عقلانیت و رفتار در شرایط عدم اطمینان از برخی کامنت های دوستان این طور برداشت می کنم که نتایجی که در بحث های اقتصاد و فاینانس رفتاری مطرح می شود را با پیش فرض "غیرعقلانی" بودن تحلیل می کنند. این برداشت به نظر من درست نیست. مساله این نیست که اگر آدم ها مثلا وزن بیشتری به احتمال های حدی بدهند یا شکل تابع مطلوبیتشان در اطراف نقطه خاصی تغییر کند (نظریه چشم انداز) و یا در برابر گزینه مبهم طوری رفتار کنند که معیارهای معمول احتمال را نقض کند (ابهام گریزی) و الخ دارند "غیرعقلانی" رفتار می کنند. کل پروژه این است که سعی کنیم که مدلی برای ترجیحات آدم ها تحت شرایط عدم اطمینان استخراج کنیم که "عقلانی" باشد. ترجیحات عقلانی هم در این فضا دو خصوصیت دارد: اولا کامل (Complete) است به این معنی که قادر است که هر دو گزینه ای را رده بندی کند و ثانیا خاصیت تراگذاری (Transitivity) دارد یعنی اگر الف به ب و ب به پ ترجیح داده شد الف به پ ترجیح داده شود. کار دانشمندان تئوری تصمیم این است که به انواع و اقسام رفتارهای آدم ها در شرایط عدم اطمینان نگاه کنند و مدلی برای مطلوبیت تحت این شرایط بسازند که بتواند رفتار را چارچوب بندی کند. مدل ساده و رایج فعلی مدل مطلوبیت انتظاری فون نویمان مورگن اشترن است که ثابت می کند که می توان تابع مطلوبیتی روی تک حالت ها داشت که بتواند رفتار روی گزینه های ریسکی را عقلانی کند. انواع آزمایش های بعدی نشان داده که رفتار تجربی همیشه منطبق با این مدل کار نمی کند (مثلا نقش احتمال ها بر خلاف ادعای این مدل خطی نیست) و لذا باید به دنبال مدل های بهتری بود. در واقع این آزمایش ها موارد ابطالی برای نظریه مطلوبیت انتظاری هستند و نه برای نظریه عقلانیت. تصميم گيري هر فردي بدون استثنا در هر لحظه از زندگي مشغول تصميم گيري است . من و شما براي هر عملي كه انجام مي دهيم در خودآگاه يا ناخودآگاه خود ابتدا تصميم گيري مي كنيم . فرآيند تصميم گيري زماني معني پيدا مي كند كه چندين راه براي انتخاب وجودداشته باشد . بديهي است در زماني هم كه اجبار وجود دارد ما باز هم در حال تصميم گيري مي كنيم . به عبارت ساده تر هيچ حركتي ( با اختيار يا به اجبار ) نيست كه انسان بر روي آن تصميم گيري انجام ندهد. شايد شما بگوييد در حالت اجبار ، آيا باز هم تصميم گيري وجود دارد ؟ جواب اين است كه بلي ، به عنوان مثال اگر هفت تيري بر روي شقيقه شما قرار بگيرد و از شما درخواستي بشود ، گرچه شما به ظاهر مجبور هستيد اما باز هم حق انتخاب داريد . انتخاب بين زنده ماندن و رفتن از اين ديار فاني ....
عقلانیت و رفتار در شرایط عدم اطمینان از برخی کامنت های دوستان این طور برداشت می کنم که نتایجی که در بحث های اقتصاد و فاینانس رفتاری مطرح می شود را با پیش فرض "غیرعقلانی" بودن تحلیل می کنند. این برداشت به نظر من درست نیست. مساله این نیست که اگر آدم ها مثلا وزن بیشتری به احتمال های حدی بدهند یا شکل تابع مطلوبیتشان در اطراف نقطه خاصی تغییر کند (نظریه چشم انداز) و یا در برابر گزینه مبهم طوری رفتار کنند که معیارهای معمول احتمال را نقض کند (ابهام گریزی) و الخ دارند "غیرعقلانی" رفتار می کنند. کل پروژه این است که سعی کنیم که مدلی برای ترجیحات آدم ها تحت شرایط عدم اطمینان استخراج کنیم که "عقلانی" باشد. ترجیحات عقلانی هم در این فضا دو خصوصیت دارد: اولا کامل (Complete) است به این معنی که قادر است که هر دو گزینه ای را رده بندی کند و ثانیا خاصیت تراگذاری (Transitivity) دارد یعنی اگر الف به ب و ب به پ ترجیح داده شد الف به پ ترجیح داده شود. کار دانشمندان تئوری تصمیم این است که به انواع و اقسام رفتارهای آدم ها در شرایط عدم اطمینان نگاه کنند و مدلی برای مطلوبیت تحت این شرایط بسازند که بتواند رفتار را چارچوب بندی کند. مدل ساده و رایج فعلی مدل مطلوبیت انتظاری فون نویمان مورگن اشترن است که ثابت می کند که می توان تابع مطلوبیتی روی تک حالت ها داشت که بتواند رفتار روی گزینه های ریسکی را عقلانی کند. انواع آزمایش های بعدی نشان داده که رفتار تجربی همیشه منطبق با این مدل کار نمی کند (مثلا نقش احتمال ها بر خلاف ادعای این مدل خطی نیست) و لذا باید به دنبال مدل های بهتری بود. در واقع این آزمایش ها موارد ابطالی برای نظریه مطلوبیت انتظاری هستند و نه برای نظریه عقلانیت. تصميم گيري هر فردي بدون استثنا در هر لحظه از زندگي مشغول تصميم گيري است . من و شما براي هر عملي كه انجام مي دهيم در خودآگاه يا ناخودآگاه خود ابتدا تصميم گيري مي كنيم . فرآيند تصميم گيري زماني معني پيدا مي كند كه چندين راه براي انتخاب وجودداشته باشد . بديهي است در زماني هم كه اجبار وجود دارد ما باز هم در حال تصميم گيري مي كنيم . به عبارت ساده تر هيچ حركتي ( با اختيار يا به اجبار ) نيست كه انسان بر روي آن تصميم گيري انجام ندهد. شايد شما بگوييد در حالت اجبار ، آيا باز هم تصميم گيري وجود دارد ؟ جواب اين است كه بلي ، به عنوان مثال اگر هفت تيري بر روي شقيقه شما قرار بگيرد و از شما درخواستي بشود ، گرچه شما به ظاهر مجبور هستيد اما باز هم حق انتخاب داريد . انتخاب بين زنده ماندن و رفتن از اين ديار فاني ....