عنوان تحقیق: پيش تغليظ داروي aripiperazole به روش ميكرواستخراج فاز مايع و فيبر توخالی و اندازهگيری ميزان دارو در پلاسما و ادرار به روش HPLC در مقادير Traceفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 102شرح مختصر:آريپيپرازول يک داروي ضد سايکوز آتيپيکال است که با ترکيبي از فعاليتآنتاگونيستي رسپتور 5-HT2A و پارشيال آگونيستي رسپتورهاي5-HT1A و D2 دوپامين اثر درماني خود را نشان ميدهد. اين دارو در درمان اسکيزوفرني، اختلالات دو قطبي تيپ Iو به عنوان درمان کمکي در افسردگي ماژور استفاده ميشود.در مواردي كه پاسخ مناسب از دارو ديده نشده، اندازهگيري سطوح پلاسمايي به منظور رساندن آن به مقادير لازم قبل از قطع دارو وجايگزين کردن ديگرداروهاي ضد سايکوز ضروري است. با توجه به اينکه سطح پلاسمايي آريپيپرازول به مقادیر نانوگرم در ميلیليتر ميرسد، لذا ميبايست از متدي استفاده کرد که قدرت شناسايي و تفکيک اين دارو را در اين غلظت کم داشته باشد.در اين مطالعه يك روش ميكرواستخراج فاز مايع با استفاده از فيبر توخالي به همراه كروماتوگرافي مايع با عملكرد بالا (HPLC) و دتکتور UV جهت پيش تغليظ و شناسايي آريپيپرازول در پلاسما و ادرار به كار برده شد. آريپيپرازول از 15ميليليتر محلول بازي نمونه با 8/8 :pH به داخل يك حلال آلي (اکتانول) كه در منافذ ديواره فيبر قرار داشت استخراج شد. به دنبال آن اين دارو از حلال آلي به داخل فاز گيرنده ی آب با ماهيت اسيدي كه در داخل فيبر قرار داشت وارد شد. در اين مطالعه فاكتورهاي موثر در ميكرواستخراج شامل pH فاز دهنده و فاز گيرنده، نوع حلال آلي، قدرت يوني فاز دهنده، دماي فاز دهنده، زمان استخراج و سرعت همزدن بررسي و بهينه شد.پس از استخراج دارو با شرايط بهينهفاز دهنده با8/8:pH وفازگيرنده با4/2:pH، حلال آلي اکتانول، زمان استخراج 45 دقيقه، دماي فاز دهنده 40درجه سانتيگراد، دور همزن 625 و بدون اضافه کردن نمک، فاكتور پيش تغليظ 127 و حد تشخيص ng/ml9/3 وانحراف معيار استاندارد در يك روز كاري %4/2 و انحرافاستاندارد نسبي در چند روز كاري متوالي %9/3حاصل شد.فهرست مطالبخلاصه فارسي 1مقدمه 2فصل اول: کليات1-1. ضرورت و اهميت موضوع 51-2. بيان مساله 51-3. اهداف 6فصل دوم: بررسي متون و مطالعات ديگران در اين زمينه2-1. مروري بر روشهاي استخراج مايع- مايع و ميكرواستخراج مايع- مايع82-1-1. ميكرواستخراج فاز مايع 82-1-1-1. ميكرواستخراج فاز مايع با تك قطره82-1-1-2. ميكرواستخراج فاز مايع با فيبر توخالي112-1-1-2-1. اصول استخراج و سيستمهاي مختلف در استفاده از HF-LPME122-1-1-2-2. جنبههاي عملي و پيكربنديهاي مختلف HF-LPME152-1-1-2-3. ميكرواستخراج فاز مايع از فضاي فوقاني با فيبر توخالي182-1-1-3. ميكرواستخراج فاز مايع با استفاده از انجماد حلال استخراج كننده212-1-1-4. ميكرواستخراج فاز مايع- مايع پخشي (DLPME212-1-2. استخراج فاز جامد 222-2. كروماتوگرافي 222-2-1. دستهبندي روشهاي كروماتوگرافي232-2-1-1. كروماتوگرافي مايع با كارآيي بالا (HPLC232-2-1-2. دستگاههاي كروماتوگرافي مايع252-2-1-2-1. مخزن