چکیدهاصل تناظر یکی از اصول راهبردی آیین دادرسی مدنی است.براساس این اصل هریک از اصحاب دعوا باید،علاوه براین که فرصت و امکان مورد مناقشه قرار دادن ادعاها ،ادله واستدلالات رقیب را داشته باشد ،باید فرصت و امکان طرح ادعاها،ادله واستدلالات خود را نیز دارا باشد.چهره دیگر این اصل در اعلامیه حقوق بشر وکنوانسیون حقوق بشر اروپایی تحت عنوان دادرسی منصفانه مورد اشاره واقع شده است. اصل تناظربه طور صریح، درهیچ یک ازمواد قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی نشده است..رعایت اصول مزبور در قانونگذاری ،حاصل عنایت به اصول قضا و قضاوت در ایران باستان ،درفقه و البته در غرب و مخصوصا فرانسه بود.یکی از مهمترین اصول راهبردی مزبور اصل تناظر است که برخی حقوقدانان آن را با حق دفاع مترادف دانسته و عده دیگری تناظر را جرای اصل احترام حق دفاع می دانند .و برخی نیز بر این عقیده اند که احترام حق دفاع فقط جنبه ای از اصل تناظر یا نتیجه مستقیم آن است که بالاخره بعضی نیز آن را تضمین کننده مساوات اصحاب دعوا تلقی می نماید.اصل تناظر از ابتدای جریان رسیدگی تا صدور رای و اجرای رای باید رعایت گردد و رعایت اصولی همچون تناظری بودن دادرسی و علنی بودن دادرسی و آزادی در دفاع از تضمینات بنیادین دادگستری است .هدف اصل تناظر برقراری مباحثه آزاد بین طرفین دعواست. اصل تناظر چیزی بیش از بی طرفی قاضی را اقتضاء می نماید و باید مباحثه در خصوص جنبه های مختلف دعوا را برای طرفین فراهم سازد.تعریف حقوقی اصل تناظراصل تناظر به معنای اعطای فرصت به خواهان و خوانده برای بیان خواسته هایشان و ارائه ادله و بیان استدلالات خود و آگاهی از دفاعیات ،خواسته ها و استدلالات طرف مقابل و دفاع در برابرآنهاست. تناظر مقتضی آن است که طرفین در رابطه مستقیم با همدیگر و همچنین در قاضی ،در شرایط مساوی قرار گیرند.هریک از طرفین در چارچوب دادرسی، از حقوقی یکسان برخوردارند.منصفانه بودن دادرسی ،مستلزم برابری در رفتار با طرفین دعواست.لزوم بی طرفی دادرس نیز یکی دیگر از مبانی اصل تناظر به شمار می رود. قاضی در رسیدگی به دعاوی ملزم به رعایت بی طرفی است و منظور از بی طرفی عدم انجام اعمالی است که در اثر آن ،احتمال پیروزی یکی از طرفین دعوا بیشتر از طرف دیگر گردد. در تمام مواردی که قاضی به یکی از طرفین حق دفاع می دهد اما این حق را برای طرف دیگر انکار کند ،بی طرفی او مخدوش گردیده و دیگر ،میزان عدالت برای هر دو طرف دعوا متعادل نیست. اصل تناظر طرفین را در برابر خطر جانبداری قاضی محافظت می نماید. تعداد صفحات 131 word فهرست مطالبعنوان صفحه مقدمه..................................................................................................................... 1فصل نخست: مفهوم ، تاریخچه ، اصول مرتبط با اصل تناظرمبحث نخست :مفهوم و تاریخچه اصل تناظر...................................................... 5گفتار نخست :معنای لغوی و تعریف حقوقی اصل تناظر ............................................... 5....بند نخست- معنای لغوی اصل تناظر........................................................................... 6بند دوم-تعریف حقوقی اصل تناظر........................................................................... 6گفتار دوم: تاریخچه اصل تناظر................................................................................. 7بندنخست – سابقه اصل تناظر در فقه اسلامی ............................................................. 7بند دوم- سابقه اصل تناظر در حقوق ایران.................................................................. 9مبحث دوم: اصول و ویژگی های حاکم بر اصل تناظر................................. 10گفتار نخست: اصول حاکم بر اصل تناظر................................................................. 10بند نخست –اصول حاکم بر اصل تناظر در فقه اسلامی.............................................. 10الف – علم قاضی در فقه اسلامی............................................................................. 11ب –رعایت عدالت در دادرسی اسلامی................................................................... 13بند دوم –اصول حاکم بر اصل تناظر در حقوق ایران ................................................. 14الف-اصل آزادی دفاع .......................................................................................... 15ب –قاعده منع تحصیل دلیل .................................................................................. 16ج-آزادی ابراز ادله ............................................................................................... 18د –دادرسی عادلانه .............................................................................................. 20و- رعایت حریم خصوصی افراد............................................................................. 22گفتار دوم: اصول مربوط به ویژگی های دادرسی تناظری........................................... 23بندنخست- اصل تشریفاتی بودن دادرسی ................................................................. 23بند دوم –اصل کتبی بودن دادرسی.......................................................................... 24بند سوم – اصل بی طرف بودن قواعد دادرسی.......................................................... 25بند چهارم – دادرسی تناظری مبتنی بر اصل تناظر...................................................... 26بند پنجم –اصل تناظر لازمه ی رسیدگی منصفانه...................................................... 27بند ششم –اصل تسلط طرفین دعوا بر جهات و موضوعات دعوا .................................. 28الف- اصل تسلط و طرفین دعوا............................................................................... 29ب – جهات حکمی و اثبات موضوعات.................................................................. 31ج- اصل تسلط و دادرس ....................................................................................... 33مبحث سوم – اصل تناظر در حقوق فرانسه و کامن لا.................................... 35گفتار نخست : اصل تناظر در حقوق فرانسه .............................................................. 35بندنخست–سابقه و ماهیت اصل تناظر در فرانسه ....................................................... 37بند دوم –تکالیف طرفین دعوا در ارتباط با اصل تناظر................................................ 39گفتار دوم : اصل تناظر در حقوق کامن لا ................................................................ 42بندنخست– اصل تناظر در حقوق انگلستان................................................................ 43بند دوم – اصل تناظر در حقوق آمریکا.................................................................... 45نتیجه گیری فصل نخست ....................................................................................... 47فصل دوم: نقش اصحاب دعوا ودادگاه در ارتباط با اصل تناظر و استثنائات اصل تناظرمبحث نخست : نقش اصحاب دعوا و دادگاه در ارتباط با اصل تناظر............. 49گفتارنخست : خواهان و رعایت اصل تناظر در مراحل تقدیم دادخواست و جریان دادرسی 50بند نخست – خواهان و مراحل تقدیم دادخواست با رعایت اصل تناظر ........................ 51بند دوم – خواهان و رعایت اصل تناظر در جریان دادرسی......................................... 59گفتار دوم : خوانده و رعایت اصل تناظر در جریان دادرسی........................................ 62بندنخست – حقوق خوانده در جلسه اول دادرسی...................................................... 64الف- اعتراض به بهای خواسته ............................................................................... 64ب- ایرادات ........................................................................................................ 69ج- جلب ثالث...................................................................................................... 72د –دعوای تقابل ................................................................................................... 74و – تعرض نسبت به اسناد مورد استناد خواهان ......................................................... 75بند دوم – تکلیف خوانده در اولین جلسه دادرسی ..................................................... 79گفتار سوم : دادگاه و رعایت اصل تناظر .................................................................. 82بند نخست – نظارت بر اجرای اصل تقابل................................................................ 82بند دوم – رعایت اصل تناظر توسط قاضی ............................................................... 85بند سوم – اصل تناظر و ارائه ادله ............................................................................ 87الف- کارشناسی................................................................................................... 87ب-سوگند........................................................................................................... 89ج-شهادت .......................................................................................................... 91د-اسناد ............................................................................................................... 93مبحث دوم – استثنائات حاکم بر رعایت اصل تناظر....................................... 96گفتار نخست : استثنائات رعایت بلا فاصله اصل تناظر.............................................. 96بند نخست – عدم لزوم رعایت بلافاصله اصل تناظر................................................. 96بند دوم – تجویز عدم رعایت بلافاصله اصل تناظر..................................................... 99بند سوم – عدم امکان رعایت اصل تناظر................................................................ 101نتیجه گیری فصل دوم ......................................................................................... 103نتایج نهایی......................................................................................................... 105پیشنهادات پژوهش.............................................................................................. 111منابع و مآخذ 113