عناصر اقليمي تابش آفتاب، رطوبت دماي هوا و باد بر ساختمان تاثير مستقيم دارد و مهمترين آن تابش آفتاب است که به همراه نور و حرارت است و نيز عوامل داخلي ساختمان ها نيز مانند (حرارت، وجود افراد، چراغ ها و دستگاه هاي گرمايي) نسبت به عوامل نقشي تعيين کننده تري دارند. تابش آفتاب ر ساختمان و محيط اطراف آن تاثير مستقيم دارد و تابش آفتاب سبب روشنايي طبيعي ساختمان شده و توليد حرارت نيز مي کند در نتيجه ميزان تابش مورد نياز براي هر ساختمان بايد با توجه به نوع آن ساختمان و شرايط اقليمي مکان آن در نظر گرفته شود. و همين تابش آفتاب بر سطوح مختلف يک ساختمان متفاوت است ولي ميزان تابش به سطح يک جسم هم بر جهت و هم به رنگ و ميزان صاف بودن سطح آن سطح، همچنين سرعت جريان هوايي که در اطراف آن سطح در جريان است نيز بستگي دارد و نيز مصالح به کار رفته هرچه سطح ناصاف تر باشد حرارت بيشتري را جذب مي کند و مهمترين عامل در تعيين حرارت ايجاد شده در يک سطح رنگ آن است و هر چه سطح رنگ اش روشن تر باشد مقدار حرارت جذب شده کم تر است. با اينکه سقف و ديوارهاي اطراف ساختمان سبب جلوگيري از تاثير مستقيم عناصر اقليمي مانند رطوبت هوا، وزش باد، تابش آفتاب و برف و باران و بر فضاهاي داخلي آن جلوگيري مي کند ولي در هر حال هر يک از اين عناصر از طريق تاثير بر ديوارهاي خارجي ساختمان هواي داخل ساختمان را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. ظرفيت حرارتي مصالح به وزن مخصوص يک بستگي دارد و با بيشتر شدن اين وزن ظرفيت حرارتي آن نيز بالاتر مي رود و همچنين به ضخامت و فشردگي مصالح آنها بستگي دارد. نوع مصالح ساختمان باعث کاهش ميزان انتقال حرارت از خارج به داخل مي شود. و بالعکس. استفاده از عايق هاي حرارتي و صوتي مناسب در طراحي ويژگي مصالح ساختمان بنا به مناطق گوناگون متفاوت است و قابل توجه ترين ويژگي مصالح ساختمان ظرفيت مقاومت و حرارتي آن است. پاورقی طراحي فضا بايد به گونه ايي باشد که فرد در آن احساس آرامش کند. از ديگر عوامل موثر در داخل ساختمان ارتفاع سقف است که ارتفاع 30/2 متر براي يک اتاق کاملاً مطلوب است و همچنين اندازه پنجره است که اگر از حد بزرگ باشد مي تواند سبب تغيير وضعيت حرارتي داخلي ساختمان و هواي محيط اطراف آن شود و اين مقدار کاهش بستگي به محل سايه ايجاد سايه بان از ايجاد حرارت جلوگيري مي کند و همچنين ميزان انتقال تابش به مقاومت مصالح بام نيز بستگي دارد و همچنين فرم ساختمان نيز مي تواند تاثير زيادي در هماهنگ ساختن با شرايط اقليمي و همچنين انتقال هواي خارج به داخل ساختمان داشته باشد در بهترين فرم، فرمي است که کمترين مقدار حرارت را در زمستان ازدست دهد. براي طراحي يک فضا بايد تصوير مورد نياز آن را فراهم کرد و تصوير مورد نياز در ساختمان به نوع اقليم بستگي دارد. و بر اساس فصل هاي سال در مناطق مورد نظر تغيير مي کند. استفاده از انواع بادشکن براي مهار کردن جهت و شکل جريان هوا. تصميمات اقليمي در ايران: 1- گرم و مرطوب 2- گرم و خشک 3- معتدل و سرد است. بهترين فرم ساختمان پلان مربع است ويژگي هاي متفاوت مناطق مختلف ايران تاثير بسزايي در شکل گيري شهرهاي اين مناطق داشته اند. در نتيجه بين اقليم و معماري از اهميت خاصي برخوردار است. « نخستين فردي که براي تطبيق طرح يک ساختمان با نيازهاي انسان و ويژگي هاي اقليمي روشي را پيشنهاد کرده است ويکتور ولگي است» جدول زيست – اقليمي جدولي است که شرايط آسايش فيزيکي انسان را با توجه به شرايط اقليمي پيرامون او مشخص کند