چکیده:تحقیق حاضر از نوع توصیفی – همبستگی می باشد که با هدف کلی بررسی و تبیین نقش پیش بینی کنندگی ویژگی های شخصیتی و هوش هیجانی در رفتار رانندگیرانندگاناتوبوس هایبین شهری شیراز انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه رانندگان اتوبوس های برون شهری شرکت های مسافربری شیراز به تعداد تقریبی 1200 نفر بود که تعداد 202 نفر از رانندگان به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه های شخصیت، هوش هیجانی و رفتار رانندگیمورد سنجش قرار گرفتند و یافته های آماری در قالب آمار توصیفی(همبستگی پیرسون) و استنباطی(رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس یکراهه) مورد بررسی قرار گرفت و نتایج زیر بدست آمد:1-از بین ابعاد ویژگی های شخصیتی، تنها بعد وظیفه شناسی پیش بینی کننده منفی رفتار رانندگی است و متغیرهای پنجگانه شخصیت مجموعا 9 درصد از واریانس کل متغیر رفتار رانندگی را پیش بینی می کنند. 2- از بین مولفه های هوش هیجانی، بعد خودآگاهی به طور منفی و معنادار پیش بینی کننده رفتار رانندگی می باشد و مولفه های هوش هیجانی در مجموع قادرند 21 درصد از واريانس كل متغير رفتار رانندگی را تبيين كنند. 3-بین رفتار رانندگی رانندگان اتوبوس با توجه به سن تفاوت معنی داری وجود دارد و رانندگان رده سنی 20 تا 30 رفتار رانندگی بالاتری را نسبت به رانندگان رده سنی 50 سال به بالا گزارش کرده اند. 4- بین رفتار رانندگی رانندگان اتوبوس با توجه به سابقه کار تفاوتیمشاهده نشد. 5- بینرفتار رانندگی رانندگان خویش فرما و سایر رانندگان،تفاوت به نفع گروه رانندگان خویش فرما معنی دار بوده است. 6- بین رفتار رانندگی رانندگان اتوبوس با توجه به تحصیلات، تفاوتیمشاهده نشد.**نکته: رفتار رانندگی یک نمره کلی از پرسشنامه منچستر می باشد که معرفی کننده خطاها، اشتباهات و تخلفات می باشد.کلمات کلیدی: ویژگی های شخصیتی، هوش هیجانی،رفتار رانندگی، رانندگان. فهرست مطالبعنوان صفحهفصل نخست: کلیات پژوهشمقدمه.......................................................................................................................... 2بيان مسئله ................................................................................................................... 3اهميت پژوهش............................................................................................................. 8اهداف تحقیق............................................................................................................... 9اهداف کاربردی ........................................................................................................... 9 فصل دوم: گستره نظری و پیشینه تحقیقاتیمقدمه......................................................................................................................... 11مبانی نظری رفتار رانندگی............................................................................................. 11شخصیت فردی و رفتار رانندگی.................................................................................... 17مبانی نظری ویژگی های شخصیت................................................................................. 19نظریه های شخصیت.................................................................................................... 25مبانی نظری هوش هیجانی............................................................................................ 37تعريفهوشهيجاني................................................................................................... 37تاریخچه هوش هیجانی................................................................................................. 40نظریه های هوش هیجانی ............................................................................................. 42مؤلفه های هوش هیجانی ............................................................................................. 44پیشینه تحقیقاتی........................................................................................................... 52فرضیه ها ................................................................................................................... 58تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها .................................................................................. 58 فصلسوم:روشتحقیقطرح کلی تحقیق...................................................................................................................62جامعه آماری.........................................................................................................................62نمونه و روش نمونه گیری....................................................................................................62یافته های جمعیت شناختی....................................................................................................63ابزارهای پژوهش...................................................................................................................66پرسشنامه شخصیت............................................................................................... ...66پرسشنامههوش هیجانی.......................................................................................... .68پرسشنامهرفتار رانندگی.......................................................................................... .70روش کار............................................................................................................... 73روش تجزیه و تحلیل اطلاعات................................................................................. 73ملاحظات اخلاقی پژوهش............................................................................................ 73 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته هایافته های توصیفی........................................................................................................ 75یافته های مربوط به فرضیه های تحقیق........................................................................... 78 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیریمقدمه......................................................................................................................... 86بحث و نتیجه گیری...................................................................................................... 87محدودیتها................................................................................................................... 92پیشنهادها.................................................................................................................... 93منابع........................................................................................................................... 95پیوست...................................................................................................................... 104پرسشنامه ویژگی های شخصیت نئو.............................................................................. 105پرسشنامه هوش هیجانی.............................................................................................. 109پرسشنامه رفتار رانندگی............................................................................................... 111 فهرست جداولجدول 3-1تركيب گروه شركت كنندگان در پژوهش برحسب متغیر سن............................. 63جدول 3-2تركيب گروه شركت كنندگان در پژوهش بر حسب نوع استخدام....................... 64جدول 3-3تركيب گروه شركت كنندگان در پژوهش بر حسب سابقه خدمت...................... 64جدول 3-4تركيب گروه شركت كنندگان در پژوهش برحسب میزان تحصیلات................... 65جدول 3-5 تركيب گروه شركت كنندگان در پژوهش بر حسب نوع مالکیت ..........................65جدول4-1: اطلاعات مربوط به ابعاد ویژگی های شخصیت............................................... 75جدول4-2ميانگين كل، انحراف استاندارد و دامنه تغييرات متغیر هوش هیجانی................... 76جدول4-3ميانگين كل، انحراف استاندارد و دامنه تغييرات متغیر رفتار رانندگی................... 77جدول4-4 ماتريس همبستگي بين متغيرهاي پژوهش........................................................ 78جدول4-5 : تحلیل رگرسیون چند متغيره ابعاد شخصیتدر تبیین رفتار رانندگی 79جدول4-6: تحلیل رگرسیون چند متغيره مولفه های هوش هیجانی در تبیین رفتار رانندگی.....80جدول4-7 : مقایسه رفتار رانندگی گروههای سنی مختلف رانندگان................................... 81جدول شماره4-8 آزمون تعقیبی توکی............................................................................ 82جدول4-9 : مقایسه رفتار رانندگی رانندگان با سوابق کاری مختلف................................... 82جدول4-10 : مقایسه رفتار رانندگی رانندگان خویش فرما و سایر رانندگان......................... 83جدول4-11 : مقایسه رفتار رانندگی گروههای تحصیلی مختلف رانندگان........................... 84