فهرست مطالب علوم قرآن ...........................................................................4 معجزه پیامبران .......................................................................4 معیار و ملاک تشخیص سورههاى مکى و مدنى .......................................5 سوره هاى مکى و مدنى .............................................................7 ویژگى سوره هاى مکى ..............................................................9 ویژگى سوره هاى مدنى ............................................................10 قرآن بر پایه هفت «حرف» نازل شده است ..........................................13 برخی از برتری های قرآن بر معجزات دیگر ..........................................13 ليست مراكز علوم قرآني كشور .....................................................14 محتوای سوره های قرآن ............................................................17 حفظ قرآن و حافظان ...............................................................34 علوم قرآن علوم قرآن به مجموعهای از دانشهای مرتبط با قرآن گفته میشود که گستره بزرگی از دانشهایی همچون تفسیر، تجوید، دانش قرائات قرآنی، شان نزول آیات قرآن، دانش بلاغت آیات قرآن، تاریخگذاری قرآن تا هرمونتیک را در بر میگیرد. دستهای از این دانشها در سنت اسلامی سابقه دراز دارند، ولی برخی از آنها همچون هرمونتیک مباحث تازه راه یافته به علوم قرآن است. همچنین به برخی از این مباحث همچون تاریخگذاری قرآن کمتر پرداخته میشده است و به تأثیر از پژوهشهای مستشرقان بیشتر گسترش یافتهاند. واژگان علوم قرآن که به گسترهای از دانشهای مرتبط با قرآن اشاره دارد، بیشتر در عربی و فارسی به کار گرفته میشود و در انگلیسی برابرنهادی ندارد. اگر چه هر یک از دانشهای موجود در این گستره دارای برابرنهاد انگلیسی هستند. اصطلاح "علوم قرآنی" به مجموعه مسائل مرتبط با شناخت قرآن و شوون مختلف آن گفته میشود. علوم قرآنی مباحث بیرونی قرآن است و بر خلاف "معارف قرآنی" به درون و محتوای قرآن از جنبه تفسیری کاری ندارد. به عبارت دیگر علوم قرآنی مقدمهای برای معارف قرآنی و تفسیر است. علوم را از این جهت به صیغه جمع گفتهاند که هر یک از مسائل مطرح در علوم قرآنی در چارچوب خود استقلال دارد و غالبا ارتباط تنگاتنگی با دیگر مسائل علوم قرآنی ندارد و شاخهای مستقل شناخته میشود. به همین دلیل بین آنها یک نظم طبیعی برقرار نیست که رعایت ترتیب بحث ضروری باشد، لذا هر مسأله جدا از دیگر مسائل قابل بحث و بررسی است. در علوم قرآنی مباحثی مانند پدیده وحی، تاریخ نزول قرآن، جمع و تألیف قرآن، مسأله قرائت و قراء، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، اعجاز قرآن و ابعاد آن، مصونیت قرآن از تحریف و ... مطرح میباشد. با نگاهی به این عناوین ضرورت بحث در علوم قرآنی روشن میشود. به عنوان مثال تا اثبات نگردد که قرآن، کلام الهی است بحث از محتوای آن بی مورد است و یا این که تا مفهوم نسخ روشن نشود و آیات ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه از یکدیگر تمییز داده نشود، ورود به تفسیر خطا برانگیز خواهد بود. لذا بخش دین و اندیشه از این پس طی سلسله مقالاتی به بررسی مباحث علوم قرآنی میپردازد معجزه پیامبران یکی از پرسشهای مطرح شده در مورد معجزه این است که معجزه ضرورت تبلیغی است یا ضرورت دفاعی؟ یعنی پیامبران دعوت خود را از همان روز نخست با معجزه آغاز می کنند؟ یا موقعی که با شبهه های منکران روبرو می شوند ، معجزه نشان می دهند؟ سیره پیامبران و صراحت قرآن بر این امر دلالت دارد که معجزه ضرورت دفاعی است و آوردن معجزه برای پیامبران تنها وقتی است که با شبهه های منکران روبرو شده اند. اصول بنیادین دعوت پیامبران کاملا فطری و عقلانی بوده است؛ به همین سبب، پیامبران از همان آغاز رسالت خود معجزه نیاوردند، بلکه هنگامی معجزه می آوردند مه با انکار منکران روبرو می شدند و یا وقتی که مردم برای رفع شبهه درخواست معجزه می کردند. معیار و ملاک تشخیص سورههاى مکى و مدنى طبق آمارى که از روایات ترتیب نزول به دست مىآید،86 سوره مکى و 28سوره مدنى است که در این گروه بندى سه معیار وجود دارد: 1- معیار زمان:بیشتر مفسرین معتقدند که معیار مکى یا مدنى بودن