و مي توان نوع اقليم مناطق مختلف را تعيين کرد البته اين جدول محدوديت هايي نيز دارد که نوع اقليم را بسته به دما و رطوبت هوا نشان مي دهد. يا استفاده از اين جدول زيست اقليمي در مي يابيم که ويژگي هايي را که يک ساختمان بايد دارا باشد تا هواي داخلي آن تحت تاثير شرايط اقليمي در منطقه آسايش قرار گيرد را مشخص مي کند. ويژگي هاي معماري بومي مناطق گرم و خشک: براي غلبه بر مشکلات آب و هوايي اين مناطق راه حل هايي را انديشيده اند: 1- مصالح ساختمان ها از خشت و گل هستند که داراي ظرفيت حرارتي زيادي است و با ساختن ساختمان ها در زيرزمين سبب مي شود که از شرايط حرارتي متعادل زمين استفاده نمايند. پلان ساختمان ها متراکم و فشرده است و سطح خارجي ساختمان نسبت به حجم آن حتي الامکان بايد کم تر باشد و متراکم بودن پلان ساختمان سبب مي شود که حرارت در زمستان به بيرون نرود و درتابستان از بيرون به داخل نيايد. استفاده از سايه بان به ديل بافت متراک اين منطقه، بارندگي در اين مناطق کم و در نتيجه رشد درختان کم است و به دليل کمبود چوب در اين مناطق سقف هاي ساختمان به شکل گنبدي يا تاق ماته است و اسکلتي خاصي ندارد و از جنس گل است و بيشتر بايد از رنگ هاي روشن مانند سفيد براي سطوح خارجي استفاده کرد. از پنجره هاي کم و ابعاد کوچکي بايد استفاده شود. به دليل جلوگيري از نفوذ تابش آفتاب و از ورود هواي خارج به داخل ساختمان از طريق پنجره بايد جلوگيري شود. و در عوض استفاده از از يادگيري براي خنک کردن هواي داخل بسيار موثر است. طراحي حياط هاي داخلي، که شامل عرفت و حوض و ... است که يکي از عوامل مهم ايجاد رطوبت است جهت قرارگيري ساختمان ها در اين مناطق جنوب تا جنوب شرقي است براي جلوگيري از تابش آفتاب به داخل ساختمان مناسب است. تهويه مورد نياز اقليم گرم و خشک در اين مناطق تهويه واحد هنگام بايد به حداقل ممکن رساند زيرا در اثر ورود هواي گرم خارج به داخل، هواي داخل افزايش مي يابد. و همچنين در سرعت باد زياد است. در هنگام شب به دليل کاهش هواي خارج نسبت به داخل با استفاده از تهويه طبيعي امکان سريع تر خنک شدن هواي داخل وجود دارد. و به دليل رطوبت کم اين مناطق، در اثر کوچکترين جريان هوايي با شدت کم امکان تبخير وجود دارد و نياز به سرعت زياد هوا براي خنک کردن نيست. در نتيجه نيازي به باز بودن پنجره ها نيست. « انتخاب مصالح ساختماني د رمناطق گرم: مهمترين عامل تعيين کننده و نيرو مصالح ساختماني مناسب براي مناطق گرم و خشک حداکثر دماي روزانه هوا و دامنه نوسان آن است. مقدار پرتو خورشيد جذب شده در ريولر نيز از عوامل مهم ديگري است که به جهت قرارگيري و رن سطح خارجي ديوار بستگي دارد. مهمترين ويژگي مصالح ساختماني به مقاومت حراتي (R) و ظرفيت حرارتي Q آن بستگي دارد. مقاومت حراتي مصالح ديوارهاي ساختمان در انتقال حرارت از سطح خارجي به سطح داخلي آن موثر است در مناطق گرم و خشک دامنه نوسان دماي هوا زياد است ظرفيت حرارتي مصالح از اهميت ويژه ايي برخوردار است و انتخاب مصالح ساختماني مناسب براي اين مناطق بايد به اين نکته توجه کرد که به اندازه پنجره ها و کيفيت سايه بان آنها بستگي دارد و در اين مناطق مناسب ترين مصالح از قبيل بتن سبک با ضخامتي مناسب مورد نياز است البته با سايه بان موثر و پنجره هاي کوچک و بالعکس از پنجره ها نسبتاً بزرگ و سايه بان محافظتي به کار نرفته بود در اين حالت ظرفيت حرارتي نسبت به مقاومت حرارتي اهميت بيشتري دارد و از مصالح از جنس آجر، بتن متراکم يا خشت ضخيم مناسب است در