فهرست مطالبعنوان صفحهچکیده1مقدمه. 2بیان مساله. 3اهداف کلی پژوهش:4اهداف جزئی پژوهش:4توصیف وضع موجود (شواهد یک)4الف) شاخص های کیفی وضع موجود. 4ب) شاخص های کمی وضع موجود. 5پیشینه تحقیق و ادبیات موضوع. 6روش های گردآوری اطلاعات جهت ارائه راه حل.. 7ارائه راه حل ها9انتخاب راه حل.. 13توصیف وضع موجود (شواهد2)17شاخص کمی موفقیت طرح.. 17ارزیابی از راه حل های اجرا شده:18نتیجه گیری.. 19پیشنهادات.. 20پیوست ها23چکیدهدر سال تحصیلی 90-91 ، به عنوان دبیر درس انشا در مدرسه ی راهنمایی دخترانه ی خدابخشی مشغول و پس از چند جلسه تدریس، متوجه ناتوانی مهارت در نوشتن انشا و بی علاقگی آنها شدم و هرجلسه برتعداد آنها افزوده می شد بنابراین پی گیر مساله شدم. ازمجموع 28 دانش آموز کلاس 8 نفر تقریبا علاقه مند و صاحب انگیزه و توانا در نوشتن و مابقی یا علاقه و انگیزه بسیارپایین و یا اساسا علاقه ای نداشتند و علاوه بر این آشنایی با مهارت نوشتن را نیز نداشتند.برای راه حل این مساله به جمع آوری اطلاعات به روش های مطالعه و بررسی و تحقیق، گفت و گو و مصاحبه ، تهیه پرسشنامه و مشاهده به راه حل هایی چون کتابخوانی پیرامون موضوعات گوناگون ، دیدن فیلم و نوشتن درباره ی آن ، بهره گیری از تصاویر و انشای تصویری، نقل داستان و خلاصه نویسی آن ، خاطره نویسی ، گزارش نویسی ، نامه نویسی ، سخنرانی دانش آموزان در کلاس ، ارائه موضوعات گوناگون و قابل پسند بر اساس درک دانش آموزان،نبود ارزشیابی دقیق ونبود یک کتاب جامع ومستقل با تمرینات جامع. و درنهایت عدم توجه به سازه و ترکیب بندی واژه ها و شناسایی آنها و بسط و گسترش آنها و نیز شناخت مراحل جمله سازی و بندسازی و تنه سازی را مورد مطالعه و آزمون قرارگرفت، اما گزینه ی آخر بیش از همه پاسخ داد و موفق شدم که تا حد قابل قبولی علاوه برارتقای انگیزه و علاقه ،مهارت نوشتن را د ر وجود دانش آموزان تقویت نمایم و لذا صد صد در اجرای طرح مذکور موفقیت چشم گیری حاصل نموده ام . مقدمهانشا از جمله مواد درسی مستقل در دوره ی راهنمایی است و به خودی خود دارای نمره ی مستقل می باشد.بنابراین جایگاه ویژه ای دارد اما متاسفانه اهمیت آن را نادیده می گیرند، در حالیکه همه ی ما بخوبی لمس می کنیم که حتی دانش آموزان و دانشگاهیان نیز از ناتوانی در نوشتن ابراز نگرانی می کنند. شاید بسیاری به دنبال علل آن رفته اند و مطالعه یا تحقیق کرده اند ولی هنوز نتوانسته اند نسخه ی واحدی در یادگیری فرایند نوشتن ارائه نمایند. با وجود آن که این ضرورت به خوبی حس می شود.حقیر هم به مثابه ی سایر همکاران عزیز از بی توجهی و بی انگیزگی دانش آموزان به درس انشا و مهارت انشا پیوسته در رنج بوده ام. بنا بر رسالت خطیری که برعهده داشته ام درصدد پیگیری علل ناتوانی درانشا و مهارت نوشتن برآمدم تا آن که با مطالعه و تحقیق و جلسات متعدد با همکاران و اساتید این فن و سالها تدریس وحضور درگروه های آموزشی استان توسل جستم تا اینکه تا حدودی قابل توجه و سراسراطمینان از شیوه و روش و متد جدیدی که در این مقاله اشاره نموده ام کمک گرفته و نتایج قابل قبول و رضایت بخشی دست یافتم.نکته قابل ملاحظه آن که این روش بسیار ساده و قابل تعمیم است اما مدت طولانی ای را می طلبد.در یک جلسه کوتاه نمی توان به تمام قابلیت ها و پتانسیل های مهارت نوشتن دست یافت بلکه تمرینات پی در پی و کالبد شکافی موضوع و بررسی آن از زوایای گوناگون از طریق واژه شناسی و مفاهیم آن و نیز درک نسبت های واژه های در دو قالب وصفی و اضافی و جمله نویسی با رعایت آیین دستور و هم چنین حذف و اضافه و ویرایش آنها وهمچنین بند سازی خوشه ای و تنه سازی ،زمینه را برای انشا و خلاقیت ادبی فراهم می سازد اما هیچگاه از یاد نبریم که بهره گیری از تمام حواس پنج گانه لازمه خلاقیت ادبی است.بیان مسالهدرسال تحصیلی 90-91 به عنوان دبیر ادبیات در مدرسه ی راهنمایی دخترانه ی شهید خدابخشی از توابع ناحیه ی یک آموزش وپرورش استان قم ، واقع در بلوارپانزده خرداد که دارای 9 کلاس بوده ، به تدریس درس انشا مشغول شدم.فضای کلاس مناسب و دارای نورکافی بود.پس از چند جلسه تدریس متوجه ناتوانی مهارت در نوشتن انشا در موضوعات گوناگون از جانب تعداد زیادی از داشن آموزان شدم، به طوری که انگیزه ای برای نوشتن نداشتند و از نوشتن انشا طفره می رفتند و هرجلسه به تعداد آنها افزوده می شد.بنابر مسئولیتی که احساس می کردم خود انگیزه ای شد تا بیشتر متوجه موضوع گردم و پیرامون آن گفت وگو،مطالعه و بررسی و تحقیق نمایم تا دلایل آن را دریابم .نکته ی قابل تامل انجا بود که کلید واژه ها را به خوبی می شناختند و مفاهیم آنها را به درستی می دانستند اما از پرورش آن عاجزو ناتوان بودند و این عامل سبب شده تا علاقه و انگیزه ی خود را از کف بدهند.بنابراین با مطالعه و تحقیق و کشف زمینه های این ناتوانی مساله در اینجا است که راه کارهای پرورش مطلب را نمی شناسند و این امر به تقویت مهارت انشا نمی انجامد . چنانچه با شیوه ی درستی و با اغاز روش های مناسب آموزش می توان این فصل را از پیش پای برداشت ، که نه تنها موجب افزایش علاقه مندی آنها به انشا بیشتر می گردد و بلکه به کسب این مهارت خلاقیت آنها به مراتب بیشتر خواهد شد و آن کاستی تاحد قابل قبول و امکان بهبود خواهدیافت. اهداف کلی پژوهش:ارائه راه کارهای آموزش نوین انشا و ارتقای علاقه مندی دانش آموزان دوره راهنمایی در مهارت نوشتن و راه کارهای تقویت آن. اهداف جزئی پژوهش:1- بالابردن علاقه مندی و انگیزه در دانش آموزان به منظور نوشتن انشا2- ارائه راه کارهای توقیت مهارت نوشتن انشا توصیف وضع موجود (شواهد یک)الف) شاخص های کیفی وضع موجودبامطالعه و تحقیق ، مشاهده و مصاحبه و گفت وگو پیرامون ناتوانی در نوشتن انشا چنین به دست امد که :*معلم با نداشتن طرح درس مناسب نمی تواند به اهداف پیش بینی شده در انشا دست یابد.*معلم با نداشتن شیوه های تدریس نوین راه را برای دست یابی به مهارت نوشتن تنگ کرده است .* بی توجهی دانش آموزان در شنیدن و نقد انشای هم کلاسی های خویش.* پی نبردن اهمیت مهارت نوشتن و انشا در پهنه ی زندگی فردی و اجتماعی.*عدم توجه به موضوعات دلخواه دانش آموزان .* نبود فرم ارزشیابی دقیق در حوزه ی نوشتن انشا.* نبود منابع مجزا به عنوان یک کتاب درسی مستقل در حیطه ی ادبیات فارسی بویژه با تمرینات تکمیلی .*عدم توجه اولیاء و دانش آموزان به درس انشا و مهارت نوشتن و کاربرد آن در سطوح مختلف زندگی اجتماعی .* نبود انگیزه و اشتیاق وشورونشاط بیشتر برای نوشتن.* عدم بهره گیری کامل از حواس پنج گانه. ب) شاخص های کمی وضع موجودازمجموع دانش آموزان پایه سوم این واحد آموزشی که 28 نفرند، 8 نفر علاقه مند به انشا وتقریبا توانا در امر نوشتن ونگارش پیرامون موضوعات گوناگون می باشند.12 نفر علاقه مند به انشا، ناتوان در امر نوشتن و نگارش پیرامون موضوعات گوناگون می باشند.8 نفر دیگر به درس انشا علاقه ندارند و بی انگیزگی سبب شده است تا هرگز انشا ننویسند.که جدول فراوانی و درصد آنها به شرح زیر است :جدول 1فراوانی و درصد دانش آموزان در اوایل سال تحصیلی 90-91