بــررسي عوامل مؤثر در فرار مغزها به عنوان عظيم ترين پشتوانه منابع انساني، ضامن منابع ملي، توسعه فرهنگي و اقتصادي ملتها چكيده وقوع زلزله (5/10/82) اخير در شهرستان بم، بار ديگر بر اين نقطه كه علم و دانايي بهتر است از ثروت صحه گذاشت. در دنياي امروز، در دنيايي كه كره زمين از نظر فراهم شدن، امكانات ارتباطات و اطلاعات علمي و خبري و دانش فني به دهكده جهاني تبديل شده است. دكتر محمد خاتمي رئيس جمهوري اسلامي ايران به هنگام سفر خود به شهرستان بم در تاريخ 8/10/82، در مصاحبه با خبرنگاران، از جمله چنين گفت: «ما، بايد از هر لحاظ، بويژه در ارتباط با تربيت و در اختيار داشتن نيروهاي علمي، فني و فرهنگي كارآمد و متخصص، تجهيزات پيشرفته علمي و تكنولوژيكي، نظم در مديريت، سازمان دهي در كارهاي اجرايي و برنامه ريزي، در كشور آماده باشيم». شاعر نامي ايران در اين زمينه مي گويد: هر كه نان از عمل خويش خورد منت از حاتم طائي نبرد مجهز شدن بـــه نيروي انساني، انديشمند، كاردان، باايمان، عاشق خدا و مردم، نوانديش براي هر جامعه اي يا كشوري، نياز به برنامه ريزي، مديريت شايسته سالار، سرمايه گذاري كلان اقتصادي، نيروي انساني متخصص دارد. مقدمه در دنياي امروز، در دنيايي كه جهان در نتيجه پيشرفتهاي سريع دانش فني و فراتكنولوژي، به يك دهكده جهاني تبديل شده است، ديگر نمي توان گنجينه كشورها را صرفاً به لحاظ برخوردار بودن از منابع طبيعي و معدني غني، ازجمله: طلا، پلاتين، نفت و يا گاز طبيعي محدود ساخت، بلكه نيروي انساني كاردان، با بينش هاي علمي، فرهنگي و اجتماعي به عنوان محور اصلي توسعه پايدار اقتصادي، زيست محيطي، سياسي و اجتماعي محسوب مي شود، مي تواند بعنوان گرانبهاترين خزانه ملي هر كشوري به حساب آيد. مقوله انرژي و ارزش حياتي آن از نظر اقتصادي و سياسي، براي جوامع علمي و صاحب نظران ذي ربط، موضوع ناشناخته اي نيست. آنچه كه افكار و نگرش هاي علمي انديشمندان و طرفداران حفاظت محيط زيست را در اين زمينه، به خود مشغول كرده است، نگراني جدي در مورد مصرف بي رويه انرژي، آلودگي هاي محيط زيست، تهديد بقاء هستي، افزايش بي رويه جمعيت، فقر، قاچاق انسان، بيكاري و نظاير آنها مي باشد. علاوه بر اينها، محافل علمي، بر اين نقطه اتفاق نظر دارند، قبل از اينكه جهان هستي، در آينده نه چندان دور، با فاجعه غير قابل كنترل مواجه شود، ضروري است، مقوله انرژي، در سرتاسر جهان، از سوي نظام هاي سياسي، اقتصادي و بويژه جوامع علمي، در سطح بسيار گسترده مورد ارزيابي قرار گيرد. نويسنده مقاله سعي كرده است، اين موضوع را با استفاده از علم زمين شناسي و همچنين اثرات مهاجرت نخبگان و انديشمندان به كشورهاي مختلف مورد ارزيابي قرار دهد. در زمين شناسي، نوعي از كاني هاي رسي وجود دارند كه از هر 1000 گرم آن، در ژاپن، با بهره گيري از دانش فني و تكنولوژي پيشرفته و تبديل آن به نوعي ظروف چيني و يا سراميك، مبلغ 5 دلار