نتيجه بهترين نوع مصالح و ساخت ديوار در اين مناطق ديوارهاي ترکيبي، شامل يک لايه عايق در قسمت سطح خارجي و يک لايه مصالح سنگين در قسمت سطح داخلي است همراه يک لايه عايق حرارتي و رطوبتي و استفاده از رنگ روشن براي سطوح خارجي سبب مي شود که جنوب اشعه خورشيد ازطريق ديوارهاي خارجي و در نتيجه انتقال آن به سطوح داخلي کاهش يابد و بازگذاشتن پنجره هاي اين مصالح بام بايد از نوع ترکيبي باشد. « در مناطق گرم و خشک بهتر است از شکل هاي توپر و فشرده استفاده شود. فرم هاي مکعبي شکل يا فرم هايي که ضلع هاي شمالي- جنوبي آنها بزرگ تر از ضلع هاي شرقي- غربي آنهاست. مناسب تر است. ساختمان هاي مرتفع نيز نسبت به ساختمان هاي کوتاه ترجيح داده مي شوند.» اقليم گرم و خشک (فلات مرکزي) به دليل وزش بادهاي مهاجري که از سمت جنوب غربي و شمال غربي به طرف استوا در حرکت اند هوا بسيار خنک است و اين رطوبت هوا بسيار کم است و اين اقليم جز مناطق پر فشار به دليل آنکه از قسمت دماي بالايي جو زمين به پائين مي رسد گرم و خشک است از اين رو براي تامين آسايش ساکنين اين مناطق حرارتي مناسب از اهميت زيادي برخوردار است. تابش آفتاب بر صورت مستقيم و بارندگي است و طوفان گرد و غبار در شب در اين مناطق پديد مي آيد به دليل گرم شدن زياد حرکت ابرهاي نزديک در روز هر تغييرات دماي هوا در اين مناطق زياد است داراي زمستان هايي سرد و تابستان هاي گرم و خشک است 1- نيمه بياباني داراي اقليم نسبتاً معتدل تري دارد و از رطوبت نسبي برخورداراست و ازا ين جمله مي توان به شهرهايي مثل کرج- تهران- مشهد اشاره کرد. 2- بياباني: از ويژگي هاي اين مناطق اختلاف زياد هواي روز و شب است از نمونه شهرهاي ايران با اين ويژگي مي توان به زاهدان و يزد اشاره کرد.
عناصر اقليمي تابش آفتاب، رطوبت دماي هوا و باد بر ساختمان تاثير مستقيم دارد و مهمترين آن تابش آفتاب است که به همراه نور و حرارت است و نيز عوامل داخلي ساختمان ها نيز مانند (حرارت، وجود افراد، چراغ ها و دستگاه هاي گرمايي) نسبت به عوامل نقشي تعيين کننده تري دارند. تابش آفتاب ر ساختمان و محيط اطراف آن تاثير مستقيم دارد و تابش آفتاب سبب روشنايي طبيعي ساختمان شده و توليد حرارت نيز مي کند در نتيجه ميزان تابش مورد نياز براي هر ساختمان بايد با توجه به نوع آن ساختمان و شرايط اقليمي مکان آن در نظر گرفته شود. و همين تابش آفتاب بر سطوح مختلف يک ساختمان متفاوت است ولي ميزان تابش به سطح يک جسم هم بر جهت و هم به رنگ و ميزان صاف بودن سطح آن سطح، همچنين سرعت جريان هوايي که در اطراف آن سطح در جريان است نيز بستگي دارد و نيز مصالح به کار رفته هرچه سطح ناصاف تر باشد حرارت بيشتري را جذب مي کند و مهمترين عامل در تعيين حرارت ايجاد شده در يک سطح رنگ آن است و هر چه سطح رنگ اش روشن تر باشد مقدار حرارت جذب شده کم تر است. با اينکه سقف و ديوارهاي اطراف ساختمان سبب جلوگيري از تاثير مستقيم عناصر اقليمي مانند رطوبت هوا، وزش باد، تابش آفتاب و برف و باران و بر فضاهاي داخلي آن جلوگيري مي کند ولي در هر حال هر يک از اين عناصر از طريق تاثير بر ديوارهاي خارجي ساختمان هواي داخل ساختمان را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. ظرفيت حرارتي مصالح به وزن مخصوص يک بستگي دارد و با بيشتر شدن اين وزن ظرفيت حرارتي آن نيز بالاتر مي رود و همچنين به ضخامت و فشردگي مصالح آنها بستگي دارد. نوع مصالح ساختمان باعث کاهش ميزان انتقال حرارت از خارج به داخل مي شود. و بالعکس. استفاده از عايق هاي