چکیدههدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه درمان های نگهدارنده متادون و بوپرنورفین بر عملکردهای شناختی با بررسی نقش تعدیل کننده دوز مصرفی است. طرح پژوهش از نوع علی – مقایسهای است. جامعه آماری این مطالعه شامل 156 نفر از سوءمصرف کنندگان مواد مخدر است که در هشت مرکز درمان سوءمصرف مواد در شهر سمنان در سال 93 -92 دوره درمان نگهدارنده با داروهای متادون و بوپرنورفین را سپری می کردند. ملاک های ورود شامل سابقه سوء مصرف مواد مخدر تریاک و شیره، مرد بودن، نداشتن اختلالات روان پزشکی جدی، سن 50-18سال، نداشتنبهرههوشی کمتر از 85 در خرده آزمون های کلامی وکسلر بزرگسالان بودند. شرکت کنندگان در گروه درمان متادون (95 نفر) و بوپرنورفین (61 نفر) آزمون های حافظه کاری، حافظه کلامی، حافظه دیداری و آزمون توجه (برو/ نرو) را انجام دادند. دادهها با مدل تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که گروه تحت درمان بوپرنورفین در حافظه کاری و حافظه کلامی بر گروه تحت درمان متادون برتری دارد. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت داروی بوپرنورفین در مقایسه با متادون اثربخشی بیشتری بر عملکردهای شناختی دارد.کلمات کلیدی: متادون، بوپرنورفین، عملکردهای شناختی. فهرست مطالب---------------------------------------------------عنوان صفحهفصل یکم : کلیات پژوهش1-1- مقدمه.................................................................................................................................................... ....22-1- بیان مساّله.........................................................................................................................................................................33-1- ضرورت پژوهش...............................................................................................................................................................104-1- هدفهای پژوهش............................................................................................................................................................115-1- سوال های پژوهش........................................................................................................................................................126-1- متغیرهای پژوهش.........................................................................................................................................................137-1-تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش.......................................................................................................13 فصلدوم: مبانینظریوپیشینهیپژوهش1-2- مقدمه.................................................................................................................................................... 172-2- درمان دارویی......................................................................................................................................... 193-2- درمان نگهدارنده با متادون.................................................................................................................... 194-2- درمان نگهدارنده با بوپرنورفین.............................................................................................................. 215-2- فرایندهای شناختی............................................................................................................................... 236-2- توجه....................................................................................................................................................... 237-2- حافظه................................................................................................................................................... 258-2- تقسیم بندی حافظه............................................................................................................................... 269-2- عملکردهای شناختی در بیماران تحت درمان نگهدارنده...................................................................... 2810-2- مرور پژوهش های تجربی.................................................................................................................... 301-10-2- اثر درمان نگهدارنده با متادون بر عملکردهای شناختی................................................................. 302-10-2- اثر درمانهای نگهدارنده با بوپرنورفین و متادون بر عملکردهای شناختی....................................... 343-10-2- مطالعات مدیریت دارو.................................................................................................................... 3911-2- خلاصه................................................................................................................................................. 40 فصلسوم: روشپژوهش1- 3- مقدمه................................................................................................................................................... 452-3-طرح پژوهش........................................................................................................................................... 453-3- جامعه آماری.......................................................................................................................................... 454-3- حجم نمونه و روشنمونهگيري............................................................................................................ 465-3- ابزارهای پژوهش.................................................................................................................................... 461- 5-3- پرسشنامةويژگيهايجمعيتشناختي........................................................................................... 462-5-3- آزمون حافظه وکسلر ( فرم الف) ..................................................................................................... 473-5-3- آزمون توجه ( آزمون برو/ نرو).......................................................................................................... 474-5-3-آزمون یادداری – دیداری بنتون..................................................................... 485-5-3-آزمون هوش کلامی وکسلر.............................................................................. 496-5-3- چکلیستاستانداردشدهمصاحبه روانپزشکیبراساسDSM-IV.............................................. 496-3- روش اجرا و گردآوری داده ها................................................................................................................ 501-6-3- آزمون حافظه کاری........................................................................................................................... 502- 6-3- آزمون حافظه کلامی........................................................................................................................ 513- 6- 3- آزمون حافظه دیداری..................................................................................................................... 