آزمايش حدود آتربرگ الف – مقدمه اصطلاح پلاستيسیته در مورد سيلتها و رسها بكار ميرود و بيانگر قابليت لوله شدن و شكل پذيري بدون خرد شدن ميباشد. حدود آتربرگ به عنوان درصد رطوبت متناظر با شرايط رفتاري متفاوت سيلتها و رسها تعريف شده است. اگر چه در اصل، شش محدوده توسط آلبرت آتربرگ (1911) تعريف گرديده است، در مهندسی ژئوتكنيك اصطلاح حدود آتربرگ تنها به حد رواني (LL) ، حد خميري (PL) و حد انقباض (SL) كه به شرح ذيل تعريف گرديدهاند اطلاق ميگردد. þ حد رواني : درصد رطوبت متناظر با تغيير رفتار بين حالتهاي روان و خميري سيلت يا رس ميباشد. حد رواني به طور قراردادي به عنوان درصد رطوبتي كه در آن يك توده شيار داده شده توسط شياركشي با ابعاد استاندارد، درون دستگاه حد رواني استاندارد در اثر 25 ضربه در طولي معادل 7/12 ميليمتر (5/0 اينچ) به هم برسد تعريف گرديده است(ASTM D 4318-98،2000). þ حد خميري : درصد رطوبت متناظر با تغيير رفتار بين حالتهاي خميري و نيمه جامد سيلت يا رس ميباشد. حد خميري به صورت قراردادي به عنوان درصد رطوبتي تعريف میشود كه در آن يك نمونه سيلت يا رس بهنگام مالش دادن جهت ايجاد يك فتیله به قطر 2/3 ميليمتر (اينچ) شروع به تكه تكه شدن ميكند (ASTM D 4318-98،2000). þ حد انقباض : درصد رطوبتی است که در آن تبديل حالتهاي نيمه جامد به جامد يك سيلت يا رس صورت میگیرد. حد انقباض را همچنين ميتوان بعنوان درصد رطوبتي كه كاهش بيشتر از آن درصد رطوبت منجر به كاهش حجم توده خاك نشود تعريف نمودD 4943-95،2000) يا (ASTM D427-98. حد انقباض به دليل مشكلات آزمايش و كاربرد محدود اطلاعات حاصله، عملاً به ندرت انجام ميشود. چون حد رواني و حد خميري معمولترين حدود آتربرگ مورد استفاده ميباشند، بحث ذيل محدود به روش آزمايش و محاسبات اين دو آزمايش ميباشد. ب- روش آزمايش گام اول در آزمایشهای حد خميري و در حد رواني، آمادهسازي نمونه بشرح زير ميباشد. 1. يك قسمت از خاك مورد استفاده جهت آزمایشهای دانهبندي و هيدرومتري ميبايست براي حدود آتربرگ كنار گذاشته شود. سه حالت براي آزمايش خاك محتمل است:
آزمايش حدود آتربرگ الف – مقدمه اصطلاح پلاستيسیته در مورد سيلتها و رسها بكار ميرود و بيانگر قابليت لوله شدن و شكل پذيري بدون خرد شدن ميباشد. حدود آتربرگ به عنوان درصد رطوبت متناظر با شرايط رفتاري متفاوت سيلتها و رسها تعريف شده است. اگر چه در اصل، شش محدوده توسط آلبرت آتربرگ (1911) تعريف گرديده است، در مهندسی ژئوتكنيك اصطلاح حدود آتربرگ تنها به حد رواني (LL) ، حد خميري (PL) و حد انقباض (SL) كه به شرح ذيل تعريف گرديدهاند اطلاق ميگردد. þ حد رواني : درصد رطوبت متناظر با تغيير رفتار بين حالتهاي روان و خميري سيلت يا رس ميباشد. حد رواني به طور قراردادي به عنوان درصد رطوبتي كه در آن يك توده شيار داده شده توسط شياركشي با ابعاد استاندارد، درون دستگاه حد رواني استاندارد در اثر 25 ضربه در طولي معادل 7/12 ميليمتر (5/0 اينچ) به هم برسد تعريف گرديده است(ASTM D 4318-98،2000). þ حد خميري : درصد رطوبت متناظر با تغيير رفتار بين حالتهاي خميري و نيمه جامد سيلت يا رس ميباشد. حد خميري به صورت قراردادي به عنوان درصد رطوبتي تعريف میشود كه در آن يك نمونه سيلت يا رس بهنگام مالش دادن جهت ايجاد يك فتیله به قطر 2/3 ميليمتر (اينچ) شروع به تكه تكه شدن ميكند (ASTM D 4318-98،2000). þ حد انقباض : درصد رطوبتی است که در آن تبديل حالتهاي نيمه جامد به جامد يك سيلت يا رس صورت میگیرد. حد انقباض را همچنين ميتوان بعنوان درصد رطوبتي كه كاهش بيشتر از آن درصد رطوبت منجر به كاهش حجم توده خاك نشود تعريف نمودD 4943-95،2000) يا (ASTM D427-98. حد انقباض به دليل مشكلات آزمايش و كاربرد محدود اطلاعات حاصله، عملاً به ندرت انجام ميشود. چون حد رواني و حد خميري معمولترين حدود آتربرگ مورد استفاده ميباشند، بحث ذيل محدود به روش آزمايش و محاسبات اين دو آزمايش ميباشد. ب- روش آزمايش گام اول در آزمایشهای حد خميري و در حد رواني، آمادهسازي نمونه بشرح زير ميباشد. 1. يك قسمت از خاك مورد استفاده جهت آزمایشهای دانهبندي و هيدرومتري ميبايست براي حدود آتربرگ كنار گذاشته شود. سه حالت براي آزمايش خاك محتمل است: