فهرست مطالبعنوان صفحه فصل اول:آشنایی با مکان کارآموزیمقدمه. 2معرفي مکان کارآموزی.. 2استاندارد چیست ؟. 2علامت استاندارد ايران. 4ايزو. 4مصرفکنندگان و استاندارد. 5مديريت آزمايشگاه كنترل مواد غذايی،آشاميدنی، آرايشی و بهداشتی.. 5تعاریف وظایف و مسئولیتها6وظايف استاندارد. 6آشنایی با استانداردهای صنایع غذایی.. 8انواع استانداردهای ایزو. 8۱) استاندارد ISO ۹۰۰۰. 8۲) استاندارد ISO ۱۴۰۰۰. 9۳) استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱. 10۴) استاندارد ISO ۲۲۰۰۰. 11۵) استاندارد ISO /IEC ۱۷۰۲۰. 11۶) استاندارد ISO /IEC ۱۷۰۲۵. 11۷) استاندارد ISO/TS ۱۶۹۴۹. 12۸) استاندارد HACCP.. 12۹) استاندارد IMS و HSE.. 13تعريف استاندارد. 14اهداف استاندارد. 14اصول استاندارد. 14فوايد استاندارد كردن. 14الفسطح استاندارد. 15سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران 18وظايف و تكاليف قانوني سازمان. 18اركــان سازمان 18 فصل دوم:کنترل کیفیت و بررسیاستاندارد مواد غذایی.. 21شیمی مواد غذایی.. 22بررسی گروههای مهم غذایی.. 22برخی از فلزات موجود در مواد غذایی.. 26افزودنیهای مواد غذایی.. 27آزمايشگاه مواد غذايي و آشاميدني.. 29شرح آزمایشگاه و بخشهای موجود در آزمایشگاه غذا29اندازه گیری چربی شیر. 32روش های اندازه گیری پروتئین ها 34انتخاب روغن و پایداری آن. 35نمک در شامپو.36سوهان. 37نگهداری سس مایونز در یخچال 39سسهاي سالاد. 39عسل.. 41راهنمای خرید دستمال کاغذی 43پوشک.... 46وسایل آزمایشگاه. 49ترازوی دیجیتال.داراي دقت يكهزارم گرم. 57دستگاه اون. 57PHمتر. 58دسیکاتور، خشکانه Desicator. 58ب فصل سوم: آزمایشات1- اندازه گيري اسيديته روغن.. 602- اندازه گيري پرواکسايد روغن.. 613- اندازه گيري تيتانيوم دي اکسيد در مواد آرايشي و بهداشتي.. 624- استخراج روغن مواد غذايي.. 645- تعيين کلوفعال در مايعات سفيد کننده. 656- آزمون اندازه گيري پروتئين در مواد آرايشي و مواد غذايي.. 667- آزمون اندازه گيري رنگ.... 698- آزمون اندازه گيري قند در مواد غذايي.. 719- آزمون اندازه گيري قند در مواد غذايي.. 7110- اندازه گيري اسکوربيک اسيد در مواد آرايشي.. 7511- اندازه گيري گلوکز موجود در عسل.. 7612- آزمون اندازه گيري نمک در مواد بهداشتي.. 7713- آزمون اندازه گيري ماده فعال آنيوني در مواد بهداشتي.. 7814– آزمون هاي سلولزي.. 8015– آزمون اندازه گيري رطوبت در مواد سلولزي 8116– آزمون اندازه گيري جذب رطوبت در مواد سلولزي.. 8117- آزمون اندازه گيري ظرفيت نگهداري پوشک.... 8418- آزمون اندازه گيري درصد رطوبت پوشک.... 8519- آزمون پايداري حرارتي مواد. 8520- آزمون تعيين مقدار اسيديته در شير. 85 مقدمهامروزه نقش و اهميت بهداشت مواد غذايي و آرايشي بهداشتي در حفظ سلامت انسان و جلوگيري از بيماريها بر همگان روشن است. عواملي که در سالهاي گذشته انسانهاي بسياري را دچار بيماري هاي خطرناک و کشنده مي کرد و شيوع آنها موجب مرگ و مير تعداد زيادي از مردم جوامع گوناگون مي شد.امروزه با ابداع روش هاي صحيح بهداشتي بطور کلي منسوخ و يا به ميزان بسيار قابل توجهي کاهش يافته است ولي هنوز نکات بسيار مهم و دور از ذهن مانده در پيش روي انسان قرار دارد. از اين رو ما برآنيم تا با تکنولوژي مدرن درصدد افزايش بهبود کيفيت و تعريف استانداردهاي مدون در خصوص مواد غذايي و آرايشي- بهداشتي باشيم.معرفي مکان کارآموزی:آزمايشگاه آريا آزما در سال 1386 به عنوان آزمايشگاه همکار کنترل کيفيت مواد غذايي و آرايشي- بهداشتي معاونت غذا و دارو و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران با دريافت گواهينامه ISO-IEC-17025 ، به عنوان اولين آزمايشگاه ملي شروع به فعاليت نمود.اين آزمايشگاه با به کارگيري فن آوريها و پيشرفته ترين تجهيزات آزمايشگاهي توسط کارشناسان متخصص و مجرب در جهت کنترل کيفيت مواد غذايي، آرايشي- بهداشتي و هم چنين کنترل بهداشت محيط مراکز عرضه مواد غذايي، توانسته گامي موثر در جهت رعايت موازين اصول بهداشتي و حذف آلودگي بردارد. آزمايشگاه آريا آزما شامل بخش هاي ميکروبي، شيمي، سلولزي، کنترل بهداشت محيط و بخش توسعه و تحقيق ميباشد.استاندارد چیست ؟استاندارد یعنی نظم و قانون . هر كاری كه طبق اصول منظم و مرتب انجام شده باشد می گویند طبق استاندارد است و مهر استاندارد دریافت می كند.مثلا وقتی یك خوراكی را می خرید و علامت استاندارد دارد یعنی اینكه این خوراكی آزمایش شده است و چیز خطرناك یا آلوده ای در آن وجود ندارد و شما می توانید با خیال راحت آن را بخوری.استاندارد فقط مربوط به مواد غدایی نیست و همه كالاها باید استاندارد باشند . مثلا اگر كپسول گازی استاندارد نباشد ممكن است منفجر شود و حادثه بیافریند .در مورد هر كالایی، سازنده یا تولید كننده آن باید یكسری مشخصات را رعایت كند كه بعد مورد آزمایش قرار می گیرد تا كارآیی آن مشخص شود.مثلا در مورد اجاق گاز ، حتما باید كلیدهای روی چراغ گاز هنگامی بچرخد كه كمی آنرا به داخل فشار دهیم . اینكار، احتمال اینكه كلیدها توسط بچه ها چرخانده شود و سبب نشت گاز و حادثه شود، كاهش میدهد.در ایران موسسه ای بنام استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران وجود دارد . این موسسه روش هایی را تعیین میكند و به تولید كنندگان می گوید كه كالاهای خود را مطابق این روش ها بسازند .به این دستورالعمل ها استانداردهای ملی گفته می شودالبته سازمانهایی هم در سطح جهانی وجود دارد كه مهمترین آنها سازمان بین المللی استاندارد است و كشور ما نیز عضو این سازمان است .گواهینامه ایزو۹۰۰۰ یك گواهینامه بین المللی است كه نشان می دهد كه دارنده آن تلاش می كند تا كیفیت كالا یا خدمات خود را بهتر كند. و اگر شركتی جهت بهتر كردن كیفیت محصولاتش قدمی برندارد ، گواهینامه ایزو۹۰۰۰ را از آن شركت پس می گیرنداستاندارد باعث می شود كه ما با خیال راحت، كالای مورد نیاز خود را بخریم و بدانیم كه خطری ما را تهدید نمی كند . اگر استاندارد نباشد ، زندگی بسیار پر خطر و حادثه آفرین خواهد شد.اجرای استانداردهای ملی ایران به نفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف كنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و كاهش قیمتها می شود. مواردی كه شامل استاندارد می شوند به گروههای زیر تقسیم می شوند:۱ مواد غذایی ، بهداشتی و دارویی۲ شیمیائی و سلولزی۳ فلز و ریخته گری۴ ماشین آلات و تجهیزات۵ مواد معدنی غیرفلزی ، مثل نمك۶ ارتباطات ، الكترونیكی و الكتریكی۷ وسایل نقلیه موتوری۸ بافندگی و چرم و پوشاك۹ سرویسهای مهندسیشايد زياد شنيدهايد که کالايي استاندارد و مورد تاييد است. وقتي ميگويند کالايي استاندارد است يعني طبق نظم و اصول خاصي تهيه شده است. در اين شرايط آن کالا را استاندارد ميگويند و مهر استاندارد روي آن کالا زده ميشود. فکر کنيد به طور مثال يک قوطي خيارشور خريدهايد. اگر روي قوطي علامت استاندارد وجود دارد به اين معني است که اين ماده غذايي آزمايش شده است و مواد خطرناک و يا آلودهاي در آن وجود نداشته است بنابراين مصرفکننده ميتواند با خيال آسوده از اين ماده غذايي استفاده کند. در ايران موسسهاي به نام موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي، مسووليت قانوني تهيه استانداردهاي ملي را برعهده دارد. طبق تعريف اين موسسه، استاندارد چنين تعريف شده است: «تعيين و تدوين ويژگيهاي لازم در توليد يک فرآورده و انجام يک خدمت با تبادل نظر و توافق جمعي صاحبان حق و نفع با روشهاي مشخص شده.»استاندارد براي کدام کالاشايد دوست داشته باشيد بدانيد چه کالاهايي بايد استاندارد باشند و علامت آن را دريافت کرده باشند. کالاهايي که بهوسيله توليدکنندگان توليد شده و در اين فهرست قرار دارند، بايد حتما علامت استاندارد را از موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران دريافت کرده باشند تا مصرفکنندگان بتوانند با خيال آسوده اين محصولات را خريداري و استفاده کنند. بهطور کلي ميتوان کالاهايي را که شامل استاندارد ميشوند، به شاخههاي زير تقسيم کرد: مواد غذايي، بهداشتي، دارويي؛ مواد شيميايي و سلولزي؛ مواد فلزي و ريختهگري؛ ماشينآلات و تجهيزات؛ مواد معدني غيرفلزي مانند نمک؛ وسايل ارتباطي، الکترونيکي و الکتريکي؛ وسيله نقليه موتوري مانند خودرو؛ وسايل بافندگي و چرم و پوشاک و سرويسهاي مهندسي.علامت استاندارد ايرانحتما علامت استاندارد ايران را روي کالا مشاهده کردهايد. اين علامت به شکل يک حرف S انگليسي است که در آن نام ايران نوشته شده است. اگر يک واحد توليدکننده کالا، پروانه توليدکننده کالا را دريافت کرده باشد، ميتواند اين علامت را روي کالاي خود نصب کند. اگر روي کالايي، علامت استاندارد ايران نصب شده باشد، نشان ميدهد که توليدکننده و يا عرضهکننده آن کالا، به ضوابط و قوانين و استمرار انطباق مشخصات کالا با استانداردهاي علمي پايبند است. حرف S در علامت استاندارد ايران نشانه SAFETY (ايمني) و علامت اختصاري STANDARD (استاندارد) است.ايزوايزونام يک سازمان بينالمللي است که از کلمهاي يوناني به معني «مساوي» گرفته شده است. سازمان جهاني استاندارد، سالها پيش از اين يعني در سال 1948 در ژنو تشکيل شده است و در حال حاضر بيش از 156 کشور عضو اين سازمان هستند. ايران نيز يکي از همين کشورها است. ISO (ايزو) در حقيقت علامت اختصاري سازمان بينالمللي استاندارد جهاني است و امروزه در هر کشوري و هر زباني اين سازمان را با اين نام ميشناسند. شايد بخواهيد بدانيد که کار اين سازمان چيست. اين سازمان استانداردهاي بينالمللي را تدوين ميکند. اين سازمان، سازماني غيردولتي است که مستقل از سازمان ملل فعاليت ميکند و اعضاي آن نمايندگان دولتها نيستند بلکه اعضاي سازمانها و موسسات استاندارد ملي هستند. درصد ويژهاي از استانداردهاي اين سازمان که بيشتر آنها در رابطه با بهداشت، ايمني و محيط زيست هستند، در برخي از کشورها به عنوان بخشي از مقررات استفاده ميشوند ولي فراموش نکنيد که اين سازمان هيچگونه قدرتي در رابطه با اجرا و پيادهکردن اين استانداردها ندارد.ايزو 9000 اولين استاندارد تعيين شده اين سازمان در سال 1987 است. اين استاندارد بر کنترل فرآيند توليد تاکيد و توجه دارد. اين سازمان در زمينه صدور گواهينامه فعاليت ندارد. سازماني را که از اين علامت استفاده کرده، تاييد نميکند و يا آن سازمان نماينده مجاز سازمان ISO به شمار نميآيد. همچنين نظارت بر اجراي استاندارد مطابق شرايط تعيين شده در حيطه وظايف سازمان ISO نيست.مصرفکنندگان و استانداردشما به عنوان يک مصرفکننده بايد توقع داشته باشيد تا در قبال پرداخت هزينه، کالايي استاندارد شده را دريافت ميکنيد. در حقيقت اين يکي از حقوق اصلي و اوليه مصرفکنندگان در سراسر دنيا است. در دنياي کنوني، هزاران کالاي گوناگون خانوادهها را احاطه کردهاند که برخي از آنها به طور مستقيم با سلامت افراد ارتباط دارند. بنابراين استاندارد به عنوان ضمانتي براي حفظ و ارتقاي کيفيت محصولات لازم است. کالاهاي داراي علامت استاندارد ضامن سلامت و امنيت جامعه است. استاندارد ميکوشد اين اطمينان را به شما بدهد که آنچه به کار ميگيريد و آنچه مصرف ميکنيد، سالم است.مديريت آزمايشگاه كنترل مواد غذايی،آشاميدنی، آرايشی و بهداشتیخلاصه شرح وظايف اداره آزمايشگاه كنترل مواد غذايی، آشاميدنی،آرايشی و بهداشتی دانشگاه مهمترين وظيفه اداره آزمايشگاه، كنترل كيفی و انجام آزمايشهای شيميايی، فيزيكی، ميكروبی و ارگانولپتيكی بر روی كليه نمونههای مواد غذايی، آشاميدنی ، آرايشی و بهداشتی كه از ادارات نظارت و شبكه های بهداشتی دانشگاه و مراجع قانونی نظير قوه قضائيه ارائه میگردد، طبق استانداردهای ملی و پروانههای ساخت برگههای آناليز و رفرانس های بين الملی نظير كدكس، میباشد.همچنين بازديد علمی و فنی از آزمايشگاههای كنترل واحدها و كارخانجات توليدی مواد غذايی، آشاميدنی، آرايشی و بهداشتی به منظور ارتقای كيفی، تاييد و صدور پروانههای بهداشتی درخواستی (بهره برداری و ساخت) و نيز بررسی ميزان فعاليت و روش های كاری آزمايشگاهها از جمله وظايف اداره آزمايشگاه كنترل میباشد.علاوه بر اين آموزش مسؤولين فنی كارخانجات ، شركت در جلسات و كارگاههای آموزشی و تصميم گيریهای كلی، مشاركت در اجرای طرح ها و پروژههای علمی و تحقيقاتی بخشی و فرا بخشی ، تهيه و يا اصلاح روشهای كاری استاندارد آزمايشگاهی و دستگاهی (SOP)، نظارت بر عملكرد آزمايشگاههای همكار غيردولتی در سطح حوزه نظارت دانشگاه، ارائه مقالات علمی و عقد قرارداد با كارخانجات و كارگاههای توليدی و نيز ساير ارگانها جهت انجام برخی آزمايشهای تخصصی، قسمتی ديگر از وظايف اداره آزمايشگاه كنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه میباشد.شرح وظایفانجام آزمایشات مربوط به تاييد صلاحیت و کنترل مواد اوليه و محصولات نهايي کارخانجات مواد غذايي بهداشتی وآشامیدنی مطابق با آخرین استانداردهای موجود و اظهار نظر کارشناسی در مورد قابلیت مصرف آنهابررسی و اظهار نظر بر روي مواد اوليه و محصولات غذايي بهداشتی و آشامیدنی وارداتي از طریق گمرکات مطابق با برگهای آنالیز مربوطههمکاری با کارخانجات مواد غذايي، بهداشتی و آشامیدنی براي انجام آزمایشات تخصّصیآموزش کارآموزان و مسئولین فنی آزمایشگاههای کارخانجات توليدي و ارزیابی توانايي علمی و عملی آنان در کنترل کیفیت فرآورده های غذايي , آرايشي و بهداشتیمشارکت در تهیه و تدوین استانداردها در کمیته های مربوطهشرکت در پروژه های تحقیقاتی و آموزشی با هماهنگی معاونت غذا و داروتحقیق در مورد روشهای جدید کنترل کیفیت فراورده های غذايي , آرايشي و بهداشتی و به روز کردن اطلاعات علمی موجود در آزمایشگاهبررسی صلاحیت آزمایشگاهی مواد غذايي , بهداشتی و آشامیدنی آزمایشگاههای همکار
