مقدمه: از يك ديدگاه، هر جامعه انسانی نيازمند چهار گونه فعاليت (يا چهار خرده نظام كنش) برای رفع حوائج خويش است: كنش های فرهنگی، اجتماعی، سياسی و اقتصادی. برای سامان بخشی به هر يك از اين مجموعه فعاليت ها، نهادها و ساز و كارهايی پديد آمده اند كه هر يك بخشی از نيازمندی های جامعه را برطرف می كند، و همه با هم انسجام و تعادل را برقرار می سازند. اين خرده نظام ها، گرچه از يكديگر متفاوت اند، بايد همخوانی و تجانس داشته باشند و گرنه عمل و كاركرد يكی با ديگری منافات پيدا كرده و يكپارچگی نظام اجتماعی را بر هم می زند. پس اصل تعادل و يكپارچگی نظام، مستلزم همخوانی و تجانس اجزا با يكديگر و با كل نظام و محيط كار است. در اين ديدگاه، خرده نظام فرهنگی در بالاترين جايگاه قرار دارد، به اين معنا كه ساير نظام ها، الگوهای رفتاری و هنجاری خود را از او می گيرند و نظم و ترتيب خود را بر اساس اطلاعات صادرشده از سوی او تنظيم می كنند. بنابراين خرده نظام فرهنگی، حساس ترين بخش جامعه است به نحوی كه ايجاد اختلال در آن موجب اختلال در ديگر نظام ها و نابسامانی كل جامعه می شود. عدم همخوانی هنجارها و ارزش های رسمی و هنجارها و ارزش های واقعی، يكی از عوامل اختلال در نظام فرهنگی ست. هر يك از خرده نظام ها، قلمرو وظايف معين و كاركرد مشخصی دارند. هرگاه يكی از آنها قلمرو خود را بسط دهد، بر ديگران مسلط شود و فضا را يرای ديگران تنگ کند، جامعه دستخوش عدم تعادل و بی ثباتی می گردد. به نظر «پارسونز» ، در جوامع سنتی، خرده نظام سياسی و در جوامع مدرن، خرده نظام اقتصادی بر جامعه مسلط اند. خرده نظام سياسی به دليل بهره مندی از ابزار قدرت، بيش از ديگران مشتاق بسط قلمرو خويش است. در جوامع مدرن اما به دليل گسترش ساز و كارهای نظارت و پراكنده بودن قدرت و نيز به دليل توسعه و قدرتمندی ساختارهای اقتصادی، نظام اقتصادی بر ساير اجزا مسلط گشته و حيطه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را از خود متأثر ساخته است.
مقدمه: از يك ديدگاه، هر جامعه انسانی نيازمند چهار گونه فعاليت (يا چهار خرده نظام كنش) برای رفع حوائج خويش است: كنش های فرهنگی، اجتماعی، سياسی و اقتصادی. برای سامان بخشی به هر يك از اين مجموعه فعاليت ها، نهادها و ساز و كارهايی پديد آمده اند كه هر يك بخشی از نيازمندی های جامعه را برطرف می كند، و همه با هم انسجام و تعادل را برقرار می سازند. اين خرده نظام ها، گرچه از يكديگر متفاوت اند، بايد همخوانی و تجانس داشته باشند و گرنه عمل و كاركرد يكی با ديگری منافات پيدا كرده و يكپارچگی نظام اجتماعی را بر هم می زند. پس اصل تعادل و يكپارچگی نظام، مستلزم همخوانی و تجانس اجزا با يكديگر و با كل نظام و محيط كار است. در اين ديدگاه، خرده نظام فرهنگی در بالاترين جايگاه قرار دارد، به اين معنا كه ساير نظام ها، الگوهای رفتاری و هنجاری خود را از او می گيرند و نظم و ترتيب خود را بر اساس اطلاعات صادرشده از سوی او تنظيم می كنند. بنابراين خرده نظام فرهنگی، حساس ترين بخش جامعه است به نحوی كه ايجاد اختلال در آن موجب اختلال در ديگر نظام ها و نابسامانی كل جامعه می شود. عدم همخوانی هنجارها و ارزش های رسمی و هنجارها و ارزش های واقعی، يكی از عوامل اختلال در نظام فرهنگی ست. هر يك از خرده نظام ها، قلمرو وظايف معين و كاركرد مشخصی دارند. هرگاه يكی از آنها قلمرو خود را بسط دهد، بر ديگران مسلط شود و فضا را يرای ديگران تنگ کند، جامعه دستخوش عدم تعادل و بی ثباتی می گردد. به نظر «پارسونز» ، در جوامع سنتی، خرده نظام سياسی و در جوامع مدرن، خرده نظام اقتصادی بر جامعه مسلط اند. خرده نظام سياسی به دليل بهره مندی از ابزار قدرت، بيش از ديگران مشتاق بسط قلمرو خويش است. در جوامع مدرن اما به دليل گسترش ساز و كارهای نظارت و پراكنده بودن قدرت و نيز به دليل توسعه و قدرتمندی ساختارهای اقتصادی، نظام اقتصادی بر ساير اجزا مسلط گشته و حيطه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را از خود متأثر ساخته است.