514-6-3-آزمون توجه........................................................................................................................................ 527- 3- روش تجزیه تحلیل داده ها.................................................................................................................. 53 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها4- مقدمه......................................................................................................................................................... 551-4-یافته های توصیفی.................................................................................................................................. 552-4- یافته های استنباطی.............................................................................................................................. 573-4- خلاصه................................................................................................................................................... 64 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری1-5- تبیین یافته های پژوهش....................................................................................................................... 662-5- محدودیت های پژوهش......................................................................................................................... 723-5- پیشنهادهای پژوهش............................................................................................................................. 73منابعمنابع فارسی..................................................................................................................................................... 74منابع انگلیسی.................................................................................................................................................. 76 فهرست جدول ها---------------------------------------------------1-4 توزیع فراوانی وضعیت تحصیلی افراد نمونه به تفکیک گروهها..................................................................... 562-4- فراوانی افراد سوءمصرف کننده مواد به تفکیک نوع آخرین ماده مصرفی درگروههای درمان...................... 573-4-آماره های سن،هوشبهر کلامی، سابقه سوءمصرف و دفعات عود دو گروه.................................................... 574-4- جدول میانگین و انحراف استاندارد گروههای درمان متادون و بوپرنورفین بر حسب دوز........................... 595-4- اثرات بین آزمودنی ها در مبحث تفاوت گروههای درمان............................................................................ 62 پیوست ها---------------------------------------------------آزمون حافظه کاری وکسلر..................................................................................................................................... 83آزمون حافظه کلامی وکسلر................................................................................................................................... 83آزمون یادداری- دیداری بنتون.............................................................................................................................. 84چکیده انگلیسی...................................................................................................................................................... 88
مقایسه تأثیر درمان های نگهدارنده متادون و بوپرنورفین بر عملکردهای شناختی نقش تعدیل کنندگی دوز مصرفی
چکیدههدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه درمان های نگهدارنده متادون و بوپرنورفین بر عملکردهای شناختی با بررسی نقش تعدیل کننده دوز مصرفی است. طرح پژوهش از نوع علی – مقایسهای است. جامعه آماری این مطالعه شامل 156 نفر از سوءمصرف کنندگان مواد مخدر است که در هشت مرکز درمان سوءمصرف مواد در شهر سمنان در سال 93 -92 دوره درمان نگهدارنده با داروهای متادون و بوپرنورفین را سپری می کردند. ملاک های ورود شامل سابقه سوء مصرف مواد مخدر تریاک و شیره، مرد بودن، نداشتن اختلالات روان پزشکی جدی، سن 50-18سال، نداشتنبهرههوشی کمتر از 85 در خرده آزمون های کلامی وکسلر بزرگسالان بودند. شرکت کنندگان در گروه درمان متادون (95 نفر) و بوپرنورفین (61 نفر) آزمون های حافظه کاری، حافظه کلامی، حافظه دیداری و آزمون توجه (برو/ نرو) را انجام دادند. دادهها با مدل تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که گروه تحت درمان بوپرنورفین در حافظه کاری و حافظه کلامی بر گروه تحت درمان متادون برتری دارد. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت داروی بوپرنورفین در مقایسه با متادون اثربخشی بیشتری بر عملکردهای شناختی دارد.کلمات کلیدی: متادون، بوپرنورفین، عملکردهای شناختی. فهرست مطالب---------------------------------------------------عنوان صفحهفصل یکم : کلیات پژوهش1-1- مقدمه.................................................................................................................................................... ....22-1- بیان مساّله.........................................................................................................................................................................33-1- ضرورت پژوهش...............................................................................................................................................................104-1- هدفهای پژوهش............................................................................................................................................................115-1- سوال های پژوهش........................................................................................................................................................126-1- متغیرهای پژوهش.........................................................................................................................................................137-1-تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش.......................................................................................................13 فصلدوم: مبانینظریوپیشینهیپژوهش1-2- مقدمه.................................................................................................................................................... 172-2- درمان دارویی......................................................................................................................................... 193-2- درمان نگهدارنده با متادون.................................................................................................................... 194-2- درمان نگهدارنده با بوپرنورفین.............................................................................................................. 215-2- فرایندهای شناختی............................................................................................................................... 236-2- توجه....................................................................................................................................................... 237-2- حافظه................................................................................................................................................... 258-2- تقسیم بندی حافظه............................................................................................................................... 269-2- عملکردهای شناختی در بیماران تحت درمان نگهدارنده...................................................................... 2810-2- مرور پژوهش های تجربی.................................................................................................................... 301-10-2- اثر درمان نگهدارنده با متادون بر عملکردهای شناختی................................................................. 302-10-2- اثر درمانهای نگهدارنده با بوپرنورفین و متادون بر عملکردهای شناختی....................................... 343-10-2- مطالعات مدیریت دارو.................................................................................................................... 3911-2- خلاصه................................................................................................................................................. 40 فصلسوم: روشپژوهش1- 3- مقدمه................................................................................................................................................... 452-3-طرح پژوهش........................................................................................................................................... 453-3- جامعه آماری.......................................................................................................................................... 454-3- حجم نمونه و روشنمونهگيري............................................................................................................ 465-3- ابزارهای پژوهش.................................................................................................................................... 461- 5-3- پرسشنامةويژگيهايجمعيتشناختي........................................................................................... 462-5-3- آزمون حافظه وکسلر ( فرم الف) ..................................................................................................... 473-5-3- آزمون توجه ( آزمون برو/ نرو).......................................................................................................... 474-5-3-آزمون یادداری – دیداری بنتون..................................................................... 485-5-3-آزمون هوش کلامی وکسلر.............................................................................. 496-5-3- چکلیستاستانداردشدهمصاحبه روانپزشکیبراساسDSM-IV.............................................. 496-3- روش اجرا و گردآوری داده ها................................................................................................................ 501-6-3- آزمون حافظه کاری........................................................................................................................... 502- 6-3- آزمون حافظه کلامی........................................................................................................................ 513- 6- 3- آزمون حافظه دیداری..................................................................................................................... 514-6-3-آزمون توجه........................................................................................................................................ 527- 3- روش تجزیه تحلیل داده ها.................................................................................................................. 53 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها4- مقدمه......................................................................................................................................................... 551-4-یافته های توصیفی.................................................................................................................................. 552-4- یافته های استنباطی.............................................................................................................................. 573-4- خلاصه................................................................................................................................................... 64 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری1-5- تبیین یافته های پژوهش....................................................................................................................... 662-5- محدودیت های پژوهش......................................................................................................................... 723-5- پیشنهادهای پژوهش............................................................................................................................. 73منابعمنابع فارسی..................................................................................................................................................... 74منابع انگلیسی.................................................................................................................................................. 76 فهرست جدول ها---------------------------------------------------1-4 توزیع فراوانی وضعیت تحصیلی افراد نمونه به تفکیک گروهها..................................................................... 562-4- فراوانی افراد سوءمصرف کننده مواد به تفکیک نوع آخرین ماده مصرفی درگروههای درمان...................... 573-4-آماره های سن،هوشبهر کلامی، سابقه سوءمصرف و دفعات عود دو گروه.................................................... 574-4- جدول میانگین و انحراف استاندارد گروههای درمان متادون و بوپرنورفین بر حسب دوز........................... 595-4- اثرات بین آزمودنی ها در مبحث تفاوت گروههای درمان............................................................................ 62 پیوست ها---------------------------------------------------آزمون حافظه کاری وکسلر..................................................................................................................................... 83آزمون حافظه کلامی وکسلر................................................................................................................................... 83آزمون یادداری- دیداری بنتون.............................................................................................................................. 84چکیده انگلیسی...................................................................................................................................................... 88