فهرست مطالبعنوان صفحهمقدمه. 1بیان مسأله. 2اهداف اقدام پژوهی حاضر. 3توصیف وضع موجود یا شواهد ( 1 ). 4جمع آوری اطلاعات... 7پیشینه نظری.. 9پیشینه پژوهشي.. 13راه حل های پیشنهادی.. 15اعتبار بخشی به راه حل ها17انتخاب و اجرای راه حل ها18اصلاح راه حل ها و تعدیل آنها29توصیف وضع مطلوب يا شواهد ( 2 ). 29نتیجه گیری.. 33پیشنهادات... 34پیشنهادات برای سایر پژوهشگران.. 35فهرست منابع و مآخذ.. 36پيوست ها38 مقدمهدوره نوجوانی ، سن بیداری و دریافت ارزشهای اخلاقی و مذهبی است . در این سن نوجوان به دنبال یافتن ارزشهای اخلاقی است. به تعبیر دیگر دوره نوجوانی دوره ی بیداری وجدان و اخلاق است و به اعتقادات مذهبی به عنوان آرام بخش و تسهیل کننده در روابط انسانی می نگرد و به ارزشهای اخلاقی و مذهبی با تمایل و اشتیاق زیاد توجه می نماید.مطالعات در زمینه دوره نوجوانی نشان می دهد که نوجوانان با توجه به روحیه ی جستجوگر و کنجکاوی که دارند جویای ارزشهای اخلاقی و مذهبی بوده و زمانی که به ارزشها اعتقاد پیدا می کنند در راه حفظ و حراست از آنها تلاش زیادی می نمایند .لذا وظیفه ی والدین و مربیان است که زمینه ی دریافت صحیح ارزشهای مذهبی را برای نوجوانان فراهم نمایند .[1]با این حال به نظر می رسد در بخش تعلیم و تربیت دانش آموزان با وجود همه تغییرات محتوایی در کتابهای درسی و پررنگ کردن شعائر مذهبی و تقویت آموزش های دینی در مدارس ، گرایش های دینی دانش آموزان آنگونه که انتظار می رفت افزایش نیافته است و دینی کردن دانش آموزان آنگونه که تصور می شد، به دینی شدن آنها نینجامیده است .اینجانب به عنوان مربی تربیتی آموزشگاه همه روزه شاهد مشکلات مذهبی و اخلاقی دانش آموزان بودم و این دغدغه فکری من بود که چگونه می توانم باورهای دینی را در دانش آموزان تثبیت نمایم و مشکلات اخلاقی و مذهبی آنان را کاهش دهم .اکنون خدای منان را شاکرم که در کنار وظیفه ی خطیر معلمی مرا توفیق داد تا در شناسایی و رفع مشکلات مذهبی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه ریحانه النبی مفید واقع شوم . بیان مسألهاین جانب ملیحه حاجی میرزایی ، لیسانس امور تربیتی با 16 سال سابقه فعالیت تربیتی در پست معاون پرورشی و مربی امور تربیتی در مدارس ، اکنون به تدریس درس مهارتهای زندگی ( از واحدهای پرورشی) در پایه اول دبیرستان دخترانه ریحانه النبی واقع در خیابان 19 دی ، ابتدای شهرک فرهنگیان ناحیه یک آموزش و پرورش استان قم مشغول می باشم .این مدرسه به لحاظ منطقه جغرافیایی که در آن واقع شده است از مدارس برخوردار و به واسطه قرار گرفتن در شهرک فرهنگیان و ثبت نام دانش آموزان دارای والدین فرهنگی از تمامی مناطق ، مدرسه ای خاص به شمار می رود .دانش آموزان این آموزشگاه ، با فراوانی تقریبی حداقل 30 نفر در هر کلاس و با وضعیت تحصیلی بسیار خوب ( سال تحصیلی گذشته پایه اول این آموزشگاه از نظر علمی، رتبه اول در سطح ناحیه را کسب کرده بود ) به تحصیل مشغولند .