن فعل با فاعل در مرزباننامه633-4-2-2- مطابقت نداشتن فعل با فاعل در مرزباننامه633-4-3- آوردن فعل جمع برای اسمهای معطوف در مرزباننامه633-4-3-1- کسان 643-4-3-2- غیر کسان از جانداران643-4-3-2-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه 643-4-3-2-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل در مرزباننامه643-4-3-3- غیر جانداران 653-4-3-3-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه653-4-3-3-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل در مرزباننامه653-4-4- واقع شدن عدد و معدود به عنوان نهاد در مرزباننامه653-4-4-1- کاربرد عدد جای معدود در مرزباننامه663-4-4-2- کاربردعدد و معدود در مرزباننامه663-4-5- عطف کردن افعال در مرزباننامه663-4-5-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه673-4-5-2- عطف شدن افعال بدون علامت عطف در مرزباننامه673-4-5-3- عطف شدن دو فعل با زمانهای متفاوت در مرزباننامه673-4-6- فاعل مقدر در مرزباننامه673-4-7- شیوهی آوردن فعل برای اسم جمع در مرزباننامه693-4-7-1- مردم 693-4-7-1-1- مردم با فعل مفرد 693-4-7-1-2- مردم با فعل جمع 693-4-7-2- لشکر 703-4-7-2-1- لشکر با فعل مفرد703-4-7-2-2- لشکر با فعل جمع 703-4-7-3- گروه با فعل جمع703-4-7-4- امت با جمع703-4-8- عدم مطابقت فعل و فاعل از نظر شخص در مرزباننامه (التفات) 713-5- شیوهی نفی افعال در مرزباننامه713-5-1- جدا شدن علامت نفی از فعل در مرزباننامه723-5-2- افزودن علامت نفی بر قسمت آخر فعل در مرزباننامه723-5-3- آمدن علامت نفی بر سر قرینه در هنگام مقارنه در مرزباننامه733-5-4- «نه» به صورت کلمهای مستقل733-5-5- نفی افعال با تکواژ «مَ» در مرزباننامه 743-5-6- نفی افعال با تکواژ «نا» در مرزباننامه75فصل چهارم: نظام معنایی و مشتقات فعل در مرزباننامه (افعال در معانی دیگر، فعلهای کم کاربرد و متروک، ترکیب و کاربردهای خاص قدیمی افعال، اسم مصدر و حاصل مصدر)4-1- کارکرد افعال با معانی دیگر در مرزباننامه774-1-1- معانی دیگر آمدن در مرزباننامه774-1-2- معانی دیگر افتادن در مرزباننامه794-1-3- معانی دیگر یافتن در مرزباننامه824-1-4- معانی دیگر نقل کردن در مرزباننامه824-1-5- معانی دیگر گردیدن در مرزباننامه834-1-6- معانی دیگر گردانیدن و گردیدن در مرزباننامه 844-1-6-1- گردانیدن 844-1-6-2- گردیدن 844-1-7- معانی دیگر شدن در مرزباننامه854-1-8- معانی دیگر رفتن در مرزباننامه854-1-9- معانی دیگر ساختن در مرزباننامه864-1-10- معانی مختلف ماندن در مرزباننامه874-1-11- معانی مختلف گشتن در مرزباننامه 874-1-12- معانی مختلف نمودن در مرزباننامه 884-1-13- معانی مختلف داشتن در مرزباننامه 894-1-14- معانی مختلف کردن در مرزباننامه 904-1-15- معانی مختلف دیدن در مرزباننامه 904-1-16- معانی دیگر دمیدن، زدن، دیدن، دادن، باشیدن، تسلم کردن، پرسید، مرتب گردانیدن، رسیدن و پیداکردن در مرزباننامه 914-2- فعلهای کم کاربرد یا متروک در مرزباننامه 924-2-1- به کارگیری افعال به شیوه کهن در مرزباننامه934-2-2- افعال کم کاربرد در مرزباننامه934-2-3- افعال با شکلی متفاوت با امروز در مرزباننامه 974-2-4- افعال متروک یا کم کاربرد در مرزباننامه984-3- ترکیب و کاربرد خاص و قدیمی افعال در مرزباننامه1114-3-1- ترکیب افعال در مرزباننامه1114-3-1-1- ترکیب افعال فارسی با مصادر عربی در مرزباننامه1114-3-1-2- ساختن افعال مرکب با کلمات قدیمی فارسی در مرزباننامه1134-3-2- افعال سادهی قدیمی فارسی در مرزباننامه 1184-3-3- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول یا اسم فاعل در مرزباننامه1194-3-3-1- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول1194-3-3-2- ساختن مصدر مرکب از اسم فاعل 1214-3-3-3- ساختن مصدر مرکب از بن مضارع با پسوند«ه» اسم ساز1224-4- کارکرد اسم مصدر و حاصل مصدر در مرزباننامه 1234-4-1- انواع اسم مصدر در مرزباننامه1234-4-1-1- اسم مصدر مختوم به «ش» در مرزباننامه1234-4-1-1-1- اسم مصدر شینی از کلمههای مفرد (به قیاس امروز) در مرزباننامه.... 