کل مقاله 18 صفحه حوادث برق گرفتگي چكيده طبق گزارش هاي حوادث سازمان تامين اجتماعي تقريباً هر ساله در ايران بطور متوسط 50 كارگر برقكار توسط جريان برق كشته مي شوند كه تقريباً كمتر از 3/1 مرگ، در اثر برق گرفتگي در ولتاژ پايين ( زير 600 ولت) بوده است و نصف بيشتر اين مرگ ها از كار كردن در حوزه ها يا مدارهاي الكتريكي برق دار بدون حفاظ مناسب روي مي دهد در حاليكه اغلب نياز به كاركردن در حالت برقدار نبوده است . اين تحقيق احتياطات لازم براي برقكاران را مورد بحث قرار مي دهد. مقدمهبا گسترش شبکه برق و بهره گیری از این انرژی ، خطراتی نیز در کمین نشسته است که باید کاملا مراقب بود. این صنعت خودرو است که با بکارگیری درست آن ، ما را به هدف می‌رساند، لیکن کوچکترین بی توجهی در کاربرد آن می‌تواند فاجعه آفرین باشد. طبق آمار موجود ، حوادث برق گرفتگی در شبکه توزیع و مصرف کنندگان برق به مراتب بیش از حوادث روی شبکه فشار قوی است و علت بیشتر بی دقتی ، سهل انگاری و در مواردی عدم آگاهی افراد بوده است.قرار داشتن وسایل برقی در دسترس همگان ، از خرد و کلان خود دلیل دیگری است، از سوی دیگر عدم رعایت مقررات ایمنی در مراحل طراحی و تولید لوازم الکتریکی است که بعضی از سازندگان اینگونه لوازم کمتر به فکر ایمنی آنها هستند. پیشرفت صنعت زمانی دارای معنی و مفهوم است که سازنده هدفش در راستای بهبود کالای ساخته شده‌اش باشد و از نظر کیفیت راه کمال و مرغوبیت را در پیش گیرد. میزان خطر برق بطور کلی به عوامل زیر بستگی دارد:خطرات مربوط به برق شامل برق گرفتگي و سوختگي ها، سوختگيهاي برق زدن قوسي، فشار هاي انفجار قوس و سقوط ها مي باشد.مسیر جریان برق مسیر جریان برق از دو نقطه نظر مهم است:قرار گرفتن نقاط حساس بدن در مسیر جریان مسیر جریان برق ممکن است از قلب و سیستم تنفس و یا مغز عبور کند و در مراکز عصبی اختلال ایجاد کند. عبور جریان از قلب باعث اضافه شدن ضربان قلب و در جریانهای بیشتر موجب ارزش بطنی و در نهایت از کار افتادن قلب و ایجاد شوک می‌نماید. عبور جریان از سیستم تنفس ایجاد انقباش شدید در ریه‌ها نموده و مانع از ادامه تنفس گریده و خفگی به همراه خواهد داشت.حالات مختلف که ممکن است انسان دچار برق گرفتگی شود عبارتند از:تماس دست راست با برق و اتصال پاها به زمین:در این حالت جریان از طریق دست راست ، شانه راست ، کبد ، ران و ساقه پای راست و چپ به زمین هدایت می‌شود و طرف نیمه راست بدن در معرض تشنج و انقباض عضلات قرار می‌گیرد.تماس دست چپ با برق و اتصال پاها به زمین:در این حالت جریان از طریق دست راست ، کبد ، ران و ساق پای راست و چپ به زمین هدایت می‌شود و طرف نیمه راست بدن در معرض تشنج و انقباض عضلات قرار می‌گیرد.تماس دست چپ با برق و اتصال پاها به زمین:در این حالت جریان از طریق دست چپ ، شانه چپ ، ریه چپ ، قلب ، طحال به پای چپ و راست و از آنجا به زمین هدایت می‌شود. در این حالت چون قلب در مسیر جریان قرار می‌گیرد، تحت تأثیر قرار گرفته و منقبض می‌شود و ممکن است از کار بیفتد. بنابراین کار کردن با دست چپ خطر بیشتری دارد.اگر دو دست با برق تماس حاصل نمایند:در این حالت جریان از طریق دو دست ، ریه‌ها ، قلب برقرار می‌شود که ممکن است هم تنفس قطع گردد و هم قلب از کار باز بماند. به همین دلیل توصیه اکید می‌شود که با هر دو دست با سیمها و دستگاههای برقی که احتمال برق گرفتگی در آنها بیشتر است کار نشود.اتصال به سر:اتصال برق به فرق سر نیز دارای خطرات بالا است و علاوه بر آن در سیستمهای عصبی اختلال ایجاد کرده و همچنین ممکن است دارای عوارضهای بعدی نیز باشد.قسمتهای دیگر بدن:اگر با برق قسمتی از بدن مثل پشت دست یا بازوها اتصال پیدا کند، در اثر شوکی که وارد می‌شود احتمال پرت شدن و دور شدن از خطر برق زیاد است و اغلب در این حالتها انسان نجات می‌یابد. ولی پرت شدن از بلندی ممکن است به انسان صدمه وارد نماید. مقاومت الکتریی بدن بدن موجودات زنده نیز مثل سایر اجسام موجود دارای مقاومت الکتریکی می‌باشد، ولی چون موجودات از عناصر گوناگون و با ترکیبات متفاوت ساخته شده‌اند بنابراین دارای ، مقاومت یکسان و ثابتی نیستند. پوست بدن انسان اگر سالم و خشک باشد (رطوبت نداشته باشد) عایق نسبتا خوبی است و مقاومتی حدود 100KΩ یا بیشتر از آنرا دارا می‌باشد، اما مقاومت درون بدن کم است. اگر پوست بدن مرطب (عرق کردن - شستن) یا پوست معیوب (بریدگی - زخم) باشد، مقاومت داخلی بدن خیلی کم می‌تواند باشد و تا حدود 500Ω می‌رسد، که در این حالت برق گرفتگی خطرناک است. بطور کلی در جریان متناوب مقاومت بدن کمتر است. مقاومت بدن در شرایط مختلف گرسنگی ، خستگی ، خواب و بیداری و ... تغییر می‌کند.مقاومت نقاط اتصال و تماس:علاوه بر مقاومت داخلی بدن ، مسیر جریان اتصالی دارای مقاومتهای دیگری نیز هست. مثل مقاومت نقاط اتصال که هر قدر سطح محل تماس کمتر و فشار محل تماس کمتر باشد، مقاومت الکتریکی بیشتر است. رطوبت مقاومت الکتریکی را کم و خطر را افزایش می‌دهد.مقاومت زمین:در خیلی از برق گرفتگیها اتصال از طریق زمین برقرار می‌گردد و مقدار این جریان بستگی به وضعیت اتصال بدن با زمین و همچنین مقاومت زمین دارد. معمولا مقاومت زمین کم است، مخصوصا وقتی زمین خیس باشد یا داخل زمین دارای رطوبت نسبی باشد و این خطر برق گرفتگی و مرگ را بیشتر می‌کند. لذا در حال کار با برق باید دقت کنیم که زیر پای ما مرطوب نباشد و چوب خشک یا مواد پلاستیکی که عایق خوبی هستند در زیر پا قرار دهیم. در ضمن دست و بدن ما با لوله آب که با درون زمین ارتباط دارد و از این قبیل مواد تماس نداشته باشد، زیرا در این حالت مقاومت زمین خیلی کم بوده برق گرفتگی چند برابر می‌شود.