چکیده:طرح مسئله : شناسایی عوامل شخصیتی و گرایش به مواد مخدر ، به تشخیص و درمان هر چه بهتر اعتیاد کمک کرده و با ارائه به موقع خدمات مشاوره ای و روان شناختی می توان از اعتیاد افراد مستعد تا حدودی پیشگیری کرد.لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی بهبود یافتگان ( گروه یاور) و بهبود نایافتگان ( گروه در حال بهبود ) اعتیاد است.روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات علی مقایسه ای است. در این پژوهش 55 نفر از معتادان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند که 35 نفر بهبود یافتگان ( گروه یاور ) و 20 نفر گروه بهبود نایافته (در حال بهبود) را تشکیل می دهد، اطلاعات به روش تحلیل مولفه های اصلی و تی تست مستقل و استفاده از پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر گردآوری شد و داده ها به کمک روش های آمای تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از آزمون T-TEST و عامل فاکتوری و آزمون T دو نمونه بدست آمد. یافته ها : نتایج پژوهش فوق نشان داد با توجه به اینکه P =0/05 و مقدار آماره T بیشتر از 96/1 می باشد وجود رابطه معنی داری بین رگه های شخصیت بهبود یافتگان و بهبود نایافتگان تایید می شود به علاوه بررسی بار عاملی رگه ها نشان داد که بیشترین تاثیر در بهبود یافتگی و ترک اعتیاد را به ترتیب رگه های پشتکار پاداش وابستگی، همکاری، خود راهبری دارند.نتیجه گیری : با توجه به یافته های پژوهش برخی از ابعاد شخصیت در بهبود یافتگی یا بهبود نایافتگی موثر است و تعداد کمی از گروه در حال بهبود می توانند به مرحله یافتگی و ترک اعتیاد برسند.کلید واژه ها : رگه های شخصیتی ، اعتیاد ، سرشت و منش ، بهبود یافتگان ، بهبود نایافتگان فهرست مطالب عنوان...................... شماره صفحهچکیده1-1مقدمه.............................................. 21-2طرح مسئله......................................... 31-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق....................................... 34-1-اهداف مشخص پژوهش....................................... 45-1فرضیه های تحقیق........................................ 41-6تعاريف مفهومي و عملياتي متغيرهاي پژوهش.................................................... 51-6-1 تعاریف نظری:...........................................51-6-2 تعریف عملیاتی........................................... 62-1مقدمه............................................ 82-2- تحقیقات انجام شده در مورد اعتیاد و شخصیت...................................... 92-2-1 تحقیقات داخلی........................................ 92-2-2 سابقه پژوهش در جهان.............................................. 132-3-مفهوم وابستگی به مواد (اعتیاد)................................132-3-1 تعریف مفاهیم اساسی ملاکهای وابستگی به مواد................................................. 152-3-2سوء مصرف مواد................................. 152-3-3 مراحل وابستگی به مواد......................................... 162-3-4 اختلالات وابسته به مواد به دو دسته تقسیم میشوند که عبارتند از :............................................172-3-4-1 سوء استفاده از مواد............................................ 172-3-5 انواع وابستگی به مواد............................................... 172-3-5-1 وابستگی جسمانی.................................... 182-3-5-2 وابستگی روانی................................. 182-3-6 طبقه بندی انواع مواد............................................. 192-3-7 مواد افیونی........................... 192-4 تعاریف و مفاهیم شخصیت.................................... 262-5 رابطه شخصیت و اعتیاد. ................................272-5-1-دیدگاه کنبرگ:.....................................292-6 اختلالات وابسته به مواد................................................. 302-6-1 حشیش و اختلالات وابسته به آن........................................... 302-6-3 مواد توهم زاLSD و اختلالات وابسته به آن............................... 312-6-5 نیکوتین و اختلالات وابسته به آن.............................. 322-6-6 آمفتامین و اختلالات وابسته به آن. ...............................322-6-7 اختلالات ناشی از مصرف بلندمدت مواد استنشاقی....................................... 332-6-8 اختلالات وابسته به داروهای رخوت زا، خواب آور و یا ضد اضطراب............................................. 332-9 ویژگیهای شخصیت در نظریه رابرت کلونینجر. .....................................332-9-1 محتوای آزمون سرشت و منش .............................................((TCI362-9-2 ابعاد شخصیت از دیدگاه کلونینجر و تئوری وی در رابطه با مصرف مواد........................................... 382-9-3 مدل عصب، روان دارو شناختی کلونینجر................................ 402-9-4 ویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد................................... 402-9-5 کاربرد آزمون................................... TCI452-9-5-1 مطالعات ژنتیک...................................... 452-9-5-2 تعداد ابعاد شخصیت قابل انتقال از طریق وراثت..................................... 462-10 اجتماع درمان مدار...................................................... 482-10-1 تعریف اجتماع درمانی (اجتماع درمان مدار )......................................492-10-2 تاریخچه اجتماع درمان مدار.................................... 492-10-3 اهداف اجتماع درمان مدار..................................... 492-10-4 دیدگاههای............................................... TC.. 502-10-5 ساختار TC............................................. 512-10-5-1 نمونه ساختار سلسله مراتبی برنامه اجتماع درمان مدار در کشورهای دیگر............................................. 522-10-5-2 نمودار ساختار سلسلهمراتبی برنامه اجتماع درمان مدار در ایران............................................................... 