فهرست مطالب علوم قرآن ...........................................................................4 معجزه پیامبران .......................................................................4 معیار و ملاک تشخیص سورههاى مکى و مدنى .......................................5 سوره هاى مکى و مدنى .............................................................7 ویژگى سوره هاى مکى ..............................................................9 ویژگى سوره هاى مدنى ............................................................10 قرآن بر پایه هفت «حرف» نازل شده است ..........................................13 برخی از برتری های قرآن بر معجزات دیگر ..........................................13 ليست مراكز علوم قرآني كشور .....................................................14 محتوای سوره های قرآن ............................................................17 حفظ قرآن و حافظان ...............................................................34 علوم قرآن علوم قرآن به مجموعهای از دانشهای مرتبط با قرآن گفته میشود که گستره بزرگی از دانشهایی همچون تفسیر، تجوید، دانش قرائات قرآنی، شان نزول آیات قرآن، دانش بلاغت آیات قرآن، تاریخگذاری قرآن تا هرمونتیک را در بر میگیرد. دستهای از این دانشها در سنت اسلامی سابقه دراز دارند، ولی برخی از آنها همچون هرمونتیک مباحث تازه راه یافته به علوم قرآن است. همچنین به برخی از این مباحث همچون تاریخگذاری قرآن کمتر پرداخته میشده است و به تأثیر از پژوهشهای مستشرقان بیشتر گسترش یافتهاند. واژگان علوم قرآن که به گسترهای از دانشهای مرتبط با قرآن اشاره دارد، بیشتر در عربی و فارسی به کار گرفته میشود و در انگلیسی برابرنهادی ندارد. اگر چه هر یک از دانشهای موجود در این گستره دارای برابرنهاد انگلیسی هستند. اصطلاح "علوم قرآنی" به مجموعه مسائل مرتبط با شناخت قرآن و شوون مختلف آن گفته میشود. علوم قرآنی مباحث بیرونی قرآن است و بر خلاف "معارف قرآنی" به درون و محتوای قرآن از جنبه تفسیری کاری ندارد. به عبارت دیگر علوم قرآنی مقدمهای برای معارف قرآنی و تفسیر است. علوم را از این جهت به صیغه جمع گفتهاند که هر یک از مسائل مطرح در علوم قرآنی در چارچوب خود استقلال دارد و غالبا ارتباط تنگاتنگی با دیگر مسائل علوم قرآنی ندارد و شاخهای مستقل شناخته میشود. به همین دلیل بین آنها یک نظم طبیعی برقرار نیست که رعایت ترتیب بحث ضروری باشد، لذا هر مسأله جدا از دیگر مسائل قابل بحث و بررسی است. در علوم قرآنی مباحثی مانند پدیده وحی، تاریخ نزول قرآن، جمع و تألیف قرآن، مسأله قرائت و قراء، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، اعجاز قرآن و ابعاد آن، مصونیت قرآن از تحریف و ... مطرح میباشد. با نگاهی به این عناوین ضرورت بحث در علوم قرآنی روشن میشود. به عنوان مثال تا اثبات نگردد که قرآن، کلام الهی است بحث از محتوای آن بی مورد است و یا این که تا مفهوم نسخ روشن نشود و آیات ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه از یکدیگر تمییز داده نشود، ورود به تفسیر خطا برانگیز خواهد بود. لذا بخش دین و اندیشه از این پس طی سلسله مقالاتی به بررسی مباحث علوم قرآنی میپردازد معجزه پیامبران یکی از پرسشهای مطرح شده در مورد معجزه این است که معجزه ضرورت تبلیغی است یا ضرورت دفاعی؟ یعنی پیامبران دعوت خود را از همان روز نخست با معجزه آغاز می کنند؟ یا موقعی که با شبهه های منکران روبرو می شوند ، معجزه نشان می دهند؟ سیره پیامبران و صراحت قرآن بر این امر دلالت دارد که معجزه ضرورت دفاعی است و آوردن معجزه برای پیامبران تنها وقتی است که با شبهه های منکران روبرو شده اند. اصول بنیادین دعوت پیامبران کاملا فطری و عقلانی بوده است؛ به همین سبب، پیامبران از همان آغاز رسالت خود معجزه نیاوردند، بلکه هنگامی معجزه می آوردند مه با انکار منکران روبرو می شدند و یا وقتی که مردم برای رفع شبهه درخواست معجزه می کردند. معیار و ملاک تشخیص سورههاى مکى و مدنى طبق آمارى که از روایات ترتیب نزول به دست مىآید،86 سوره مکى و 28سوره مدنى است که در این گروه بندى سه معیار وجود دارد: 1- معیار زمان:بیشتر مفسرین معتقدند که معیار مکى یا مدنى بودن