فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اول: كليات تحقيقمقدمه 2تعاريف و مفاهيم 4تعاريف مختلف از اقتصاد مقاومتي 5مفهوم اقتصاد مقاومتی 7اقتصاد مقاومتي در نگاه متخصصان 9 فصل دوم: پيشينه و طرح تحقيقطرح مسئله 11ضرورت اقتصاد مقاومتي11پیشنیه اقتصاد مقاومتی 13پيشينه اقتصاد مقاومتي در ايران 14بيانات مقام معظم رهبري در مورد اقتصاد مقاومتي17تجربه‌ی اقتصاد مقاومتی در تاریخ معاصر20تفاوت اقتصاد مقاومتی با سایر مقاهیم مشابه 231. اقتصاد مقاومتی و اقتصاد تهاجمي 232. اقتصاد مقاومتی و رياضت اقتصادي 23محورهاي اساسي اقتصاد مقاومتي 251- حمايت ازتوليد ملي 252- سياستهاي اصل 44 قانون اساسي 263- توجه به نخبگان واستفاده ازفناوري نوين 26 فصل سوم: الزامات اقتصاد مقاومتياقتصاد مقاومتي، تحقق جهاد اقتصادي 29مهمترين اهداف تحقق اقتصاد مقاومتي 291- مهار سوداگري و فساد، گام اول تحقق اقتصاد پايدار 292- مردمي سازي اقتصاد، ارتقاء مقاومت اقتصادي دربرابر تحريمها293- خلاصي از وابستگي به درآمد نفت، مصداق خود اتكايي 304- اولويت بندي شركاي تجاري ايران 305- فرهنگ‌سازي اولويت توليد بر واردات و خريد كالاي داخلي 31الزامات تحقق اقتصاد مقاومتي 31الزامات اقتصادی 31الزامات فنی مهندسی 37الزامات اجتماعی- فرهنگی 39نقش دولت و مردم در تحقق اقتصاد مقاومتي 421- نقش دولت432- نقش مردم 451-2- مديريت مصرف452-2- قناعت (ساده زيستي ودوري ازتجملات) 453-2- توليد ثروت حلال 464-2- ترجيح مصرف كالاي داخلي بركالاي خارجي 46موانع و چالشهاي پيش روي تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي46الف) موانع اجرای اقتصاد مقاومتی 46ب) چالشهاي پيش روي اقتصاد مقاومتي 47 فصل چهارم: نتيجه گيري و پيشنهاداتنتيجه گيري و پيشنهادات 51پيشنهاداتي جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي 52منابع و مآخذ 54 مقدمهايستادگي و پيشرفت نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران كه مي تواند الهام بخش ساير ملت ها براي حركت به سمت استقلال و نفي وابستگي باشد، اصلي ترين نگراني ليبرال- دموكراسي غرب به حساب مي آيد كه سلطه را عامل اساسي حيات مادي و برتري خويش مي داند. به ويژه اينكه ايران اسلامي كانون مقاومت در منطقه خاورميانه و در بين كشورهاي اسلامي نيز هست و اين موقعيت موجب به شكست انجاميدن طرح هاي سلطه جويانه ليبرال- دموكراسي غربي براي در اختيار گرفتن اين قلب سرزميني و ايجاد شرايط مطلوب براي كنترل و مديريت نظم جهاني نيز شده است. از اين رو تغيير ساختار و يا حداقل تغيير رفتار و مهار قدرت جمهوري اسلامي ايران، راهبرد دولت هاي غربي به رهبري آمريكا است كه براي تحقق آن از هيچ اقدامي فروگذار نبوده و تاكنون طيفي از تهديدات و تهاجمات گوناگون را عليه مردم و نظام ايران اسلامي تجربه كرده و در عين حال نتيجه اي نگرفته اند.از سوي ديگر روند تحولات جهاني و به ويژه منطقه اي و داخلي نظام جمهوري اسلامي به نفع قدرت ملي كشورمان و برخلاف منافع ليبرال- دموكراسي غربي بوده و لذا در شرايطي كه بحران اقتصادي- اجتماعي غرب از يك سو و بيداري اسلامي در منطقه راهبردي خاورميانه از سوي ديگر برنگراني غرب دامن زده است، آمريكا و حاميان غربي آن، آخرين تير تركش تخاصم، يعني تحريم هوشمند را كه تركيبي از تحريم واقعي و جنگ رواني است، عليه جمهوري اسلامي رها كرده اند. اين نوع تحريم كه به زعم آنان مي‌تواند فلج كننده باشد، با اعمال تحريم هاي نفتي، بانك مركزي، شركت هاي كشتيراني و نفتكش ها و برخي اشخاص ... و در حتي خارج از قطعنامه هاي ظالمانه شوراي امنيت، دنبال مي شود كه بتواند با ايجاد فشار لازم، ابتدا بين حاكميت و مردم شكاف انداخته و سپس با ايجاد نارضايتي هاي اجتماعي، با بهره گيري از جنگ رواني و مديريت اذهان، نظام جمهوري اسلامي را به ناكارآمدي و بي مسئوليتي متهم و با خالي كردن پشت نظام از حمايت و همراهي مردم، زمينه تحميل خواسته هاي ظالمانه خود را بر كشورمان فراهم آورد. به عبارتي، تحريم هاي جديد با هدف بي ثبات سازي اقتصادي و تسري اين بي ثباتي به عرصه اجتماعي و سياسي- امنيتي دنبال مي شود كه به زعم طراحان آن، هم مي تواند مسير پيشرفت و توسعه نظام جمهوري اسلامي و تبديل آن به الگويي براي ساير ملت هاي در حال خيزش را سد كند و هم زمينه تغييرات ساختاري و يا رفتاري موردنظر نظام ليبرال : دموكراسي غرب و حاميان رژيم صهيونيستي را در داخل كشورمان به وجود آورد. بنابراين در هم شكستن مقاومت مردم و مسئولان و تبديل وحدت و انسجام ملي به شكاف بين حاكميت و مردم و حتي ايجاد تخاصم و آشوب، هدف راهبردي اين تحريم ها به حساب مي آيد كه تورم، گراني، كاهش ارزش پول ملي و موانع موجود بر سر راه نقل و انتقالات ارزي و اختلال در مسير ترانزيت كالا به جمهوري اسلامي ايران، زمينه دستيابي به چنين هدفي مي باشند. شرايطي كه مي تواند فرصت طلبان و سودجويان داخلي را نيز به كمك گرفته و سازش و پذيرش خواسته هاي ظالمانه و سلطه جويانه آمريكا و حاميان غربي اش را به عنوان اقدامي در مسير «نجات ملي» تلقي و لذا سازش و عقب نشيني را به نفع سياست موازي آمريكايي ها، يعني فشار و مذاكره توصيه و پيگيري كنند.حال آنكه در شرايط فعلي، نشان دادن هرگونه ضعف و كوتاه آمدن، لغزيدن به درون پازل(جورچين) تعريف شده دشمن به حساب آمده و او را به تشديد و گسترش تحريم ها به عنوان حربه اي موثر و تعبير آنان فلج كننده، تشويق خواهد كرد. حال آنكه اينك زمان تبديل تهديد دشمن به فرصت و قطع وابستگي از اقتصاد نفتي و وارداتي به نفع استقلال فرا رسيده و اين اشتباه دشمن در بحبوحه بحران اقتصادي غرب بايد تبديل به پاشنه آشيل نظام ليبرال- دموكراسي شود. همانگونه كه تحريم تسليحاتي كشورمان و عدم فروش تجهيزات و كالاهايي به بهانه كاربرد دوگانه و احتمالاً نظامي، زمينه ساز بومي ساختن تجهيزات و تسليحات شده و كشوري كه زماني فشنگ كلاش را بايد با واسطه تهيه مي كرد، توانسته در عرصه تسليحات راهبردي مثل ساخت موشك تبديل به قدرت اول منطقه اي و ايجاد بازدارندگي قطعي شود و يا توفيقات ارزشمند دانشمندان جوان كشورمان در عرصه فناوري هسته اي - در شرايط سخت تحريم و كارشكني- جمهوري اسلامي را در زمره كشورهاي عضو باشگاه هسته اي دنيا قرار داده است.