بنگاه ها به منظور اجرای پروژه های سود آور و دستیابی به حداکثر بازدهی در جهت افزایش منافع سهامداران خود، از منابع مالی مختلف بهره می گیرند. به طور کلی هدف اصلی شرکت ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می باشد. یکی از راه های کسب سود و ارزش برای شرکت ها انتخاب روش مناسب تأمین مالی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی بر ارزش شرکت می باشد. تعداد فرضیههای مورد آزمون در این پژوهش 12 فرضیه است که در این بین 2 فرضیه اصلی و 10 فرضیه فرعی می باشد. این پژوهش از نظر نوع، همبستگی و پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی می باشد.روش نمونه گیري در این پژوهش تصادفی ساده و نمونه ي آماري این پژوهش براي شش صنعت تجهیزات، صنایع غذایی، صنایع شیمیایی، محصولات غیر فلزي، نقلیه ي موتوري و فلزات سنگین، انتخاب شده است. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش ضريب همبستگي پيرسون و اسپیرمن و با استفاده از تحليل رگرسيون چندمتغيره می باشد. یافته های این پژوهش حاکی از تأیید رایطه ی تمام روش های تأمین مالی کوتاه مدت و بلندمدت با ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بین سالهای 1385 تا 1391 می باشند.کلیدواژه: ابزارهای تأمین مالی کوتاه مدت، ابزارهای تأمین مالی بلندمدت، ارزش شرکت، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران. فهرست مطالبعنوانصفحهچکیده .........................................................................................................................................................1فصل اول: کلیات پژوهش1-1- مقدمه.................................................................................................................................................31-2- بیان مسأله .........................................................................................................................................31-3- اهمیت موضوع .................................................................................................................................41-4- اهداف تحقیق ...................................................................................................................................51-4-1- هدف اصلی 1: شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی کوتاه مدت و ارزش شرکت51-4-1-1- اهداف فرعی51-4-2- هدف اصلی 2 : شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی میان مدت و بلندمدت و ارزش شرکت ..61-4-2-1- اهداف فرعی ...........................................................................................................................61-5- فرضیات تحقیق ................................................................................................................................61-6- مدل مفهومی تحقیق .........................................................................................................................81-7- قلمرو پژوهش ..................................................................................................................................91-7-1- قلمرو موضوعی پژوهش .............................................................................................................91-7-2- قلمرو زمانی انجام پژوهش ..........................................................................................................91-7-3- قلمرو مکانی پژوهش ...................................................................................................................91-8- تعریف متغیرها .................................................................................................................................91-8-1- تعاریف مفهومی ...........................................................................................................................91-8-2- تعاریف عملیاتی ..........................................................................................................................10فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق2-1- مقدمه ................................................................................................................................................152-2- منابع تأمین مالی کوتاه مدت .............................................................................................................162-2-1- منابع اصلی تأمین مالی کوتاه مدت ..............................................................................................162-2-1-1- اعتبار تجاری ...........................................................................................................................162-2-1-2- وام بانکی .................................................................................................................................172-2-1-3- وام های فصلی ........................................................................................................................172-2-1-4- تأمین مالی مقدماتی .................................................................................................................182-2-1-5- نرخ بهره وام های بانکی .........................................................................................................182-2-2- اسناد تجاری ................................................................................................................................202-2-3- هزینه تأمین مالی ..........................................................................................................................242-2-4- عمل نوسانی (چرخشی) ..............................................................................................................242-2-5- عمل تسویه حساب .....................................................................................................................252-2-6- اهداف تأمین مالی کوتاه مدت .....................................................................................................252-2-7- منابع بی بهره ................................................................................................................................262-2-8- منابع سود دار بدون وثیقه ............................................................................................................272-2-9- منابع کوتاه مدت بی وثیقه بانکی ................................................................................................302-2-10 مؤسسات سرمایه دار ....................................................................................................................332-2-11- تضمین تأمین مالی با صورت حسابهای قابل وصول .................................................................342-3- تأمین مالی میان مدت .......................................................................................................................372-3-1- قرارداد اعتباری مدور ...................................................................................................................372-3-2- وام دوره ای .................................................................................................................................382-3-3- اجاره ............................................................................................................................................382-3-4- وام های بانک تجاری ..................................................................................................................382-3-5- وام های شرکتهای بیمه ................................................................................................................392-3-6- وام های شرکتهای مالی و سازندگان تجهیزات ............................................................................392-3-7- وام دهی نقدینگی جاری در برابر بهای موجودی ........................................................................402-4- ابزارهای ویژه تأمین مالی بلند مدت .................................................................................................402-4-2- سهام ممتاز ...................................................................................................................................422-4-3- اوراق قرضه .................................................................................................................................432-4-4- اوراق مشارکت ............................................................................................................................452-4-5- اوراق بهادار قابل تبدیل به اوراق مشارکت یا اوراق قرضه ..........................................................482-5- روش های قرضی استقراضی ............................................................................................................512-5-2- روش های غیر قرضی (سرمایه گذاری) ......................................................................................552-5-2-1- سرمایه گذاری مستقیم خارجی ...............................................................................................552-5-2-2- سرمایه گذاری غیرمستقیم خارجی ..........................................................................................562-5-2-3- معاملات جبرانی ......................................................................................................................562-5-2-4- صکوک ....................................................................................................................................582-5-2-5- ویژگی های صکوک، تفاوتها و شباهت های آن با اوراق قرضه ............................................582-6- تئوری سلسله مراتبی روشهای تأمین مالی ........................................................................................632-7- حسابداری مخارج تأمین مالی ..........................................................................................................632-8- پیشینه ی تحقیقات انجام شده .........................................................................................................632-8-1- تحقیقات داخلی ...........................................................................................................................632-8-2- پیشینه ی خارجی .........................................................................................................................63فصل سوم: روش شناسی تحقیق3-1- مقدمه ................................................................................................................................................723-2- روش تحقیق .....................................................................................................................................723-3- جدول متغیرها ..................................................................................................................................723-4- جامعه آماری ....................................................................................................................................733-5- نمونه آماری و روش نمونه گیری ....................................................................................................733-6- روش گردآوری داده ها ...................................................................................................................743-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها .........................................................................................................743-7-1- روش محاسبه متغیرها .................................................................................................................743-7-1-1- ارزش شرکت ..........................................................................................................................743-7-1-2- ابزارهای تأمین مالی کوتاه مدت ..............................................................................................753-7-1-3- میان مدت و بلند مدت ............................................................................................................753-7-2- مدل رگرسیونی جهت آزمون فرضیات ........................................................................................753-7-2-1- متغیر وابسته ............................................................................................................................75فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ..........................................................................................................4-1- مقدمه ................................................................................................................................................804-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق .........................................................................................................804-3- آزمون فرضیات تحقیق ...................................................................................................................814-3-1- معادلات ساختاری و معادلات رگرسیونی ..................................................................................811) مدل اول ................................................................................................................................................821-1) آزمون دوربین واتسون ......................................................................................................................821-2) معادله ساختاری ...............................................................................................................................831-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................862) مدل دوم ................................................................................................................................................922-1) آزمون دوربین واتسون ......................................................................................................................922-2) معادله ساختاری ................................................................................................................................942-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................963) مدل سوم ...............................................................................................................................................1003-1) آزمون دوربین واتسون .....................................................................................................................1003-2) معادله ساختاری ...............................................................................................................................1023-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................1044) مدل اکتشافی ..........................................................................................................................................105فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها .........................................................................................................5-1- مقدمه ...............................................................................................................................................1095-2- نتیجه گیری و فرضیات پژوهش .......................................................................................................1095-3- پیشنهادها .........................................................................................................................................1135-4- موانع پژوهش ...................................................................................................................................1145-5- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ................................................................................................115منابع و مآخذ ...............................................................................................................................................116منابع فارسی ................................................................................................................................................117منابع لاتین ..................................................................................................................................................119 فهرست جداولعنوانصفحهجدول شماره 2-1 روشهای تأمین مالی کوتاه مدت (مرادزاده فرد، 1383) ................................................36جدول شماره 2-2 روشهای تأمین مالی میان مدت و بلند مدت (فرشادگهر و شهیدی، 1375) .................49جدول 2-3 تعدادی از صادر کنندگان دولتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) .................61جدول 2-4 تعدادی از صادر کنندگان شرکتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) ................62جدول 3-1 جدول متغیرهای پژوهش بر اساس نقش و معیار سنجش متغیر .............................................72جدول 4-1 خلاصه آمار توصیفی متغیرهای تحقیق ....................................................................................80جدول 4-2 نتایج آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق ..................................................81جدول 4-3 جدول تجزیه واریانس ............................................................................................................85جدول 4-4 ضرایب استاندارد شده متغیرهای مستقل .................................................................................85جدول 4-4 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 ..................................................................................87جدول 4-5 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 ...................................................................................88جدول 4-6 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 ..................................................................................89جدول 4-7 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 ...................................................................................90جدول 4-8 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 5 ...................................................................................91جدول 4-9 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 6 ...................................................................................92جدول 4-10 جدول تجزیه واریانس ..........................................................................................................95جدول 4-11 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 .................................................................................97جدول 4-12 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 .................................................................................98جدول 4-13 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 .................................................................................99جدول 4-14 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 .................................................................................100جدول 4-15 جدول تجزیه واریانس ..........................................................................................................103 فهرست نمودارهاعنوانصفحهنمودار 1-1 مدل مفهومی پژوهش .............................................................................................................8نمودار 2-1 انتشار اوراق صکوک دولتی و شرکتی بین سالهای 2000 تا 2006 (میلیارد دلار) (صندوق بین المللی پول، 2007) .............................62نمودار 2-2 الگوی شناخت مخارج تأمین مالی (احدی سرکانی، 1385) ..................................................65نمودار 2-3 مخارج تأمین مالی قابل احتساب در بهای تمام شده دارایی (پورحیدری، 1374) ..................66نمودار 4-1 ضرایب رگرسیونی متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ......................................83نمودار 4-2 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای اندوخته قانونی و ارزش شرکت .......................................93نمودار 4-3 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ...............................101نمودار 4-4 مدل اکتشافی متغیرهای پژوهش .............................................................................................106
بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی بر ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 1385-1391
بنگاه ها به منظور اجرای پروژه های سود آور و دستیابی به حداکثر بازدهی در جهت افزایش منافع سهامداران خود، از منابع مالی مختلف بهره می گیرند. به طور کلی هدف اصلی شرکت ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می باشد. یکی از راه های کسب سود و ارزش برای شرکت ها انتخاب روش مناسب تأمین مالی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی بر ارزش شرکت می باشد. تعداد فرضیههای مورد آزمون در این پژوهش 12 فرضیه است که در این بین 2 فرضیه اصلی و 10 فرضیه فرعی می باشد. این پژوهش از نظر نوع، همبستگی و پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی می باشد.روش نمونه گیري در این پژوهش تصادفی ساده و نمونه ي آماري این پژوهش براي شش صنعت تجهیزات، صنایع غذایی، صنایع شیمیایی، محصولات غیر فلزي، نقلیه ي موتوري و فلزات سنگین، انتخاب شده است. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش ضريب همبستگي پيرسون و اسپیرمن و با استفاده از تحليل رگرسيون چندمتغيره می باشد. یافته های این پژوهش حاکی از تأیید رایطه ی تمام روش های تأمین مالی کوتاه مدت و بلندمدت با ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بین سالهای 1385 تا 1391 می باشند.کلیدواژه: ابزارهای تأمین مالی کوتاه مدت، ابزارهای تأمین مالی بلندمدت، ارزش شرکت، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران. فهرست مطالبعنوانصفحهچکیده .........................................................................................................................................................1فصل اول: کلیات پژوهش1-1- مقدمه.................................................................................................................................................31-2- بیان مسأله .........................................................................................................................................31-3- اهمیت موضوع .................................................................................................................................41-4- اهداف تحقیق ...................................................................................................................................51-4-1- هدف اصلی 1: شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی کوتاه مدت و ارزش شرکت51-4-1-1- اهداف فرعی51-4-2- هدف اصلی 2 : شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی میان مدت و بلندمدت و ارزش شرکت ..61-4-2-1- اهداف فرعی ...........................................................................................................................61-5- فرضیات تحقیق ................................................................................................................................61-6- مدل مفهومی تحقیق .........................................................................................................................81-7- قلمرو پژوهش ..................................................................................................................................91-7-1- قلمرو موضوعی پژوهش .............................................................................................................91-7-2- قلمرو زمانی انجام پژوهش ..........................................................................................................91-7-3- قلمرو مکانی پژوهش ...................................................................................................................91-8- تعریف متغیرها .................................................................................................................................91-8-1- تعاریف مفهومی ...........................................................................................................................91-8-2- تعاریف عملیاتی ..........................................................................................................................10فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق2-1- مقدمه ................................................................................................................................................152-2- منابع تأمین مالی کوتاه مدت .............................................................................................................162-2-1- منابع اصلی تأمین مالی کوتاه مدت ..............................................................................................162-2-1-1- اعتبار تجاری ...........................................................................................................................162-2-1-2- وام بانکی .................................................................................................................................172-2-1-3- وام های فصلی ........................................................................................................................172-2-1-4- تأمین مالی مقدماتی .................................................................................................................182-2-1-5- نرخ بهره وام های بانکی .........................................................................................................182-2-2- اسناد تجاری ................................................................................................................................202-2-3- هزینه تأمین مالی ..........................................................................................................................242-2-4- عمل نوسانی (چرخشی) ..............................................................................................................242-2-5- عمل تسویه حساب .....................................................................................................................252-2-6- اهداف تأمین مالی کوتاه مدت .....................................................................................................252-2-7- منابع بی بهره ................................................................................................................................262-2-8- منابع سود دار بدون وثیقه ............................................................................................................272-2-9- منابع کوتاه مدت بی وثیقه بانکی ................................................................................................302-2-10 مؤسسات سرمایه دار ....................................................................................................................332-2-11- تضمین تأمین مالی با صورت حسابهای قابل وصول .................................................................342-3- تأمین مالی میان مدت .......................................................................................................................372-3-1- قرارداد اعتباری مدور ...................................................................................................................372-3-2- وام دوره ای .................................................................................................................................382-3-3- اجاره ............................................................................................................................................382-3-4- وام های بانک تجاری ..................................................................................................................382-3-5- وام های شرکتهای بیمه ................................................................................................................392-3-6- وام های شرکتهای مالی و سازندگان تجهیزات ............................................................................392-3-7- وام دهی نقدینگی جاری در برابر بهای موجودی ........................................................................402-4- ابزارهای ویژه تأمین مالی بلند مدت .................................................................................................402-4-2- سهام ممتاز ...................................................................................................................................422-4-3- اوراق قرضه .................................................................................................................................432-4-4- اوراق مشارکت ............................................................................................................................452-4-5- اوراق بهادار قابل تبدیل به اوراق مشارکت یا اوراق قرضه ..........................................................482-5- روش های قرضی استقراضی ............................................................................................................512-5-2- روش های غیر قرضی (سرمایه گذاری) ......................................................................................552-5-2-1- سرمایه گذاری مستقیم خارجی ...............................................................................................552-5-2-2- سرمایه گذاری غیرمستقیم خارجی ..........................................................................................562-5-2-3- معاملات جبرانی ......................................................................................................................562-5-2-4- صکوک ....................................................................................................................................582-5-2-5- ویژگی های صکوک، تفاوتها و شباهت های آن با اوراق قرضه ............................................582-6- تئوری سلسله مراتبی روشهای تأمین مالی ........................................................................................632-7- حسابداری مخارج تأمین مالی ..........................................................................................................632-8- پیشینه ی تحقیقات انجام شده .........................................................................................................632-8-1- تحقیقات داخلی ...........................................................................................................................632-8-2- پیشینه ی خارجی .........................................................................................................................63فصل سوم: روش شناسی تحقیق3-1- مقدمه ................................................................................................................................................723-2- روش تحقیق .....................................................................................................................................723-3- جدول متغیرها ..................................................................................................................................723-4- جامعه آماری ....................................................................................................................................733-5- نمونه آماری و روش نمونه گیری ....................................................................................................733-6- روش گردآوری داده ها ...................................................................................................................743-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها .........................................................................................................743-7-1- روش محاسبه متغیرها .................................................................................................................743-7-1-1- ارزش شرکت ..........................................................................................................................743-7-1-2- ابزارهای تأمین مالی کوتاه مدت ..............................................................................................753-7-1-3- میان مدت و بلند مدت ............................................................................................................753-7-2- مدل رگرسیونی جهت آزمون فرضیات ........................................................................................753-7-2-1- متغیر وابسته ............................................................................................................................75فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ..........................................................................................................4-1- مقدمه ................................................................................................................................................804-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق .........................................................................................................804-3- آزمون فرضیات تحقیق ...................................................................................................................814-3-1- معادلات ساختاری و معادلات رگرسیونی ..................................................................................811) مدل اول ................................................................................................................................................821-1) آزمون دوربین واتسون ......................................................................................................................821-2) معادله ساختاری ...............................................................................................................................831-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................862) مدل دوم ................................................................................................................................................922-1) آزمون دوربین واتسون ......................................................................................................................922-2) معادله ساختاری ................................................................................................................................942-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................963) مدل سوم ...............................................................................................................................................1003-1) آزمون دوربین واتسون .....................................................................................................................1003-2) معادله ساختاری ...............................................................................................................................1023-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................1044) مدل اکتشافی ..........................................................................................................................................105فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها .........................................................................................................5-1- مقدمه ...............................................................................................................................................1095-2- نتیجه گیری و فرضیات پژوهش .......................................................................................................1095-3- پیشنهادها .........................................................................................................................................1135-4- موانع پژوهش ...................................................................................................................................1145-5- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ................................................................................................115منابع و مآخذ ...............................................................................................................................................116منابع فارسی ................................................................................................................................................117منابع لاتین ..................................................................................................................................................119 فهرست جداولعنوانصفحهجدول شماره 2-1 روشهای تأمین مالی کوتاه مدت (مرادزاده فرد، 1383) ................................................36جدول شماره 2-2 روشهای تأمین مالی میان مدت و بلند مدت (فرشادگهر و شهیدی، 1375) .................49جدول 2-3 تعدادی از صادر کنندگان دولتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) .................61جدول 2-4 تعدادی از صادر کنندگان شرکتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) ................62جدول 3-1 جدول متغیرهای پژوهش بر اساس نقش و معیار سنجش متغیر .............................................72جدول 4-1 خلاصه آمار توصیفی متغیرهای تحقیق ....................................................................................80جدول 4-2 نتایج آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق ..................................................81جدول 4-3 جدول تجزیه واریانس ............................................................................................................85جدول 4-4 ضرایب استاندارد شده متغیرهای مستقل .................................................................................85جدول 4-4 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 ..................................................................................87جدول 4-5 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 ...................................................................................88جدول 4-6 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 ..................................................................................89جدول 4-7 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 ...................................................................................90جدول 4-8 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 5 ...................................................................................91جدول 4-9 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 6 ...................................................................................92جدول 4-10 جدول تجزیه واریانس ..........................................................................................................95جدول 4-11 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 .................................................................................97جدول 4-12 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 .................................................................................98جدول 4-13 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 .................................................................................99جدول 4-14 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 .................................................................................100جدول 4-15 جدول تجزیه واریانس ..........................................................................................................103 فهرست نمودارهاعنوانصفحهنمودار 1-1 مدل مفهومی پژوهش .............................................................................................................8نمودار 2-1 انتشار اوراق صکوک دولتی و شرکتی بین سالهای 2000 تا 2006 (میلیارد دلار) (صندوق بین المللی پول، 2007) .............................62نمودار 2-2 الگوی شناخت مخارج تأمین مالی (احدی سرکانی، 1385) ..................................................65نمودار 2-3 مخارج تأمین مالی قابل احتساب در بهای تمام شده دارایی (پورحیدری، 1374) ..................66نمودار 4-1 ضرایب رگرسیونی متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ......................................83نمودار 4-2 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای اندوخته قانونی و ارزش شرکت .......................................93نمودار 4-3 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ...............................101نمودار 4-4 مدل اکتشافی متغیرهای پژوهش .............................................................................................106