مبانی تفکیک دوایر سازمان بر مبناي وظيفه (هدف): در اين نوع سازماندهي , واحدها بر حسب وظيفه و کاري که قرار است انجام دهند تقسيم بندي مي شوند . سازمان بر مبناي نوع عمليات (تخصص) : در اين روش, مبناي تقسيم کار عبارت است از: نوع فعاليت, تخصص و آگاهيهاي يکسان به اين ترتيب, حرفه و تخصص افرادي که کار را انجام مي دهند, ملاک تقسيم بندي واحدهاي سازماني خواهد بود, مثل سازمان نظام پزشکي يا ستاد خدمات کامپيوتري. سازمان بر مبناي مشتري (ارباب رجوع): در اين روش , به دريافت کنندگان خدمات سازمان , توجه مي شود و سازماندهي بر اساس گروههاي مختلف مشتريان و ارباب رجوع صورت مي گيرد . سازمان بر مبناي قلمرو عملياتي ( محل جغرافيايي): در اين نوع سازماندهي, محل و مکان عمليات, ملاک قرار مي گيرد و کليه فعاليت هايي که در يک منطقه صورت ميگيرند, تحت نظارت يک واحد متشکل مي شوند. سازمان بر مبناي محصول ( نوع توليد ) : در اين روش , مبناي گروه بندي وظايف و تقسيم کارها , نوع کالا يا محصولي است که قرار است توليد شود. سازمان بر مبناي پروژه : در سازمانهايي که اين امکان وجود داشته باشد تا هدف و ماموريت آنها را در قالب پروژه ها و برنامه هاي تقريبا مستقلي اجرا کرد, مي توان به تعداد پروژه هاي موجود در سازمان, واحد هاي مستقلي را به وجود آورد و به اين ترتيب, سازماندهي را بر اساس پروژه هاي موجود, انجام داد . سازمان ماتريسي : سازمان ماتريسي, تلفيقي از سازمان بر مبناي وظيفه و سازمان بر مبناي پروژه است. به اين ترتيب که جريان اختيار در واحدهاي تخصصي به صورت عمودي و در واحدهاي اجرايي, به صورت افقي است و از تلاقي اين دو محور, يک ماتريس به وجود مي آيد. سازمان با ساخت آزاد يا ادوهکراسي : اين نوع سازماندهي, ساختن موقت, في البداهه و استعجالي دارد و براي رسيدن به هدف معيني, بدون طرح و نقشه قبلي به وجود مي آيد. اين ساخت شباهت زيادي به سازمان ماتريسي دارد که از نيروهاي اطلاعاتي و تخصصي, بنا به مقتضاي موارد مطرح شده, مناسبترين استفاده هاي تخصصي و عملياتي را به وجود مي آورد. سازمان يا گروه هاي متداخل يا سازمان حلقوي : اين ساخت , در قالب گروههايي که به وسيله اعضاي مشترک , با هم در ارتباط مي باشند , شکل مي گيرد . يک فرد در گروهي به عنوان مدير , در گروه ديگر به عنوان مرئوس و در گروه سوم به عنوان مشاور ميتواند انجام وظيفه کند . به اين ترتيب روابط گروهي , در اين ساختار , مورد تاکيد قرار مي گيرد . ساخت سازماني مدولار ( ماجولار ) : در اين نوع سازماندهي , سازمان از واحدهاي مختلفي تشکيل مي شود که هر واحد با ضوابط اجرايي مشخص و ماموريتي که خود , مينياتوري از ماموريت کل سازمان است , به طور مستقل , غير متمرکز و خودکفا به فعاليت ادامه مي دهد . در اين نوع ساختار , هر يک از واحدها به عنوان يک مدل (واحد خود کفا), برمبناي معيارها و ضوابط اجرايي معين , عمل ميکند . ساختهاي ترکيبي : هر يک از روشهاي سازماندهي داراي محاسن و محدوديتهايي هستند که بايستي با در نظر گرفتن ويژگيهاي زماني و مکاني و مقتضيات موقعيتي و شرايط حاکم , آن را برگزيدند که بيشترين سود و کمترين زيان را عايد سازد . اصول و مبانی مدیریت و سرپرستی سازمان‌ها تعريف سازمان: گروهي متشکل از دو يا چند تن که در محيطي با ساختار منظم و از پيش تعيين شده براي نيل به اهداف گروهي با يکديگر همکاري مي‌کنند. انواع سازمان‌ها:
مبانی تفکیک دوایر سازمان بر مبناي وظيفه (هدف): در اين نوع سازماندهي , واحدها بر حسب وظيفه و کاري که قرار است انجام دهند تقسيم بندي مي شوند . سازمان بر مبناي نوع عمليات (تخصص) : در اين روش, مبناي تقسيم کار عبارت است از: نوع فعاليت, تخصص و آگاهيهاي يکسان به اين ترتيب, حرفه و تخصص افرادي که کار را انجام مي دهند, ملاک تقسيم بندي واحدهاي سازماني خواهد بود, مثل سازمان نظام پزشکي يا ستاد خدمات کامپيوتري. سازمان بر مبناي مشتري (ارباب رجوع): در اين روش , به دريافت کنندگان خدمات سازمان , توجه مي شود و سازماندهي بر اساس گروههاي مختلف مشتريان و ارباب رجوع صورت مي گيرد . سازمان بر مبناي قلمرو عملياتي ( محل جغرافيايي): در اين نوع سازماندهي, محل و مکان عمليات, ملاک قرار مي گيرد و کليه فعاليت هايي که در يک منطقه صورت ميگيرند, تحت نظارت يک واحد متشکل مي شوند. سازمان بر مبناي محصول ( نوع توليد ) : در اين روش , مبناي گروه بندي وظايف و تقسيم کارها , نوع کالا يا محصولي است که قرار است توليد شود. سازمان بر مبناي پروژه : در سازمانهايي که اين امکان وجود داشته باشد تا هدف و ماموريت آنها را در قالب پروژه ها و برنامه هاي تقريبا مستقلي اجرا کرد, مي توان به تعداد پروژه هاي موجود در سازمان, واحد هاي مستقلي را به وجود آورد و به اين ترتيب, سازماندهي را بر اساس پروژه هاي موجود, انجام داد . سازمان ماتريسي : سازمان ماتريسي, تلفيقي از سازمان بر مبناي وظيفه و سازمان بر مبناي پروژه است. به اين ترتيب که جريان اختيار در واحدهاي تخصصي به صورت عمودي و در واحدهاي اجرايي, به صورت افقي است و از تلاقي اين دو محور, يک ماتريس به وجود مي آيد. سازمان با ساخت آزاد يا ادوهکراسي : اين نوع سازماندهي, ساختن موقت, في البداهه و استعجالي دارد و براي رسيدن به هدف معيني, بدون طرح و نقشه قبلي به وجود مي آيد. اين ساخت شباهت زيادي به سازمان ماتريسي دارد که از نيروهاي اطلاعاتي و تخصصي, بنا به مقتضاي موارد مطرح شده, مناسبترين استفاده هاي تخصصي و عملياتي را به وجود مي آورد. سازمان يا گروه هاي متداخل يا سازمان حلقوي : اين ساخت , در قالب گروههايي که به وسيله اعضاي مشترک , با هم در ارتباط مي باشند , شکل مي گيرد . يک فرد در گروهي به عنوان مدير , در گروه ديگر به عنوان مرئوس و در گروه سوم به عنوان مشاور ميتواند انجام وظيفه کند . به اين ترتيب روابط گروهي , در اين ساختار , مورد تاکيد قرار مي گيرد . ساخت سازماني مدولار ( ماجولار ) : در اين نوع سازماندهي , سازمان از واحدهاي مختلفي تشکيل مي شود که هر واحد با ضوابط اجرايي مشخص و ماموريتي که خود , مينياتوري از ماموريت کل سازمان است , به طور مستقل , غير متمرکز و خودکفا به فعاليت ادامه مي دهد . در اين نوع ساختار , هر يک از واحدها به عنوان يک مدل (واحد خود کفا), برمبناي معيارها و ضوابط اجرايي معين , عمل ميکند . ساختهاي ترکيبي : هر يک از روشهاي سازماندهي داراي محاسن و محدوديتهايي هستند که بايستي با در نظر گرفتن ويژگيهاي زماني و مکاني و مقتضيات موقعيتي و شرايط حاکم , آن را برگزيدند که بيشترين سود و کمترين زيان را عايد سازد . اصول و مبانی مدیریت و سرپرستی سازمان‌ها تعريف سازمان: گروهي متشکل از دو يا چند تن که در محيطي با ساختار منظم و از پيش تعيين شده براي نيل به اهداف گروهي با يکديگر همکاري مي‌کنند. انواع سازمان‌ها: