چکیده :هدف از اجراي تحقيق حاضر، بررسي رابطه بین شاخص حاکمیت شرکتی و سرمایه ی فکری بر عملکردشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بر اين اساس، پس از مروري جامع بر ادبيات موضوعي مربوط به سرمایه فکری و عملکرد و حاکمیت شرکتی، داده های مورد نیاز از جامعه آماري بین سالهای 1386 الی 1390 با استفاده از صورت های مالی شرکت ها جمع آوري شده است. سپس با اطلاعات بدست آمده به کمک نرم افزار Excelو Eviews اقدام به استخراج مدل رگرسیونی تبیین کننده اثرات متغیر سرمایه فکری (طبق مدل پولیک) و حاکمیت شرکتی و عملکردشرکت های جامعه آماری بر یکدیگر شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که سرمایه فکری طبق رابطه مثبت معنادار با عملکرد شرکت ها دارد همچنین رابطه مثبت معناداری بین حاکمیت شرکتی و عملکرد و نیز بین سرمایه فکری و حاکمیت شرکتی وجود دارد، در نهایت نیز شاخص حاکمیت شرکتی بر رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت ها تاثیر گذار می باشد.واژه هاي كليدي: سرمايه فكري، عملکرد، حاکمیت شرکتی، مدل پالیک،نسبت کیوتوبین فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اولکلیات تحقیق1) مقدمه............................................................................................................. 21-2) اهمیت موضوع........................................................................................... 21-3) تعریف و بیان موضوع تحقیق...................................................................... 31-4) اهداف تحقیق............................................................................................. 51-5) قلمرو تحقیق.............................................................................................. 51-6) فرضیات تحقیق.......................................................................................... 51-7) جامعه مورد نظر تحقیق................................................................................ 61-8) نمونه آماری............................................................................................... 61-9) روش تحقیق.............................................................................................. 61-10) چشمانداز کلی تحقیق............................................................................... 8فصل دوممبانینظری و پیشینه تحقیقمقدمه.................................................................................................................. 10عوامل کنترلی موثر بر حاکمیت شرکتی................................................................... 12مالکیت شرکت های سهامی عام............................................................................. 12جدا شدن مالکیت از مدیریت................................................................................ 13پراکندگی سهامداران............................................................................................. 13ساختار مالکیت.................................................................................................... 14تعریف سرمایه فکری............................................................................................ 17سنجش سرمایه فکری........................................................................................... 19دلایل سنجش سرمایه فکری.................................................................................. 20شاخصهای متداول برای اندازه گیری سرمایه فکری................................................ 21مدلها و روشهای اندازه گیری سرمایه فکری......................................................... 29مدلهای سنجش غیرمالی سرمایه فکری.................................................................. 301- ترازنامه نامرئی (ناملموس)............................................................................... 302- کنترل داراییهای ناملموس............................................................................... 303- کارت امتیاز دهی متوازن (BSC)..................................................................... 304- شاخص سرمایه فکری..................................................................................... 315- کارگزار تکنولوژی........................................................................................... 316- روش جهت یابی (مرورگر) تجاری اسکاندیا...................................................... 317- مدل مدیریت سرمایه فکری.............................................................................. 328- روش جویا..................................................................................................... 329- مدل محاسبه بر مبنای متغیر های زبانی فازی...................................................... 33مدلهای سنجش پولی و مالی سرمایه فکری............................................................ 332- نرخ بازده دارایی ها (ROI)............................................................................. 353- روش تشکیل سرمایه بازار................................................................................ 354- روش سرمایه فکری مستقیم.............................................................................. 355- روشهای اندازه گیری مالی سرمایه فکری......................................................... 356- روش q توبین (q Tobin)............................................................................. 367- مدل ضریب ارزش افزوده فکری (VAIC)....................................................... 37ارزیابی عملکرد................................................................................................... 38تعاریف............................................................................................................... 38تعاریف عملکرد................................................................................................... 38تعریف ارزیابی.................................................................................................... 38تعریف ارزیابی عملکرد......................................................................................... 38روش های ارزیابی عملکرد................................................................................... 38اهمیت و سودمندی ارزیابی عملکرد....................................................................... 39مبنای ارزیابی عملکرد........................................................................................... 39تکنیک های ارزیابی عملکرد.................................................................................. 40اهداف ارزیابی عملکرد......................................................................................... 40مروری بر پیشینه تحقیق........................................................................................ 41تحقیقات خارجی................................................................................................. 41تحقیقات داخلی................................................................................................... 46فصل سومروش شناسی تحقیق3-1) مقدمه......................................................................................................... 493-2) نوع پژوهش............................................................................................... 493-3) طرح مسأله پژوهش.................................................................................... 493-4) فرضیات تحقیق.......................................................................................... 503-5) قلمرو مکانی و زمانی پژوهش..................................................................... 503-6) ابزار جمعآوری دادههای مورد نیاز تحقیق.................................................... 513-7) مدلها و متغیرهای پژوهش و نحوه آزمون فرضیهها..................................... 51سرمایه فکری...................................................................................................... 51حاکمیت شرکتی................................................................................................... 52مدلهای جهت آزمون فرضیات تحقیق..................................................................... 543-8) روشهای آماری مورد استفاده در پژوهش................................................... 543-8-1) روشهای تخمین با استفاده از دادههای ترکیبی........................................ 553-8-2) آزمون لیمر......................................................................................... 553-8-3)آزمون چاو............................................................................................... 563-8-4) آزمون هاسمن........................................................................................ 573-8-4-1) اثرات ثابت......................................................................................... 573-8-4-2) اثرات تصادفی.................................................................................... 573-8-5) آزمونهای آماری..................................................................................... 583-8-5-1) آزمون t.............................................................................................. 583-8-5-2) آزمون F فیشر.................................................................................... 583-8-5-3) آزمون دوربین- واتسون....................................................................... 583-9) تحلیل رگرسیون......................................................................................... 59ضريب تعيين و ضريب تعيين تصحيح شده.............................................................. 60تحلیل همبستگی.................................................................................................. 643-10) خلاصه فصل سوم.................................................................................... 65فصل چهارمتجزیه و تحلیل داده ها4-1- مقدمه........................................................................................................ 674-2- نتايج آمار توصيفي..................................................................................... 674-3- تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق.............................................. 684-4- مدل اول تحقیق (فرضیه اول)..................................................................... 684-4-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 684-4-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 694-4-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 694-4-3- آزمون فرضيه اول تحقيق........................................................................ 704-4-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه اول تحقیق...................................... 714-4-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق.................................................. 724-5- مدل دوم تحقیق (فرضیه دوم).................................................................... 724-5-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 724-5-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 724-5-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 734-5-3- آزمون فرضيه دوم تحقيق....................................................................... 734-5-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه دوم تحقیق..................................... 744-5-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق.................................................. 754-6- مدل سوم تحقیق (فرضیه سوم)................................................................... 754-6-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 754-6-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 754-6-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 764-6-3- آزمون فرضيه سوم تحقيق...................................................................... 764-6-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه سوم تحقیق..................................... 774-7- مدل چهارم تحقیق (فرضیه چهارم)............................................................. 784-7-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 784-7-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 784-7-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 794-7-3- آزمون فرضيه چهارم تحقيق.................................................................... 794-7-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه چهارم تحقیق.................................. 814-7-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق.................................................. 81فصل پنجمبحث و نتيجهگيري و پيشنهادها5-1- مقدمه........................................................................................................ 835-2- خلاصه تحقیق........................................................................................... 835-2-1- تدوین فرضیه تحقیق.............................................................................. 835-2-2- تهیه آمار توصیفی کلیه متغیرهای تحقیق..................................................... 835-3- مراحل بررسی فرضیه تحقیق..................................................................... 845-4- نتایج تحقیق............................................................................................. 845-4-1- نتایج حاصل از فرضیه اول..................................................................... 855-4-2- نتایج حاصل از بخش دوم...................................................................... 855-4-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم.................................................................... 855-4-4- نتایج حاصل از بخش چهارم.................................................................. 865-6- پیشنهاداتی در ارتباط با موضوع تحقیق....................................................... 865-6- پیشنهاداتی در ارتباط با تحقیقات آتی........................................................ 865-7- محدودیتها در کاربرد نتایج تحقیق.............................................................. 86منابع و مأخذ....................................................................................................... 88منابع فارسی........................................................................................................ 88منابع لاتین........................................................................................................... 89پیوست............................................................................................................... 92چکیده انگلیسی................................................................................................... 107 فهرست جداول4-1 : نتایج آماره هاي توصيفي مورد استفاده........................................................... 684-2 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................... 694-3 : نتایج آزمون آماره F..................................................................................... 694-4 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................... 704-5-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل اول........................................................... 714-6 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................... 724-7 : نتایج آزمون آماره F..................................................................................... 734-8 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................... 734-9-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل دوم........................................................... 744-10 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................. 754-11 : نتایج آزمون آماره F................................................................................... 764-12 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................. 764-13-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل سوم ....................................................... 774-14 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................. 784-15 : نتایج آزمون آماره F................................................................................... 794-16 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................. 794-17-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل چهارم..................................................... 80
بررسی رابطه شاخص های حاکمیت شرکتی و سرمایه ی فکری بر عملکرد شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران
چکیده :هدف از اجراي تحقيق حاضر، بررسي رابطه بین شاخص حاکمیت شرکتی و سرمایه ی فکری بر عملکردشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بر اين اساس، پس از مروري جامع بر ادبيات موضوعي مربوط به سرمایه فکری و عملکرد و حاکمیت شرکتی، داده های مورد نیاز از جامعه آماري بین سالهای 1386 الی 1390 با استفاده از صورت های مالی شرکت ها جمع آوري شده است. سپس با اطلاعات بدست آمده به کمک نرم افزار Excelو Eviews اقدام به استخراج مدل رگرسیونی تبیین کننده اثرات متغیر سرمایه فکری (طبق مدل پولیک) و حاکمیت شرکتی و عملکردشرکت های جامعه آماری بر یکدیگر شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که سرمایه فکری طبق رابطه مثبت معنادار با عملکرد شرکت ها دارد همچنین رابطه مثبت معناداری بین حاکمیت شرکتی و عملکرد و نیز بین سرمایه فکری و حاکمیت شرکتی وجود دارد، در نهایت نیز شاخص حاکمیت شرکتی بر رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت ها تاثیر گذار می باشد.واژه هاي كليدي: سرمايه فكري، عملکرد، حاکمیت شرکتی، مدل پالیک،نسبت کیوتوبین فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اولکلیات تحقیق1) مقدمه............................................................................................................. 21-2) اهمیت موضوع........................................................................................... 21-3) تعریف و بیان موضوع تحقیق...................................................................... 31-4) اهداف تحقیق............................................................................................. 51-5) قلمرو تحقیق.............................................................................................. 51-6) فرضیات تحقیق.......................................................................................... 51-7) جامعه مورد نظر تحقیق................................................................................ 61-8) نمونه آماری............................................................................................... 61-9) روش تحقیق.............................................................................................. 61-10) چشمانداز کلی تحقیق............................................................................... 8فصل دوممبانینظری و پیشینه تحقیقمقدمه.................................................................................................................. 10عوامل کنترلی موثر بر حاکمیت شرکتی................................................................... 12مالکیت شرکت های سهامی عام............................................................................. 12جدا شدن مالکیت از مدیریت................................................................................ 13پراکندگی سهامداران............................................................................................. 13ساختار مالکیت.................................................................................................... 14تعریف سرمایه فکری............................................................................................ 17سنجش سرمایه فکری........................................................................................... 19دلایل سنجش سرمایه فکری.................................................................................. 20شاخصهای متداول برای اندازه گیری سرمایه فکری................................................ 21مدلها و روشهای اندازه گیری سرمایه فکری......................................................... 29مدلهای سنجش غیرمالی سرمایه فکری.................................................................. 301- ترازنامه نامرئی (ناملموس)............................................................................... 302- کنترل داراییهای ناملموس............................................................................... 303- کارت امتیاز دهی متوازن (BSC)..................................................................... 304- شاخص سرمایه فکری..................................................................................... 315- کارگزار تکنولوژی........................................................................................... 316- روش جهت یابی (مرورگر) تجاری اسکاندیا...................................................... 317- مدل مدیریت سرمایه فکری.............................................................................. 328- روش جویا..................................................................................................... 329- مدل محاسبه بر مبنای متغیر های زبانی فازی...................................................... 33مدلهای سنجش پولی و مالی سرمایه فکری............................................................ 332- نرخ بازده دارایی ها (ROI)............................................................................. 353- روش تشکیل سرمایه بازار................................................................................ 354- روش سرمایه فکری مستقیم.............................................................................. 355- روشهای اندازه گیری مالی سرمایه فکری......................................................... 356- روش q توبین (q Tobin)............................................................................. 367- مدل ضریب ارزش افزوده فکری (VAIC)....................................................... 37ارزیابی عملکرد................................................................................................... 38تعاریف............................................................................................................... 38تعاریف عملکرد................................................................................................... 38تعریف ارزیابی.................................................................................................... 38تعریف ارزیابی عملکرد......................................................................................... 38روش های ارزیابی عملکرد................................................................................... 38اهمیت و سودمندی ارزیابی عملکرد....................................................................... 39مبنای ارزیابی عملکرد........................................................................................... 39تکنیک های ارزیابی عملکرد.................................................................................. 40اهداف ارزیابی عملکرد......................................................................................... 40مروری بر پیشینه تحقیق........................................................................................ 41تحقیقات خارجی................................................................................................. 41تحقیقات داخلی................................................................................................... 46فصل سومروش شناسی تحقیق3-1) مقدمه......................................................................................................... 493-2) نوع پژوهش............................................................................................... 493-3) طرح مسأله پژوهش.................................................................................... 493-4) فرضیات تحقیق.......................................................................................... 503-5) قلمرو مکانی و زمانی پژوهش..................................................................... 503-6) ابزار جمعآوری دادههای مورد نیاز تحقیق.................................................... 513-7) مدلها و متغیرهای پژوهش و نحوه آزمون فرضیهها..................................... 51سرمایه فکری...................................................................................................... 51حاکمیت شرکتی................................................................................................... 52مدلهای جهت آزمون فرضیات تحقیق..................................................................... 543-8) روشهای آماری مورد استفاده در پژوهش................................................... 543-8-1) روشهای تخمین با استفاده از دادههای ترکیبی........................................ 553-8-2) آزمون لیمر......................................................................................... 553-8-3)آزمون چاو............................................................................................... 563-8-4) آزمون هاسمن........................................................................................ 573-8-4-1) اثرات ثابت......................................................................................... 573-8-4-2) اثرات تصادفی.................................................................................... 573-8-5) آزمونهای آماری..................................................................................... 583-8-5-1) آزمون t.............................................................................................. 583-8-5-2) آزمون F فیشر.................................................................................... 583-8-5-3) آزمون دوربین- واتسون....................................................................... 583-9) تحلیل رگرسیون......................................................................................... 59ضريب تعيين و ضريب تعيين تصحيح شده.............................................................. 60تحلیل همبستگی.................................................................................................. 643-10) خلاصه فصل سوم.................................................................................... 65فصل چهارمتجزیه و تحلیل داده ها4-1- مقدمه........................................................................................................ 674-2- نتايج آمار توصيفي..................................................................................... 674-3- تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق.............................................. 684-4- مدل اول تحقیق (فرضیه اول)..................................................................... 684-4-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 684-4-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 694-4-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 694-4-3- آزمون فرضيه اول تحقيق........................................................................ 704-4-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه اول تحقیق...................................... 714-4-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق.................................................. 724-5- مدل دوم تحقیق (فرضیه دوم).................................................................... 724-5-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 724-5-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 724-5-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 734-5-3- آزمون فرضيه دوم تحقيق....................................................................... 734-5-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه دوم تحقیق..................................... 744-5-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق.................................................. 754-6- مدل سوم تحقیق (فرضیه سوم)................................................................... 754-6-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 754-6-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 754-6-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 764-6-3- آزمون فرضيه سوم تحقيق...................................................................... 764-6-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه سوم تحقیق..................................... 774-7- مدل چهارم تحقیق (فرضیه چهارم)............................................................. 784-7-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 784-7-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 784-7-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 794-7-3- آزمون فرضيه چهارم تحقيق.................................................................... 794-7-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه چهارم تحقیق.................................. 814-7-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق.................................................. 81فصل پنجمبحث و نتيجهگيري و پيشنهادها5-1- مقدمه........................................................................................................ 835-2- خلاصه تحقیق........................................................................................... 835-2-1- تدوین فرضیه تحقیق.............................................................................. 835-2-2- تهیه آمار توصیفی کلیه متغیرهای تحقیق..................................................... 835-3- مراحل بررسی فرضیه تحقیق..................................................................... 845-4- نتایج تحقیق............................................................................................. 845-4-1- نتایج حاصل از فرضیه اول..................................................................... 855-4-2- نتایج حاصل از بخش دوم...................................................................... 855-4-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم.................................................................... 855-4-4- نتایج حاصل از بخش چهارم.................................................................. 865-6- پیشنهاداتی در ارتباط با موضوع تحقیق....................................................... 865-6- پیشنهاداتی در ارتباط با تحقیقات آتی........................................................ 865-7- محدودیتها در کاربرد نتایج تحقیق.............................................................. 86منابع و مأخذ....................................................................................................... 88منابع فارسی........................................................................................................ 88منابع لاتین........................................................................................................... 89پیوست............................................................................................................... 92چکیده انگلیسی................................................................................................... 107 فهرست جداول4-1 : نتایج آماره هاي توصيفي مورد استفاده........................................................... 684-2 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................... 694-3 : نتایج آزمون آماره F..................................................................................... 694-4 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................... 704-5-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل اول........................................................... 714-6 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................... 724-7 : نتایج آزمون آماره F..................................................................................... 734-8 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................... 734-9-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل دوم........................................................... 744-10 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................. 754-11 : نتایج آزمون آماره F................................................................................... 764-12 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................. 764-13-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل سوم ....................................................... 774-14 : نتایج آزمون ناهمسانی آرچ LM.................................................................. 784-15 : نتایج آزمون آماره F................................................................................... 794-16 : نتایج آزمون هاسمن.................................................................................. 794-17-نتايج آزمون رگرسيون تركيبي مدل چهارم..................................................... 80