چکیدههدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مدیریت رفتار به مادران کودکان مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه به نشانگان کمبود توجه – بیشفعالی کودکان و سلامت روان مادران بود. با استفاده از طرح پیسآزمون و پسآزمون با گروه کنترل، مادران 34 کودک مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه، به صورت در دسترس انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه ازمایش و کنترل تقسیم شدند.گروه ازمایش به مدت 8 جلسه تحت اموزش برنامه گروهی مدیریت رفتار کودکان قرار گرفت. آزمودنیها به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه علائم مرضی کودکان در دو مرحله (قبل و بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادهها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزشی منجر به افزایش معنادار سلامت روان مادران گروه آزمایش در مقایسه با مادران گروه کنترل شده است. همچنین برنامه آموزشی منجر به کاهش نشانگان بیشفعالی – کمبود توجه شده است. در نتیجه برنامه مدیریت رفتاری کودکان در ارتقاء سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه موثر است. لذا پیشنهاد میگردد درمانگران از این روش برای کمک به مادران این گروه کودکان استفاده نمایند.کلید واژه: آموزش مدیریت رفتار کودکان، سلامت روان، اختلال کمبود توجه، بیشفعالی فهرست مطالبعنوان صفحهچکیده. 1فصل اول:کلیات تحقیقمقدمه. 3 بیان مسأله. 5اهمیت و ضرورت تحقیق. 7اهداف پژوهش... 8اهداف کلی پژوهش... 8اهداف جزیی پژوهش... 9فرضیههای تحقیق. 9فرضیه اصلی پژوهش... 9فرضیههای جانبی.. 9تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش... 9تعاریف نظری.. 9تعاریف عملیاتی.. 10فصل دوم:مبانی نظری و پژوهشمقدمه. 12مبانی نظری.. 12بخش اول: سلامت روانی.. 12جنبههاي سلامت عمومی.. 16اهداف بهداشت رواني:17مفهوم سلامت روان در مكاتب روانشناسي.. 18مفهوم بهداشت رواني در قرآن. 19دیدگاههای مربوط به سلامت روان. 20الف) رویکرد انسانگرایی.. 201- دیدگاه مازلو :202- دیدگاه آدلر :213- دیدگاه اریک اریکسون :214- دیدگاه کارن هورنای :225- دیدگاه اریک برن :236- دیدگاه هری استاک سالیوان :237- دیدگاه اریک فروم :247- دیدگاه کنراد لورنز :258- دیدگاه مک دوگال :269- دیدگاه اسکینر :27ب) رویکرد روانکاوی :271- دیدگاه فروید :272- دیدگاه یونگ :283- دیدگاه صفات موری :294- دیدگاه انسانگرایانه :30بخش دوم: اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 31تعریف اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)33همهگیرشناسی اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)34تشخیص کودکان دارای اختلال ADHD.. 35انواع اختلال کمبود توجه- بیش فعالی.. 37سبب شناسی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 38توانایی های هوشی کوکان ADHD.. 38مشکلات اجتماعی کودکان ADHD.. 39سیر و پیش آگاهی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 40درمان اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 40ادبیات پژوهش... 42تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 42تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 44جمعبندی.. 50 فصل سوم: روش پژوهشمقدمه:53روش پژوهش... 53جامعه آماری:53نمونه و روش نمونهگیری.. 53ابزارهای پژوهش... 54شیوهی اجرا55روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 56ملاحظات اخلاقی:56فصل چهارم:یافتههای پژوهشمقدمه. 59بخش اول تحلیل اطلاعات توصیفی.. 59توزيع گروههاي مورد مطالعه بر حسب گروه59میانگین و انحراف استاندارد نمرات سلامت روان و مولفهها59میانگین و انحراف استاندارد نمرات نشانگان بیشفعالی- کمبود توجه و مولفهها61بخش دوم: یافتههای مربوط به فرضیههای پژوهش... 62فرضيه اول پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر سلامت روان مادران تأثير معنیداری دارد.62فرضيه دوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی کودکان تأثير معنیداری دارد.62فرضیه سوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر ابعاد سلامت روان (نشانگان جسمانی، اضطراب، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی) مادران تأثیر دارد.63فرضیه چهارم پژوهش:آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی (بیتوجهی، بیشفعالی و تکانشگری) کودکان تأثیر دارد.64فصل پنجم:بحث و نتیجهگیریمقدمه. 67خلاصه پژوهش... 67بحث و نتیجهگیری.. 67محدودیتهای پژوهش... 73پیشنهادهای کاربردی.. 73پیشنهادهای پژوهشی.. 74منابع و مأخذ.. 75پیوست... 86 فهرست جدولهاجدول 2-1- ملاک های تشخیص اختلال کمبود توجه – بیش فعالی براساس DSM-IV-TR. 35جدول 3-1. طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل. 53جدول 3-2- ساختار جلسات آموزش مادران. 56جدول 4-1- توزيع فراواني و درصد افراد مورد مطالعه بر حسب گروه59جدول 4-2 ميانگين و انحراف استاندارد نمرات پيش آزمون و پس آزمون سلامت روان و ابعاد آن در دو گروه60جدول 4-3 ميانگين و انحراف استاندارد نمرات پيش آزمون و پس آزمون نشانگان بیشفعالی و مولفههاي آن در دو گروه61جدول 4-4. نتايج تحليل کواريانس تاثير عضويت گروهي بر ميزان نمرات سلامت روان مادران. 62جدول 4-5. نتايج تحليل کواريانس تاثير عضويت گروهي بر ميزان نمرات نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی 62جدول 4-6. نتايج تحليل کواريانس چندمتغیری میانگین خرده مقیاسهای سلامت عمومی مادران. 63جدول 4-7. نتايج تحليل کواريانس چندمتغیری میانگین خردهمقیاسهای بیشفعالی-کمبود توجه. 64
اثربخشی آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر سلامت روان مادران و نشانگان اختلال نارسایی توجه – بیشفعالی در کودکان
چکیدههدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مدیریت رفتار به مادران کودکان مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه به نشانگان کمبود توجه – بیشفعالی کودکان و سلامت روان مادران بود. با استفاده از طرح پیسآزمون و پسآزمون با گروه کنترل، مادران 34 کودک مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه، به صورت در دسترس انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه ازمایش و کنترل تقسیم شدند.گروه ازمایش به مدت 8 جلسه تحت اموزش برنامه گروهی مدیریت رفتار کودکان قرار گرفت. آزمودنیها به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه علائم مرضی کودکان در دو مرحله (قبل و بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادهها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزشی منجر به افزایش معنادار سلامت روان مادران گروه آزمایش در مقایسه با مادران گروه کنترل شده است. همچنین برنامه آموزشی منجر به کاهش نشانگان بیشفعالی – کمبود توجه شده است. در نتیجه برنامه مدیریت رفتاری کودکان در ارتقاء سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه موثر است. لذا پیشنهاد میگردد درمانگران از این روش برای کمک به مادران این گروه کودکان استفاده نمایند.کلید واژه: آموزش مدیریت رفتار کودکان، سلامت روان، اختلال کمبود توجه، بیشفعالی فهرست مطالبعنوان صفحهچکیده. 1فصل اول:کلیات تحقیقمقدمه. 3 بیان مسأله. 5اهمیت و ضرورت تحقیق. 7اهداف پژوهش... 8اهداف کلی پژوهش... 8اهداف جزیی پژوهش... 9فرضیههای تحقیق. 9فرضیه اصلی پژوهش... 9فرضیههای جانبی.. 9تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش... 9تعاریف نظری.. 9تعاریف عملیاتی.. 10فصل دوم:مبانی نظری و پژوهشمقدمه. 