1244-4-1-1-2- اسم مصدر با ریشهی فعل در مرزباننامه (که منطبق با دوم شخص مفرد امر حاضر است) 1244-4-1-2- اسم مصدر با افزودن «آر» بر ریشهی فعل1254-4-1-2- اسم مصدر مرخّم در مرزباننامه 1264-4-2- حاصل مصدر در مرزباننامه1264-4-2-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» در مرزباننامه1264-4-2-1-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر اسم در مرزباننامه1274-4-2-1-2- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت بسیط در مرزباننامه1274-4-2-1-3- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت مرکب در مرزباننامه1274-4-2-1-4- حاصل مصدر در کلمههای مختوم به الف و هاء1274-4-2-2- حاصل مصدر با افزودن (- گی) در مرزباننامه1284-4-2-3- به کارگیری حاصل مصدرهای عربی در مرزباننامه128فصل پنجم: شیوه متعدی و مجهول نمودن افعال در مرزباننامه5-1- شیوههای متعدی کردن افعال در مرزباننامه1315-1-1- متعدی کردن افعال با تکواژ سببی «ان» در مرزباننامه1315-1-2- افزودن نشانهی متعدی به آخر افعال متعدی 1325-1-3- ساختن افعال متعدی با افزودن الف یا فتحه قبل از علامت مصدری در مرزباننامه 1335-1-4- متعدی نمودن افعال با به کارگیری معادل در مرزباننامه1335-2- کارکرد افعال لازم و متعدی در مرزباننامه1345-2-1- فعلهای دوگانه (لازم و متعدی) در مرزباننامه1345-3- شیوههای مجهول کردن افعال در مرزباننامه1375-3-1- فعل مجهول با صفت مفعولی بلند در مرزباننامه1385-3-1-1- فعل مجهول به استعانت از فعل شدن در مرزباننامه1385-3-1-2- ساختن فعل مجهول با استعانت از فعل معین آمدن در مرزباننامه1395-3-1-3- آوردن نقش نمای «را» همراه نایب فاعل فعل مجهول در مرزباننامه1395-3-1-4- افعال مجهول به کمک گشتن و گردیدن در مرزباننامه1405-3-1-4-1- گردیدن 1405-3-1-4-2- گشتن1405-3-1-5- همراه شدن فعل مجهول با فاعل در مرزباننامه1405-3-1-6- فعل مجهول مرکب با همکرد «کردن1415-3-2- فعل مجهول با صفت مفعولی کوتاه در مرزباننامه1415-3-3- فعل مجهول کوتاه یا فعل مجهول بدون صفت مفعولی در مرزباننامه1425-3-4- به کار رفتن فعل مجهول به جای فعل معلوم در مرزباننامه142فصل ششم: ساختمان و ریشهی افعال در مرزباننامه (ساختمان افعال، حروف و ادواتی که پس و پیش فعل میآید، حروف اضافه اختصاصی و ریشهی و ماده افعال)6-1- ساختمان افعال در مرزباننامه1446-1-1- فعل ساده (بسیط) در مرزباننامه1446-1-2- فعلهای پیشوندی مرزباننامه1466-1-2-1- پیشوندها با افزودن معنای جدید در مرزباننامه در مرزباننامه1476-1-2-2- افعال با پیشوندهای مختلف در مرزباننامه1486-1-2-3- پیشوندها بدون هیچ تأثیری در افعال مرزباننامه1506-1-2-4- فاصله گرفتن پیشوند از فعل در مرزباننامه 1526-1-3- افعال مرکب پیشوندی مرزباننامه1526-1-4- انواع عبارتهای فعلی در مرزباننامه 1536-1-4-1- عبارتهای فعلی طولانی مرزباننامه1546-1-4-2- عبارتهای فعلی کوتاه مرزباننامه1556-1-4-2-1- قرار گرفتن پیشوند قبل از دیگر اجزا در عبارت فعلی 1556-1-4-2-2- همراه شدن دو پیشوند با هم در مرزباننامه1566-1-5- فعلهای مرکب مجازی و کنایی و عامیانهی مرزباننامه1576-1-5-1- فعلهای مرکب مجازی و کنائی