532-10-6 مراحل برنامه............................................... 542-10-7 مرحله درمان..................................... 542-10-8 اختلال اعتیاد از دیدگاه ............................................TC.. 562-10-9 فرد معتاد از دیدگاه.......................................... TC.. 572-10-11 زندگی درست از دیدگاه ..................................................TC.. 582-10-12 بهبودی از دیدگاه............................................ TC.. 592-10-13 رویکرد TC........................................................ 602-10-14 فرآیند درمان در............................................. TC.. 622-10-15 مراحل تغییر در ................................................TC.. 632-10-16 مراحل پذیرش..................................... 662-10-17برنامه ارزیابی و تشخیص................................................................ 672-10-18 نقش و عملکرد مددکار اجتماعی در TC..................................... 683-1مقدمه..................................................... 703-2روش پژوهش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها......................................................703-3جامعه آماری.......................................................... 713-4روش نمونه گیری:...........................................713-5روش اجرا.................................................713-6متغیرها....................................713-7ابزار پژوهش.......................................... 713-8روش اجرا آزمون و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها:.......................................................773-9ملاحظات اخلاقی.............................................................. 784-1- مقدمه.................................. 794-2- آمار توصیفی....................................... 795-1 مقدمه................................... 895-2 بررسی فرضیه........................................ 895-4محدودیت های پژوهش:.....................................935-5پیشنهادات پژوهش:..................................................93منابع فارسی............................................................................................................................................................................... 95منابع انگلیسی........................................................................................................................................................................... 98پیوست ها فهرست جداولجدول3-1: محاسبات موروثی بودن حوادث سرشتی در 2680 دوقلوی استرالیایی............................................... 46جدول 4-1: همبستگیهای دوقلوها در نمرات معیارهای شخصیتی TPQ در نمونه ویرجینیا (استالینگز ، 1994)........ 47جدول5-1: همبستگی های (100×) ژنتیکی و همپراشی های ژنتیکی که از نظر فنوتایپی در ابعاد سرشتی TPQ در نمونه دوقلوهای ویرجینیا معیار شده اند (استالینگز ، 1994)................................................................................................................... 48جدول 6-1: ساختار سلسله مراتبی TC......................................................................................................................... 52جدول7-1.......................................................................................................................................................................... 53جدول 8-4: میانگین دامنه تغییرات، انحراف معیار، مقادیر t و سطح معنی داری سن آزمودنی ها به تفکیک جنس و شهر 77جدول 4-1- سن پاسخ دهندگان................................................................................................................................... 79جدول 4-2- میانگین (انحراف معیار) رگه های شخصیت بر اساس آزمون TCI در گروههای سنی در نمونه جامعه..... 80جدول 4-3- همبستگی های (سطح معنی داری) مقیاس های سرشت و منش در TCI........................................ 80جدول 4-4- مقادیر ویژه................................................................................................................................................ 82جدول 4-5- نتایج چرخش واریماکس عامل ها......................................................................................................... 83جدول 4-6- نتایج آزمون مقایسه میانگین مقیاس های هفتگانه در دو گروه درحال بهبود و بهبودیافته............. 84جدول 4-7- نتایج آزمون مقایسه میانگین سرشت و منش در دو گروه درحال بهبود و بهبودیافته..................... 85جدول4-8 :بررسی معنی داری مسیر جهت آزمون فرضیه ....................................................................................... 87جدول4-9 :بررسی بار عاملی رگه ها............................................................................................................................ 87 فهرست نمودارهانمودار 4-1........................................................................................................................................................................ 82نمودار4-2 :نمودار ضرایب مسیر دو گروه................................................................................................................... 86
