خطا در اعتقاد و قتل، خطا در حكم، خطا در موضوع، ضابطه ذهني، ضابطه عيني خطا در اعتقاد به موجب ماده 226 ق.م.ا قتل نفس در صورتي موجب قصاص است كه مقتول شرعاً مستحق كشتن نباشد و اگر مستحق قتل باشد، قاتل بايد استحقاق قتل او را بر طبق موازين در دادگاه اثبات كند. و طبق تبصره 2 ماده 295ق.م.ا در صورتي كه كسي شخصي را به اعتقاد قصاص يا به اعتقاد مهدور الدم بودن بكشد و اين امر بر دادگاه ثابت شود و بعداً معلوم گردد كه مجنيعليه مورد قصاص يا مهدورالدم نبوده است، قتل به منزله خطاي شبه عمد است و اگر قاتل ادعاي خود را در مورد مهدورالدم بودن مقتول به اثبات برساند قصاص و ديه از او ساقط است. به منظور بررسي و نقد دو ماده فوق لازم است ابتدا بطور خلاصه به تأمل در مفهوم قتل عمد و تبيين آن در عبارات فقيهان و همينطور قانون مجازات اسلامي بپردازيم. قتل عمد و تأثير خطا در اعتقاد به آن در موارد ارتكاب قتل با اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتول و خطاي در اعتقاد طبق تبصره 2 ماده 295 موجب سقوط قصاص است، سؤال اساسي اين است كه چرا خطا در اعتقاد به مهدورالدم بودن، مانع از قصاص قاتل است. آيا اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتول، قصد و عمد قاتل را از بين ميبرد و باعث تغيير ماهوي قتل عمد ميشود؟ يا اينكه فقدان اعتقاد به مهدورالدم بودن از شرايط قصاص است. براي جواب دادن به قسمت اول سؤال فوق لازم است به تعريف فقيهان از قصد و عمد و تعريف حقوقي آن توجه كرد.
خطا در اعتقاد و قتل، خطا در حكم، خطا در موضوع، ضابطه ذهني، ضابطه عيني خطا در اعتقاد به موجب ماده 226 ق.م.ا قتل نفس در صورتي موجب قصاص است كه مقتول شرعاً مستحق كشتن نباشد و اگر مستحق قتل باشد، قاتل بايد استحقاق قتل او را بر طبق موازين در دادگاه اثبات كند. و طبق تبصره 2 ماده 295ق.م.ا در صورتي كه كسي شخصي را به اعتقاد قصاص يا به اعتقاد مهدور الدم بودن بكشد و اين امر بر دادگاه ثابت شود و بعداً معلوم گردد كه مجنيعليه مورد قصاص يا مهدورالدم نبوده است، قتل به منزله خطاي شبه عمد است و اگر قاتل ادعاي خود را در مورد مهدورالدم بودن مقتول به اثبات برساند قصاص و ديه از او ساقط است. به منظور بررسي و نقد دو ماده فوق لازم است ابتدا بطور خلاصه به تأمل در مفهوم قتل عمد و تبيين آن در عبارات فقيهان و همينطور قانون مجازات اسلامي بپردازيم. قتل عمد و تأثير خطا در اعتقاد به آن در موارد ارتكاب قتل با اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتول و خطاي در اعتقاد طبق تبصره 2 ماده 295 موجب سقوط قصاص است، سؤال اساسي اين است كه چرا خطا در اعتقاد به مهدورالدم بودن، مانع از قصاص قاتل است. آيا اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتول، قصد و عمد قاتل را از بين ميبرد و باعث تغيير ماهوي قتل عمد ميشود؟ يا اينكه فقدان اعتقاد به مهدورالدم بودن از شرايط قصاص است. براي جواب دادن به قسمت اول سؤال فوق لازم است به تعريف فقيهان از قصد و عمد و تعريف حقوقي آن توجه كرد.