چکیده هدف از این پژوهش بررسی عناصر زیبایی شناختی در طراحی فضای آموزشی مراکز پیش از دبستان بر اساس دستورالعمل سازمان بهزیستی کشور و تطبیق با استانداردهای موجود است.طراحی فضای آموزشی، به منظور ایجاد علاقه و ایجاد فرصت‌های لازم برای کودکان در انجام فعالیت‌های اجتماعی و آشنایی با محیط زیست از اهمیت بسزایی برخوردار است. روش تحقیق این پژوهش، روش توصیفیاست. برای جمع آوری اطلاعات از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد که از 68 مهدکودک واقع در منطقه 5 تهران، 20 مهدکودک به صورت تصادفی انتخاب شدند. همچنین برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته و چک لیست استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین عناصر زیبایی شناختی در مراکز پیش از دبستان و استانداردهای سازمان بهزیستی مطابقتی وجود ندارد و کاربرد عناصر زیبایی شناختی در طراحی فضای آموزشی مراکز پیش از دبستان در سطح ضعیفی قرار دارد. لذا برای رسیدن به استاندارد های سازمان بهزیستی نیاز به اصلاح و تغییر اساسی در این مراکز است.کلید واژه: عناصر زیبایی شناختی. فضای آموزشی. مراکز پیش از دبستان. فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اولکلیات پژوهش........................... 1مقدمه...........................2بیان مسئله.............................3اهمیت و ضرورت پژوهش................................... 41. اهمیت محیط زندگی در دوران کودکی:.................................42. توجه اسلام و قرآن به زیبایی :.....................................43.توجه وتاکید بسیاری از فلاسفه و روانشناسان به زیبایی و درک زیبایی شناختی کودک:...............................................54. تاثیر بسیار زیاد استفاده از رنگ و نور، فرم و هارمونی در زیبایی فضا...................................6اهداف پژوهش.................................................... 6سوالهای پژوهش.................................... 7تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم..................................8تعاریف نظری.................................... 8تعاریف عملیاتی............................................. 10 فصل دوم - ادبیات پژوهش... ................................11بخش اول) پیشینه نظری........................... 12زیبایی شناختی............................. 12اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه اسلام و قرآن.......................................... 12اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه روانشناسی........................... 14فردریک فروبل.......................................... 14مارگارت مک میلان.................................. 14مونته سوری............................. 15آون..................................... 16مازلو................................. 16اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه فلسفه......................................................17کیفیات زیبایی شناسی....................................... 18افلاطون................................... 18هگل.................................. 20جرولد لوینسون.................................. 20ارسطو. ...........................................21برودی................................. 21اریک نیوتن............................................... 22اهمیت زیبایی شناختی و محیط از دیدگاه معماری. ............................22درک ارزش زیبایی............................... 22عناصر زیبایی شناختی.......................................... 23رنگ...................................... 24انتخاب رنگ.................................... 25مراحل انتخاب رنگ...................................... 25تاثیر رنگ بر کودکان............................................. 27اهمیت رنگ......................................... 28تاثیر رنگ بر عملکرد کودک.............................. 29راز و رمز رنگ ها.....................................29تاثیر رنگ بر خلق و خوی کودک............................... 30ویژگی و تاثیرات رنگ‌ها از دیدگاه روانشناسی..................................... 31خاکستری:.................................................................................31آبی:.................................31سبز:..................................32قرمز:.................................32زرد:.............................................33بنفش:........................................33نارنجی:....................................34سفید:..........................................................34سیاه:.............................................34رنگ‌های درخشان.................................... 37رنگ‌های حرکت و جنبش......................................... 37رنگ‌های ملایم. ...................................37رابطه رنگ و فرم..................................37مربع:.......................37مثلث:..............................................38دایره :......................................38نور....................................39تاثیر روانی نور بر کودکان. .......................................40تاثیر رنگ و نور و فرم بر فعالیت‌های آموزشی.............................................. 41اثر رنگ و نور در آموزش................................ 