مقدمه: تمدن و هنر ايران باستان ايران مهد هنر و فرهنگ در جهان بوده و هست، هنر پيش از اسلام بخش عمده ای از هنر ايران را در بر دارد. منظور از هنر ايران باستان به طور كلی آن دوره از هنر ايران است كه از ادوار پيش از تاريخ ،آغاز شده و تا قرن هفتم ميلادی ادامه يافته است. ما سعی داريم در بخش هنر، به ترتيب به بررسی اين دوره از تاريخ ايران بپردازيم و در بررسی آن به دلايل مختلف با مشكلاتی از قبيل كمبود اسناد، در دسترس نبودن آثاری كه بدست آمده و نيز عدم توجه به كاوش و تحقيق روبرو هستيم. و تمام اين كوتاهی ها از گذشته به ما رسيده است. هنر به مفهوم خاص آن، يعنی رشته هايی كه در هنر های تجسمی مطرح هستند نظيرمجسمه سازی ، سفالگری ، كاشيكاری ، نقاشی ، فلزكاری و غيره بررسی شده اند. هنر ايران باستان مورد توجه بسياری از محققين جهان بوده و هست. اين توجه بنا بر دلايل فراوانی بوجود آمده است. از دلايل بارز اين توجه پيدايش يكی از تمدنهای كهن جهان در اين منطقه بوده است. يعنی ايران امروزی بخشی از منطقه ای وسيع بوده كه مهد يكی از تمدنهای كهن جهان است. اين مهد در غرب تا كنارهای دريای مديترانه و در شرق تا هند امروز، در شمال تا كناره های جنوبی دريای خزر و در جنوب تا سواحل شمالی خليج فارس وسعت داشته است و در همين منطقه اولين دولتهای جهان در حدود پنج هزار سال قبل دربين النهرين (بين دو رود دجله و فرات) بوجود می آيند كه به ترتيب دولتهای سومر، اكد ، بابل و آشور هستند و دليل ديگر وجود اقوامی در خود فلات ايران بوده كه حدودﺃ از 17 هزار سال پيش در ايران زندگی می كرده اند. قدمت اولين حکومتی كه در فلات ايران بوجود آمده است به 3000 سال پيش باز مي گردد كه به نام دولت ايلاميان است. اما تقريبأ همزمان با ايجاد همين دولت اقوام بيابانگرد آريايی كه از دو سوی دريای خزر بسوی فلات ايران مهاجرت كرده بودند در ايران ساكن می شوند. مهاجرت اين اقوام تقريبأ 4 تا 5 هزار سال پيش آغاز می گردد كه رفته رفته با آموختن رسم شهرنشينی از اولين ساكنان فلات ايران ، در ايران ماندگارمی شوند وهمين اقوام در حدود 2500 سال پيش با ايجاد دولت ماد و سپس هخامنشی ، تمدنهای ايلام وبين النهرين را از ميان می برند . دولت هخامنشی با حمله يونانيان به سرداری اسكندر از بين مي رود و پس از آن دولت سلوكی و سپس اشكانی بوجود می آيد و بالاخره دولت ساسانی روی كار می آيد كه با فتح ايران بوسيله اعراب مسلمان از بين ميرود. از دلايل ديگر توجه محققين به هنر ايران باستان ، قدرتمند شدن دولتهای ايرانی است كه با استفاده از اقتدار خود،هنرمندان كشور های مختلف را به خدمت می گيرند و امكانات بيشتری در اختيار آنها قرار مي دهند . بنابراين رشته های هنری در ايران رشد قابل توجهی می كند. چنانكه هنر و تمدن دولتهای مختلف جهان را تحت تأثير قرارمی دهد. ودرجهان بعنوان يك مكتب هنری مورد تقليد قرارمی گيرد، و درهنرعصراسلامی ايران هم مؤثر می افتد. توجه پژوهشگران به هنرايران هرچندبسياری ازمسا ئل گذشته را برای ما روشن كرده ،اما درمواردی هم به ما لطمه زده است. چه با كاوشگرانی كه از حاصل حفاری های خود سوء استفاده كردند و آثار بدست آمده را به موزه های خارجی و مجموعه داران خصوصی فروخته اند. ولی جای خوشحالی است كه هنوز مناطق باستانی ايران كاملأ حفاری نشده ، و با آثاری كه در آينده كشف خواهد شد گذشته بر ما روشن تر خواهد گرديد. پيكره سازی و نقش برجسته: پيكره سازی هنری سه بعدی است . يعنی دارای حجم می باشد و مثل نقاشی در صفحه نيست كه تنها در محيط دو بعدی مطرح باشد .مثل نقشهای برجسته ، مهرها ، كنده كاريهای روی ديوارا(كتيبه ها) و حتی سكه ها ، پس می توانيم آثاری را كه دارای سه بعد هستند و بطور مستقل بيانگر خاصيت بصری خود هستند را در اين رشته بگنجانيم. اولين ساكنان فلات ايران: قديمي ترين آثار پيكره سازی در سيُلك نزديك كاشان بدست آمده است .و آن دسته چاقويی است كه از استخوان تراشيده شده.