کارآموزی آزمایشگاه کنترل کیفیت
فهرست مطالبعنوان صفحه فصل اول:آشنایی با مکان کارآموزیمقدمه. 2معرفي مکان کارآموزی.. 2استاندارد چیست ؟. 2علامت استاندارد ايران. 4ايزو. 4مصرفکنندگان و استاندارد. 5مديريت آزمايشگاه كنترل مواد غذايی،آشاميدنی، آرايشی و بهداشتی.. 5تعاریف وظایف و مسئولیتها6وظايف استاندارد. 6آشنایی با استانداردهای صنایع غذایی.. 8انواع استانداردهای ایزو. 8۱) استاندارد ISO ۹۰۰۰. 8۲) استاندارد ISO ۱۴۰۰۰. 9۳) استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱. 10۴) استاندارد ISO ۲۲۰۰۰. 11۵) استاندارد ISO /IEC ۱۷۰۲۰. 11۶) استاندارد ISO /IEC ۱۷۰۲۵. 11۷) استاندارد ISO/TS ۱۶۹۴۹. 12۸) استاندارد HACCP.. 12۹) استاندارد IMS و HSE.. 13تعريف استاندارد. 14اهداف استاندارد. 14اصول استاندارد. 14فوايد استاندارد كردن. 14الفسطح استاندارد. 15سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران 18وظايف و تكاليف قانوني سازمان. 18اركــان سازمان 18 فصل دوم:کنترل کیفیت و بررسیاستاندارد مواد غذایی.. 21شیمی مواد غذایی.. 22بررسی گروههای مهم غذایی.. 22برخی از فلزات موجود در مواد غذایی.. 26افزودنیهای مواد غذایی.. 27آزمايشگاه مواد غذايي و آشاميدني.. 29شرح آزمایشگاه و بخشهای موجود در آزمایشگاه غذا29اندازه گیری چربی شیر. 32روش های اندازه گیری پروتئین ها 34انتخاب روغن و پایداری آن. 35نمک در شامپو.36سوهان. 37نگهداری سس مایونز در یخچال 39سسهاي سالاد. 39عسل.. 41راهنمای خرید دستمال کاغذی 43پوشک.... 46وسایل آزمایشگاه. 49ترازوی دیجیتال.داراي دقت يكهزارم گرم. 57دستگاه اون. 57PHمتر. 58دسیکاتور، خشکانه Desicator. 58ب فصل سوم: آزمایشات1- اندازه گيري اسيديته روغن.. 602- اندازه گيري پرواکسايد روغن.. 613- اندازه گيري تيتانيوم دي اکسيد در مواد آرايشي و بهداشتي.. 624- استخراج روغن مواد غذايي.. 645- تعيين کلوفعال در مايعات سفيد کننده. 656- آزمون اندازه گيري پروتئين در مواد آرايشي و مواد غذايي.. 667- آزمون اندازه گيري رنگ.... 698- آزمون اندازه گيري قند در مواد غذايي.. 719- آزمون اندازه گيري قند در مواد غذايي.. 7110- اندازه گيري اسکوربيک اسيد در مواد آرايشي.. 7511- اندازه گيري گلوکز موجود در عسل.. 7612- آزمون اندازه گيري نمک در مواد بهداشتي.. 7713- آزمون اندازه گيري ماده فعال آنيوني در مواد بهداشتي.. 7814– آزمون هاي سلولزي.. 8015– آزمون اندازه گيري رطوبت در مواد سلولزي 8116– آزمون اندازه گيري جذب رطوبت در مواد سلولزي.. 8117- آزمون اندازه گيري ظرفيت نگهداري پوشک.... 8418- آزمون اندازه گيري درصد رطوبت پوشک.... 8519- آزمون پايداري حرارتي مواد. 8520- آزمون تعيين مقدار اسيديته در شير. 85 مقدمهامروزه نقش و اهميت بهداشت مواد غذايي و آرايشي بهداشتي در حفظ سلامت انسان و جلوگيري از بيماريها بر همگان روشن است. عواملي که در سالهاي گذشته انسانهاي بسياري را دچار بيماري هاي خطرناک و کشنده مي کرد و شيوع آنها موجب مرگ و مير تعداد زيادي از مردم جوامع گوناگون مي شد.امروزه با ابداع روش هاي صحيح بهداشتي بطور کلي منسوخ و يا به ميزان بسيار قابل توجهي کاهش يافته است ولي هنوز نکات بسيار مهم و دور از ذهن مانده در پيش روي انسان قرار دارد. از اين رو ما برآنيم تا با تکنولوژي مدرن درصدد افزايش بهبود کيفيت و تعريف استانداردهاي مدون در خصوص مواد غذايي و آرايشي- بهداشتي باشيم.معرفي مکان کارآموزی:آزمايشگاه آريا آزما در سال 1386 به عنوان آزمايشگاه همکار کنترل کيفيت مواد غذايي و آرايشي- بهداشتي معاونت غذا و دارو و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران با دريافت گواهينامه ISO-IEC-17025 ، به عنوان اولين آزمايشگاه ملي شروع به فعاليت نمود.اين آزمايشگاه با به کارگيري فن آوريها و پيشرفته ترين تجهيزات آزمايشگاهي توسط کارشناسان متخصص و مجرب در جهت کنترل کيفيت مواد غذايي، آرايشي- بهداشتي و هم چنين کنترل بهداشت محيط مراکز عرضه مواد غذايي، توانسته گامي موثر در جهت رعايت موازين اصول بهداشتي و حذف آلودگي بردارد. آزمايشگاه آريا آزما شامل بخش هاي ميکروبي، شيمي، سلولزي، کنترل بهداشت محيط و بخش توسعه و تحقيق ميباشد.استاندارد چیست ؟استاندارد یعنی نظم و قانون . هر كاری كه طبق اصول منظم و مرتب انجام شده باشد می گویند طبق استاندارد است و مهر استاندارد دریافت می كند.مثلا وقتی یك خوراكی را می خرید و علامت استاندارد دارد یعنی اینكه این خوراكی آزمایش شده است و چیز خطرناك یا آلوده ای در آن وجود ندارد و شما می توانید با خیال راحت آن را بخوری.استاندارد فقط مربوط به مواد غدایی نیست و همه كالاها باید استاندارد باشند . مثلا اگر كپسول گازی استاندارد نباشد ممكن است منفجر شود و حادثه بیافریند .در مورد هر كالایی، سازنده یا تولید كننده آن باید یكسری مشخصات را رعایت كند كه بعد مورد آزمایش قرار می گیرد تا كارآیی آن مشخص شود.مثلا در مورد اجاق گاز ، حتما باید كلیدهای روی چراغ گاز هنگامی بچرخد كه كمی آنرا به داخل فشار دهیم . اینكار، احتمال اینكه كلیدها توسط بچه ها چرخانده شود و سبب نشت گاز و حادثه شود، كاهش میدهد.در ایران موسسه ای بنام استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران وجود دارد . این موسسه روش هایی را تعیین میكند و به تولید كنندگان می گوید كه كالاهای خود را مطابق این روش ها بسازند .به این دستورالعمل ها استانداردهای ملی گفته می شودالبته سازمانهایی هم در سطح جهانی وجود دارد كه مهمترین آنها سازمان بین المللی استاندارد است و كشور ما نیز عضو این سازمان است .گواهینامه ایزو۹۰۰۰ یك گواهینامه بین المللی است كه نشان می دهد كه دارنده آن تلاش می كند تا كیفیت كالا یا خدمات خود را بهتر كند. و اگر شركتی جهت بهتر كردن كیفیت محصولاتش قدمی برندارد ، گواهینامه ایزو۹۰۰۰ را از آن شركت پس می گیرنداستاندارد باعث می شود كه ما با خیال راحت، كالای مورد نیاز خود را بخریم و بدانیم كه خطری ما را تهدید نمی كند . اگر استاندارد نباشد ، زندگی بسیار پر خطر و حادثه آفرین خواهد شد.اجرای استانداردهای ملی ایران به نفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف كنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و كاهش قیمتها می شود. مواردی كه شامل استاندارد می شوند به گروههای زیر تقسیم می شوند:۱ مواد غذایی ، بهداشتی و دارویی۲ شیمیائی و سلولزی۳ فلز و ریخته گری۴ ماشین آلات و تجهیزات۵ مواد معدنی غیرفلزی ، مثل نمك۶ ارتباطات ، الكترونیكی و الكتریكی۷ وسایل نقلیه موتوری۸ بافندگی و چرم و پوشاك۹ سرویسهای مهندسیشايد زياد شنيدهايد که کالايي استاندارد و مورد تاييد است. وقتي ميگويند کالايي استاندارد است يعني طبق نظم و اصول خاصي تهيه شده است. در اين شرايط آن کالا را استاندارد ميگويند و مهر استاندارد روي آن کالا زده ميشود. فکر کنيد به طور مثال يک قوطي