رابطه رگه های شخصیت بهبود یافتگان(گروه یاور) و بهبود نایافتگان (گروه در حال بهبود) اعتیاد در مرکزTC به کمک آزمون TCI
چکیده:طرح مسئله : شناسایی عوامل شخصیتی و گرایش به مواد مخدر ، به تشخیص و درمان هر چه بهتر اعتیاد کمک کرده و با ارائه به موقع خدمات مشاوره ای و روان شناختی می توان از اعتیاد افراد مستعد تا حدودی پیشگیری کرد.لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی بهبود یافتگان ( گروه یاور) و بهبود نایافتگان ( گروه در حال بهبود ) اعتیاد است.روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات علی مقایسه ای است. در این پژوهش 55 نفر از معتادان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند که 35 نفر بهبود یافتگان ( گروه یاور ) و 20 نفر گروه بهبود نایافته (در حال بهبود) را تشکیل می دهد، اطلاعات به روش تحلیل مولفه های اصلی و تی تست مستقل و استفاده از پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر گردآوری شد و داده ها به کمک روش های آمای تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از آزمون T-TEST و عامل فاکتوری و آزمون T دو نمونه بدست آمد. یافته ها : نتایج پژوهش فوق نشان داد با توجه به اینکه P =0/05 و مقدار آماره T بیشتر از 96/1 می باشد وجود رابطه معنی داری بین رگه های شخصیت بهبود یافتگان و بهبود نایافتگان تایید می شود به علاوه بررسی بار عاملی رگه ها نشان داد که بیشترین تاثیر در بهبود یافتگی و ترک اعتیاد را به ترتیب رگه های پشتکار پاداش وابستگی، همکاری، خود راهبری دارند.نتیجه گیری : با توجه به یافته های پژوهش برخی از ابعاد شخصیت در بهبود یافتگی یا بهبود نایافتگی موثر است و تعداد کمی از گروه در حال بهبود می توانند به مرحله یافتگی و ترک اعتیاد برسند.کلید واژه ها : رگه های شخصیتی ، اعتیاد ، سرشت و منش ، بهبود یافتگان ، بهبود نایافتگان فهرست مطالب عنوان...................... شماره صفحهچکیده1-1مقدمه.............................................. 21-2طرح مسئله......................................... 31-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق....................................... 34-1-اهداف مشخص پژوهش....................................... 45-1فرضیه های تحقیق........................................ 41-6تعاريف مفهومي و عملياتي متغيرهاي پژوهش.................................................... 51-6-1 تعاریف نظری:...........................................51-6-2 تعریف عملیاتی........................................... 62-1مقدمه............................................ 82-2- تحقیقات انجام شده در مورد اعتیاد و شخصیت...................................... 92-2-1 تحقیقات داخلی........................................ 92-2-2 سابقه پژوهش در جهان.............................................. 132-3-مفهوم وابستگی به مواد (اعتیاد)................................132-3-1 تعریف مفاهیم اساسی ملاکهای وابستگی به مواد................................................. 152-3-2سوء مصرف مواد................................. 152-3-3 مراحل وابستگی به مواد......................................... 162-3-4 اختلالات وابسته به مواد به دو دسته تقسیم میشوند که عبارتند از :............................................172-3-4-1 سوء استفاده از مواد............................................ 172-3-5 انواع وابستگی به مواد............................................... 172-3-5-1 وابستگی جسمانی.................................... 182-3-5-2 وابستگی روانی................................. 182-3-6 طبقه بندی انواع مواد............................................. 192-3-7 مواد افیونی........................... 192-4 تعاریف و مفاهیم شخصیت.................................... 262-5 رابطه شخصیت و اعتیاد. ................................272-5-1-دیدگاه کنبرگ:.....................................292-6 اختلالات وابسته به مواد................................................. 302-6-1 حشیش و اختلالات وابسته به آن........................................... 302-6-3 مواد توهم زاLSD و اختلالات وابسته به آن............................... 312-6-5 نیکوتین و اختلالات وابسته به آن.............................. 322-6-6 آمفتامین و اختلالات وابسته به آن. ...............................322-6-7 اختلالات ناشی از مصرف بلندمدت مواد استنشاقی....................................... 332-6-8 اختلالات وابسته به داروهای رخوت زا، خواب آور و یا ضد اضطراب............................................. 332-9 ویژگیهای شخصیت در نظریه رابرت کلونینجر. .....................................332-9-1 محتوای آزمون سرشت و منش .............................................((TCI362-9-2 ابعاد شخصیت از دیدگاه کلونینجر و تئوری وی در رابطه با مصرف مواد........................................... 382-9-3 مدل عصب، روان دارو شناختی کلونینجر................................ 402-9-4 ویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد................................... 402-9-5 کاربرد آزمون................................... TCI452-9-5-1 مطالعات ژنتیک...................................... 452-9-5-2 تعداد ابعاد شخصیت قابل انتقال از طریق وراثت..................................... 462-10 اجتماع درمان مدار...................................................... 482-10-1 تعریف اجتماع درمانی (اجتماع درمان مدار )......................................492-10-2 تاریخچه اجتماع درمان مدار.................................... 492-10-3 اهداف اجتماع درمان مدار..................................... 492-10-4 دیدگاههای............................................... TC.. 502-10-5 ساختار TC............................................. 512-10-5-1 نمونه ساختار سلسله مراتبی برنامه اجتماع درمان مدار در کشورهای دیگر............................................. 522-10-5-2 نمودار ساختار سلسلهمراتبی برنامه اجتماع درمان مدار در ایران............................................................... 