اما متأسفانه مشکلات اخلاقی و مذهبی زیادی از دانش آموزان این آموزشگاه دیده می شد و من با وجود این که دو سال است در این آموزشگاه به تدریس مشغولم همه روزه از دیدن بد حجابی دانش آموزان ، مشکلات اخلاقی ایشان ، عدم رعایت مسائل مذهبی ، عدم استقبال از نماز جماعت ، بی توجهی به مراسم مذهبی، دروغگویی، استفاده از الفاظ زشت در موقع صحبت کردن با یکدیگر و بسیاری از مشکلات خاص آنان رنج می بردم و به واسطه موضوع تدریسم که درس مهارتهای زندگی است و فضای بازی برای گفتگو ایجاد می نماید، زمانی که با دانش آموزان به بحث می پرداختم مشاهده می کردم که همه آنان بالاتفاق با قضیه دین و ضرورت رعایت مسائل شرعی موافقند و از قیامت و مجازات الهی بیمناکند اما در عمل مشاهده می کردم رفتارشان خلاف گفتارشان را نشان می دهد ، و زمانی که علت را از آنان جویا می شدم دلایل مختلفی را بر می‌شمردند از جمله :عدم اطلاعات کافی در مورد مسائل مذهبی و ضرورت رعایت آنها، عدم جذابیت مسائل دینی و برعکس جذاب بودن مسائل غیر اخلاقی، بی توجهی به زیانهای گناهان مختلف، بی توجهی و سرسری گرفتن اعتقادات مذهبی، عادت، بی توجهی والدین به مسائل مذهبی و گاهاً رعایت نشدن این مسائل از سوی آنان، غفلت از یاد خدا، محیط آلوده ، لذت زود گذر و ....در مطالعاتی که داشتم به نکته ای برخوردم که توجه مرا بیش از پیش به این مسئله جلب کرد و ضرورت و اهمیت رفع این مشکل را دو چندان نمود و آن نکته ای بود با عنوان گناه بیماری است از کتاب کیفر گناه نوشته سید هاشم رسولی محلاتی به نقل از روانکاوی خواجه نوری خواندم .در این کتاب نوشته شده بود که آدم بد وجود ندارد و آدمها به واسطه امراض اخلاقی و روحی فقط مریض به شمار می روند و همه امراض روحی مثل حسادت ، دروغگویی ، عیب جویی و ... را می توان عیناً مثل زکام و گلو درد و سوء هاضمه معالجه کرد. احادیث بسیار زیادی نیز در این زمینه وجود داشت .بنابراین بر آن شدم در آموزش تعالیم دینی و درونی کردن ارزشهای اسلامی دانش آموزان گام اول را بردارم و ضمن اینکه احساسات مذهبی نوجوانان که خود یکی از نیازهای فطری آنان است را ارضا می نمایم، سایر تمایلات طبیعی و خواهشهای غریزی آنان را مهار نموده و از تندروی باز دارم و آنها را از تیره روزی و سقوط حفظ نمایم .اکنون این سئوال بزرگ در ذهن من ایجاد شده بود که چگونه می توانم دانش آموزان را به معالجه امراض روحی و ترک گناهان ترغیب نمایم ؟ اهداف اقدام پژوهی حاضرهدف کلی من از اجرای اقدام پژوهی حاضر این است که دانش آموزان را به ترک گناهان ترغیب نمایم و در این راستا امیدوارم بتوانم درصد ابتلا به گناهان در دانش آموزان را به طور چشمگیری کاهش دهم، در این راستا اهداف جزئی زیر نیز دنبال می شود :1 ) کاهش ارتکاب به رذایل اخلاقی غیبت و دروغگویی2 ) بهتر شدن حجاب دانش آموزان3 ) تقویت اراده در مبارزه با نفس4 ) توجه بیشتر دانش آموزان به نماز اول وقت و نماز جماعت5 ) ایجاد تنوع و جذابیت در آموزشهای دینی و ارائه این آموزشها در قالب های هنری6 ) آشنایی هر چه بیشتر دانش آموزان با عواقب و زیانهای جسمی ، روحی و روانی گناهان7 ) آشنایی دانش آموزان با آثار بهداشتی – روانی و اجتماعی مستحبات و مکروهات [1]- علی اصغر حقانی ، روانشناسی رشد نوجوانان ( تهران ، نشر شورا ، 1378 ) صص 73-72