درآمد حاصل مي شود. در ميان اينگونه كاني ها، كاني هاي رسي ديگري نيز وجود دارند، كه بعنوان مثال به ميزان يك تن از آنها، حتي به مبلغ ده ريال نيز نمي ارزند. اين نوع كاني ها، نه تنها هيچگونه ارزش اقتصادي ندارند بلكه از نظر زمين شناسي مهندسي جزو كاني هاي مشكل آفرين محسوب مي شوند. سياست هاي غارتگرايانه، امپرياليسم بيگانه، در طول حداقل يك قرن گذشته، نه تنها موجب به غارت رفتن ميلياردها دلار از منابع معدني و ملي كشور ما، شده است، بلكه درنتيجه استيلاي نظام هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي غير دموكراتيك و غير پويا و مديريت رابطه سالار، سبب گرديد، روند فرهنگ مصرف گرايي، فقر فرهنگي، مالي، بيسوادي، اعتياد و نظاير آنها، روز به روز افزايش يابد. از آنجائيكه قشر تحصيل كرده ، براي گسترش نگرشها و بينش هاي علمي، سياسي و اجتماعي خود، نياز مبرم به وجود فضاي باز سياسي، اقتصادي و فرهنگي دارد و نمي تواند در محيط هاي با ساختارهاي نظام هاي سياسي، اقتصادي رابطه سالار، غيردموكراتيك به فعاليت هاي پژوهشي و علمي در سطح گسترده بپردازد، به ناگزير، راهي جز مهاجرت به جوامع ديگر با دانش فني پيشرفته و فرهنگ توسعه يافته را در خود نمي بيند. بنابراين با خالي شدن يك جامعه و يا يك كشور از انديشمندان، ، افزايش بي رويه جمعيت، اعتياد، فقر فرهنگي و مالي و نظاير آنها، در اينگونه جوامع دور از انتظار نخواهد بود. زمينه پديده فرار مغزها:
بــررسي عوامل مؤثر در فرار مغزها به عنوان عظيم ترين پشتوانه منابع انساني، ضامن منابع ملي، توسعه فرهنگي و اقتصادي ملتها چكيده وقوع زلزله (5/10/82) اخير در شهرستان بم، بار ديگر بر اين نقطه كه علم و دانايي بهتر است از ثروت صحه گذاشت. در دنياي امروز، در دنيايي كه كره زمين از نظر فراهم شدن، امكانات ارتباطات و اطلاعات علمي و خبري و دانش فني به دهكده جهاني تبديل شده است. دكتر محمد خاتمي رئيس جمهوري اسلامي ايران به هنگام سفر خود به شهرستان بم در تاريخ 8/10/82، در مصاحبه با خبرنگاران، از جمله چنين گفت: «ما، بايد از هر لحاظ، بويژه در ارتباط با تربيت و در اختيار داشتن نيروهاي علمي، فني و فرهنگي كارآمد و متخصص، تجهيزات پيشرفته علمي و تكنولوژيكي، نظم در مديريت، سازمان دهي در كارهاي اجرايي و برنامه ريزي، در كشور آماده باشيم». شاعر نامي ايران در اين زمينه مي گويد: هر كه نان از عمل خويش خورد منت از حاتم طائي نبرد مجهز شدن بـــه نيروي انساني، انديشمند، كاردان، باايمان، عاشق خدا و مردم، نوانديش براي هر جامعه اي يا كشوري، نياز به برنامه ريزي، مديريت شايسته سالار، سرمايه گذاري كلان اقتصادي، نيروي انساني متخصص دارد. مقدمه در دنياي امروز، در دنيايي كه جهان در نتيجه پيشرفتهاي سريع دانش فني و فراتكنولوژي، به يك دهكده جهاني تبديل شده است، ديگر نمي توان گنجينه كشورها را صرفاً به لحاظ برخوردار بودن از منابع طبيعي و معدني غني، ازجمله: طلا، پلاتين، نفت و يا گاز طبيعي محدود ساخت، بلكه نيروي انساني كاردان، با بينش هاي علمي، فرهنگي و اجتماعي به عنوان محور اصلي توسعه پايدار اقتصادي، زيست محيطي، سياسي و اجتماعي محسوب مي شود، مي تواند بعنوان گرانبهاترين خزانه ملي هر كشوري به حساب آيد. مقوله انرژي و ارزش حياتي آن از نظر اقتصادي و سياسي، براي جوامع علمي و صاحب نظران ذي ربط، موضوع ناشناخته اي نيست. آنچه كه افكار و نگرش هاي علمي انديشمندان و طرفداران حفاظت محيط زيست را در اين زمينه، به خود مشغول كرده است، نگراني جدي در مورد مصرف بي رويه انرژي، آلودگي هاي محيط زيست، تهديد بقاء هستي، افزايش بي رويه جمعيت، فقر، قاچاق انسان، بيكاري و نظاير آنها مي باشد. علاوه بر اينها، محافل علمي، بر اين نقطه اتفاق نظر دارند، قبل از اينكه جهان هستي، در آينده نه چندان دور، با فاجعه غير قابل كنترل مواجه شود، ضروري است، مقوله انرژي، در سرتاسر جهان، از سوي نظام هاي سياسي، اقتصادي و بويژه جوامع علمي، در سطح بسيار گسترده مورد ارزيابي قرار گيرد. نويسنده مقاله سعي كرده است، اين موضوع را با استفاده از علم زمين شناسي و همچنين اثرات مهاجرت نخبگان و انديشمندان به كشورهاي مختلف مورد ارزيابي قرار دهد. در زمين شناسي، نوعي از كاني هاي رسي وجود دارند كه از هر 1000 گرم آن، در ژاپن، با بهره گيري از دانش فني و تكنولوژي پيشرفته و تبديل آن به نوعي ظروف چيني و يا سراميك، مبلغ 5 دلار درآمد حاصل مي شود. در ميان اينگونه كاني ها، كاني هاي رسي ديگري نيز وجود دارند، كه بعنوان مثال به ميزان يك تن از آنها، حتي به مبلغ ده ريال نيز نمي ارزند. اين نوع كاني ها، نه تنها هيچگونه ارزش اقتصادي ندارند بلكه از نظر زمين شناسي مهندسي جزو كاني هاي مشكل آفرين محسوب مي شوند. سياست هاي غارتگرايانه، امپرياليسم بيگانه، در طول حداقل يك قرن گذشته، نه تنها موجب به غارت رفتن ميلياردها دلار از منابع معدني و ملي كشور ما، شده است، بلكه درنتيجه استيلاي نظام هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي غير دموكراتيك و غير پويا و مديريت رابطه سالار، سبب گرديد، روند فرهنگ مصرف گرايي، فقر فرهنگي، مالي، بيسوادي، اعتياد و نظاير آنها، روز به روز افزايش يابد. از آنجائيكه قشر تحصيل كرده ، براي گسترش نگرشها و بينش هاي علمي، سياسي و اجتماعي خود، نياز مبرم به وجود فضاي باز سياسي، اقتصادي و فرهنگي دارد و نمي تواند در محيط هاي با ساختارهاي نظام هاي سياسي، اقتصادي رابطه سالار، غيردموكراتيك به فعاليت هاي پژوهشي و علمي در سطح گسترده بپردازد، به ناگزير، راهي جز مهاجرت به جوامع ديگر با دانش فني پيشرفته و فرهنگ توسعه يافته را در خود نمي بيند. بنابراين با خالي شدن يك جامعه و يا يك كشور از انديشمندان، ، افزايش بي رويه جمعيت، اعتياد، فقر فرهنگي و مالي و نظاير آنها، در اينگونه جوامع دور از انتظار نخواهد بود. زمينه پديده فرار مغزها: