چکیدهدر این پژوهش به منظور بررسی ارتباط مهارت های شناختی و فراشناختی با انگیزۀ پیشرفت تحصیلی و تعیین ویژگی های فنی پرسشنامۀ مهارت های شناختی و فراشناختی و انگیزۀ پیشرفت هرمنس(هرمنس،1970، تجدیدنظرشدۀ هومن و عسگری، 1379) تعداد 1000 نفر دانشجو (4/78 درصد زن و 6/21 درصد مرد) با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. از طریق روش آلفای کرانباخ ضریب اعتبار پرسشنامه های مهارت های شناختی و فراشناختی و انگیزۀ پیشرفت تحصیلی، به ترتیب 89/0 و 788/0 به دست آمد. روایی پرسشنامه ها از طریق تحلیل عاملی اکتشافی برآورد شد. از پرسشنامه مهارت های شناختی و فراشناختی، 6 عامل استخراج شد، که 2/39 درصد کل واریانس را تبیین کرد. از پرسشنامۀ انگیزۀ پیشرفت هرمنس، 5 عامل استخراج شد، که 6/34 درصد کل واریانس با آن تبیین شد. با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون، رابطه مهارت های شناختی و فراشناختی دانشجویان با انگیزۀ پیشرفت آنها مورد بررسی قرارگرفت؛ مولفه های مهارت های شناختی و فراشناختی با انگیزۀ پیشرفت در سطح کمتر از 01/0 همبستگی معناداری داشت. آزمون تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون t برای مقایسه مهارت های شناختی و فراشناختی زنان و مردان نشان می دهد که متغیرهای شناختی و فراشناختی مرور ذهنی و کنترل و نظارت، در پسران کمتر از دختران و آگاهی در پسران بیشتر از دختران بود. آزمون کروسکال والیس نشان داد گروه های متفاوت سنی در متغیرهای شناختی و فراشناختی برنامه ریزی، مرور ذهنی، کنترل و نظارت، و ارزشیابی تفاوت معنادار داشت ولی بین بقیه متغیرهای شناختی و فراشناختی در سنین مختلف تفاوت معنادار وجود نداشت. فهرست مطالب عنوان صفحهمعرفی پژوهشمقدمه ................................................................................................................................................................................ 9بیان مسآله ..................................................................................................................................................................... 10اهداف پژوهش............................................................................................................................................................. 15سوال های پژوهش .................................................................................................................................................... 16تعاریف متغیرها............................................................................................................................................................ 17بررسی پیشینۀ پژوهشبخش اول : راهبردهای یادگیریشناخت و فراشناخت ............................................................................................................................................... 19پیدایش رویکرد فراشناخت .................................................................................................................................... 23مولفه های فراشناخت .............................................................................................................................................. 25مهارتهای فراشناختی ................................................................................................................................................ 28راهبردهای شناختی ................................................................................................................................................... 36راهبردهای فراشناختی .............................................................................................................................................. 42مداخلات رسمی و غیر رسمی برای آموزش راهبردهای فراشناختی ..................................................... 43آموزش و پرورش رسمی فراشناخت ................................................................................................................. 43 مراحل آموزش رسمی راهبردهای فراشناختی ....................................................................... 46 روش تدریس مبتنی بر نظریه فراشناخت................................................................................... 47 مفاهیم اساسی روش تدریس فراشناختی................................................................................... 49مداخلات آموزشی غیر رسمی برای آموزش راهبردهای فراشناختی ...................................................... 50مداخلات غیررسمی برای آموزش راهبردهای فراشناختی ......................................................................... 53 راهبردهای براون درباره ی کمک به فراشناخت ................................................................... 55 راهبردهای کوستاو برای پرورش فراشناخت ......................................................................... 57بخش دوم : انگیزه پیشرفت انگیزه، انگیزش و انگیزه پیشرفت ........................................................................................................................ 61نیازها و انگیزش ......................................................................................................................................................... 64نیاز به پیشرفت، خودشکوفایی و خودشناسی..................................................................................................64نظریه های انگیزه پیشرفت.......................................................................................................................................67نظریۀ نسبت دادن(اسناد) ........................................................................................................................................67الگوی اتکینسون..........................................................................................................................................................68نظریه مک کللند..........................................................................................................................................................68نظريه برانگيختگي.......................................................................................................................................................69پیامدهای انگیزه پیشرفت ........................................................................................................................................ 70رشد انگیزه پیشرفت در کودکی و بزرگسالی ................................................................................................. 72اهمیت و ضرورت پژوهش و جمع بندی فصل ............................................................................................. 89 روش شناسی پژوهشطرح پژوهش ............................................................................................................................................................... 92جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری ....................................................................................................... 92روش اجرا...................................................................................................................................................................... 96ابزارهای پژوهش ....................................................................................................................................................... 97روش تجزیه و تحلیل داده ها ............................................................................................................................. 106 تجزیه و تحلیل داده هاتوصیف داده ها ........................................................................................................................................................ 108تحلیل داده ها............................................................................................................................................................. 109 - نتیجه گیری .......................................................................................................................................................... 133- محدودیت های پژوهش ................................................................................................................................. 143- پیشنهادها .............................................................................................................................................................. 144- خلاصه .................................................................................................................................................................. 146 - فهرست منابع ...................................................................................................................................................... 148-پیوست ها............................................................................................................................................................... 160 فهرست جداول جدول 3 – 1- فهرست مقدماتی عناوین دانشگاههای استان تهران به تفکیک نوع دانشگاه.............................93جدول 3 – 2- فهرست اسامی دانشگاه های مستقر در استان تهران.................................................................94جدول 3 -3- دانشگاه های نمونه بر اساس منطقۀ جغرافیایی مستقر در استان تهران......................................95جدول 3-4-ضریب تطابق کندال برای هر مولفه..............................................................................100جدول 3-5- میانگین و انحراف استاندارد سوالات...................................................................................101جدول 3-6- میانگین و انحراف استاندارد و ضرایب آلفای کرونباخ......................................................103جدول 4-1- میانگین و انحراف استاندارد و ضرایب همبستگی هرسوال بانمره کل پرسشنامه......................109جدول 4-2- میانگین و انحراف ارزش ویژه، درصد تبیین واریانس، درصد تراکمی و ضریب اعتبار عامل ها..........113 جدول 4-3- میزان اشتراک سوال ها ازطریق تحلیل مولفه های اصلی .......................................................... 114جدول 4-4-ماتریس ساختار چرخش یافته پرسشنامه مهارتهای شناختی و فراشناختیبه شیوه واریماکس...115جدول 4-5- میانگین وانحراف استاندارد وضرایب همبستگی هرسوال بانمره کل پرسشنامه.........................118جدول 4-6- ارزش ویژه، درصد تبیین واریانس، درصد تراکمی و ضریب اعتبار عامل ها ...........................122جدول 4-7- میزان اشتراک سوال ها ازطریق تحلیل مولفه های اصلی .......................................................... 122جدول 4-8- ماتریس ساختار چرخش یافته پرسشنامه انگیزۀ پیشرفت هرمنسبه شیوه واریماکس.............. 124جدول 4-9- میانگین، انحراف استاندارد وضرایب همبستگی متقابل برای انگیزۀ پیشرفت و مهارتهای شناختی و فراشناختی ........................................................................................................................................................... 126جدول 4-10- خلاصه تحلیل رگرسیون برای پیش بینی انگیزۀ پیشرفت برپایه مهارتهای فراشناختی و شناختی .......128جدول 4-11- تحلیل واریانس چند متغیری برای مهارت های شناختی و فراشناختی در زنان و مردان.........129جدول 4-12- نتایج آزمون t برای مقایسه مهارت های فراشناختی وشناختی زنان ومردان ..........................130جدول 4-13- میانگین رتبه مهارت های فراشناختی وشناختی درسنین مختلف ...........................................131جدول 4-14- نتایج آزمون کروسکال والیس برای مقایسه مهارت های فراشناختی وشناختی درسنین مختلف...........131 فهرست نمودارها شکل 4-1- نمودار scree شیب دار عامل های پرسشنامه مهارتهای شناختی و فراشناختی ........................112شکل 4-2- نمودارscree شیب دار عامل های پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس.........................................121
ساخت و استانداردسازی آزمون مهارت های شناختی و فراشناختی دانشجویان و ارتباط این مهارت ها با انگیزۀ پیشرفت تحصیلی
چکیدهدر این پژوهش به منظور بررسی ارتباط مهارت های شناختی و فراشناختی با انگیزۀ پیشرفت تحصیلی و تعیین ویژگی های فنی پرسشنامۀ مهارت های شناختی و فراشناختی و انگیزۀ پیشرفت هرمنس(هرمنس،1970، تجدیدنظرشدۀ هومن و عسگری، 1379) تعداد 1000 نفر دانشجو (4/78 درصد زن و 6/21 درصد مرد) با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. از طریق روش آلفای کرانباخ ضریب اعتبار پرسشنامه های مهارت های شناختی و فراشناختی و انگیزۀ پیشرفت تحصیلی، به ترتیب 89/0 و 788/0 به دست آمد. روایی پرسشنامه ها از طریق تحلیل عاملی اکتشافی برآورد شد. از پرسشنامه مهارت های شناختی و فراشناختی، 6 عامل استخراج شد، که 2/39 درصد کل واریانس را تبیین کرد. از پرسشنامۀ انگیزۀ پیشرفت هرمنس، 5 عامل استخراج شد، که 6/34 درصد کل واریانس با آن تبیین شد. با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون، رابطه مهارت های شناختی و فراشناختی دانشجویان با انگیزۀ پیشرفت آنها مورد بررسی قرارگرفت؛ مولفه های مهارت های شناختی و فراشناختی با انگیزۀ پیشرفت در سطح کمتر از 01/0 همبستگی معناداری داشت. آزمون تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون t برای مقایسه مهارت های شناختی و فراشناختی زنان و مردان نشان می دهد که متغیرهای شناختی و فراشناختی مرور ذهنی و کنترل و نظارت، در پسران کمتر از دختران و آگاهی در پسران بیشتر از دختران بود. آزمون کروسکال والیس نشان داد گروه های متفاوت سنی در متغیرهای شناختی و فراشناختی برنامه ریزی، مرور ذهنی، کنترل و نظارت، و ارزشیابی تفاوت معنادار داشت ولی بین بقیه متغیرهای شناختی و فراشناختی در سنین مختلف تفاوت معنادار وجود نداشت. فهرست مطالب عنوان صفحهمعرفی پژوهشمقدمه ................................................................................................................................................................................ 9بیان مسآله ..................................................................................................................................................................... 10اهداف پژوهش............................................................................................................................................................. 15سوال های پژوهش .................................................................................................................................................... 16تعاریف متغیرها............................................................................................................................................................ 17بررسی پیشینۀ پژوهشبخش اول : راهبردهای یادگیریشناخت و فراشناخت ............................................................................................................................................... 19پیدایش رویکرد فراشناخت .................................................................................................................................... 23مولفه های فراشناخت .............................................................................................................................................. 25مهارتهای فراشناختی ................................................................................................................................................ 28راهبردهای شناختی ................................................................................................................................................... 36راهبردهای فراشناختی .............................................................................................................................................. 42مداخلات رسمی و غیر رسمی برای آموزش راهبردهای فراشناختی ..................................................... 43آموزش و پرورش رسمی فراشناخت ................................................................................................................. 43 مراحل آموزش رسمی راهبردهای فراشناختی ....................................................................... 46 روش تدریس مبتنی بر نظریه فراشناخت................................................................................... 47 مفاهیم اساسی روش تدریس فراشناختی................................................................................... 49مداخلات آموزشی غیر رسمی برای آموزش راهبردهای فراشناختی ...................................................... 50مداخلات غیررسمی برای آموزش راهبردهای فراشناختی ......................................................................... 53 راهبردهای براون درباره ی کمک به فراشناخت ................................................................... 55 راهبردهای کوستاو برای پرورش فراشناخت ......................................................................... 57بخش دوم : انگیزه پیشرفت انگیزه، انگیزش و انگیزه پیشرفت ........................................................................................................................ 61نیازها و انگیزش ......................................................................................................................................................... 64نیاز به پیشرفت، خودشکوفایی و خودشناسی..................................................................................................64نظریه های انگیزه پیشرفت.......................................................................................................................................67نظریۀ نسبت دادن(اسناد) ........................................................................................................................................67الگوی اتکینسون..........................................................................................................................................................68نظریه مک کللند..........................................................................................................................................................68نظريه برانگيختگي.......................................................................................................................................................69پیامدهای انگیزه پیشرفت ........................................................................................................................................ 70رشد انگیزه پیشرفت در کودکی و بزرگسالی ................................................................................................. 72اهمیت و ضرورت پژوهش و جمع بندی فصل ............................................................................................. 89 روش شناسی پژوهشطرح پژوهش ............................................................................................................................................................... 92جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری ....................................................................................................... 92روش اجرا...................................................................................................................................................................... 96ابزارهای پژوهش ....................................................................................................................................................... 97روش تجزیه و تحلیل داده ها ............................................................................................................................. 106 تجزیه و تحلیل داده هاتوصیف داده ها ........................................................................................................................................................ 108تحلیل داده ها............................................................................................................................................................. 109 - نتیجه گیری .......................................................................................................................................................... 133- محدودیت های پژوهش ................................................................................................................................. 143- پیشنهادها .............................................................................................................................................................. 144- خلاصه .................................................................................................................................................................. 146 - فهرست منابع ...................................................................................................................................................... 148-پیوست ها............................................................................................................................................................... 160 فهرست جداول جدول 3 – 1- فهرست مقدماتی عناوین دانشگاههای استان تهران به تفکیک نوع دانشگاه.............................93جدول 3 – 2- فهرست اسامی دانشگاه های مستقر در استان تهران.................................................................94جدول 3 -3- دانشگاه های نمونه بر اساس منطقۀ جغرافیایی مستقر در استان تهران......................................95جدول 3-4-ضریب تطابق کندال برای هر مولفه..............................................................................100جدول 3-5- میانگین و انحراف استاندارد سوالات...................................................................................101جدول 3-6- میانگین و انحراف استاندارد و ضرایب آلفای کرونباخ......................................................103جدول 4-1- میانگین و انحراف استاندارد و ضرایب همبستگی هرسوال بانمره کل پرسشنامه......................109جدول 4-2- میانگین و انحراف ارزش ویژه، درصد تبیین واریانس، درصد تراکمی و ضریب اعتبار عامل ها..........113 جدول 4-3- میزان اشتراک سوال ها ازطریق تحلیل مولفه های اصلی .......................................................... 114جدول 4-4-ماتریس ساختار چرخش یافته پرسشنامه مهارتهای شناختی و فراشناختیبه شیوه واریماکس...115جدول 4-5- میانگین وانحراف استاندارد وضرایب همبستگی هرسوال بانمره کل پرسشنامه.........................118جدول 4-6- ارزش ویژه، درصد تبیین واریانس، درصد تراکمی و ضریب اعتبار عامل ها ...........................122جدول 4-7- میزان اشتراک سوال ها ازطریق تحلیل مولفه های اصلی .......................................................... 122جدول 4-8- ماتریس ساختار چرخش یافته پرسشنامه انگیزۀ پیشرفت هرمنسبه شیوه واریماکس.............. 124جدول 4-9- میانگین، انحراف استاندارد وضرایب همبستگی متقابل برای انگیزۀ پیشرفت و مهارتهای شناختی و فراشناختی ........................................................................................................................................................... 126جدول 4-10- خلاصه تحلیل رگرسیون برای پیش بینی انگیزۀ پیشرفت برپایه مهارتهای فراشناختی و شناختی .......128جدول 4-11- تحلیل واریانس چند متغیری برای مهارت های شناختی و فراشناختی در زنان و مردان.........129جدول 4-12- نتایج آزمون t برای مقایسه مهارت های فراشناختی وشناختی زنان ومردان ..........................130جدول 4-13- میانگین رتبه مهارت های فراشناختی وشناختی درسنین مختلف ...........................................131جدول 4-14- نتایج آزمون کروسکال والیس برای مقایسه مهارت های فراشناختی وشناختی درسنین مختلف...........131 فهرست نمودارها شکل 4-1- نمودار scree شیب دار عامل های پرسشنامه مهارتهای شناختی و فراشناختی ........................112شکل 4-2- نمودارscree شیب دار عامل های پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس.........................................121