فاز متحرك 262-2-1-2-2. سيستمهاي پمپ كننده262-2-1-2-3. سيستمهاي تزريق نمونه272-2-1-2-4. ستونهاي كروماتوگرافي مايع282-2-1-2-4-1. انواع پر كنندههاي ستون292-2-1-2-5. دماي پيستون 292-2-1-2-6. آشكارسازها 292-2-1-2-6-1. آشكارساز فوتومتريك302-2-1-2-6-2. آشكارساز جذب فرابنفش (UV312-3. بررسي مطالعات HF-HPME 322-4. بررسي داروي مورد مطالعه 362-4-1. فارماكوكنتيك دارو 362-4-2. مكانيسم اثر دارو 372-4-3. موارد مصرف دارو 372-4-4. دوز مصرفي دارو 382-4-5. موارد منع مصرف و احتياط392-4-6. عوارض جانبي 392-4-7. تداخلات 402-4-8. اشكال دارويي 412-4-9. خصوصيات فيزيكي دارو412-5. اهميت اندازهگيري آريپيپرازول422-6. اهداف 42فصل سوم: مواد و روشها3-1. مواد شيميايي و تجهيزات دستگاهي443-1-1. مواد شيميايي، استانداردها و نمونههاي حقيقي443-1-2. تجهيزات دستگاهي 443-2. روش استخراج 453-2-1. استخراج به اختصار طي مراحل زير انجام گرفت453-2-2. مراحل بهينهسازي 473-2-2-1. بهينهسازي شرايط جداسازي473-2-2-2. بهينهسازي شرايط استخراج473-2-2-2-1. نوع حلال آلي 473-2-2-2-2. اثر pH فاز دهنده 473-2-2-2-3. اثر pH فاز گيرنده 473-2-2-2-4. اثر قدرت يوني فاز دهنده483-2-2-2-5. اثر همزدن محلول آناليت483-2-2-2-6. اثر زمان استخراج 483-2-2-2-7. اثر دما 483-2-3. ارزيابي كارآيي روش استخراج483-2-3-1. منحني درجهبندي 483-2-3-2. تعيين فاكتور پيش تغليظ (PF493-2-3-3. تعيين تكرارپذيري (RSD493-2-4. آناليز نمونه حقيقي 49فصل چهارم: نتايج4-1. ميكرواستخراج سه فازي بر پايه استفاده از فيبر توخالي متخلخل514-1-1. اصول تئوري 514-2. مراحل بهينهسازي 544-2-1. بهينهسازي شرايط جداسازي544-2-2. بهينهسازي شرايط استخراج554-2-2-1. نوع حلال آلي 554-2-2-2. اثر pH فاز گيرنده و فاز دهنده564-2-2-3. اثر سرعت همزدن محلول آناليت584-2-2-4. اثر قدرت يوني فاز دهنده594-2-2-5. اثر زمان استخراج 614-2-2-6. اثر دما 614-3. تعيين پارامترهاي تجزيهاي روش استخراج634-3-1. تهيهي منحني درجهبندي 634-3-2. فاكتور پيش تغليظ (PF644-3-3. تعيين حد تشخيص (LOD654-3-4. تكرارپذيري روش (RSD664-4. آناليز نمونه حقيقي 66فصل پنجم: بحث و نتيجهگيري5-1. مقايسه روش استخراجي با روشهاي گزارش شده ديگر مراجع715-2. نتيجهگيري 73 خلاصه انگليسي 76منابع 77ضمائم 88فهرست جداولجدول 2-1. كاربردهاي كروماتوگرافي تقسيمي24جدول 2-2. كاربردهاي اخير HF-LPME در استخراج گونههاي مختلف 33جدول 4-1. خلاصه نتايج بهينهسازي استخراج62جدول 4-2. ارقام شايستگيHF-LPME داروي آريپيپرازول66جدول4-3. نتايج اندازهگيري آريپيپرازول در ادرار و پلاسما69جدول 5-1. كارهاي ديگر انجام شده بر روي آريپيپرازول71فهرست نمودارهانمودار 4-1. بررسي نوع حلال پر كننده منافذ فيبر56نمودار 4-2. بررسي اثر تغييرات pH فاز دهنده در فرآيند استخراج 57نمودار 4-3. بررسي اثر تغييرات pHفاز گيرنده در فرآيند استخراج 58نمودار 4-4. اثر سرعت همزدن بر فرآيند استخراج 59نمودار 4-5. تاثير قدرت يوني فاز دهنده بر فرآيند استخراج60نمودار 4-6. تاثير زمان بر