چکیدهسوگیری توجه به این اشاره دارد که هنگام رقابت چندین محرک برای تصرف توجه، کدام محرک می تواند توجه فرد را به خود جلب نماید. این پژوهش بر اهمیت سوگیری توجه نسبت به محرک های مرتبط با اعتیاد در ادامه ی مصرف و همچنین عود افراد ترک کننده صحه می گذارد. در پژوهش حاضر به بررسی اصلاح سوگیری توجه با استفاده از نرم افزار پروب دات در کاهش سوگیری توجه افراد مصرف کننده تحت درمان متادون پرداخته شده است. همچنین شرطی سازی عامل برای اولین بار با فرآیند اصلاح سوگیری توجه ترکیب شده است. در این مطالعه سه گروه از مصرف کنندگان تحت درمان متادون (کنترل، اصلاح سوگیری توجه و اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه) در سه زمان (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) وجود داشت که از لحاظ میزان سوگیری توجه با استفاده از نرم افزار پروب دات در دو زمان ارائه محرک (600 میلی ثانیه برای سنجش سوگیری توجه و 200 میلی ثانیه برای سنجش سوگیری پیش توجه) با محرک های واژه و تصویر مورد سنجش قرار گرفتند. بین پیش آزمون و پس آزمون، گروه کنترل مداخله ای خنثی دریافت کرد، در حالی که گروه دوم با فرآیند اصلاح سوگیری توجه متداول مورد مداخله قرار گرفت و سومین گروه با مداخله ای ترکیب شده از اصلاح سوگیری توجه با تقویت و تنبیه مورد دستکاری قرار گرفت.یافته ها حاکی از آن بود که در پس آزمون و پیگیری سوگیری توجه و سوگیری پیش توجه، مداخله های انجام شده باعث تفاوت معنادار هر سه گروه با یکدیگر شده اند. به علاوه در تمام فرضیاتی که به مقایسه مداخله اصلاح سوگیری توجه و اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه پرداخته بودند، گروه اصلاح سوگیری توجه به همراه تقویت و تنبیه، سوگیری توجه کمتری در پس آزمون و پیگیری نشان داد.به نظر می رسد که اصلاح سوگیری توجه یک مداخله معنادار و کارآمد است. به علاوه همراه سازی تقویت و تنبیه با تمارین اصلاح سوگیری توجه می تواند کارایی این روش را افزایش دهد. پیشنهاد می شود در مطالعات آینده به بررسی این روش مداخله جدید در سایر اختلالات مصرف مواد مبادرت گردد.کلید واژه: اصلاح سوگیری توجه، شرطی سازی عامل، آزمایه پروب دات، سوگیری توجه، سوگیری پیش توجه فهرستعنوان صفحهفصل اولمقدمه ........................................2بیان مسئله............................................ 3اهمیت وضرورت تحقیق.............................................4اهداف تحقیق .....................................................6فرضیه های تحقیق .......................6تعاریف مفهومی وعملیاتی.................................... 6سوگیری توجه به محرک های مرتبط با مواد .................................6تعریف مفهومی......................................... 6تعریف عملیاتی..................................... 6سوگیری پیش توجه به محرک های مرتبط با مواد......................................... 7تعریف مفهومی................................................. 7تعریف عملیاتی ...........................................7فصل دومتعاریف اعتیاد................................. 9ملاک‌های تشخیصیDSM-IV-TRبرای وابستگی به مواد .............................................10ملاک های تشخیصی........................................ DSM-5 10پیشینه مواد مخدر در ایران ..........................................11آشنایی با شایعترین مواد برای سو مصرف.................................... 13نظریه مشوق – حساس ساز ....................................14نظریه طرح واره فعال................................. 14نظریه دل مشغولی کنونی..................................... 15نظریه شرطی کلاسیک................................ 15مدل ترکیب نظری........................................... 17پژوهش های خارجی........................................ 18پیشینه سوگیری توجه ..........................................18پیشینه اصلاح سوگیری توجه ..................................20پیشینه ابزارهای سنجش سوگیری توجه( پروب دات ) .........................................22زمان ارائه محرک................................... 23مدت زمان اصلاح سوگیری توجه ......................................24گروه گرایش توجه.............................................. 25پیگیری....................................... 25اضافه کردن اثرتقویت............................................. 26استفاده از هردو حالت واژه و تصویر در سنجش و اصلاح سوگیری توجه .....................................27بررسی تاثیر اصلاح سوگیری توجه برکاهش آن در هر دو حالت توجه و پیش توجه ....................................28پژوهش های داخلی.................................... 29فصل سوممقدمه ........................................31طرح تحقیق ..................................31جامعه آماری ...........................................31ابزارهای مورد استفاده ......................................31آزمایه پروب دات ...........................................31شیوه گردآوری و تحلیل داده ها ...........................................34گروه کنترل ......................................34گروه اصلاح سوگیری توجه ...................................35گروه اصلاح سوگیری توجه به همراه ارائه تقویت................................... 35روش های آماری.......................................... 36فصل چهارممقدمه ....................................38آمار توصیفی.......................................... 38آمار استنباطی........................................ 39فرضیه اول .............................39فرضیه دوم ....................................................43فرضیه سوم ...........................................47فرضیه چهارم ....................................49فصل پنجم.مقدمه ..........................................52بحث و نتیجه گیری در مورد فرضیه اول پژوهش ...............................52بحث نتیجه گیری در مورد فرضیه دوم پژوهش .....................................55بحث و نتیجه گیری در مورد فرضیه سوم پژوهش ..........................................56بحث و نتیجه گیری در مورد فرضیه چهارم پژوهش ........................................58 فهرست جداولجدول 4-1. آماره های توصیفی متغیرهای مختلف استفاده شده در پژوهش ...............................38جدول 4-2. آماره های توصیفی سوگیری توجه در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری.................................. 39جدول 4-3. آماره های توصیفی متغیرهای مختلف استفاده شده در پژوهش به تفکیک سه گروه .....................................40جدول 4-4. آزمون اثرات بین گروهی................................. 40جدول 4-5. آزمون تعقیبی بون فرونی................................. 41جدول 4-6. آماره های توصیفی نمرات سوگیری توجه در پیگیری به تفکیک سه گروه................................. 42جدول 4-7. آزمون اثرات بین گروهی ............................................42جدول 4-8. آزمون تعقیبی بون فرونی......................................... 43جدول 4-9. آماره های توصیفی نمرات سوگیری پیش توجه در پس آزمون به تفکیک سه گروه ..........................................44جدول 4-10. اثرات بین گروهی........................................ 44جدول 4-11. آزمون تعقیبی بون فرونی...................................... 45جدول 4-12. آماره های توصیفی نمرات سوگیری توجه در پیگیری به تفکیک سه گروه ................................................46جدول 4-13. اثرات بین گروهی .....................................46جدول 4-14. آزمون تعقیبی بون فرونی ..........................................47جدول 4-15. آماره های توصیفی نمرات سوگیری توجه در پس آزمون به تفکیک دو گروه.......................................... 48جدول 4-16. اثرات بین گروهی....................................... 48جدول 4-17. آماره های توصیفی نمرات سوگیری پیش توجه در پس آزمون به تفکیک دو گروه ...........................................49جدول 4-18. اثرات بین گروهی ..........................50 نمودار هانمودار 1. مدل پیشنهادی فیلد و ککس (2008) در تبیین ارتباط بین متغیرهای دخیل در اعتیاد ............................................18