532-10-6 مراحل برنامه............................................... 542-10-7 مرحله درمان..................................... 542-10-8 اختلال اعتیاد از دیدگاه ............................................TC.. 562-10-9 فرد معتاد از دیدگاه.......................................... TC.. 572-10-11 زندگی درست از دیدگاه ..................................................TC.. 582-10-12 بهبودی از دیدگاه............................................ TC.. 592-10-13 رویکرد TC........................................................ 602-10-14 فرآیند درمان در............................................. TC.. 622-10-15 مراحل تغییر در ................................................TC.. 632-10-16 مراحل پذیرش..................................... 662-10-17برنامه ارزیابی و تشخیص................................................................ 672-10-18 نقش و عملکرد مددکار اجتماعی در TC..................................... 683-1مقدمه..................................................... 703-2روش پژوهش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها......................................................703-3جامعه آماری.......................................................... 713-4روش نمونه گیری:...........................................713-5روش اجرا.................................................713-6متغیرها....................................713-7ابزار پژوهش.......................................... 713-8روش اجرا آزمون و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها:.......................................................773-9ملاحظات اخلاقی.............................................................. 784-1- مقدمه.................................. 794-2- آمار توصیفی....................................... 795-1 مقدمه................................... 895-2 بررسی فرضیه........................................ 895-4محدودیت های پژوهش:.....................................935-5پیشنهادات پژوهش:..................................................93منابع فارسی............................................................................................................................................................................... 95منابع انگلیسی........................................................................................................................................................................... 98پیوست ها فهرست جداولجدول3-1: محاسبات موروثی بودن حوادث سرشتی در 2680 دوقلوی استرالیایی............................................... 46جدول 4-1: همبستگیهای دوقلوها در نمرات معیارهای شخصیتی TPQ در نمونه ویرجینیا (استالینگز ، 1994)........ 47جدول5-1: همبستگی های (100×) ژنتیکی و همپراشی های ژنتیکی که از نظر فنوتایپی در ابعاد سرشتی TPQ در نمونه دوقلوهای ویرجینیا معیار شده اند (استالینگز ، 1994)................................................................................................................... 48جدول 6-1: ساختار سلسله مراتبی TC......................................................................................................................... 52جدول7-1.......................................................................................................................................................................... 53جدول 8-4: میانگین دامنه تغییرات، انحراف معیار، مقادیر t و سطح معنی داری سن آزمودنی ها به تفکیک جنس و شهر 77جدول 4-1- سن پاسخ دهندگان................................................................................................................................... 79جدول 4-2- میانگین (انحراف معیار) رگه های شخصیت بر اساس آزمون TCI در گروههای سنی در نمونه جامعه..... 80جدول 4-3- همبستگی های (سطح معنی داری) مقیاس های سرشت و منش در TCI........................................ 80جدول 4-4- مقادیر ویژه................................................................................................................................................ 82جدول 4-5- نتایج چرخش واریماکس عامل ها......................................................................................................... 83جدول 4-6- نتایج آزمون مقایسه میانگین مقیاس های هفتگانه در دو گروه درحال بهبود و بهبودیافته............. 84جدول 4-7- نتایج آزمون مقایسه میانگین سرشت و منش در دو گروه درحال بهبود و بهبودیافته..................... 85جدول4-8 :بررسی معنی داری مسیر جهت آزمون فرضیه ....................................................................................... 87جدول4-9 :بررسی بار عاملی رگه ها............................................................................................................................ 87 فهرست نمودارهانمودار 4-1........................................................................................................................................................................ 82نمودار4-2 :نمودار ضرایب مسیر دو گروه................................................................................................................... 86