فرآيند استخراج61نمودار 4-7. تاثير دما بر فرآيند استخراج62نمودار 4-8. منحني درجهبندي مستقيم63نمودار 4-9. منحني درجهبندي بعد از استخراج با هالوفايبر 64نمودار 4-10. منحني درجهبندي بعد از استخراج با هالوفايبر جهت بررسي Linearity64فهرست اشكالعنوان صفحهشكل A. روشهاي مختلف استخراج و ميكرواستخراج3شكل 2-1. نماي جانبي از سيستم ميكرواستخراج با حلال با استفاده از ميلهي تفلوني 9شكل 2-2. نمايي از سيستم ميكرواستخراج با تك قطره الف) استخراج مستقيم از درون محلول ب) استخراج از فضاي فوقاني 11شكل 2-3. اصول استخراج HF-LPME الف) دو فازي ب) سه فازي13شكل 2-4. الف) سيستم HF-LPME براساس پيكربندي U شكل ب) پيكربندي ميلهاي 16شكل 2-5. طرح شماتيك از سيستم HF-LPME17شكل 2-6. الف) شمايي از سيستم HF-LPME از حجم زياد و ب) سيستم نيمه خودكار18شكل 2-7. طرح شماتيك ميكرواستخراج فاز مايع به روش الف) مستقيم و ب) فضاي فوقاني20شكل 2-8. شمايي از يك دستگاه HPLC25شكل 2-9. يك حلقه نمونهبرداري كروماتوگرافي مايع28شكل 2-10. سلول آشكارساز فرابنفش براي HPLC31شكل 2-11. ساختار شيميايي آريپيپرازول36شكل 3-1. نمايي از استخراج دارو به روش HF-LPME در آزمايشگاه46شكل 4-1. كروماتوگرام تزريق محلول آبي آريپيپرازول در شرايط بهينه جداسازي55شكل 4-2. الف) كروماتوگرام ادرار شاهد ب) كروماتوگرام نمونه ادراری ppm167شكل 4-3. الف) كروماتوگرام پلاسما شاهد ب) كروماتوگرام نمونه پلاسما ppm5/0 68
پيش تغليظ داروي aripiperazole به روش ميكرواستخراج فاز مايع و فيبر توخالی و اندازهگيری ميزان دارو در پلاسما و ادرار به روش HPLC در مقادير Trace
عنوان تحقیق: پيش تغليظ داروي aripiperazole به روش ميكرواستخراج فاز مايع و فيبر توخالی و اندازهگيری ميزان دارو در پلاسما و ادرار به روش HPLC در مقادير Traceفرمت فایل: wordتعداد صفحات: 102شرح مختصر:آريپيپرازول يک داروي ضد سايکوز آتيپيکال است که با ترکيبي از فعاليتآنتاگونيستي رسپتور 5-HT2A و پارشيال آگونيستي رسپتورهاي5-HT1A و D2 دوپامين اثر درماني خود را نشان ميدهد. اين دارو در درمان اسکيزوفرني، اختلالات دو قطبي تيپ Iو به عنوان درمان کمکي در افسردگي ماژور استفاده ميشود.در مواردي كه پاسخ مناسب از دارو ديده نشده، اندازهگيري سطوح پلاسمايي به منظور رساندن آن به مقادير لازم قبل از قطع دارو وجايگزين کردن ديگرداروهاي ضد سايکوز ضروري است. با توجه به اينکه سطح پلاسمايي آريپيپرازول به مقادیر نانوگرم در ميلیليتر ميرسد، لذا ميبايست از متدي استفاده کرد که قدرت شناسايي و تفکيک اين دارو را در اين غلظت کم داشته باشد.در اين مطالعه يك روش ميكرواستخراج فاز مايع با استفاده از فيبر توخالي به همراه كروماتوگرافي مايع با عملكرد بالا (HPLC) و دتکتور UV جهت پيش تغليظ و شناسايي آريپيپرازول در پلاسما و ادرار به كار برده شد. آريپيپرازول از 15ميليليتر محلول بازي نمونه با 8/8 :pH به داخل يك حلال آلي (اکتانول) كه در منافذ ديواره فيبر قرار داشت استخراج شد. به دنبال آن اين دارو از حلال آلي به داخل فاز گيرنده ی آب با ماهيت اسيدي كه در داخل فيبر قرار داشت وارد شد. در اين مطالعه فاكتورهاي موثر در ميكرواستخراج شامل pH فاز دهنده و فاز گيرنده، نوع حلال آلي، قدرت يوني فاز دهنده، دماي فاز دهنده، زمان استخراج و سرعت همزدن بررسي و بهينه شد.