فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اول:كليات پژوهشمقدمه. 2بیان مسئله. 4اهمیت و ضرورت پژوهش... 7اهداف پژوهش... 7هدف کلی. 7هدف فرعی. 8فرضیه های پژوهش... 8فرضیه اصلی. 8فرضیه های فرعی. 8تعاریف نظری وعملیاتی متغیر های پژوهش... 8 فصل دوم: ادبيات و پيشينه پژوهشدیدگاههای نظری طرحواره10دیدگاه آدلر. 10دیدگاه پیاژه10دیدگاه بک... 11دیدگاه یانگ... 11طرحواره های شناختی (ناسازگار اولیه)11تاریخچه ی سازه طرحواره11تعریف یانگ از طرحواره12شیوه شکل گیری طرحواره13انواع طرحواره14طرحواره های ناسازگار اولیه. 15پطرحوارۀ رهاشدگی/ بی ثباتی. 15طرحواره محرومیت هیجانی. 15طرحواره نقص و شرم16طرحواره های حوزه خودگردانی و عملکرد مختل. 16طرحواره وابستگی/ بی کفایتی. 16طرحواره خود تحول نیافته گرفتار17طرحواره حوزه محدودیت های مختل. 18طرحواره استحقاق بزرگ منشی. 18طرحواره خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی. 18طرحواره های حوزه دیگر جهت مندی.. 18طرحواره اطاعت.. 19طرحواره پذیرش جویی/ جلب توجه. 19طرحواره های گوش به زنگی بیش از حد و بازداری.. 20طرحواره منفی گرایی و بدبینی. 20طرحواره بازداری هیجانی. 21طرحواره معیارهای سرسختانه و عیب جویی افراطی. 21سبک های مقابله در مقابل این طرحواره22ویژگی های طرحواره های ناسازگار اولیه. 22ریشه های تحولی طرحواره ها24نیازهای هیجانی اساسی. 24محدودیت های واقع بینانه و خویشتن داری.. 24تجارب اولیه زندگی. 24خلق و خوی هیجانی. 26حوزه های طرحواره و طرحواره های ناسازگار اولیه. 28حوزه اول: بریدگی و طرد28حوزۀ دوّم: خودگردانی و عملکرد مختل. 29حوزۀ سوّم محدودیت های مختل. 30تحوزۀ چهارم: دیگر جهت مندی.. 31حوزۀ پنجم: گوش به زنگی بیش از حد و بازداری.. 32طرحواره های شرطی در مقابل طرحواره های غیرشرطی. 33بیولوژی طرحواره های ناسازگار اولیه. 34سیستم های مغزی درگیر در شرطی شدن ترس و حوادث آسیب زا34ویژگی های سیستم آمیگدال. 35نتایج ضمنی نظریه لرو برای مدل طرحواره36نتایج ضمنی نظریه لرو برای طرحوارۀ درمانی. 37عملکردهای طرحواره38تداوم طرحواره38دل بستگی. 391- دل بستگی چیست؟. 392- ماهیت و عملکرد دل بستگی. 393-نظریه دل بستگی. 394- مبنای نظریه دل بستگی. 405- اهمیت نظریه دل بستگی. 416- مفروضه های اساسی نظریه دل بستگی. 427- نظام دل بستگی. 438- ویژگی های دل بستگی. 439- دل بستگی در طول زندگی. 4410- ویژگی دل بستگی مطمئن در بزرگسالان. 4411- ویژگی های دل بستگی دوسوگرا در بزرگسالان. 4512- ویژگی های دل بستگی اجتنابی در بزرگسالان. 4513- سبک های دل بستگی در بزرگسالان. 4514- اساس زیستی دل بستگی. 4615- دل بستگی در بزرگسالی. 46ث16- ثبات دل بستگی در بزرگسالی. 4717- رشد دل بستگی در افراد متاهل. 4718- دل بستگی به عنوان دیدگاه التفاطی. 4819- دل بستگی، اساس ایمنی را فراهم می سازد.4820- دل بستگی، پناهگاهی امن را برای فرد مهیا می سازد.4921- ترس و تردید نیازهای دل بستگی را فراهم می سازند.4922- بازنمایی دل بستگی. 4923- تغییر در دل بستگی. 5024- تغییر در الگوهای دل بستگی بزرگسالی. 5025- فرهنگ و دل بستگی. 5026- ضربه ی روانی و دل بستگی. 51پیشینۀ پژوهش در داخل. 51پیشینۀ پژوهش در خارج از ایران. 53نتیجه گیری.. 56 فصل سوم:روش پژوهشجامعه آماری مورد پژوهش... 58نمونه مورد پژوهش... 58روش نمونه گیری.. 58متغیرهای مورد پژوهش... 58طرح پژوهش... 58ابزار پژوهش... 58پرسشنامهی طرحوارههای ناسازگار اولیه (YSQ-SF)58پرسشنامهی سبک دلبستگی(RAAS)59ویژگی های روان سنجی. 60روش اجرا60روش تجزیه وتحلیل داده ها60ج فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده هاتجزیه و تحلیل داده های تحقیق. 62بخش اول: آمارهای توصیفی. 62بخش دوم: آمار استنباطی. 70 فصل پنجم:بحث و نتيجه گيريفرضیه اصلی. 81فرضیه های فرعی. 82فرضیه اول. 82فرضیه دوم83فرضیه سوم83فرضیه چهارم84محدودیتها85پیشنهادات.. 85منابع. 86منابع فارسی. 86منابع انگلیسی. 89 مقدمهپژوهشگران از مدت ها پیش دریافته اندکه شناخت ها در کارکرد زندگی تاثیر دارند.در طی سالهای اخیر پیشرفت های نظری وتجربی متعددمنجر به درک بهتر انواع شناخت های مرتبط با رابطه ها وعملکردهای زندگی شده است.( اپشتاین وباکوم 2002)طرحواره ها نوعی از شناخت ها هستندکه در کارکردهای زندگی مهم می باشند اغلب مشکلاتی که افراد تجربه می کنندتحت تاثیر شیوه ی تصور انها در مورد خود ودیگران استاین شیوه ی تصور طرحواره نامیده میشود.(بک 1967)رشد طرحواره اغلب به دوران کودکی باز می‌گردد. مطابق نظر یانگ (1999) بعضی افراد به خاطر تجارب کودکی منفی طرحواره های ناسازگار اولیه ای را ایجاد میکنندکه بر شیوه ی تفکر احساس رفتار آن ها در روابط صمیمانه ی بعدی و سایر جنبه های زندگی شان تاثیر میگذارد.جفری یانگ نظری در رابطه با طرحواره های ناساز گار اولیه گسترش داده است وی معتقد است این طرحواره هاکه وی از آن ها به عنوان "ساختار یا چا رچوب مرجع (1995) یاد می کند ساختارهای پایدار وبادوامی هستند که به مثابه ی عدسیها یی بر ادراک فرد از جهان خود ودیگران اثر میگذارد.این طرحواره ها در طی تجارب کودکی شکل گرفته(که اکثرا در زندگی کودک نقش یک ضربه ی روانی را داشته اند) وپاسخ فرد در مقابل رخدادهای محیطی را کنترل می کنند (یانگ 1998) وی عنوان می کند اگر چه عوامل مربوط به جامعه مدرسه همسالان در شکل گیری این طرحواره ها مو ثرهستند.اما اثر انها وسعت وثبات اثر عوامل خانوادگی را ندارد (تورس2002) بنابراین محیط اولیه تحول کودک زمینه یایجاد طرحواره های خاصی را فراهم می کندکه از مهمترین آنها پایگاه امن یا همان سبک دلبستگی فرد است پژوهش ها پیوستگی سبک دلبستگی را در چرخه ی زندگی تایید می کنند .(فریلی_دیویس 1997 .نافتل وشیور 2006)دلبستگی پیوند هیجانی بین دو نفر است که آنها را از لحاظ فیزیکی ومکانی به هم پیوند می زندوتداوم می یابد (اینسورث1974) اطفال به اولین مراقب خود که عمدتا مادرشان است دلبسته می شوند.دلبستگی برای زنده ماندن و رشدسالم اطفال ضروری است.(اینسورث1974 بالبی 1973)به نظر جان بالبی (1969)دلبستگی محصول تکامل وضامن بقای اطفال است.سایر نظریه پردازان ومحققان نشان داده اند که اختلال دراین روابط اولیه مراقبان وکودکان می تواند عواقب شدیدی در پی داشته باشد (راتر 1979 فروید 1935)میگفت اختلال در این روابط اولیه اساس وزیر بنای اختلالات هیجانی بعدی است.