حرارتي و صوتي مناسب در طراحي ويژگي مصالح ساختمان بنا به مناطق گوناگون متفاوت است و قابل توجه ترين ويژگي مصالح ساختمان ظرفيت مقاومت و حرارتي آن است. پاورقی طراحي فضا بايد به گونه ايي باشد که فرد در آن احساس آرامش کند. از ديگر عوامل موثر در داخل ساختمان ارتفاع سقف است که ارتفاع 30/2 متر براي يک اتاق کاملاً مطلوب است و همچنين اندازه پنجره است که اگر از حد بزرگ باشد مي تواند سبب تغيير وضعيت حرارتي داخلي ساختمان و هواي محيط اطراف آن شود و اين مقدار کاهش بستگي به محل سايه ايجاد سايه بان از ايجاد حرارت جلوگيري مي کند و همچنين ميزان انتقال تابش به مقاومت مصالح بام نيز بستگي دارد و همچنين فرم ساختمان نيز مي تواند تاثير زيادي در هماهنگ ساختن با شرايط اقليمي و همچنين انتقال هواي خارج به داخل ساختمان داشته باشد در بهترين فرم، فرمي است که کمترين مقدار حرارت را در زمستان ازدست دهد. براي طراحي يک فضا بايد تصوير مورد نياز آن را فراهم کرد و تصوير مورد نياز در ساختمان به نوع اقليم بستگي دارد. و بر اساس فصل هاي سال در مناطق مورد نظر تغيير مي کند. استفاده از انواع بادشکن براي مهار کردن جهت و شکل جريان هوا. تصميمات اقليمي در ايران: 1- گرم و مرطوب 2- گرم و خشک 3- معتدل و سرد است. بهترين فرم ساختمان پلان مربع است ويژگي هاي متفاوت مناطق مختلف ايران تاثير بسزايي در شکل گيري شهرهاي اين مناطق داشته اند. در نتيجه بين اقليم و معماري از اهميت خاصي برخوردار است. « نخستين فردي که براي تطبيق طرح يک ساختمان با نيازهاي انسان و ويژگي هاي اقليمي روشي را پيشنهاد کرده است ويکتور ولگي است» جدول زيست – اقليمي جدولي است که شرايط آسايش فيزيکي انسان را با توجه به شرايط اقليمي پيرامون او مشخص کند و مي توان نوع اقليم مناطق مختلف را تعيين کرد البته اين جدول محدوديت هايي نيز دارد که نوع اقليم را بسته به دما و رطوبت هوا نشان مي دهد. يا استفاده از اين جدول زيست اقليمي در مي يابيم که ويژگي هايي را که يک ساختمان بايد دارا باشد تا هواي داخلي آن تحت تاثير شرايط اقليمي در منطقه آسايش قرار گيرد را مشخص مي کند. ويژگي هاي معماري بومي مناطق گرم و خشک: براي غلبه بر مشکلات آب و هوايي اين مناطق راه حل هايي را انديشيده اند: 1- مصالح ساختمان ها از خشت و گل هستند که داراي ظرفيت حرارتي زيادي است و با ساختن ساختمان ها در زيرزمين سبب مي شود که از شرايط حرارتي متعادل زمين استفاده نمايند. پلان ساختمان ها متراکم و فشرده است و سطح خارجي ساختمان نسبت به حجم آن حتي الامکان بايد کم تر باشد و متراکم بودن پلان ساختمان سبب مي شود که حرارت در زمستان به بيرون نرود و درتابستان از بيرون به داخل نيايد. استفاده از سايه بان به ديل بافت متراک اين منطقه، بارندگي در اين مناطق کم و در نتيجه رشد درختان کم است و به دليل کمبود چوب در اين مناطق سقف هاي ساختمان به شکل گنبدي يا تاق ماته است و اسکلتي خاصي ندارد و از جنس گل است و بيشتر بايد از رنگ هاي روشن مانند سفيد براي سطوح خارجي استفاده کرد. از پنجره هاي کم و ابعاد کوچکي بايد استفاده شود. به دليل جلوگيري از نفوذ تابش آفتاب و از ورود هواي خارج به داخل ساختمان از طريق پنجره بايد جلوگيري شود. و در عوض استفاده از از يادگيري براي خنک کردن هواي داخل بسيار موثر است. طراحي حياط هاي داخلي، که شامل عرفت و حوض و ... است که يکي از عوامل مهم ايجاد رطوبت است جهت قرارگيري ساختمان ها در اين مناطق جنوب تا جنوب شرقي است براي جلوگيري از تابش آفتاب به داخل ساختمان مناسب است. تهويه مورد نياز اقليم گرم و خشک در اين مناطق تهويه واحد هنگام بايد به حداقل ممکن رساند زيرا در اثر ورود هواي گرم خارج به داخل، هواي داخل افزايش مي يابد. و همچنين در سرعت باد زياد است. در هنگام شب به دليل کاهش هواي خارج نسبت به داخل با استفاده از تهويه طبيعي امکان سريع تر خنک شدن هواي داخل وجود دارد. و به دليل رطوبت کم اين مناطق، در اثر کوچکترين جريان هوايي با شدت کم امکان تبخير وجود دارد و نياز به سرعت زياد هوا براي خنک کردن نيست. در نتيجه نيازي به باز بودن پنجره ها نيست. « انتخاب مصالح ساختماني د رمناطق گرم: مهمترين عامل تعيين کننده و نيرو مصالح ساختماني مناسب براي مناطق گرم و خشک حداکثر دماي روزانه هوا و دامنه نوسان آن است. مقدار پرتو خورشيد جذب شده در ريولر نيز از عوامل مهم ديگري است که به جهت قرارگيري و رن سطح خارجي ديوار بستگي دارد. مهمترين ويژگي مصالح ساختماني به مقاومت حراتي (R) و ظرفيت حرارتي Q آن بستگي دارد. مقاومت حراتي مصالح ديوارهاي ساختمان در انتقال حرارت از سطح خارجي به سطح داخلي آن موثر است در مناطق گرم و خشک دامنه نوسان دماي هوا زياد است ظرفيت حرارتي مصالح از اهميت ويژه ايي برخوردار است و انتخاب مصالح ساختماني مناسب براي اين مناطق بايد به اين نکته توجه کرد که به اندازه پنجره ها و کيفيت سايه بان آنها بستگي دارد و در اين مناطق مناسب ترين مصالح از قبيل بتن سبک با ضخامتي مناسب مورد نياز است البته با سايه بان موثر و پنجره هاي کوچک و بالعکس از پنجره ها نسبتاً بزرگ و سايه بان محافظتي به کار نرفته بود در اين حالت ظرفيت حرارتي نسبت به مقاومت حرارتي اهميت بيشتري دارد و از مصالح از جنس آجر، بتن متراکم يا خشت ضخيم مناسب است در نتيجه بهترين نوع مصالح و ساخت ديوار در اين مناطق ديوارهاي ترکيبي، شامل يک لايه عايق در قسمت سطح خارجي و يک لايه مصالح سنگين در قسمت سطح داخلي است همراه يک لايه عايق حرارتي و رطوبتي و استفاده از رنگ روشن براي سطوح خارجي سبب مي شود که جنوب اشعه خورشيد ازطريق ديوارهاي خارجي و در نتيجه انتقال آن به سطوح داخلي کاهش يابد و بازگذاشتن پنجره هاي اين مصالح بام بايد از نوع ترکيبي باشد. « در مناطق گرم و خشک بهتر است از شکل هاي توپر و فشرده استفاده شود. فرم هاي مکعبي شکل يا فرم هايي که ضلع هاي شمالي- جنوبي آنها بزرگ تر از ضلع هاي شرقي- غربي آنهاست. مناسب تر است. ساختمان هاي مرتفع نيز نسبت به ساختمان هاي کوتاه ترجيح داده مي شوند.» اقليم گرم و خشک (فلات مرکزي) به دليل وزش بادهاي مهاجري که از سمت جنوب غربي و شمال غربي به طرف استوا در حرکت اند هوا بسيار خنک است و اين رطوبت هوا بسيار کم است و اين اقليم جز مناطق پر فشار به دليل آنکه از قسمت دماي بالايي جو زمين به پائين مي رسد گرم و خشک است از اين رو براي تامين آسايش ساکنين اين مناطق حرارتي مناسب از اهميت زيادي برخوردار است. تابش آفتاب بر صورت مستقيم و بارندگي است و طوفان گرد و غبار در شب در اين مناطق پديد مي آيد به دليل گرم شدن زياد حرکت ابرهاي نزديک در روز هر تغييرات دماي هوا در اين مناطق زياد است داراي زمستان هايي سرد و تابستان هاي گرم و خشک است 1- نيمه بياباني داراي اقليم نسبتاً معتدل تري دارد و از رطوبت نسبي برخورداراست و ازا ين جمله مي توان به شهرهايي مثل کرج- تهران- مشهد اشاره کرد. 2- بياباني: از ويژگي هاي اين مناطق اختلاف زياد هواي روز و شب است از نمونه شهرهاي ايران با اين ويژگي مي توان به زاهدان و يزد اشاره کرد.