پس از استخراج دارو با شرايط بهينهفاز دهنده با8/8:pH وفازگيرنده با4/2:pH، حلال آلي اکتانول، زمان استخراج 45 دقيقه، دماي فاز دهنده 40درجه سانتيگراد، دور همزن 625 و بدون اضافه کردن نمک، فاكتور پيش تغليظ 127 و حد تشخيص ng/ml9/3 وانحراف معيار استاندارد در يك روز كاري %4/2 و انحرافاستاندارد نسبي در چند روز كاري متوالي %9/3حاصل شد.فهرست مطالبخلاصه فارسي 1مقدمه 2فصل اول: کليات1-1. ضرورت و اهميت موضوع 51-2. بيان مساله 51-3. اهداف 6فصل دوم: بررسي متون و مطالعات ديگران در اين زمينه2-1. مروري بر روشهاي استخراج مايع- مايع و ميكرواستخراج مايع- مايع82-1-1. ميكرواستخراج فاز مايع 82-1-1-1. ميكرواستخراج فاز مايع با تك قطره82-1-1-2. ميكرواستخراج فاز مايع با فيبر توخالي112-1-1-2-1. اصول استخراج و سيستمهاي مختلف در استفاده از HF-LPME122-1-1-2-2. جنبههاي عملي و پيكربنديهاي مختلف HF-LPME152-1-1-2-3. ميكرواستخراج فاز مايع از فضاي فوقاني با فيبر توخالي182-1-1-3. ميكرواستخراج فاز مايع با استفاده از انجماد حلال استخراج كننده212-1-1-4. ميكرواستخراج فاز مايع- مايع پخشي (DLPME212-1-2. استخراج فاز جامد 222-2. كروماتوگرافي 222-2-1. دستهبندي روشهاي كروماتوگرافي232-2-1-1. كروماتوگرافي مايع با كارآيي بالا (HPLC232-2-1-2. دستگاههاي كروماتوگرافي مايع252-2-1-2-1. مخزن فاز متحرك 262-2-1-2-2. سيستمهاي پمپ كننده262-2-1-2-3. سيستمهاي تزريق نمونه272-2-1-2-4. ستونهاي كروماتوگرافي مايع282-2-1-2-4-1. انواع پر كنندههاي ستون292-2-1-2-5. دماي پيستون 292-2-1-2-6. آشكارسازها 292-2-1-2-6-1. آشكارساز فوتومتريك302-2-1-2-6-2. آشكارساز جذب فرابنفش (UV312-3. بررسي مطالعات HF-HPME 322-4. بررسي داروي مورد مطالعه 362-4-1. فارماكوكنتيك دارو 362-4-2. مكانيسم اثر دارو 372-4-3. موارد مصرف دارو 372-4-4. دوز مصرفي دارو 382-4-5. موارد منع مصرف و احتياط392-4-6. عوارض جانبي 392-4-7. تداخلات 402-4-8. اشكال دارويي 412-4-9. خصوصيات فيزيكي دارو412-5. اهميت اندازهگيري آريپيپرازول422-6. اهداف 42فصل سوم: مواد و روشها3-1. مواد شيميايي و تجهيزات دستگاهي443-1-1. مواد شيميايي، استانداردها و نمونههاي حقيقي443-1-2. تجهيزات دستگاهي 443-2. روش استخراج 453-2-1. استخراج به اختصار طي مراحل زير انجام گرفت453-2-2. مراحل بهينهسازي 473-2-2-1. بهينهسازي شرايط جداسازي473-2-2-2. بهينهسازي شرايط استخراج473-2-2-2-1. نوع حلال آلي 473-2-2-2-2. اثر pH فاز دهنده 473-2-2-2-3. اثر pH فاز گيرنده 473-2-2-2-4. اثر قدرت يوني فاز دهنده483-2-2-2-5. اثر همزدن محلول آناليت483-2-2-2-6. اثر زمان استخراج 483-2-2-2-7. اثر دما 483-2-3. ارزيابي كارآيي روش استخراج483-2-3-1. منحني درجهبندي 483-2-3-2. تعيين فاكتور پيش تغليظ (PF493-2-3-3. تعيين تكرارپذيري (RSD493-2-4. آناليز نمونه حقيقي 49فصل چهارم: نتايج4-1. ميكرواستخراج سه فازي بر پايه استفاده از فيبر توخالي متخلخل514-1-1. اصول تئوري 514-2. مراحل بهينهسازي 544-2-1. بهينهسازي شرايط جداسازي544-2-2. بهينهسازي شرايط استخراج554-2-2-1. نوع حلال آلي 554-2-2-2. اثر pH فاز گيرنده و فاز دهنده564-2-2-3. اثر سرعت همزدن محلول آناليت584-2-2-4. اثر قدرت يوني فاز دهنده594-2-2-5. اثر زمان استخراج 614-2-2-6. اثر دما 614-3. تعيين پارامترهاي تجزيهاي روش استخراج634-3-1. تهيهي منحني درجهبندي 634-3-2. فاكتور پيش تغليظ (PF644-3-3. تعيين حد تشخيص (LOD654-3-4. تكرارپذيري روش (RSD664-4. آناليز نمونه حقيقي 66فصل پنجم: بحث و نتيجهگيري5-1. مقايسه روش استخراجي با روشهاي گزارش شده ديگر مراجع715-2. نتيجهگيري 73 خلاصه انگليسي 76منابع 77ضمائم 88فهرست جداولجدول 2-1. كاربردهاي كروماتوگرافي تقسيمي24جدول 2-2. كاربردهاي اخير HF-LPME در استخراج گونههاي مختلف 33جدول 4-1. خلاصه نتايج بهينهسازي استخراج62جدول 4-2. ارقام شايستگيHF-LPME داروي آريپيپرازول66جدول4-3. نتايج اندازهگيري آريپيپرازول در ادرار و پلاسما69جدول 5-1. كارهاي ديگر انجام شده بر روي آريپيپرازول71فهرست نمودارهانمودار 4-1. بررسي نوع حلال پر كننده منافذ فيبر56نمودار 4-2. بررسي اثر تغييرات pH فاز دهنده در فرآيند استخراج 57نمودار 4-3. بررسي اثر تغييرات pHفاز گيرنده در فرآيند استخراج 58نمودار 4-4. اثر سرعت همزدن بر فرآيند استخراج 59نمودار 4-5. تاثير قدرت يوني فاز دهنده بر فرآيند استخراج60نمودار 4-6. تاثير زمان بر فرآيند استخراج61نمودار 4-7. تاثير دما بر فرآيند استخراج62نمودار 4-8. منحني درجهبندي مستقيم63نمودار 4-9. منحني درجهبندي بعد از استخراج با هالوفايبر 64نمودار 4-10. منحني درجهبندي بعد از استخراج با هالوفايبر جهت بررسي Linearity64فهرست اشكالعنوان صفحهشكل A. روشهاي مختلف استخراج و ميكرواستخراج3شكل 2-1. نماي جانبي از سيستم ميكرواستخراج با حلال با استفاده از ميلهي تفلوني 9شكل 2-2. نمايي از سيستم ميكرواستخراج با تك قطره الف) استخراج مستقيم از درون محلول ب) استخراج از فضاي فوقاني 11شكل 2-3. اصول استخراج HF-LPME الف) دو فازي ب) سه فازي13شكل 2-4. الف) سيستم HF-LPME براساس پيكربندي U شكل ب) پيكربندي ميلهاي 16شكل 2-5. طرح شماتيك از سيستم HF-LPME17شكل 2-6. الف) شمايي از سيستم HF-LPME از حجم زياد و ب) سيستم نيمه خودكار18شكل 2-7. طرح شماتيك ميكرواستخراج فاز مايع به روش الف) مستقيم و ب) فضاي فوقاني20شكل 2-8. شمايي از يك دستگاه HPLC25شكل 2-9. يك حلقه نمونهبرداري كروماتوگرافي مايع28شكل 2-10. سلول آشكارساز فرابنفش براي HPLC31شكل 2-11. ساختار شيميايي آريپيپرازول36شكل 3-1. نمايي از استخراج دارو به روش HF-LPME در آزمايشگاه46شكل 4-1. كروماتوگرام تزريق محلول آبي آريپيپرازول در شرايط بهينه جداسازي55شكل 4-2. الف) كروماتوگرام ادرار شاهد ب) كروماتوگرام نمونه ادراری ppm167شكل 4-3. الف) كروماتوگرام پلاسما شاهد ب) كروماتوگرام نمونه پلاسما ppm5/0 68