خيارشور خريدهايد. اگر روي قوطي علامت استاندارد وجود دارد به اين معني است که اين ماده غذايي آزمايش شده است و مواد خطرناک و يا آلودهاي در آن وجود نداشته است بنابراين مصرفکننده ميتواند با خيال آسوده از اين ماده غذايي استفاده کند. در ايران موسسهاي به نام موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي، مسووليت قانوني تهيه استانداردهاي ملي را برعهده دارد. طبق تعريف اين موسسه، استاندارد چنين تعريف شده است: «تعيين و تدوين ويژگيهاي لازم در توليد يک فرآورده و انجام يک خدمت با تبادل نظر و توافق جمعي صاحبان حق و نفع با روشهاي مشخص شده.»استاندارد براي کدام کالاشايد دوست داشته باشيد بدانيد چه کالاهايي بايد استاندارد باشند و علامت آن را دريافت کرده باشند. کالاهايي که بهوسيله توليدکنندگان توليد شده و در اين فهرست قرار دارند، بايد حتما علامت استاندارد را از موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران دريافت کرده باشند تا مصرفکنندگان بتوانند با خيال آسوده اين محصولات را خريداري و استفاده کنند. بهطور کلي ميتوان کالاهايي را که شامل استاندارد ميشوند، به شاخههاي زير تقسيم کرد: مواد غذايي، بهداشتي، دارويي؛ مواد شيميايي و سلولزي؛ مواد فلزي و ريختهگري؛ ماشينآلات و تجهيزات؛ مواد معدني غيرفلزي مانند نمک؛ وسايل ارتباطي، الکترونيکي و الکتريکي؛ وسيله نقليه موتوري مانند خودرو؛ وسايل بافندگي و چرم و پوشاک و سرويسهاي مهندسي.علامت استاندارد ايرانحتما علامت استاندارد ايران را روي کالا مشاهده کردهايد. اين علامت به شکل يک حرف S انگليسي است که در آن نام ايران نوشته شده است. اگر يک واحد توليدکننده کالا، پروانه توليدکننده کالا را دريافت کرده باشد، ميتواند اين علامت را روي کالاي خود نصب کند. اگر روي کالايي، علامت استاندارد ايران نصب شده باشد، نشان ميدهد که توليدکننده و يا عرضهکننده آن کالا، به ضوابط و قوانين و استمرار انطباق مشخصات کالا با استانداردهاي علمي پايبند است. حرف S در علامت استاندارد ايران نشانه SAFETY (ايمني) و علامت اختصاري STANDARD (استاندارد) است.ايزوايزونام يک سازمان بينالمللي است که از کلمهاي يوناني به معني «مساوي» گرفته شده است. سازمان جهاني استاندارد، سالها پيش از اين يعني در سال 1948 در ژنو تشکيل شده است و در حال حاضر بيش از 156 کشور عضو اين سازمان هستند. ايران نيز يکي از همين کشورها است. ISO (ايزو) در حقيقت علامت اختصاري سازمان بينالمللي استاندارد جهاني است و امروزه در هر کشوري و هر زباني اين سازمان را با اين نام ميشناسند. شايد بخواهيد بدانيد که کار اين سازمان چيست. اين سازمان استانداردهاي بينالمللي را تدوين ميکند. اين سازمان، سازماني غيردولتي است که مستقل از سازمان ملل فعاليت ميکند و اعضاي آن نمايندگان دولتها نيستند بلکه اعضاي سازمانها و موسسات استاندارد ملي هستند. درصد ويژهاي از استانداردهاي اين سازمان که بيشتر آنها در رابطه با بهداشت، ايمني و محيط زيست هستند، در برخي از کشورها به عنوان بخشي از مقررات استفاده ميشوند ولي فراموش نکنيد که اين سازمان هيچگونه قدرتي در رابطه با اجرا و پيادهکردن اين استانداردها ندارد.ايزو 9000 اولين استاندارد تعيين شده اين سازمان در سال 1987 است. اين استاندارد بر کنترل فرآيند توليد تاکيد و توجه دارد. اين سازمان در زمينه صدور گواهينامه فعاليت ندارد. سازماني را که از اين علامت استفاده کرده، تاييد نميکند و يا آن سازمان نماينده مجاز سازمان ISO به شمار نميآيد. همچنين نظارت بر اجراي استاندارد مطابق شرايط تعيين شده در حيطه وظايف سازمان ISO نيست.