دلبستگی ایمن با ویژیگی های ارتباطی مثبت شامل صمیمیت وخرسندی دلبستگی دوری گزین با سطوح پایین تری از صمیمیت وتعهد ودلبستگی دوسوگرا با شور هیجان ونگرانی در مورد روابط توام با خرسندی کم مرتبط است.(والدربک فیگوردو 2009 کاچادوریان فیچمن وراویلا 2004 لوپز وکورملی 2002)به نظر می رسد که الگوهای کارامد از خود ودیگران تعیین کننده ی اصلی روابط اینده فرد وشخصیت او در بزرگسالی وحتی شیوه های رفتاری او در اینده ومنشا تداوم وپیوستگی بین تجارب دلبستگی دوران کودکی احساسات ورفتارهای بزرگسالی است.(خانجانی 2006)در این پژوهش قصد داریم رابطه ی بین طرحواره های ناساز گار اولیه وسبک دلبستگی را بررسی کنیم. بیان مسئلهروانشناسان مدت‌هاست عنوان کرده اند که عملکرد والدین به شکل گیری افکار،رفتاروهیجانات کودکان تاثیر معناداری دارد.دراین میان پیاژه(1954)وبالبی(1969به نقل از گانتی وبوری2008)متعقدند که عملکرد والدین سبب ایجاد وگسترش مدلهایی در درون سازمان شناختی فرد به نام طرحواره میشود.این طرحواره ها در زندگی فرد به عنوان عدسیهایی عمل می کنند که تفسیر،انتخاب وارزیابی فرد از تجارب وی را تشکیل می دهند.بک معتعقد است عواطف ورفتارهای ما به وسیله طرحواره های شناختی که ناشی از تجارب گذشته مان ایجاد می شوندوبرروی ادراک ما ازجهان تاثیر می گذارند(بک1979)مفهوم طرحواره سنگ زیر بنای شناختی رفتاری معاصر شده است همانطور که سیستم قلبی عروقی برای کارکرد بدن انسان ضروری است،طرحواره ها نیز برای تفکر وادراک مهم اندوتاثیر اساسی بر روی احساسورفتار دارند (بالدوین1992، اپستین وباکوم2002،نقل از خواجه رسولی 1388)طرحواره ها ساختارهای عمیقا ریشه دار هستندومی توانند سازگار یا ناسازگار باشند(یانگ1999،رایکه بوئر ودیبو2009)بیان داشته اند که طرحواره های یکسانی درسنین کودکی وجود داردوافرادی که از طرحواره های سازگار استفاده می نمایند توانایی بهتری با فشار روانی داشته وزمانی که در زندگی با حادثه ای فشارزا مواجه شوند کمتر احتمال دارددچارمشکلات روانی شوند.درحالیکه طرحواره های ناسازگار اولیه الگوها یا درون مایه های عمیقی هستند که در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته اند ودر بزرگسالی تداوم یافته اند به رابطه فرد با خود ودیگران مربوط می شوند به شدت ناکارامدند(یانگ2007،کریمی زارچی 1390)وبسیار بیشتر از سطوح سطحی شناخت نسبت به تغییر مقاومند.(کرچ2009)یانگ و همکارانش معتقدند که انسان پنج نیاز هیجانی اساسی دارد که طرحواره ها به دلیل ارضاء نشدن این نیازها در دوران کودکی به وجود امده اند که عبارتند از (به نقل از سکین 2005)1- دلبستگی ایمن به دیگران[1] (شامل نیاز به امنیت، ثبات، محبت وپذیرش)2- خود گردانی[2]،کفایت[3] وهویت[4])3- آزادی در ابراز هیجانها ونیازهای سالم[5]4- خود انگیختگی[6] وتفریح[7]5- محدودیت های واقع بینانه[8] وخویشتن داری [9]اگر این پنج نیاز به خوبی بر اورده نشود در پنج حوزه در ذخن کودک طرحواره های ناسازگار شکل می‌گیرد یانگ 18 طرحواره ی ناسازگار اولیه را در پنج حوزه طبقه بندی کرده است که حوزه های طرحواره نامیده می شوند1- بریدگی و طرد[10]2- خود گردانی وعملکرد مختل [11]3- محدودیت های مختل [12]4- دیگر جهت مندی ها[13]5- گوش به زنگی بیش از حد وبازداری [14](جیل ،میشل،وریسویجوک2008)[15]طرحواره ها تاثیر مستقیم ونیرومندی بر چگونگی عمل فرد یا واکنش او نسبت به یک محرک مشابه یا جدید دارند.طرحواره هایی که ناسازگارند (مخرب یا منفی )به طرز نامطلوبی بر فرد تاثیر خواهند گذاشت (امانجی وهمکاران2006 نقل از شریفی)همچنین در حوزه شناختی ،طرحواره ها به عنوان نقش انتزاعی شناختی در نظر گرفته می شود که راهنمای تفسیر اطلاعات می باشد ودر بعضی موارد خطاهای شناختی بر اساس طرحواره های ناسازگارانه شکل گرفته و در موقعیت های مختلف فعال می شوند (زارب2007 نقل از حمید پور1388 )در روانشناسی تحولی پیوند عاطفی مادر ونوزاد را دلبستگی می نامند(بالی 1969)محور اصلی در نظریه دلبستگی که پیوند بین کیفیت روابط دلبسته کودک وبزرگسال را مطرح مینماید الگوهای فعال درونی است از دیدگاه نظریه ی دلبستگی کودکان از تعامل وارتباط با مراقبین خود الگوی فعال درونی خود را شکل می دهند که نوعی بازنمایی شناختی درونی شده از معنا،کارکرد وروابط اجتماعی است (بالبی 1998 ،نقل از دوزیس،فریون وکوین2006)بنابراین الگوهای فعال درونی از طریق فرایند دلبستگی ایجاد می شوند .بنیاد شناختی اولیه باورهای هسته ای افراد بزرگسال از خود ودیگران را پی می افکند به عبارت دیگر کودکان روابط میان فردی بعدی را در طرحواره های بر جسته یا الگوهای فعال درونی شان وساختار خاطراتی که از روابطشان دارند درون سازی کرده وشکل می دهند ساختاری که در گذر زمان به شکل فزاینده ای مستحکم ودر مقابل تغییر مقاوم می گردد(دوزیس ،فریون وکوین2006)یافته های پژوهشی از این دیدگاه که نظام دلبستگی در گذر زمان از نوزادی وکودکی تا نوجوانی ،میانسالی وحتی سالمندی ادامه می یابد ،حمایت میکند .بدین ترتیب نظریه دلبستگی فقط نظریه تحول کودک نیست بلکه نظریه تحول درگستره ی حیات نیز هست (وینفیلد، سرادف واگلند 2000، وینفیلد، والی واگلند 2004)دلبستگی ایمن ،با ویژگیهای ارتباطی مثبت شامل صمیمیت و خرسندی،دلبستگی دوری گزین با سطوح پایین تری از صمیمیت ،تعهد ودلبستگی دوسو گرا با شور ،هیجان ونگرانی در مورد روابط با خرسندی کم مرتبط است.(اولدربک وفیگوردو 2009، کاچادوریان، فیچمن وواویلا2004، لوپز وگور ملی2002)سبکهای دلبستگی نا ایمن ،دوری گزین ودوسوگرا از ان دسته راهبرد های تنظیم هیجانی سود می جویند که بر هیجان های منفی تاکید دارند یا تجربه های هیجانی را سرکوب می کنند.(دوری گزین)سبکهای دلبستگی بر شیوه های مدارا با استرس ها وبرخورد با رویدادهای اسیب زا ورخدادهای تهدید کننده ی زندگی تاثیر گذارند به طوریکه افراد دارای سبک دلبستگی ایمن با سبک های دوری گزین ودوسوگرا در چنین شرایطی بهتر مقابله می کنند و از سلامت روان بهتری برخوردارند (میکولینسروشیور2003، دیتوماسو،برانن،مککالتی،راس،برگس 2003، میکو لینسر وفلورین 1998)شواهد حاکی از ان است که دلبستگی فرزندان ادمی به مراقبان اولیه اش نقش مهم ومشابهی ایفا میکند طبق این نظریه ناتوانی کودک در برقراری پیوند دلبستگی استوار با یک یا چند تن در سالهای اولیه زندگی با ناتوانی او در برقراری روابط میان فردی نزدیک در بزرگسالی