چه کنیم تا دوستی ما با یک دوست صمیمی محکمتر شده و در این دوستی دلخوری ومشکلی پیش نیاید ؟ از مهمترین عوامل در باب دوستی وروابط بین دو دوست مساله انصا ف است همچنانکه حضرت علی ( فرمودند : ((الاخوه تدوم مع الا نصاف )) (1) وانصاف در لغت به معنای نصف کردن و به مساوی تقسیم کردن است و در اصطلاح به معنای عدالت ورزیدن و خیر خواهی است یعنی :هر چه را برای خود می خواهد برای دوست خود هم بخواهد وهر چه را برای خود نمی پسندد برای دوست هم نپسندد که این موجب تداوم دوستی می شود . پس اگر به حقیقت دوستی ، که همان علقه وپیوند درتمام شرائط است وفا نکرد وهمه چیز را برای خود خواست یا برای حاجت خود راضی به رنج دوست خود شد موجب تضعیف وقطع را بطه دوستی و صمیمیت می گردد . عوامل دیگری نیز هست که در دوستی ها تأثیر بسزا دارد مانند:مدارا وچشم پوشی در بعضی خطا ها ، همچانکه دوست داریم دیگران در بعضی خطاها ولغزشهای ما چشم پوشی ومداراکنند ما نیز باید اهل مدارا و چشم پوشی باشیم. به این ترتیب مدارا قسمتی از انصاف است . در اهمیت مدارا ونقش آن در تحکیم دوستی ، علما واساتید اخلاق نظراتی ارائه فرمودند که تنها به کلام شفابخش حضرت امام( بسنده می کنیم ، (( بدان که رفق ومدارا را در انجام امور مدخلیت کامل است ، چه در باب معاشرت با خلق وانجام امور دنیوی ، وچه راجع به امور دینی وهدایت وارشاد خلق وباب امر به معروف ونهی ازمنکر ، وچه راجع به ریاضت نفس وسلوک الی الله تعالی . در باب امور دنیوی آن طور که با رفق ومدارا ممکن است تصرف در قلوب مردم کند وآنها را خاضع ورام کند ، ممکن نیست با شدت وعنف(2)، موفق به امری از امور شود. ... ولی رفق ودوستی ، دل را رام کند که با رام شدن آن ، تمام قوای ظاهره وباطنه رام شود . بخاطرخوبیها یش که ارزشهای انسانی است دوست بدارد که در این صورت دوستی آنها الهی است ودر آخرت نیز از دوستان هم خواهند بود والا (( الا خلاء یومئذ اعداء )) ( چه بسیار دوستانی که در آخرت دشمنان هم خواهند بود) ونکات دیگر که بطول می انجامد . ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ دوستی پایدار در پرتو تقوا در مقام بیان ویژگیهای رفیق همراه و همدل و در جایگاه بیان آثار، فواید و کارکردهای تقوا به عنوان یکی از ویژگی های اساسی دوست و رفیق، به یکی از مهمترین و کلیدی ترین آثار آن یعنی حصول بصیرت و ژرف نگری در انسان اشاره نموده و بیان داشتیم که در نسبتی عکس، زمانی که انسان به واسطه مراتبی از تقوا، به مقام بصیرت نایل می شود، آن گاه همین بصیرت سبب شکوفایی و تعمیق هرچه بیشتر تقوا در آدمی می گردد.
چه کنیم تا دوستی ما با یک دوست صمیمی محکمتر شده و در این دوستی دلخوری ومشکلی پیش نیاید ؟ از مهمترین عوامل در باب دوستی وروابط بین دو دوست مساله انصا ف است همچنانکه حضرت علی ( فرمودند : ((الاخوه تدوم مع الا نصاف )) (1) وانصاف در لغت به معنای نصف کردن و به مساوی تقسیم کردن است و در اصطلاح به معنای عدالت ورزیدن و خیر خواهی است یعنی :هر چه را برای خود می خواهد برای دوست خود هم بخواهد وهر چه را برای خود نمی پسندد برای دوست هم نپسندد که این موجب تداوم دوستی می شود . پس اگر به حقیقت دوستی ، که همان علقه وپیوند درتمام شرائط است وفا نکرد وهمه چیز را برای خود خواست یا برای حاجت خود راضی به رنج دوست خود شد موجب تضعیف وقطع را بطه دوستی و صمیمیت می گردد . عوامل دیگری نیز هست که در دوستی ها تأثیر بسزا دارد مانند:مدارا وچشم پوشی در بعضی خطا ها ، همچانکه دوست داریم دیگران در بعضی خطاها ولغزشهای ما چشم پوشی ومداراکنند ما نیز باید اهل مدارا و چشم پوشی باشیم. به این ترتیب مدارا قسمتی از انصاف است . در اهمیت مدارا ونقش آن در تحکیم دوستی ، علما واساتید اخلاق نظراتی ارائه فرمودند که تنها به کلام شفابخش حضرت امام( بسنده می کنیم ، (( بدان که رفق ومدارا را در انجام امور مدخلیت کامل است ، چه در باب معاشرت با خلق وانجام امور دنیوی ، وچه راجع به امور دینی وهدایت وارشاد خلق وباب امر به معروف ونهی ازمنکر ، وچه راجع به ریاضت نفس وسلوک الی الله تعالی . در باب امور دنیوی آن طور که با رفق ومدارا ممکن است تصرف در قلوب مردم کند وآنها را خاضع ورام کند ، ممکن نیست با شدت وعنف(2)، موفق به امری از امور شود. ... ولی رفق ودوستی ، دل را رام کند که با رام شدن آن ، تمام قوای ظاهره وباطنه رام شود . بخاطرخوبیها یش که ارزشهای انسانی است دوست بدارد که در این صورت دوستی آنها الهی است ودر آخرت نیز از دوستان هم خواهند بود والا (( الا خلاء یومئذ اعداء )) ( چه بسیار دوستانی که در آخرت دشمنان هم خواهند بود) ونکات دیگر که بطول می انجامد . ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ دوستی پایدار در پرتو تقوا در مقام بیان ویژگیهای رفیق همراه و همدل و در جایگاه بیان آثار، فواید و کارکردهای تقوا به عنوان یکی از ویژگی های اساسی دوست و رفیق، به یکی از مهمترین و کلیدی ترین آثار آن یعنی حصول بصیرت و ژرف نگری در انسان اشاره نموده و بیان داشتیم که در نسبتی عکس، زمانی که انسان به واسطه مراتبی از تقوا، به مقام بصیرت نایل می شود، آن گاه همین بصیرت سبب شکوفایی و تعمیق هرچه بیشتر تقوا در آدمی می گردد.