منحني بروكنر مقدمه- در بسياري از مسيرها يكي از عوامل عمده در طراحي خط پروژه يا محور راه برقراري تعادل بين جمع كل خاكريز و خاكبرداري در محدوده كار مي باشد. اين اصل متكي بر يك فرضيه اقتصادي است كه تمام مواد حاصله از خاكبرداري محل در خاكريز مصرف گردد، نتيجتا مقداري نيروي انساني و اتلاف وقت جهت كندن و تهيه و حمل خاك جهت مصرف در خاكريز صرفه جوئي مي گردد، در عمل فاكتورهائي وجود دارد كه رسيدن به اين اصل را مشكل مي كند كه مهمترين آنها عبارتند از انقباض و تورم مواد. خصوصيات خاك انقباض- اين پديده يك حقيقت واقعي است كه اگر يك متر مكعب از خاك را قبل از خاكبرداري به وسيله سطح مقطعش اندازه گيري نمايند و سپس همين يك متر مكعب خاك را جابجا گرده و در يك خاكريز استفاده نمايند و آن را متراكم كنند، داراي حجم كمتري خواهد شد. اين كمبود حجم به علت از دست دادن مقداري از خاك هنگام حمل و متراكم كردن آن( از بين بردن فضاي خالي بين ذرات) با يك وزن مخصوص بيشتر از حالت اوليه به وسيله ماشينهاي سنگين راهسازي در خاكريز مي باشد. اين كمبود حجم يا انقباض در مواد درشت دانه از قبيل شن و ماسه بسيار كم و در مواد ريز از قبيل خاك رس و خاك لاي(سيلت) بسيار زياد است و گاهي مواقع به 30 درصد مي رسد. انقباض خاك نه تنها با نوع خاك توليد تغيير مي كند بلكه با درصد رطوبت هنگام متراكم كردن و نوع ماشين آلات نيز مرتبط است. معمولا مقدار انقباض براي خاكهاي معمولي بين 10 تا 15 درصد در نظر گرفته مي شود. تورم- تورم معمولا بندرت در عمل پيش مي آيد مگر در مواردي كه خاكبرداري در مناطق متراكم انجام گيرد، نتيجتا مواد حاصله از خاكبرداري داراي حجم بيشار از حجم اوليه كه به صورت طبيعي در منطقه قرار داشته اند مي گردند. اين پديده بيشتر به علت وجود هواي بين ذرات است. در بعضي مواقع جنس خاك نيز موثر است، مثلا خاك رس با جذب رطوبت متورم مي شود. نشست- اين پديده موقعي انجام مي گيرد كه كارهاي ساختماني خاكريز خاتمه يافته است. اين نشست به علت تراكم آهسته خاكريز در زمان طولاني زير بار وسايط نقليه و همچنين در اثر حركت پلاستيكي نشست خاكريز انجام مي گردد. معمولا در راهسازي در محلهائي كه احتمال اين نشست وجود دارد، خاكريز را با يك ارتفاع زيادتر احداث مي كنند و روسازي دائم آن را موقعي شروع مي كنند كه بيشتر نشست انجام گرفته باشد. حمل و نقل خاك- مفهوم حمل و نقل در راهسازي عبارت است از جابجا كردن خاك به وسيله ماشين آلات راهسازي از نقطه اي به نقطه ديگر، طبيعي است كه از نظر اقتصادي اگر بتوان خاكهاي مورد نياز خاكريز را از خاكبرداريها تهيه نمود مشروط بر آنكه خاك موجود در خاكبرداري از نظر گروه خاك قابل مصرف در راهسازي باشد، مقدار زيادي در هزينه حمل و نقل صرفه جويي مي شود. نتيجتا اگر مقدار اين خاكها بيش از ميزان لازم براي احداث خاكريزها باشد مقدار اضافي را بايد دپو كرد و برعكس اگر خاك هاي حاصل از خاكبرداريها تكافوي خاكريزها را نكند، بايد متوسل به قرضه شد.