مرزباننامه1576-1-5-2- فعل مرکب عامیانه1596-1-6- فعل مرکب در مرزباننامه1596-1-6-1- فعل مرکب استوار1606-1-6-2- فعل مرکب نا استوار1616-1-6-3- جدا شدن اجزای فعل مرکب در مرزباننامه1626-1-6-4- فعلیار نیمه کلمه در مرزباننامه 1636-1-6-5- همراه شدن فعلیار افعال مرکب با «ت» عربی در مرزباننامه1636-1-6-5-1- رفتن فعلیار به باب مفاعله در مرزباننامه1646-1-6-5-2- همراه شدن فعلیار با «ت» زاید در مرزباننامه1646-1-6-6- همکردهای به کار رفته در مرزباننامه1656-1-7- تراکم افعال در مرزباننامه1736-2- آوردن حروف و ادواتی پیش یا پس از فعل در مرزباننامه 1746-2-1- الف اطلاق (اشباع) در مرزباننامه 1756-2-2- پسوند فعلی «ی» در مرزباننامه1766-2-2-1- یای شرطی در مرزباننامه1766-2-2-2- یاء بیان خواب در مرزباننامه 1766-2-2-3- یاء استمراری در مرزباننامه 1776-2-2-4- یاء بیان نوع یا مبالغه در مرزباننامه 1776-2-3- باء تأکید (زینت) در مرزباننامه 1776-2-3-1- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل ماضی مطلق در مرزباننامه 1786-2-3-2- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل شبه کمکی بایستن در مرزباننامه 1786-2-3-3- افزودن پیش جزء «ب» بر سر افعال مضارع در مرزباننامه1796-2-3-4- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل امر در مرزباننامه1796-2-4- افزودن پیش جزء «بر» بر سر فعل در مرزباننامه 1806-2-4-1- افزودن پیش جزء بر سر فعل ماضی در مرزباننامه 1806-2-4-2- افزودن پیش جزء بر سر فعل مضارع در مرزباننامه 1806-3- افعال با حروف اضافهی اختصاصی متفاوت با امروز در مرزباننامه1816-3-1- افعال با حروف متفاوت با امروز در مرزباننامه 1816-3-2- حذف حرف اضافه از آغاز متمم در مرزباننامه1836-3-3- حذف حرف اضافه از آغاز متمم در مرزباننامه1836-3-4- جا به جایی حرف اضافه و متمم در جمله 1846-3-4-1- جدا ساختن اجزای فعل مرکب با حروف اضافه و متمم در مرزباننامه1846-3-4-2- قرار گرفتن حرف اضافه بعد از فعل در مرزباننامه 1856-3-5- آوردن را به جای حروف اضافه در مرزباننامه 1856-4- ریشه و مادهی فعلها در مرزباننامه1866-4-1- اشتقاق از بن مضارع نه ماضی1876-4-2- فعلهای بیقاعده و باقاعده در مرزباننامه 1876- 4-2-1- فعلهای باقاعده در مرزباننامه 1876-4-2-2- فعلهای بیقاعدهی مرزباننامه 1886-4-2-3- فعلهای بیقاعدهی منظم مرزباننامه1896-4-3- ساختمان فعلهای ساده در مرزباننامه 1906-4-3-1- فعل ماضی با حروف پایانی «- ید 1906-4-3-2- فعل ماضی با حرف پایانی «د» در مرزباننامه 1916-4-3-3- فعل ماضی با حروف پایانی «- ست» در مرزباننامه 1916-4-3-4- فعل ماضی با حروف پایانی «اد 1926-4-3-5- فعل ماضی با حروف پایانی «خت» در مرزباننامه 1936-4-3-6- فعل ماضی با حروف پایانی «ود» در مرزباننامه1936-4-3-7- فعل ماضی با حروف پایانی «-شت» در مرزباننامه 1946-4-3-8- فعل ماضی با حروف پایانی «- فت» در مرزباننامه1956-4-4- افعال چند مصدری در مرزباننامه195فصل هفتم: نتیجه گیری7-1- نتیجهی فصل اول1987-2- نتیجهی فصل دوم 1987-3- نتیجهی فصل سوم2007-4- نتیجهی فصل چهارم2017-5- نتیجهی فصل پنجم2027-6- نتیجهی فصل ششم 203منابع و مآخذ 205
كاركرد فعل در مرزبان نامه