مقام معظم رهبری در چند سال اخیر بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح و از آن به عنوان روشی مهم در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور یاد کردند؛ روشی که در برابر هجمه های غرب همانند سدی محکم کارآمد شد.اعمال تحریم های یک جانبه و غیرقانونی، همواره یکی از ابزارهای نظام سلطه برای وارد آوردن فشار به نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است، هرچند اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از تسخیر لانه جاسوسی، آمریکا قانون تحریم نظام جمهوری اسلامی ایران را به اجرا گذاشت و در طول سی سال گذشته نیز همواره بر حجم این تحریم ها افزوده شد.در مقابل اتخاذ چنین رویکردی، مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح و از آن به عنوان روشی مهم در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور یادکردند؛ از این رو در این مقاله به اقتصاد مقاومتی ، الزامات اقتصاد مقاومتي و چالشهاي پيش رو جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي پرداخته می شود. تعاريف و مفاهيمواژه مقاومت برگرفته از فعل ثلاثی "قام" می باشد و به معنای به پا خاستن و پایدار ماندن است. فرهنگ معین، مقاومت را از نظر لغوی، ایستادگی و برابری کردن معرفی می کند و آن را از نظر اصطلاحی در مبادرت به نبرد تدافعی، وضعیتی می داند که فرماندهی آن را موضع مقاومتی معرفی کرده و بر اساس همین موضع مقاومتی با تمام قوای خود مبادرت به نبرد می کند(4). بنابراین معنای غالب مقاومت، ایستادگی و پایداری در برابر چیزیست که توازن را چه از بعد داخلی و چه خارجی بر هم زده باشد.
فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اول: كليات تحقيقمقدمه 2تعاريف و مفاهيم 4تعاريف مختلف از اقتصاد مقاومتي 5مفهوم اقتصاد مقاومتی 7اقتصاد مقاومتي در نگاه متخصصان 9 فصل دوم: پيشينه و طرح تحقيقطرح مسئله 11ضرورت اقتصاد مقاومتي11پیشنیه اقتصاد مقاومتی 13پيشينه اقتصاد مقاومتي در ايران 14بيانات مقام معظم رهبري در مورد اقتصاد مقاومتي17تجربه‌ی اقتصاد مقاومتی در تاریخ معاصر20تفاوت اقتصاد مقاومتی با سایر مقاهیم مشابه 231. اقتصاد مقاومتی و اقتصاد تهاجمي 232. اقتصاد مقاومتی و رياضت اقتصادي 23محورهاي اساسي اقتصاد مقاومتي 251- حمايت ازتوليد ملي 252- سياستهاي اصل 44 قانون اساسي 263- توجه به نخبگان واستفاده ازفناوري نوين 26 فصل سوم: الزامات اقتصاد مقاومتياقتصاد مقاومتي، تحقق جهاد اقتصادي 29مهمترين اهداف تحقق اقتصاد مقاومتي 291- مهار سوداگري و فساد، گام اول تحقق اقتصاد پايدار 292- مردمي سازي اقتصاد، ارتقاء مقاومت اقتصادي دربرابر تحريمها293- خلاصي از وابستگي به درآمد نفت، مصداق خود اتكايي 304- اولويت بندي شركاي تجاري ايران 305- فرهنگ‌سازي اولويت توليد بر واردات و خريد كالاي داخلي 31الزامات تحقق اقتصاد مقاومتي 31الزامات اقتصادی 31الزامات فنی مهندسی 37الزامات اجتماعی- فرهنگی 39نقش دولت و مردم در تحقق اقتصاد مقاومتي 421- نقش دولت432- نقش مردم 451-2- مديريت مصرف452-2- قناعت (ساده زيستي ودوري ازتجملات) 453-2- توليد ثروت حلال 464-2- ترجيح مصرف كالاي داخلي بركالاي خارجي 46موانع و چالشهاي پيش روي تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي46الف) موانع اجرای اقتصاد مقاومتی 46ب) چالشهاي پيش روي اقتصاد مقاومتي 47 فصل چهارم: نتيجه گيري و پيشنهاداتنتيجه گيري و پيشنهادات 51پيشنهاداتي جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي 52منابع و مآخذ 54 مقدمهايستادگي و پيشرفت نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران كه مي تواند الهام بخش ساير ملت ها براي حركت به سمت استقلال و نفي وابستگي باشد، اصلي ترين نگراني ليبرال- دموكراسي غرب به حساب مي آيد كه سلطه را عامل اساسي حيات مادي و برتري خويش مي داند. به ويژه اينكه ايران اسلامي كانون مقاومت در منطقه خاورميانه و در بين كشورهاي اسلامي نيز هست و اين موقعيت موجب به شكست انجاميدن طرح هاي سلطه جويانه ليبرال- دموكراسي غربي براي در اختيار گرفتن اين قلب سرزميني و ايجاد شرايط مطلوب براي كنترل و مديريت نظم جهاني نيز شده است. از اين رو تغيير ساختار و يا حداقل تغيير رفتار و مهار قدرت جمهوري اسلامي ايران، راهبرد دولت هاي غربي به رهبري آمريكا است كه براي تحقق آن از هيچ اقدامي فروگذار نبوده و تاكنون طيفي از تهديدات و تهاجمات گوناگون را عليه مردم و نظام ايران اسلامي تجربه كرده و در عين حال نتيجه اي نگرفته اند.از سوي ديگر روند تحولات جهاني و به ويژه منطقه اي و داخلي نظام جمهوري اسلامي به نفع قدرت ملي كشورمان و برخلاف منافع ليبرال- دموكراسي غربي بوده و لذا در شرايطي كه بحران اقتصادي- اجتماعي غرب از يك سو و بيداري اسلامي در منطقه راهبردي خاورميانه از سوي ديگر برنگراني غرب دامن زده است، آمريكا و حاميان غربي آن، آخرين تير تركش تخاصم، يعني تحريم هوشمند را كه تركيبي از تحريم واقعي و جنگ رواني است، عليه جمهوري اسلامي رها كرده اند. اين نوع تحريم كه به زعم آنان مي‌تواند فلج كننده باشد، با اعمال تحريم هاي نفتي، بانك مركزي، شركت هاي كشتيراني و نفتكش ها و برخي اشخاص ... و در حتي خارج از قطعنامه هاي ظالمانه شوراي امنيت، دنبال مي شود كه بتواند با ايجاد فشار لازم، ابتدا بين حاكميت و مردم شكاف انداخته و سپس با ايجاد نارضايتي هاي اجتماعي، با بهره گيري از جنگ رواني و مديريت اذهان، نظام جمهوري اسلامي را به ناكارآمدي و بي مسئوليتي متهم و با خالي كردن پشت نظام از حمايت و همراهي مردم، زمينه تحميل خواسته هاي ظالمانه خود را بر كشورمان فراهم آورد. به عبارتي، تحريم هاي جديد با هدف بي ثبات سازي اقتصادي و تسري اين بي ثباتي به عرصه اجتماعي و سياسي- امنيتي دنبال مي شود كه به زعم طراحان آن، هم مي تواند مسير پيشرفت و توسعه نظام جمهوري اسلامي و تبديل آن به الگويي براي ساير ملت هاي در حال خيزش را سد كند و هم زمينه تغييرات ساختاري و يا رفتاري موردنظر نظام ليبرال : دموكراسي غرب و حاميان رژيم صهيونيستي را در داخل كشورمان به وجود آورد. بنابراين در هم شكستن مقاومت مردم و مسئولان و تبديل وحدت و انسجام ملي به شكاف بين حاكميت و مردم و حتي ايجاد تخاصم و آشوب، هدف راهبردي اين تحريم ها به حساب مي آيد كه تورم، گراني، كاهش ارزش پول ملي و موانع موجود بر سر راه نقل و انتقالات ارزي و اختلال در مسير ترانزيت كالا به جمهوري اسلامي ايران، زمينه دستيابي به چنين هدفي مي باشند. شرايطي كه مي تواند فرصت طلبان و سودجويان داخلي را نيز به كمك گرفته و سازش و پذيرش خواسته هاي ظالمانه و سلطه جويانه آمريكا و حاميان غربي اش را به عنوان اقدامي در مسير «نجات ملي» تلقي و لذا سازش و عقب نشيني را به نفع سياست موازي آمريكايي ها، يعني فشار و مذاكره توصيه و پيگيري كنند.حال آنكه در شرايط فعلي، نشان دادن هرگونه ضعف و كوتاه آمدن، لغزيدن به درون پازل(جورچين) تعريف شده دشمن به حساب آمده و او را به تشديد و گسترش تحريم ها به عنوان حربه اي موثر و تعبير آنان فلج كننده، تشويق خواهد كرد. حال آنكه اينك زمان تبديل تهديد دشمن به فرصت و قطع وابستگي از اقتصاد نفتي و وارداتي به نفع استقلال فرا رسيده و اين اشتباه دشمن در بحبوحه بحران اقتصادي غرب بايد تبديل به پاشنه آشيل نظام ليبرال- دموكراسي شود. همانگونه كه تحريم تسليحاتي كشورمان و عدم فروش تجهيزات و كالاهايي به بهانه كاربرد دوگانه و احتمالاً نظامي، زمينه ساز بومي ساختن تجهيزات و تسليحات شده و كشوري كه زماني فشنگ كلاش را بايد با واسطه تهيه مي كرد، توانسته در عرصه تسليحات راهبردي مثل ساخت موشك تبديل به قدرت اول منطقه اي و ايجاد بازدارندگي قطعي شود و يا توفيقات ارزشمند دانشمندان جوان كشورمان در عرصه فناوري هسته اي - در شرايط سخت تحريم و كارشكني- جمهوري اسلامي را در زمره كشورهاي عضو باشگاه هسته اي دنيا قرار داده است.مقام معظم رهبری در چند سال اخیر بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح و از آن به عنوان روشی مهم در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور یاد کردند؛ روشی که در برابر هجمه های غرب همانند سدی محکم کارآمد شد.اعمال تحریم های یک جانبه و غیرقانونی، همواره یکی از ابزارهای نظام سلطه برای وارد آوردن فشار به نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است، هرچند اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از تسخیر لانه جاسوسی، آمریکا قانون تحریم نظام جمهوری اسلامی ایران را به اجرا گذاشت و در طول سی سال گذشته نیز همواره بر حجم این تحریم ها افزوده شد.در مقابل اتخاذ چنین رویکردی، مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح و از آن به عنوان روشی مهم در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور یادکردند؛ از این رو در این مقاله به اقتصاد مقاومتی ، الزامات اقتصاد مقاومتي و چالشهاي پيش رو جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي پرداخته می شود. تعاريف و مفاهيمواژه مقاومت برگرفته از فعل ثلاثی "قام" می باشد و به معنای به پا خاستن و پایدار ماندن است. فرهنگ معین، مقاومت را از نظر لغوی، ایستادگی و برابری کردن معرفی می کند و آن را از نظر اصطلاحی در مبادرت به نبرد تدافعی، وضعیتی می داند که فرماندهی آن را موضع مقاومتی معرفی کرده و بر اساس همین موضع مقاومتی با تمام قوای خود مبادرت به نبرد می کند(4). بنابراین معنای غالب مقاومت، ایستادگی و پایداری در برابر چیزیست که توازن را چه از بعد داخلی و چه خارجی بر هم زده باشد.