ارتباط دارد . اهمیت و ضرورت پژوهشسلامت هر جامعه در گرو سلامت افراد ان جامعه است ولازمه سلامت افراد جامعه داشتن خانواده ای است که در ان نیازهای روانی ،عاطفی ،تربیتی و اجتماعی واقتصادی انها به اندازه ی کافی تامین شود. (مداری،ربانی،عابدی)تاثیر پذیری انسان در کودکی بیش از دیگر دوران زندگی است وخانواده مناسب ترین مکان نقش پذیری کودک است وروابط اجتماعی اینده ی او متاثر ازچگونگی روابطش با اعضای خانواده است.اولین رابطه‌ی اجتماعی کودک در بیشتر فرهنگها با مادر برقرار می گرددودلبستگی اولین رابطه ی عاطفی ثابت وظریف بین کودک وشخص دیگراست.کودک نخستین تلاشها را می کند که به این رابطه دست یابد و بدون شک نوع ارتباط کودک در نخستین سالهای تولد چنان مهم است که تاثیر مثبت یا منفی بر روی روابط اینده ی فرد وشکل گیری شخصیت او دارد.سبکهای تعاملی ناکارامد که در خانواده اموخته می شود اغلب مانع شکل گیری روابط اینده فرد در اینده می شود شواهد مفصلی وجود وجود دارد که از ارتباط بین تجارب منفی واسیب پذیری دوران کودکی با مشکلات ارتباطی در بزرگسالی حمایت میکند. (اپستین،بیکام،2002)بعضی ویژگیهای روانشناختی مانند روان رنجوری وسبکهای دلبستگی معیوب، ابعاد شناختی (طرحواره) آاسیب های پایداری را در روابط بزرگسالی به وجود می اورد .طرحواره های ناسازگار اولیه، الگوها یا درونمایه های عمیق وفراگیری هستند که درون کودکی شکل گرفته ودر بزرگسالی تداوم یافته اند وبه رابطه فرد با دیگران مربوط می شود وبه شدت ناکارامدند.باورها وطرحواره های مربوط به روابط میان فردی در یزرگسالی نمود می یابند وبر ان تاثیر زیانبار می گذارند.(یانگ وگلوسکی 1997 به نقل از یوسفی ناصر 1389)بنا به اهمیت ومشکلات فراوان میان فردی و شخصیتی که در جامعه ی ما وهمه ی جوامع به وجودآمده است و نیز با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه موجود است باز بران شدیم که در این مورد پژوهشی انجام دهیم. اهداف پژوهشهدف کلی:برآورد رابطه ی طرحواره های ناسازگار اولیه بر اساس مولفه های سبک های دلبستگی در بین دانشجویان شهر قم هدف فرعیتعیین رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دلبستگی در بین دانشجویان شهر قم فرضیه های پژوهشفرضیه اصلیبین طرحواره های ناسازگار اولیه باسبک دلبستگی دانشجویان شهر قم رابطه وجود دارد. فرضیه های فرعی1- بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک دلبستگی ایمن رابطه وجود دارد.2 - بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک دلبستگی اضطرابی رابطه وجود دارد.3- بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک دلبستگی اجتنابی رابطه وجود دارد.4- بین طرحواره های ناسازگار اولیه و وضعیت تاهل رابطه وجود دارد . [1] Secure attachment[2] autonomy[3] comptence[4] identity[5] Freedom to express valid needs and emotions[6] spontaneity[7] play[8] Realistic limits[9] Self control[10] Dis connection and rejection[11] Impaired autonomy and performance[12] Impaired limits[13] Other directedness[14] Overvigilancel and inhibition[15] Jill michiel vreeswigh پيوست ها90