عنوان تحقیق: كاركرد فعل در مرزبان نامهفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 216شرح مختصر:مرزباننامه یکی از آثار مصنوع نثر فارسی است که در اوایل سدهی هفتم هجری سعدالدّین وراوینی آن را به روش ترجمه و تهذیب نوشته است و از انواع ادب تمثیلی محسوب میشود. اصل این کتاب را یکی از شاهزادگان طبرستان به نام مرزبان بن رستم بن شروین پریم در اواخر قرن چهارم هجری، به زبان طبری تألیف نموده است. این کتاب علاوه بر وراوینی به دست محمد بن غازی ملطیوی نیز افتاده و او نیز تقریباً هم زمان با وراوینی دست به تزیین آن زده و نام اثر جدید خود را روضهالعقول نهاده است. این متن ادبی به علت داشتن جوهرهی ادبی این توانمندی را دارد که از دیدگاههای گوناگونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد؛ به ویژه از دیدگاههای مختلف سبک شناسی، زبانشناسی و دستور مطالب در خور کاوش بسیاری در آن به چشم میخورد. از جمله «فعل و کارکرد آن» در همه متون نقش فراوان خبررسانی را به عهده دارد و بررسی آن میتواند به شناخت و درک دقیق تر یک متن کمک کند؛ در این پایان نامه فعل و کارکرد آن در مرزباننامه مورد بررسی قرار گرفته است و مطالبی نظیر تنوع وجوه افعال، ساختمان افعال، افعال کم کاربرد، تقدیم و تأخیر افعال، ریشه و مادهی افعال، زمانهای تقویمی و دستوری و ... بررسی شده است. لازم به ذکر است تعاریف مبنایی پایان نامه بر گرفته از کتاب فعل و گروه فعلی فرشیدورد میباشد. فهرست مطالبفصل اول: کلیات1-1- مقدمه 21-2- اهمیت و ضرورت تحقیق51-3- هدفهای تحقیق 61-4- پیشینهی تحقیق 61-5- روش تحقیق 81-6- پرسشهای تحقیق91-7- پرسشهای جدید تحقیق9فصل دوم: زمان، شخص و وجه افعال در مرزباننامه2-1- زمانهای افعال در مرزباننامه122-1-1- انواع فعل ماضی و شیوههای مختلف آن در مرزباننامه122-1-1-1- ماضی مطلق132-1-1-1-1- ماضی مطلق با بای تأکید در مرزباننامه132-1-1-1-2- ماضی مطلق به صورت پیشوندی در مرزباننامه142-1-1-1-3- آوردن «می» یا «همی» قبل از ماضی مطلق در مرزبان نامه 142-1-1-2- ماضی استمراری152-1-1-2-1- ماضی استمراری به شیوهی معمول امروزی (می+ بن ماضی+ شناسه) 152-1-1-2-2- ماضی استمراری بدون پیش جزء با پسوند «ی152-1-1-2-3- ماضی استمراری با پیشوند «ب» و پسوند «ی» در مرزباننامه 162-1-1-2-4- ماضی استمراری با همراه شدن می/ همی در اول و ی در آخر در مرزباننامه 162-1-1-3- ماضی نقلی در مرزباننامه 162-1-1-3-1- ماضی نقلی با حذف فعل معین در مرزباننامه172-1-1-3-2- ماضی نقلی با کمک «استن» در مرزباننامه172-1-1-3-3- استعمال ماضی نقلی با فعل معین «باشیدن» در مرزباننامه172-1-1-3-4- استعمال ماضی نقلی با افعالی معادل آن در مرزباننامه182-1-1-4- ماضی التزامی182-1-1-4-1- ماضی التزامی به همان شیوهی امروزی در مرزباننامه182-1-1-4-2- ماضی التزامی مختصر در مرزباننامه182-1-1-5- ماضی بعید192-1-1-5-1- ماضی بعید به شیوهی امروز در مرزباننامه192-1-1-5-2- استعمال ماضی بعید با افعالی معادل آن در مرزباننامه192-1-1-6- ماضی بعید استمراری 192-1-1-7- ماضی ابعد 192-1-2- انواع فعل مضارع و شیوههای مختلف آن در مرزباننامه202-1-2-1- مضارع اخباری در مرزباننامه 202-1-2-1-1- مضارع اخباری بدون پیش جزء در مرزباننامه202-1-2-1-2- مضارع اخباری با تکواژ «ب» در مرزباننامه212-1-2-2- مضارع التزامی در مرزباننامه 212-1-2-2-1- مضارع التزامی بدون پیش جزء فعلی در مرزباننامه212-1-2-2-2- مضارع التزامی با پیش جزء فعلی «می» در مرزباننامه212-1-3- مستقبل 222-1-4- افعال دعایی در مرزباننامه222-1-4-1- افعال دعایی به شیوهی بن مضارع+ ا+ شناسه در مرزباننامه232-1-4-2- افعال دعایی با افزودن الفی بعد از فعل دعا232-1-4-3- فعل دعایی با پسوند « ا» در مرزباننامه242-1-5- شیوهی ساخت فعل امر در مرزباننامه242-1-5-1- فعل امر بدون پیش جزء مثبت ساز در مرزباننامه242-1-5-2- فعل امر با پیش جزء «می» در مرزباننامه242-1-5-3- ساختن افعال نهی با استعانت از تکواژ «مَ» در مرزباننامه252-1-6- فعل آغازی در مرزباننامه252-1-7- مصدر به جای