42فرم.........................................43انتخاب فرم...........................................................44فرم ساختمان در رابطه با اقلیم.................................44تاثیر فرم محیط بر کودکان....................... 45طراحی فضا......................................45فضای آموزشی....................... 46مراکز پیش از دبستان.................................. 47کودکستان................................. 47مهد کودک................................................ 48جمع بندی منابع نظری..................................... 49بخش دوم)پیشینه پژوهشی..................................... 51تحقیقات انجام شده در داخل کشور.......................................51تحقیقات انجام شده در خارج از کشور................................51فصل سوم - روش شناسی پژوهش....................................... 54روش پژوهش................................... 55جامعه آماری. ........................................56نمونه و روش نمونه گیری.................................... 56ابزار‌اندازه گیری یا روش‌های عملی جمع آوری دادهها:.............................................56پرسشنامه:.............................................56روایی .................................................56پایایی............................................ 57روش‌های آماری مورد استفاده.....................................58فصل چهارم - تجزیه و تحلیل داده ها......................................................59بررسی نظرات مدیران در رابطه با عنصر رنگ در طراحی فضای آموزشی .......................................61بررسی نظرات مدیران در رابطه با عنصر نور در طراحی فضای آموزشی :....................................62بررسی نظرات مدیران در رابطه با عنصر فرم در طراحی فضای آموزشی :...................................64مقایسه عناصر مورد بررسی :.............................................66بررسی تطبیقی عناصر طبق نظر مدیران و چک لیست تهیه شده توسط محقق :...........................................68عنصر رنگ :.......................................68عنصر نور :................................69عنصر فرم :.........................................................70مقایسه نظرات مدیران و چک لیست در 3 عنصر مورد بررسی :...........................................71فصل پنجم - نتیجه گیری................................. 73بحث و بررسی سوالهای پژوهش............................... 75سوال اول.................................... 75سوال دوم.............................75سوال سوم................................................76سوال چهارم.......................76محدودیت‌های تحقیق.................................... 77پیشنهادات کاربردی........................... 77پيشنهادات مربوط به رنگ...................................... 77پيشنهادات مربوط به نور.............................78پيشنهادات مربوط به فرم...............................79پیشنهادات پژوهشی............................................... 82منابع فارسی...................................... 83منابع لاتین.............................. 87پیوست ها...................................89پيوست 1 : پرسشنامه.............................90پيوست 2: چک لیست....................................92پيوست 3: دستورالعمل سازمان بهزيستي.................................... 94پيوست 4: فهرست مهدهای کودک........................................ 99 فهرست جداولجدول 1-3 پایایی پرسش نامه...................................... 57جدول 1- 4 سولات مربوط به رنگ............................. 61جدول 2- 4 سولات مربوط به نور.............................. 63جدول 3- 4 سولات مربوط به فرم..................................... 65جدول 4- 4 مقایسه میانگین سه عنصر مورد بررسی.............................................. 67جدول 5- 4 مقایسه میانگین نظرات مدیران و چک لیست در عنصر رنگ.............................. 68جدول 6- 4 مقایسه میانگین نظرات مدیران و چک لیست در عنصر نور....................................... 69جدول 7- 4 مقایسه میانگین نظرات مدیران و چک لیست در عنصر فرم................................... 70جدول 8- 4 مقایسه نظرات مدیران و چک لیست در سه عنصر مورد بررسی...................................... 71 فهرست نمودارهانمودار1-4. نظرات مدیران در رابطه با عنصر رنگ..................................................................................... 62نمودار2-4. نظرات مدیران در رابطه با عنصر نور....................................................................................... 64نمودار3-4. نظرات مدیران در رابطه با عنصر فرم66نمودار4-4. مقایسه نظرات مدیران در عناصر زیبایی شناختی(رنگ، نور و فرم)........................................................ 66نمودار5-4. مقایسه میانگین 3 عنصر مورد بررسی...................................................................................... 67نمودار6-4. مقایسه میانگین نظرات مدیران و چک لیست در عنصر رنگ............................................................. 68نمودار7-4. مقایسه میانگین نظرات مدیران و چک لیست در عنصر نور............................................................... 69نمودار8-4. مقایسه میانگین نظرات مدیران و چک لیست در عنصر فرم............................................................... 70نمودار9-4. مقایسه اختلاف میانگین‌های نظرات مدیران و چک لیست............................................................... 71