مقدمه: تمدن و هنر ايران باستان ايران مهد هنر و فرهنگ در جهان بوده و هست، هنر پيش از اسلام بخش عمده ای از هنر ايران را در بر دارد. منظور از هنر ايران باستان به طور كلی آن دوره از هنر ايران است كه از ادوار پيش از تاريخ ،آغاز شده و تا قرن هفتم ميلادی ادامه يافته است. ما سعی داريم در بخش هنر، به ترتيب به بررسی اين دوره از تاريخ ايران بپردازيم و در بررسی آن به دلايل مختلف با مشكلاتی از قبيل كمبود اسناد، در دسترس نبودن آثاری كه بدست آمده و نيز عدم توجه به كاوش و تحقيق روبرو هستيم. و تمام اين كوتاهی ها از گذشته به ما رسيده است. هنر به مفهوم خاص آن، يعنی رشته هايی كه در هنر های تجسمی مطرح هستند نظيرمجسمه سازی ، سفالگری ، كاشيكاری ، نقاشی ، فلزكاری و غيره بررسی شده اند. هنر ايران باستان مورد توجه بسياری از محققين جهان بوده و هست. اين توجه بنا بر دلايل فراوانی بوجود آمده است. از دلايل بارز اين توجه پيدايش يكی از تمدنهای كهن جهان در اين منطقه بوده است. يعنی ايران امروزی بخشی از منطقه ای وسيع بوده كه مهد يكی از تمدنهای كهن جهان است. اين مهد در غرب تا كنارهای دريای مديترانه و در شرق تا هند امروز، در شمال تا كناره های جنوبی دريای خزر و در جنوب تا سواحل شمالی خليج فارس وسعت داشته است و در همين منطقه اولين دولتهای جهان در حدود پنج هزار سال قبل دربين النهرين (بين دو رود دجله و فرات) بوجود می آيند كه به ترتيب دولتهای سومر، اكد ، بابل و آشور هستند و دليل ديگر وجود اقوامی در خود فلات ايران بوده كه حدودﺃ از 17 هزار سال پيش در ايران زندگی می كرده اند. قدمت اولين حکومتی كه در فلات ايران بوجود آمده است به 3000 سال پيش باز مي گردد كه به نام دولت ايلاميان است. اما تقريبأ همزمان با ايجاد همين دولت اقوام بيابانگرد آريايی كه از دو سوی دريای خزر بسوی فلات ايران مهاجرت كرده بودند در ايران ساكن می شوند. مهاجرت اين اقوام تقريبأ 4 تا 5 هزار سال پيش آغاز می گردد كه رفته رفته با آموختن رسم شهرنشينی از اولين ساكنان فلات ايران ، در ايران ماندگارمی شوند وهمين اقوام در حدود 2500 سال پيش با ايجاد دولت ماد و سپس هخامنشی ، تمدنهای ايلام وبين النهرين را از ميان می برند . دولت هخامنشی با حمله يونانيان به سرداری اسكندر از بين مي رود و پس از آن دولت سلوكی و سپس اشكانی بوجود می آيد و بالاخره دولت ساسانی روی كار می آيد كه با فتح ايران بوسيله اعراب مسلمان از بين ميرود. از دلايل ديگر توجه محققين به هنر ايران باستان ، قدرتمند شدن دولتهای ايرانی است كه با استفاده از اقتدار خود،هنرمندان كشور های مختلف را به خدمت می گيرند و امكانات بيشتری در اختيار آنها قرار مي دهند . بنابراين رشته های هنری در ايران رشد قابل توجهی می كند. چنانكه هنر و تمدن دولتهای مختلف جهان را تحت تأثير قرارمی دهد. ودرجهان بعنوان يك مكتب هنری مورد تقليد قرارمی گيرد، و درهنرعصراسلامی ايران هم مؤثر می افتد. توجه پژوهشگران به هنرايران هرچندبسياری ازمسا ئل گذشته را برای ما روشن كرده ،اما درمواردی هم به ما لطمه زده است. چه با كاوشگرانی كه از حاصل حفاری های خود سوء استفاده كردند و آثار بدست آمده را به موزه های خارجی و مجموعه داران خصوصی فروخته اند. ولی جای خوشحالی است كه هنوز مناطق باستانی ايران كاملأ حفاری نشده ، و با آثاری كه در آينده كشف خواهد شد گذشته بر ما روشن تر خواهد گرديد. پيكره سازی و نقش برجسته: پيكره سازی هنری سه بعدی است . يعنی دارای حجم می باشد و مثل نقاشی در صفحه نيست كه تنها در محيط دو بعدی مطرح باشد .مثل نقشهای برجسته ، مهرها ، كنده كاريهای روی ديوارا(كتيبه ها) و حتی سكه ها ، پس می توانيم آثاری را كه دارای سه بعد هستند و بطور مستقل بيانگر خاصيت بصری خود هستند را در اين رشته بگنجانيم. اولين ساكنان فلات ايران: قديمي ترين آثار پيكره سازی در سيُلك نزديك كاشان بدست آمده است .و آن دسته چاقويی است كه از استخوان تراشيده شده.