افعال دیگر در مرزباننامه 262-1-7-1- به کار بردن مصدر به جای مضارع التزامی در مرزباننامه262-1-7-2- به کار بردن مصدر به جای امر در مرزباننامه262-2-1- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع التزامی در مرزباننامه272-2-2- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع اخباری در مرزباننامه282-2-3- کاربرد ماضی استمراری به جای مضارع التزامی در مرزباننامه292-2-4- کاربرد ماضی استمراری به جای ماضی مطلق در مرزباننامه292-2-5- کاربرد مضارع به جای ماضی در مرزباننامه 292-2-6- کاربرد فعل خبری به جای التزامی در مرزباننامه302-2-7- کاربرد فعل مضارع التزامی به جای مضارع اخباری در مرزباننامه302-3- فعلهای ناگذر یک شخصه (مرکب ضمیری) و فعلهای غیر شخصی در مرزباننامه... 302-3-1- فعلهای ناگذر یک شخصه در مرزباننامه312-3-2- فعلهای غیر شخصی در مرزباننامه 322-4- وجه افعال در مرزباننامه332-4-1- وجه اخباری در مرزباننامه332-4-2- وجه التزامی 342-4-3- وجه امری در مرزباننامه352-4-4- وجه تأکیدی در مرزباننامه352-4-5- وجه مصدری در مرزباننامه362-4-6- وجه وصفی در مرزباننامه362-4-7- وجه شرطی در مرزباننامه37 فصل سوم: کارکردهای مختلف فعل در مرزباننامه (تقدیم، حذف و تکرار افعال، تام و ناقص، معین و شبه معین، مطابقت فعل و فاعل، افعال مثبت و منفی)3-1- تقدیم فعل بر سایر اجزای جمله در مرزباننامه 403-1-1- تقدیم فعل قبل از همه اجزای جمله در مرزباننامه 413-1-2- تقدیم فعل بر متمم در مرزباننامه413-1-3- تقدیم فعل بر نهاد در مرزباننامه423-1-4- تقدیم فعل بر مسند در مرزباننامه423-1-5- تقدیم فعل بر بدل در مرزباننامه433-1-6- قرار گرفتن فعل در میان موصوف و صفت در مرزباننامه433-1-6-1- قرار گرفتن فعل در میان نهاد و صفتش در مرزباننامه433-1-6-2- قرار گرفتن فعل در میان مفعول و صفتش در مرزباننامه443-1-6-3- قرار گرفتن فعل در میان مسند و صفتش در مرزباننامه443-1-7- تقدیم فعل بر قید در مرزباننامه443-1-8- تقدیم فعل بر نهاد و مفعول در مرزباننامه 453-1-9- تقدیم فعل بر منادا در مرزباننامه453-1-10- تقدیم فعل بر مفعول در مرزباننامه 453-2- حذف و تکرار افعال و وابستههای آن در مرزباننامه453-2-1- شیوهی کاربرد حذف به قرینهی معنوی در مرزباننامه463-2-1-1- حذف رابطه بعد از صفت تفضیلی به قرینهی معنوی در مرزباننامه463-2-1-2- حذف افعال به قرینهی معنوی در مرزباننامه483-2-1-3- حذف فعلهای معین به قرینهی معنوی در مرزباننامه483-2-2- حذف فعل به قرینه لفظی در مرزباننامه 483-2-2-1- حذف رابطه به قرینهی لفظی در مرزباننامه493-2-2-2- حذف افعال دعایی به قرینهی لفظی در مرزباننامه493-2-2-3- حذف همکرد در مرزباننامه به قرینه لفظی در مرزباننامه503-2-2-4- حذف جمله به قرینهی لفظی در مرزباننامه513-2-2-5- حذف فعل معین به قرینه لفظی در مرزباننامه523-2-2-6- حذف فعل معین به قرینه آخرین فعل در مرزباننامه533-2-2-7- حذف فعل معین با دو قرینه در مرزباننامه533-2-2-8- حذف فعل معین به قرینهی غیر معین در مرزباننامه543-2-3- تکرار افعال در مرزباننامه543-3- افعال تام و ناقص، افعال معین و شبه معین در مرزباننامه553-3-1- افعال ناقص در مرزباننامه553-3-1-1- فعلهای ناقص یا فعلهای ربطی لازم در مرزباننامه 553-3-1-2- فعل ناقص متعدی در مرزباننامه563-3-2- فعل معین 583-3-2-1- فعلهای معین مجهول ساز در مرزباننامه583-3-2-2- افعال معین زمان ساز در مرزباننامه593-3-2-3- افعال معین نمودساز در مرزباننامه593-3-2-4- فعل معین مرکب در مرزباننامه593-3-3- کاربرد افعال شبه معین در مرزباننامه 603-4- شیوهی مطابقت فعل و فاعل در مرزباننامه603-4-1- مطابقت فعل و فاعل از نظر شمار در مرزباننامه613-4-1-1- فاعل جاندار613-4-1-1-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه613-4-1-1-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل برای احترام در مرزباننامه 623-4-1-1-3- آوردن فعل جمع با فاعل مفرد در مرزباننامه623-4-1-1-4- آوردن فعل جمع و مفرد با فاعل جمع در مرزباننامه623-4-2- فاعل غیر جاندار633-4-2-1- مطابق داشتن فعل با فاعل در مرزباننامه633-4-2-2- مطابقت نداشتن فعل با فاعل در مرزباننامه633-4-3- آوردن فعل جمع برای اسمهای معطوف در مرزباننامه633-4-3-1- کسان 643-4-3-2- غیر کسان از جانداران643-4-3-2-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه 643-4-3-2-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل در مرزباننامه643-4-3-3- غیر جانداران 653-4-3-3-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه653-4-3-3-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل در مرزباننامه653-4-4- واقع شدن عدد و معدود به عنوان نهاد در مرزباننامه653-4-4-1- کاربرد عدد جای معدود در مرزباننامه663-4-4-2- کاربردعدد و معدود در مرزباننامه663-4-5- عطف کردن افعال در مرزباننامه663-4-5-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزباننامه673-4-5-2- عطف شدن افعال بدون علامت عطف در مرزباننامه673-4-5-3- عطف شدن دو فعل با زمانهای متفاوت در مرزباننامه673-4-6- فاعل مقدر در مرزباننامه673-4-7- شیوهی آوردن فعل برای اسم جمع در مرزباننامه693-4-7-1- مردم 693-4-7-1-1- مردم با فعل مفرد 693-4-7-1-2- مردم با فعل جمع 693-4-7-2- لشکر 703-4-7-2-1- لشکر با فعل مفرد703-4-7-2-2- لشکر با فعل جمع 703-4-7-3- گروه با فعل جمع703-4-7-4- امت با جمع703-4-8- عدم مطابقت فعل و فاعل از نظر شخص در مرزباننامه (التفات) 713-5- شیوهی نفی افعال در مرزباننامه713-5-1- جدا شدن علامت نفی از فعل در مرزباننامه723-5-2- افزودن علامت نفی بر قسمت آخر فعل در مرزباننامه723-5-3- آمدن علامت نفی بر سر قرینه در هنگام مقارنه در مرزباننامه733-5-4- «نه» به صورت کلمهای مستقل733-5-5- نفی افعال با تکواژ «مَ» در مرزباننامه 743-5-6- نفی افعال با تکواژ «نا» در مرزباننامه75فصل چهارم: نظام معنایی و مشتقات فعل در مرزباننامه (افعال در معانی دیگر، فعلهای کم کاربرد و متروک، ترکیب و کاربردهای خاص قدیمی افعال، اسم مصدر و حاصل مصدر)4-1- کارکرد افعال با معانی دیگر در مرزباننامه774-1-1- معانی دیگر آمدن در مرزباننامه774-1-2- معانی دیگر افتادن در مرزباننامه794-1-3- معانی دیگر یافتن در مرزباننامه824-1-4- معانی دیگر نقل کردن در مرزباننامه824-1-5- معانی دیگر گردیدن در مرزباننامه834-1-6- معانی دیگر گردانیدن و گردیدن در مرزباننامه 844-1-6-1- گردانیدن 844-1-6-2- گردیدن 844-1-7- معانی دیگر شدن در مرزباننامه854-1-8- معانی دیگر رفتن در مرزباننامه854-1-9- معانی دیگر ساختن در مرزباننامه864-1-10- معانی مختلف ماندن در مرزباننامه874-1-11- معانی مختلف گشتن در مرزباننامه 874-1-12- معانی مختلف نمودن در مرزباننامه 884-1-13- معانی مختلف داشتن در مرزباننامه 894-1-14- معانی مختلف کردن در مرزباننامه 904-1-15- معانی مختلف دیدن در مرزباننامه 904-1-16- معانی دیگر دمیدن، زدن، دیدن، دادن، باشیدن، تسلم کردن، پرسید، مرتب گردانیدن، رسیدن و پیداکردن در مرزباننامه 914-2- فعلهای کم کاربرد یا متروک در مرزباننامه 924-2-1- به کارگیری افعال به شیوه کهن در مرزباننامه934-2-2- افعال کم کاربرد در مرزباننامه934-2-3- افعال با شکلی متفاوت با امروز در مرزباننامه 