منحني بروكنر مقدمه- در بسياري از مسيرها يكي از عوامل عمده در طراحي خط پروژه يا محور راه برقراري تعادل بين جمع كل خاكريز و خاكبرداري در محدوده كار مي باشد. اين اصل متكي بر يك فرضيه اقتصادي است كه تمام مواد حاصله از خاكبرداري محل در خاكريز مصرف گردد، نتيجتا مقداري نيروي انساني و اتلاف وقت جهت كندن و تهيه و حمل خاك جهت مصرف در خاكريز صرفه جوئي مي گردد، در عمل فاكتورهائي وجود دارد كه رسيدن به اين اصل را مشكل مي كند كه مهمترين آنها عبارتند از انقباض و تورم مواد. خصوصيات خاك انقباض- اين پديده يك حقيقت واقعي است كه اگر يك متر مكعب از خاك را قبل از خاكبرداري به وسيله سطح مقطعش اندازه گيري نمايند و سپس همين يك متر مكعب خاك را جابجا گرده و در يك خاكريز استفاده نمايند و آن را متراكم كنند، داراي حجم كمتري خواهد شد. اين كمبود حجم به علت از دست دادن مقداري از خاك هنگام حمل و متراكم كردن آن( از بين بردن فضاي خالي بين ذرات) با يك وزن مخصوص بيشتر از حالت اوليه به وسيله ماشينهاي سنگين راهسازي در خاكريز مي باشد. اين كمبود حجم يا انقباض در مواد درشت دانه از قبيل شن و ماسه بسيار كم و در مواد ريز از قبيل خاك رس و خاك لاي(سيلت) بسيار زياد است و گاهي مواقع به 30 درصد مي رسد. انقباض خاك نه تنها با نوع خاك توليد تغيير مي كند بلكه با درصد رطوبت هنگام متراكم كردن و نوع ماشين آلات نيز مرتبط است. معمولا مقدار انقباض براي خاكهاي معمولي بين 10 تا 15 درصد در نظر گرفته مي شود. تورم- تورم معمولا بندرت در عمل پيش مي آيد مگر در مواردي كه خاكبرداري در مناطق متراكم انجام گيرد، نتيجتا مواد حاصله از خاكبرداري داراي حجم بيشار از حجم اوليه كه به صورت طبيعي در منطقه قرار داشته اند مي گردند. اين پديده بيشتر به علت وجود هواي بين ذرات است. در بعضي مواقع جنس خاك نيز موثر است، مثلا خاك رس با جذب رطوبت متورم مي شود. نشست- اين پديده موقعي انجام مي گيرد كه كارهاي ساختماني خاكريز خاتمه يافته است. اين نشست به علت تراكم آهسته خاكريز در زمان طولاني زير بار وسايط نقليه و همچنين در اثر حركت پلاستيكي نشست خاكريز انجام مي گردد. معمولا در راهسازي در محلهائي كه احتمال اين نشست وجود دارد، خاكريز را با يك ارتفاع زيادتر احداث مي كنند و روسازي دائم آن را موقعي شروع مي كنند كه بيشتر نشست انجام گرفته باشد. حمل و نقل خاك- مفهوم حمل و نقل در راهسازي عبارت است از جابجا كردن خاك به وسيله ماشين آلات راهسازي از نقطه اي به نقطه ديگر، طبيعي است كه از نظر اقتصادي اگر بتوان خاكهاي مورد نياز خاكريز را از خاكبرداريها تهيه نمود مشروط بر آنكه خاك موجود در خاكبرداري از نظر گروه خاك قابل مصرف در راهسازي باشد، مقدار زيادي در هزينه حمل و نقل صرفه جويي مي شود. نتيجتا اگر مقدار اين خاكها بيش از ميزان لازم براي احداث خاكريزها باشد مقدار اضافي را بايد دپو كرد و برعكس اگر خاك هاي حاصل از خاكبرداريها تكافوي خاكريزها را نكند، بايد متوسل به قرضه شد.