12مبانی نظری.. 12بخش اول: سلامت روانی.. 12جنبههاي سلامت عمومی.. 16اهداف بهداشت رواني:17مفهوم سلامت روان در مكاتب روانشناسي.. 18مفهوم بهداشت رواني در قرآن. 19دیدگاههای مربوط به سلامت روان. 20الف) رویکرد انسانگرایی.. 201- دیدگاه مازلو :202- دیدگاه آدلر :213- دیدگاه اریک اریکسون :214- دیدگاه کارن هورنای :225- دیدگاه اریک برن :236- دیدگاه هری استاک سالیوان :237- دیدگاه اریک فروم :247- دیدگاه کنراد لورنز :258- دیدگاه مک دوگال :269- دیدگاه اسکینر :27ب) رویکرد روانکاوی :271- دیدگاه فروید :272- دیدگاه یونگ :283- دیدگاه صفات موری :294- دیدگاه انسانگرایانه :30بخش دوم: اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 31تعریف اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)33همهگیرشناسی اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)34تشخیص کودکان دارای اختلال ADHD.. 35انواع اختلال کمبود توجه- بیش فعالی.. 37سبب شناسی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 38توانایی های هوشی کوکان ADHD.. 38مشکلات اجتماعی کودکان ADHD.. 39سیر و پیش آگاهی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 40درمان اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 40ادبیات پژوهش... 42تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 42تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 44جمعبندی.. 50 فصل سوم: روش پژوهشمقدمه:53روش پژوهش... 53جامعه آماری:53نمونه و روش نمونهگیری.. 53ابزارهای پژوهش... 54شیوهی اجرا55روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 56ملاحظات اخلاقی:56فصل چهارم:یافتههای پژوهشمقدمه. 59بخش اول تحلیل اطلاعات توصیفی.. 59توزيع گروههاي مورد مطالعه بر حسب گروه59میانگین و انحراف استاندارد نمرات سلامت روان و مولفهها59میانگین و انحراف استاندارد نمرات نشانگان بیشفعالی- کمبود توجه و مولفهها61بخش دوم: یافتههای مربوط به فرضیههای پژوهش... 62فرضيه اول پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر سلامت روان مادران تأثير معنیداری دارد.62فرضيه دوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی کودکان تأثير معنیداری دارد.62فرضیه سوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر ابعاد سلامت روان (نشانگان جسمانی، اضطراب، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی) مادران تأثیر دارد.63فرضیه چهارم پژوهش:آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی (بیتوجهی، بیشفعالی و تکانشگری) کودکان تأثیر دارد.64فصل پنجم:بحث و نتیجهگیریمقدمه. 67خلاصه پژوهش... 67بحث و نتیجهگیری.. 67محدودیتهای پژوهش... 73پیشنهادهای کاربردی.. 73پیشنهادهای پژوهشی.. 74منابع و مأخذ.. 75پیوست... 86 فهرست جدولهاجدول 2-1- ملاک های تشخیص اختلال کمبود توجه – بیش فعالی براساس DSM-IV-TR. 35جدول 3-1. طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل. 53جدول 3-2- ساختار جلسات آموزش مادران. 56جدول 4-1- توزيع فراواني و درصد افراد مورد مطالعه بر حسب گروه59جدول 4-2 ميانگين و انحراف استاندارد نمرات پيش آزمون و پس آزمون سلامت روان و ابعاد آن در دو گروه60جدول 4-3 ميانگين و انحراف استاندارد نمرات پيش آزمون و پس آزمون نشانگان بیشفعالی و مولفههاي آن در دو گروه61جدول 4-4. نتايج تحليل کواريانس تاثير عضويت گروهي بر ميزان نمرات سلامت روان مادران. 62جدول 4-5. نتايج تحليل کواريانس تاثير عضويت گروهي بر ميزان نمرات نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی 62جدول 4-6. نتايج تحليل کواريانس چندمتغیری میانگین خرده مقیاسهای سلامت عمومی مادران. 63جدول 4-7. نتايج تحليل کواريانس چندمتغیری میانگین خردهمقیاسهای بیشفعالی-کمبود توجه. 64