974-2-4- افعال متروک یا کم کاربرد در مرزباننامه984-3- ترکیب و کاربرد خاص و قدیمی افعال در مرزباننامه1114-3-1- ترکیب افعال در مرزباننامه1114-3-1-1- ترکیب افعال فارسی با مصادر عربی در مرزباننامه1114-3-1-2- ساختن افعال مرکب با کلمات قدیمی فارسی در مرزباننامه1134-3-2- افعال سادهی قدیمی فارسی در مرزباننامه 1184-3-3- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول یا اسم فاعل در مرزباننامه1194-3-3-1- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول1194-3-3-2- ساختن مصدر مرکب از اسم فاعل 1214-3-3-3- ساختن مصدر مرکب از بن مضارع با پسوند«ه» اسم ساز1224-4- کارکرد اسم مصدر و حاصل مصدر در مرزباننامه 1234-4-1- انواع اسم مصدر در مرزباننامه1234-4-1-1- اسم مصدر مختوم به «ش» در مرزباننامه1234-4-1-1-1- اسم مصدر شینی از کلمههای مفرد (به قیاس امروز) در مرزباننامه.... 1244-4-1-1-2- اسم مصدر با ریشهی فعل در مرزباننامه (که منطبق با دوم شخص مفرد امر حاضر است) 1244-4-1-2- اسم مصدر با افزودن «آر» بر ریشهی فعل1254-4-1-2- اسم مصدر مرخّم در مرزباننامه 1264-4-2- حاصل مصدر در مرزباننامه1264-4-2-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» در مرزباننامه1264-4-2-1-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر اسم در مرزباننامه1274-4-2-1-2- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت بسیط در مرزباننامه1274-4-2-1-3- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت مرکب در مرزباننامه1274-4-2-1-4- حاصل مصدر در کلمههای مختوم به الف و هاء1274-4-2-2- حاصل مصدر با افزودن (- گی) در مرزباننامه1284-4-2-3- به کارگیری حاصل مصدرهای عربی در مرزباننامه128فصل پنجم: شیوه متعدی و مجهول نمودن افعال در مرزباننامه5-1- شیوههای متعدی کردن افعال در مرزباننامه1315-1-1- متعدی کردن افعال با تکواژ سببی «ان» در مرزباننامه1315-1-2- افزودن نشانهی متعدی به آخر افعال متعدی 1325-1-3- ساختن افعال متعدی با افزودن الف یا فتحه قبل از علامت مصدری در مرزباننامه 1335-1-4- متعدی نمودن افعال با به کارگیری معادل در مرزباننامه1335-2- کارکرد افعال لازم و متعدی در مرزباننامه1345-2-1- فعلهای دوگانه (لازم و متعدی) در مرزباننامه1345-3- شیوههای مجهول کردن افعال در مرزباننامه1375-3-1- فعل مجهول با صفت مفعولی بلند در مرزباننامه1385-3-1-1- فعل مجهول به استعانت از فعل شدن در مرزباننامه1385-3-1-2- ساختن فعل مجهول با استعانت از فعل معین آمدن در مرزباننامه1395-3-1-3- آوردن نقش نمای «را» همراه نایب فاعل فعل مجهول در مرزباننامه1395-3-1-4- افعال مجهول به کمک گشتن و گردیدن در مرزباننامه1405-3-1-4-1- گردیدن 1405-3-1-4-2- گشتن1405-3-1-5- همراه شدن فعل مجهول با فاعل در مرزباننامه1405-3-1-6- فعل مجهول مرکب با همکرد «کردن1415-3-2- فعل مجهول با صفت مفعولی کوتاه در مرزباننامه1415-3-3- فعل مجهول کوتاه یا فعل مجهول بدون صفت مفعولی در مرزباننامه1425-3-4- به کار رفتن فعل مجهول به جای فعل معلوم در مرزباننامه142فصل ششم: ساختمان و ریشهی افعال در مرزباننامه (ساختمان افعال، حروف و ادواتی که پس و پیش فعل میآید، حروف اضافه اختصاصی و ریشهی و ماده افعال)6-1- ساختمان افعال در مرزباننامه1446-1-1- فعل ساده (بسیط) در مرزباننامه1446-1-2- فعلهای پیشوندی مرزباننامه1466-1-2-1- پیشوندها با افزودن معنای جدید در مرزباننامه در مرزباننامه1476-1-2-2- افعال با پیشوندهای مختلف در مرزباننامه1486-1-2-3- پیشوندها بدون هیچ تأثیری در افعال مرزباننامه1506-1-2-4- فاصله گرفتن پیشوند از فعل در مرزباننامه 1526-1-3- افعال مرکب پیشوندی مرزباننامه1526-1-4- انواع عبارتهای فعلی در مرزباننامه 1536-1-4-1- عبارتهای فعلی طولانی مرزباننامه1546-1-4-2- عبارتهای فعلی کوتاه مرزباننامه1556-1-4-2-1- قرار گرفتن پیشوند قبل از دیگر اجزا در عبارت فعلی 1556-1-4-2-2- همراه شدن دو پیشوند با هم در مرزباننامه1566-1-5- فعلهای مرکب مجازی و کنایی و عامیانهی مرزباننامه1576-1-5-1- فعلهای مرکب مجازی و کنائی مرزباننامه1576-1-5-2- فعل مرکب عامیانه1596-1-6- فعل مرکب در مرزباننامه1596-1-6-1- فعل مرکب استوار1606-1-6-2- فعل مرکب نا استوار1616-1-6-3- جدا شدن اجزای فعل مرکب در مرزباننامه1626-1-6-4- فعلیار نیمه کلمه در مرزباننامه 1636-1-6-5- همراه شدن فعلیار افعال مرکب با «ت» عربی در مرزباننامه1636-1-6-5-1- رفتن فعلیار به باب مفاعله در مرزباننامه1646-1-6-5-2- همراه شدن فعلیار با «ت» زاید در مرزباننامه1646-1-6-6- همکردهای به کار رفته در مرزباننامه1656-1-7- تراکم افعال در مرزباننامه1736-2- آوردن حروف و ادواتی پیش یا پس از فعل در مرزباننامه 1746-2-1- الف اطلاق (اشباع) در مرزباننامه 1756-2-2- پسوند فعلی «ی» در مرزباننامه1766-2-2-1- یای شرطی در مرزباننامه1766-2-2-2- یاء بیان خواب در مرزباننامه 1766-2-2-3- یاء استمراری در مرزباننامه 1776-2-2-4- یاء بیان نوع یا مبالغه در مرزباننامه 1776-2-3- باء تأکید (زینت) در مرزباننامه 1776-2-3-1- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل ماضی مطلق در مرزباننامه 1786-2-3-2- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل شبه کمکی بایستن در مرزباننامه 1786-2-3-3- افزودن پیش جزء «ب» بر سر افعال مضارع در مرزباننامه1796-2-3-4- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل امر در مرزباننامه1796-2-4- افزودن پیش جزء «بر» بر سر فعل در مرزباننامه 1806-2-4-1- افزودن پیش جزء بر سر فعل ماضی در مرزباننامه 1806-2-4-2- افزودن پیش جزء بر سر فعل مضارع در مرزباننامه 1806-3- افعال با حروف اضافهی اختصاصی متفاوت با امروز در مرزباننامه1816-3-1- افعال با حروف متفاوت با امروز در مرزباننامه 1816-3-2- حذف حرف اضافه از آغاز متمم در مرزباننامه1836-3-3- حذف حرف اضافه از آغاز متمم در مرزباننامه1836-3-4- جا به جایی حرف اضافه و متمم در جمله 1846-3-4-1- جدا ساختن اجزای فعل مرکب با حروف اضافه و متمم در مرزباننامه1846-3-4-2- قرار گرفتن حرف اضافه بعد از فعل در مرزباننامه 1856-3-5- آوردن را به جای حروف اضافه در مرزباننامه 1856-4- ریشه و مادهی فعلها در مرزباننامه1866-4-1- اشتقاق از بن مضارع نه ماضی1876-4-2- فعلهای بیقاعده و باقاعده در مرزباننامه 1876- 4-2-1- فعلهای باقاعده در مرزباننامه 1876-4-2-2- فعلهای بیقاعدهی مرزباننامه 1886-4-2-3- فعلهای بیقاعدهی منظم مرزباننامه1896-4-3- ساختمان فعلهای ساده در مرزباننامه 1906-4-3-1- فعل ماضی با حروف پایانی «- ید 1906-4-3-2- فعل ماضی با حرف پایانی «د» در مرزباننامه 1916-4-3-3- فعل ماضی با حروف پایانی «- ست» در مرزباننامه 1916-4-3-4- فعل ماضی با حروف پایانی «اد 1926-4-3-5- فعل ماضی با حروف پایانی «خت» در مرزباننامه 1936-4-3-6- فعل ماضی با حروف پایانی «ود» در مرزباننامه1936-4-3-7- فعل ماضی با حروف پایانی «-شت» در مرزباننامه 1946-4-3-8- فعل ماضی با حروف پایانی «- فت» در مرزباننامه1956-4-4- افعال چند مصدری در مرزباننامه195فصل هفتم: نتیجه گیری7-1- نتیجهی فصل اول1987-2- نتیجهی فصل دوم 1987-3- نتیجهی فصل سوم2007-4- نتیجهی فصل چهارم2017-5- نتیجهی فصل پنجم2027-6- نتیجهی فصل ششم 203منابع و مآخذ 205