فهرست مطالبفصل اول1-1 مقدمه. 11-2 تعريف سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده21-3 موارد كاربرد سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده21-3-1 موارد نياز به سازههاي باز شونده و جمع شونده21-3-2 مزاياي سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده.21-3-3 موارد استفاده31-4 مكانيزمهاي مختلف در سازههاي باز شونده و جمع شونده41-4-1 مكانيزمهاي چتري.. 41-4-2 مكانيزم المانهاي تا شونده مفصلي (زانويي)51-4-3 مكانيزم المانهاي قيچي سان.. 51-4-4 مكانيزم كشويي.. 51-4-5 سازههاي باد شده با هوا61-4-6 مكانيزم سازههاي تا شونده صفحه اي.. 61-5 بافتار مختلف در سازههايي باز شونده و جمع شونده61-5-1 سازههاي خطي.. 71-5-2 شبكههاي تخت... 71-5-3 شبكههاي بلوري.. 71-5-4 چليك استوانه اي با نقش دو طرفه. 81-5-5 چليك استوانه اي با نقش سه طرفه. 91-5-6 گنبدهاي كروي با نقش دو طرفه. 91-5-7 گنبدهاي كروي با نقش سه طرفه. 101-5-8 گنبدهاي كروي با المانهاي قيچي سان 3 لولايي.. 101-5-9 گنبدهاي كروي ژئودزيك.... 111-5-10 ساير انواع سازههاي باز شونده و جمع شونده111-6 طرح گرهها و اتصالات و روشهاي باز و بسته كردن سازه111-7 تاريخچه سازههاي فضا كار باز و جمع شونده121-8 نمونههايي از سازههاي جمع شونده و باز شونده از سراسر دنيا122-1 طراحي هندسي سازه هاي فضايي بازشونده وجمع شونده162-1-1 اصول كلي و روابط هندسي.. 162-1-2 طراحي هندسي در شبكههاي فضايي تخت مشكل از واحدهاي چند ضلعي منتظم 172-2 رفتار سازه هاي باز شونده و جمع شونده در مرحله باز و بسته شدن 232-2-1 بررسي پارامترهاي هندسي موثر بر رفتار سازه در حين باز و بسته شدن 232-2-2 تغييرات كميتهاي سازه اي در حين جمع شدن سازه262-2-3 پارامترهاي موثر بر رفتار غير خطي سازه در حين باز شدن.. 272-3 تحليل و طراحي.. 322-3-1 روند آناليز ماتريسي سازههاي باز شونده و جمع شونده322-3-2 روند طراحي سازههاي باز شونده و جمع شونده392-3-3 طرح المانهاي كابل و ميله. 392-3-4 طرح المانهاي قيچي سان.. 402-4 بهينه يابي سازه هاي بازشونده و جمع شونده412-4-1 فرآيند طراحي بهينه. 412-4-2 رابطه سازي مسائل بهينه يابي.. 412-4-3 رابطه سازي سازه فضا كار باز شونده و جمع شونده422-4-4 متغيرهاي از پيش تعيين شده432-4-5 متغيرهاي طراحي.. 432-4-6 تابع هدف... 432-4-7 قيدهاي طراحي.. 432-4-8 نمودار جريان بهينه ياي وزن سازه تاشو. 452-4-9 روشهاي نو در بهينه سازي.. 452-4-9 روشهاي نو در بهينه سازي.. 462-5 كارهاي آتي و زمينههاي تحقيق آينده47منابع.. 48 1-1 مقدمهسازههاي فضايي را ميتوان به عنوان برگي بر گرفته از طبيعت دانست، فرمهاي طبيعي از صلبيت فوق العاده اي برخوردارند واز حداقل مصالح براي حداكثر استفاده سازه اي بهره ميگيرند ]1[ سبكي و نصب سريع، چند منظوره بودن، تنوع در شكل و طرح عدم نياز به نيروي زياد در مراحل نصب و برچيدن، سهولت حمل ونقل، قابليت استفاده در ابعاد ودهانههاي مختلف و ... از جمله عواملي ميباشند كه استفاده روز افزون اين نوع سازهها را در دنياي علم و فن آوري توجيه پذير ميسازند ]2[ توسعه قابل توجه سازههاي فضا كار مرهون تلاش و فعاليت مهندسان نخبه دنيا در اواخر قرن نوزدهم ميباشد. ]3[گر چه در ابتدا هدف از بكار گيري سازههاي فضا كار بعنوان سازههايي موقت بود ولي در عمل از آنها به عنوان سازههايي دائمياستفاده شد و به انواع مختلف و با مصالح متفاوت در كشورهاي گوناگون طراحي و اجرا گرديد.احتياج به سازههاي متحرك كه به طور ساده و سريع نصب گردد و قابل حمل و نصب مجدد در مكانهاي مورد نياز باشد باعث پيدايش سازههاي فضا كار باز شونده و جمع شونده شد كه با رشد روز افزون استفاده از اين نوع سازهها بخصوص در كشورهاي صنعتي توجه پژوهشگران و صنعت گران به اين سازهها افزايش يافت. ]6[ در كشور ما هر سال زلزلههاي مخرب و سيلهاي وايرانگر عده اي از هموطنانمان را بي خانمان ميكند، زلزله زدگان و سيل زدگان نياز مبرم به سر پناه دارند در اين ميان استفاده از اين سازهها ميتواند كمك موثري در حفظ جان و مال اين عزيزان داشته باشد، به غير از اين كاربردهاي فراوان اين نوع از سازههاي فضايي تلاش روز افزون پژوهشگران و صنعت گران اين مرز و بوم را ميطلبد و اميد آنست كه آن چه در اين سمينار ارائه ميگردد، ذره اي هر چند كوچك در راه رشد و اعتلاي كشور عزيزمان باشد.1-2 تعريف سازههاي فضايي باز شونده و جمع شوندهيك سازه باز و جمع شونده تشكيل شده است از قطعات پيش ساخته يا المانهايي كه ميتوانند باز و بسته شوند و در حالتهاي از پيش تعيين شده قرار بگريند ضمن اين كه توانايي تحمل بار را نيز دارند. ]4[1-3 موارد كاربرد سازههاي فضايي باز شونده و جمع شوندهبراي اين كه كاربردهاي مختلف اين نوع سازهها را بررسي كنيم ابتدا بايد موارد نياز و همچنين مزاياي آنها در مقايسه با انواع سازهها مورد مطالعه قرار بگيرد و سپس كاربردهاي مختلف آنها ذكر شود.1-3-1 موارد نياز به سازههاي باز شونده و جمع شوندهسازههاي باز شونده و جمع شونده زير مجموعه اي از آن دسته از سازهها هستند كه به سرعت و سهولت قابل نصب بوده و ميتوان آنها را به راحتي براي استفاده مجدد جمع آوري كرد نياز به چنين سازههايي از زمانهاي قديم وجود داشته است ]10[. يعني از هنگاميكه قبايل چادر نشين براي يافتن مرتع و چراگاههاي بهتر از جايي به جايي ديگر نقل مكان ميكردند سازههاي كوچك وسبك و متراكم شده اي مانند سياه چادرها، خيمه سرخ پوستان و چادر كروي عشاير چنين نيازي را بر آورده ميكردند، اكثر اين سازهها با وصل كردن ميلههاي راست ساده در روي زمين به يكديگر نصب شده و با پارچهها ي سخت پوشيده ميشوند. باز كردن و نصب آنها براي ابعاد متوسط هر چند .وقت زيادي نميگرفت اما به هر حال وقت گير بود، مخصوصا در شرايط نامساعد آب وهوايي مشكل آفرين مينمود]12[1-3-2 مزاياي سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده.ميتوان بر اساس نحوه ساخت و استفاه مزاياي زير را براي اين نوع سازهها ذكر كرد1- پيش ساخته بودن2- سبك وكم حجم بودن3- سهولت حمل ونقل4- نصب سريع و آسان5- عدم نياز به نيروي متخصص و تجهيزات كم براي نصب و برچيدن سازه6- قابليت جمع آوري و انتقال و نصب مجدد7- نوع در شكل و طراحي8- قابليت استفاده در ابعاد واندارههاي مختلف9- چند منظوره بودن1-3-3 موارد استفادهبرخي از كاربردهاي مورد انتظار براي اين نوع سازهها عبارتند از:1- سرپناههاي اضطراري2- پلهاي اضطراري3- ساختمانها در نقاط پرت و دور دست4- گنبدها و يا چليكهاي كروي و سهموي ثابت و متحرك5- پوششهاي محافظتي موقت6- جرثقيلها، پلهها، برجها، و دكلهاي باز و جمع شونده7- داربستها، قالب بنديها، اسكلت بندي يا آمارتور بندي براي سازههاي دائمي8- سر پناه به عنوان سايبان يا محافظ در برابر بارندگي9- آنتنهاي بشقابي10- اردوگاههاي سبك وزن و سازههاي تفريحي11- ديوارهاي جدا كننده يا سازه اي12- دربها و دريچههاي ورود و خروج13- گلخانهها و ساير كاربردهاي كشاورزي14- بازوها و اندامهاي سيار15- وسايل اسباب بازي16- ابزارها و وسايل مكانيكي و صنعتي17- صنايع هوا فضا1-4 مكانيزمهاي مختلف در سازههاي باز شونده و جمع شوندهبه طور كلي ميتوان سازههاي باز شونده و جمع شونده را از لحاظ مكانيزم و طرح اوليه به چند دسته تقسيم كرد كه در زير به آنها اشاره ميكنيم.1-4-1 مكانيزمهاي چتريايده و طرح اين دسته از سازهها بر اساس عملكرد چتر ساده باران ميباشد و شامل يك پايه ثابت و يا متحرك بوده كه گرد آ گرد آن گروهي از ميلهها وجود داشته و بوسيله لغزاندن يك گره در امتداد پايه به سمت بالاي آن باز ميشود البته سازههاي چتري ديگري نيز وجود دارند كه با استفاده از مكانيزمهاي ديگر مانند مكانيزم المان قيچي سان (SLE)[1] ساخته ميشوند كه به آنها مكانيزم چتري نميگويند ]2[ 1-4-2 مكانيزم المانهاي تا شونده مفصلي (زانويي)اين مكانيزم شامل ميلههايي است كه وقتي مكانيزم باز ميشود مفصلهايي كه دو ميله را به هم متصل كرده اند طوري قفل ميشوند كه دو ميله مانند قطعه پيوسته منفرد عمل كند ]6[1-4-3 مكانيزم المانهاي قيچي ساناصول كار اين مكانيزم بر اساس عملكرد پانتو گراف ميباشد، براي استفاده سازه اي از اين مكانيزم بايد آن را محدود نمود تا قابليت باربري پيدا كنند و پايدار شود. ]2[]13[ 1-4-4 مكانيزم كشوييدر اين مكانيزم اجزاي سازه در حالت جمع شده بوسيله كشوهايي در يكديگر فرو ميروند و هنگام باز كردن المانها يكي پس از ديگري و يا باهم از داخل يكديگر خارج ميشوند. ]2[1-4-5 سازههاي باد شده با هوااين نوع سازهها به دو شكل ميتوانند ساخته شوند در نوع اول بوسيله يك دمنده هوا، با فشار داخلي خيلي كم كه براي افراد داخل سازه قابل توجه نميباشد سازه در محل خود نگهداشته ميشود نوع دوم سازههاي هوايي باد شده هستند كه داراي دو يا چند جدار ميباشند ]3[1-4-6 مكانيزم سازههاي تا شونده صفحه ايدر اين مكانيزم صفحات صلب در لبههاي انتهايي خود با مفصلهايي به يكديگر متصل شده اند و ابعاد و زواياي آنها طوري انتخاب ميشوند كه قابل جمع شدن در يك بسته و باز شدن بصورت مورد نظر باشند. ]7[1-5 بافتار مختلف در سازههايي باز شونده و جمع شوندهيك المان قيچي سان از دو ميله مستقيم الخط كه در نقطههاي مياني (اين نقطه لزوما وسط ميلهها نخواهده بود) به يكديگر مفصل شده اند تشكيل شده است كه اين ميلهها در نقاط انتهاي ميتوانند در جهات مختلف به صورت مفصلي به المانهاي قيچي سان ديگر متصل شوند بدين ترتيب ميتوان واحدهاي جمع شونده و باز شونده كوچكي را ساخت كه هر يك اين واحدها ميتوانند به تنهايي باز شده و يا جمع شوند. ]2[بسته به نحوه اتصال واحدهاي اوليه به يكديگر ميتوان سازههايي با كاربردها وشكلهاي متفاوت ايجاد كرد كه در قسمتهاي بعد به معرفي و شرح آن ميپردازيم.1-5-1 سازههاي خطيسازههاي خطي (در اين جا به سازههاي خطي ميگوييم كه دو بعد آنها نسبت به بعد سوم آن خيلي كوچكتر است) را ممكن است با اتصال طرحها و واحدهايي در يك امتداد بدست آورد، براي ساخت سازههايي سخت تر ميتوانيم از المانهايي استفاده كنيم كه يك اتصال مياني دارند، با واحدهاي تابيده شده نيز ميتوانيم قطعات انحناء مياني بسازيم ]6[1-5-2 شبكههاي تختاين شبكهها از سلولهاي منظم ساخته شده اند و ميتوانند بصورت سقف، پل يا چتريهاي سخت شده به وسيله كابل يا پارچه مورد استفاده قرار گيرند ]6[1-5-3 شبكههاي بلورياگر از واحدهايي كج شده استفاه كنيم ميتوانيم سازههايي مانند آنچه در شكل نشان داده شده است را ايجاد كنيم در اين واحدهاي كج شده خطوط محيطي المانهاي قيچي سان در راستاي كج شده محيط يك متوازي الاضلاع ميباشند ]6[. 1-5-4 چليك استوانه اي با نقش دو طرفهميتوان يك شبكه دو طرفه را طوري بر روي يك استوانه رسم كرد كه خطوط شبكه در امتدادهاي طول و عرضي استوانه قرار گيرند چنانچه اضلاع اين شبكه را با المانهاي قيچي سان عوض كنيم و طرح فاصله محدوديتهاي تعريف شده پيشين را ارضا كند آنگاه به يك ساز چليكي باز شونده و جمع شونده با كاربردهاي فراوان دست خواهيم يافت ] 14[. 1-5-5 چليك استوانه اي با نقش سه طرفهچنانچه شكبه اي مثلثي را بر روي يك سطح استوانه اي رسم كنيم و المانهاي قيچي سان را جايگزين اضلاع آن نماييم به يك چليك تا شو و باز شو با نقش مثلثي دست مييابيم ]كتاب[.1-5-6 گنبدهاي كروي با نقش دو طرفهاگر شبكه مربعي شكل را در داخل يك سطح كروي تصوير كنيم والمانهاي قيچي سان را جايگزين خطوط تصوير شده نماييم ميتوانيم سازههاي باز شونده گنبدي ايجاد كنيم ]14[ [1]Scissor – like- element (sle)
مقاله 20- سازه های باز شونده و جمع شونده
فهرست مطالبفصل اول1-1 مقدمه. 11-2 تعريف سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده21-3 موارد كاربرد سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده21-3-1 موارد نياز به سازههاي باز شونده و جمع شونده21-3-2 مزاياي سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده.21-3-3 موارد استفاده31-4 مكانيزمهاي مختلف در سازههاي باز شونده و جمع شونده41-4-1 مكانيزمهاي چتري.. 41-4-2 مكانيزم المانهاي تا شونده مفصلي (زانويي)51-4-3 مكانيزم المانهاي قيچي سان.. 51-4-4 مكانيزم كشويي.. 51-4-5 سازههاي باد شده با هوا61-4-6 مكانيزم سازههاي تا شونده صفحه اي.. 61-5 بافتار مختلف در سازههايي باز شونده و جمع شونده61-5-1 سازههاي خطي.. 71-5-2 شبكههاي تخت... 71-5-3 شبكههاي بلوري.. 71-5-4 چليك استوانه اي با نقش دو طرفه. 81-5-5 چليك استوانه اي با نقش سه طرفه. 91-5-6 گنبدهاي كروي با نقش دو طرفه. 91-5-7 گنبدهاي كروي با نقش سه طرفه. 101-5-8 گنبدهاي كروي با المانهاي قيچي سان 3 لولايي.. 101-5-9 گنبدهاي كروي ژئودزيك.... 111-5-10 ساير انواع سازههاي باز شونده و جمع شونده111-6 طرح گرهها و اتصالات و روشهاي باز و بسته كردن سازه111-7 تاريخچه سازههاي فضا كار باز و جمع شونده121-8 نمونههايي از سازههاي جمع شونده و باز شونده از سراسر دنيا122-1 طراحي هندسي سازه هاي فضايي بازشونده وجمع شونده162-1-1 اصول كلي و روابط هندسي.. 162-1-2 طراحي هندسي در شبكههاي فضايي تخت مشكل از واحدهاي چند ضلعي منتظم 172-2 رفتار سازه هاي باز شونده و جمع شونده در مرحله باز و بسته شدن 232-2-1 بررسي پارامترهاي هندسي موثر بر رفتار سازه در حين باز و بسته شدن 232-2-2 تغييرات كميتهاي سازه اي در حين جمع شدن سازه262-2-3 پارامترهاي موثر بر رفتار غير خطي سازه در حين باز شدن.. 272-3 تحليل و طراحي.. 322-3-1 روند آناليز ماتريسي سازههاي باز شونده و جمع شونده322-3-2 روند طراحي سازههاي باز شونده و جمع شونده392-3-3 طرح المانهاي كابل و ميله. 392-3-4 طرح المانهاي قيچي سان.. 402-4 بهينه يابي سازه هاي بازشونده و جمع شونده412-4-1 فرآيند طراحي بهينه. 412-4-2 رابطه سازي مسائل بهينه يابي.. 412-4-3 رابطه سازي سازه فضا كار باز شونده و جمع شونده422-4-4 متغيرهاي از پيش تعيين شده432-4-5 متغيرهاي طراحي.. 432-4-6 تابع هدف... 432-4-7 قيدهاي طراحي.. 432-4-8 نمودار جريان بهينه ياي وزن سازه تاشو. 452-4-9 روشهاي نو در بهينه سازي.. 452-4-9 روشهاي نو در بهينه سازي.. 462-5 كارهاي آتي و زمينههاي تحقيق آينده47منابع.. 48 1-1 مقدمهسازههاي فضايي را ميتوان به عنوان برگي بر گرفته از طبيعت دانست، فرمهاي طبيعي از صلبيت فوق العاده اي برخوردارند واز حداقل مصالح براي حداكثر استفاده سازه اي بهره ميگيرند ]1[ سبكي و نصب سريع، چند منظوره بودن، تنوع در شكل و طرح عدم نياز به نيروي زياد در مراحل نصب و برچيدن، سهولت حمل ونقل، قابليت استفاده در ابعاد ودهانههاي مختلف و ... از جمله عواملي ميباشند كه استفاده روز افزون اين نوع سازهها را در دنياي علم و فن آوري توجيه پذير ميسازند ]2[ توسعه قابل توجه سازههاي فضا كار مرهون تلاش و فعاليت مهندسان نخبه دنيا در اواخر قرن نوزدهم ميباشد. ]3[گر چه در ابتدا هدف از بكار گيري سازههاي فضا كار بعنوان سازههايي موقت بود ولي در عمل از آنها به عنوان سازههايي دائمياستفاده شد و به انواع مختلف و با مصالح متفاوت در كشورهاي گوناگون طراحي و اجرا گرديد.احتياج به سازههاي متحرك كه به طور ساده و سريع نصب گردد و قابل حمل و نصب مجدد در مكانهاي مورد نياز باشد باعث پيدايش سازههاي فضا كار باز شونده و جمع شونده شد كه با رشد روز افزون استفاده از اين نوع سازهها بخصوص در كشورهاي صنعتي توجه پژوهشگران و صنعت گران به اين سازهها افزايش يافت. ]6[ در كشور ما هر سال زلزلههاي مخرب و سيلهاي وايرانگر عده اي از هموطنانمان را بي خانمان ميكند، زلزله زدگان و سيل زدگان نياز مبرم به سر پناه دارند در اين ميان استفاده از اين سازهها ميتواند كمك موثري در حفظ جان و مال اين عزيزان داشته باشد، به غير از اين كاربردهاي فراوان اين نوع از سازههاي فضايي تلاش روز افزون پژوهشگران و صنعت گران اين مرز و بوم را ميطلبد و اميد آنست كه آن چه در اين سمينار ارائه ميگردد، ذره اي هر چند كوچك در راه رشد و اعتلاي كشور عزيزمان باشد.1-2 تعريف سازههاي فضايي باز شونده و جمع شوندهيك سازه باز و جمع شونده تشكيل شده است از قطعات پيش ساخته يا المانهايي كه ميتوانند باز و بسته شوند و در حالتهاي از پيش تعيين شده قرار بگريند ضمن اين كه توانايي تحمل بار را نيز دارند. ]4[1-3 موارد كاربرد سازههاي فضايي باز شونده و جمع شوندهبراي اين كه كاربردهاي مختلف اين نوع سازهها را بررسي كنيم ابتدا بايد موارد نياز و همچنين مزاياي آنها در مقايسه با انواع سازهها مورد مطالعه قرار بگيرد و سپس كاربردهاي مختلف آنها ذكر شود.1-3-1 موارد نياز به سازههاي باز شونده و جمع شوندهسازههاي باز شونده و جمع شونده زير مجموعه اي از آن دسته از سازهها هستند كه به سرعت و سهولت قابل نصب بوده و ميتوان آنها را به راحتي براي استفاده مجدد جمع آوري كرد نياز به چنين سازههايي از زمانهاي قديم وجود داشته است ]10[. يعني از هنگاميكه قبايل چادر نشين براي يافتن مرتع و چراگاههاي بهتر از جايي به جايي ديگر نقل مكان ميكردند سازههاي كوچك وسبك و متراكم شده اي مانند سياه چادرها، خيمه سرخ پوستان و چادر كروي عشاير چنين نيازي را بر آورده ميكردند، اكثر اين سازهها با وصل كردن ميلههاي راست ساده در روي زمين به يكديگر نصب شده و با پارچهها ي سخت پوشيده ميشوند. باز كردن و نصب آنها براي ابعاد متوسط هر چند .وقت زيادي نميگرفت اما به هر حال وقت گير بود، مخصوصا در شرايط نامساعد آب وهوايي مشكل آفرين مينمود]12[1-3-2 مزاياي سازههاي فضايي باز شونده و جمع شونده.ميتوان بر اساس نحوه ساخت و استفاه مزاياي زير را براي اين نوع سازهها ذكر كرد1- پيش ساخته بودن2- سبك وكم حجم بودن3- سهولت حمل ونقل4- نصب سريع و آسان5- عدم نياز به نيروي متخصص و تجهيزات كم براي نصب و برچيدن سازه6- قابليت جمع آوري و انتقال و نصب مجدد7- نوع در شكل و طراحي8- قابليت استفاده در ابعاد واندارههاي مختلف9- چند منظوره بودن1-3-3 موارد استفادهبرخي از كاربردهاي مورد انتظار براي اين نوع سازهها عبارتند از:1- سرپناههاي اضطراري2- پلهاي اضطراري3- ساختمانها در نقاط پرت و دور دست4- گنبدها و يا چليكهاي كروي و سهموي ثابت و متحرك5- پوششهاي محافظتي موقت6- جرثقيلها، پلهها، برجها، و دكلهاي باز و جمع شونده7- داربستها، قالب بنديها، اسكلت بندي يا آمارتور بندي براي سازههاي دائمي8- سر پناه به عنوان سايبان يا محافظ در برابر بارندگي9- آنتنهاي بشقابي10- اردوگاههاي سبك وزن و سازههاي تفريحي11- ديوارهاي جدا كننده يا سازه اي12- دربها و دريچههاي ورود و خروج13- گلخانهها و ساير كاربردهاي كشاورزي14- بازوها و اندامهاي سيار15- وسايل اسباب بازي16- ابزارها و وسايل مكانيكي و صنعتي17- صنايع هوا فضا1-4 مكانيزمهاي مختلف در سازههاي باز شونده و جمع شوندهبه طور كلي ميتوان سازههاي باز شونده و جمع شونده را از لحاظ مكانيزم و طرح اوليه به چند دسته تقسيم كرد كه در زير به آنها اشاره ميكنيم.1-4-1 مكانيزمهاي چتريايده و طرح اين دسته از سازهها بر اساس عملكرد چتر ساده باران ميباشد و شامل يك پايه ثابت و يا متحرك بوده كه گرد آ گرد آن گروهي از ميلهها وجود داشته و بوسيله لغزاندن يك گره در امتداد پايه به سمت بالاي آن باز ميشود البته سازههاي چتري ديگري نيز وجود دارند كه با استفاده از مكانيزمهاي ديگر مانند مكانيزم المان قيچي سان (SLE)[1] ساخته ميشوند كه به آنها مكانيزم چتري نميگويند ]2[ 1-4-2 مكانيزم المانهاي تا شونده مفصلي (زانويي)اين مكانيزم شامل ميلههايي است كه وقتي مكانيزم باز ميشود مفصلهايي كه دو ميله را به هم متصل كرده اند طوري قفل ميشوند كه دو ميله مانند قطعه پيوسته منفرد عمل كند ]6[1-4-3 مكانيزم المانهاي قيچي ساناصول كار اين مكانيزم بر اساس عملكرد پانتو گراف ميباشد، براي استفاده سازه اي از اين مكانيزم بايد آن را محدود نمود تا قابليت باربري پيدا كنند و پايدار شود. ]2[]13[ 1-4-4 مكانيزم كشوييدر اين مكانيزم اجزاي سازه در حالت جمع شده بوسيله كشوهايي در يكديگر فرو ميروند و هنگام باز كردن المانها يكي پس از ديگري و يا باهم از داخل يكديگر خارج ميشوند. ]2[1-4-5 سازههاي باد شده با هوااين نوع سازهها به دو شكل ميتوانند ساخته شوند در نوع اول بوسيله يك دمنده هوا، با فشار داخلي خيلي كم كه براي افراد داخل سازه قابل توجه نميباشد سازه در محل خود نگهداشته ميشود نوع دوم سازههاي هوايي باد شده هستند كه داراي دو يا چند جدار ميباشند ]3[1-4-6 مكانيزم سازههاي تا شونده صفحه ايدر اين مكانيزم صفحات صلب در لبههاي انتهايي خود با مفصلهايي به يكديگر متصل شده اند و ابعاد و زواياي آنها طوري انتخاب ميشوند كه قابل جمع شدن در يك بسته و باز شدن بصورت مورد نظر باشند. ]7[1-5 بافتار مختلف در سازههايي باز شونده و جمع شوندهيك المان قيچي سان از دو ميله مستقيم الخط كه در نقطههاي مياني (اين نقطه لزوما وسط ميلهها نخواهده بود) به يكديگر مفصل شده اند تشكيل شده است كه اين ميلهها در نقاط انتهاي ميتوانند در جهات مختلف به صورت مفصلي به المانهاي قيچي سان ديگر متصل شوند بدين ترتيب ميتوان واحدهاي جمع شونده و باز شونده كوچكي را ساخت كه هر يك اين واحدها ميتوانند به تنهايي باز شده و يا جمع شوند. ]2[بسته به نحوه اتصال واحدهاي اوليه به يكديگر ميتوان سازههايي با كاربردها وشكلهاي متفاوت ايجاد كرد كه در قسمتهاي بعد به معرفي و شرح آن ميپردازيم.1-5-1 سازههاي خطيسازههاي خطي (در اين جا به سازههاي خطي ميگوييم كه دو بعد آنها نسبت به بعد سوم آن خيلي كوچكتر است) را ممكن است با اتصال طرحها و واحدهايي در يك امتداد بدست آورد، براي ساخت سازههايي سخت تر ميتوانيم از المانهايي استفاده كنيم كه يك اتصال مياني دارند، با واحدهاي تابيده شده نيز ميتوانيم قطعات انحناء مياني بسازيم ]6[1-5-2 شبكههاي تختاين شبكهها از سلولهاي منظم ساخته شده اند و ميتوانند بصورت سقف، پل يا چتريهاي سخت شده به وسيله كابل يا پارچه مورد استفاده قرار گيرند ]6[1-5-3 شبكههاي بلورياگر از واحدهايي كج شده استفاه كنيم ميتوانيم سازههايي مانند آنچه در شكل نشان داده شده است را ايجاد كنيم در اين واحدهاي كج شده خطوط محيطي المانهاي قيچي سان در راستاي كج شده محيط يك متوازي الاضلاع ميباشند ]6[. 1-5-4 چليك استوانه اي با نقش دو طرفهميتوان يك شبكه دو طرفه را طوري بر روي يك استوانه رسم كرد كه خطوط شبكه در امتدادهاي طول و عرضي استوانه قرار گيرند چنانچه اضلاع اين شبكه را با المانهاي قيچي سان عوض كنيم و طرح فاصله محدوديتهاي تعريف شده پيشين را ارضا كند آنگاه به يك ساز چليكي باز شونده و جمع شونده با كاربردهاي فراوان دست خواهيم يافت ] 14[. 1-5-5 چليك استوانه اي با نقش سه طرفهچنانچه شكبه اي مثلثي را بر روي يك سطح استوانه اي رسم كنيم و المانهاي قيچي سان را جايگزين اضلاع آن نماييم به يك چليك تا شو و باز شو با نقش مثلثي دست مييابيم ]كتاب[.1-5-6 گنبدهاي كروي با نقش دو طرفهاگر شبكه مربعي شكل را در داخل يك سطح كروي تصوير كنيم والمانهاي قيچي سان را جايگزين خطوط تصوير شده نماييم ميتوانيم سازههاي باز شونده گنبدي ايجاد كنيم ]14[ [1]Scissor – like- element (sle)