مصرفکنندگان و استانداردشما به عنوان يک مصرفکننده بايد توقع داشته باشيد تا در قبال پرداخت هزينه، کالايي استاندارد شده را دريافت ميکنيد. در حقيقت اين يکي از حقوق اصلي و اوليه مصرفکنندگان در سراسر دنيا است. در دنياي کنوني، هزاران کالاي گوناگون خانوادهها را احاطه کردهاند که برخي از آنها به طور مستقيم با سلامت افراد ارتباط دارند. بنابراين استاندارد به عنوان ضمانتي براي حفظ و ارتقاي کيفيت محصولات لازم است. کالاهاي داراي علامت استاندارد ضامن سلامت و امنيت جامعه است. استاندارد ميکوشد اين اطمينان را به شما بدهد که آنچه به کار ميگيريد و آنچه مصرف ميکنيد، سالم است.مديريت آزمايشگاه كنترل مواد غذايی،آشاميدنی، آرايشی و بهداشتیخلاصه شرح وظايف اداره آزمايشگاه كنترل مواد غذايی، آشاميدنی،آرايشی و بهداشتی دانشگاه مهمترين وظيفه اداره آزمايشگاه، كنترل كيفی و انجام آزمايشهای شيميايی، فيزيكی، ميكروبی و ارگانولپتيكی بر روی كليه نمونههای مواد غذايی، آشاميدنی ، آرايشی و بهداشتی كه از ادارات نظارت و شبكه های بهداشتی دانشگاه و مراجع قانونی نظير قوه قضائيه ارائه میگردد، طبق استانداردهای ملی و پروانههای ساخت برگههای آناليز و رفرانس های بين الملی نظير كدكس، میباشد.همچنين بازديد علمی و فنی از آزمايشگاههای كنترل واحدها و كارخانجات توليدی مواد غذايی، آشاميدنی، آرايشی و بهداشتی به منظور ارتقای كيفی، تاييد و صدور پروانههای بهداشتی درخواستی (بهره برداری و ساخت) و نيز بررسی ميزان فعاليت و روش های كاری آزمايشگاهها از جمله وظايف اداره آزمايشگاه كنترل میباشد.علاوه بر اين آموزش مسؤولين فنی كارخانجات ، شركت در جلسات و كارگاههای آموزشی و تصميم گيریهای كلی، مشاركت در اجرای طرح ها و پروژههای علمی و تحقيقاتی بخشی و فرا بخشی ، تهيه و يا اصلاح روشهای كاری استاندارد آزمايشگاهی و دستگاهی (SOP)، نظارت بر عملكرد آزمايشگاههای همكار غيردولتی در سطح حوزه نظارت دانشگاه، ارائه مقالات علمی و عقد قرارداد با كارخانجات و كارگاههای توليدی و نيز ساير ارگانها جهت انجام برخی آزمايشهای تخصصی، قسمتی ديگر از وظايف اداره آزمايشگاه كنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه میباشد.شرح وظایفانجام آزمایشات مربوط به تاييد صلاحیت و کنترل مواد اوليه و محصولات نهايي کارخانجات مواد غذايي بهداشتی وآشامیدنی مطابق با آخرین استانداردهای موجود و اظهار نظر کارشناسی در مورد قابلیت مصرف آنهابررسی و اظهار نظر بر روي مواد اوليه و محصولات غذايي بهداشتی و آشامیدنی وارداتي از طریق گمرکات مطابق با برگهای آنالیز مربوطههمکاری با کارخانجات مواد غذايي، بهداشتی و آشامیدنی براي انجام آزمایشات تخصّصیآموزش کارآموزان و مسئولین فنی آزمایشگاههای کارخانجات توليدي و ارزیابی توانايي علمی و عملی آنان در کنترل کیفیت فرآورده های غذايي , آرايشي و بهداشتیمشارکت در تهیه و تدوین استانداردها در کمیته های مربوطهشرکت در پروژه های تحقیقاتی و آموزشی با هماهنگی معاونت غذا و داروتحقیق در مورد روشهای جدید کنترل کیفیت فراورده های غذايي , آرايشي و بهداشتی و به روز کردن اطلاعات علمی موجود در آزمایشگاهبررسی صلاحیت آزمایشگاهی مواد غذايي , بهداشتی و آشامیدنی آزمایشگاههای همکار