ادبیات تحقیق پی بردن به ارزش واقعی هر علم مستلزم مطالعه ی سرگذشت آن است. دو موضوع عمده و اساسی در فرهنگ و ادبیات روان شناسی که بیش از سایر موضوعات آن مورد بحث قرار گرفته اند و امروز نیز مهم ترین موترد تحقیقی روان شناسان عبارتند از: کم و کیف رشد و تکامل در تمام دوران زندگی به ویژه در دو مرحله کودکی و نوجوانی. یادگیری یا چگونگی تغییر رفتار آدمی در نتیجه ارتباط با محیط و تجربه هایی که کسب می کند. و چنانچه که در کتاب اول (روان شناسی رشد یک) بارها اشاره کردیم دو فرایند رشد و یادگیری با هم انجام می گیرد و تفکیک تأثیر آن دو در تغییرات رفتار آدمی در فرافنای زندگی (life - span) غالباً غیر ممکن است و بنابراین نمی توان یکی از آن دو را مهم تر از دیگری تلقی کرد. دو فرایند نامبرده در دو مرحله از زندگی آدمی بیشتر محسوس اند و توجه اطرافیان را به خود جلب می کنند و نیز از حساسیت خاصی برخوردارند. یکی از تولد تا 5 یا 6 سالگی که تغییرات بدنی خاصی در کودک پیدا می شوند دیگری دوران بلوغ و نوجوانی که با پایان دوران کودکی آغاز می شود و رشد و تکامل فرد شکل خاصی پیدا می کند. به عبارت دیگر این دوره را می توان پایان کودکی و آغاز بزرگسالی رفتار دانست.
ادبیات تحقیق پی بردن به ارزش واقعی هر علم مستلزم مطالعه ی سرگذشت آن است. دو موضوع عمده و اساسی در فرهنگ و ادبیات روان شناسی که بیش از سایر موضوعات آن مورد بحث قرار گرفته اند و امروز نیز مهم ترین موترد تحقیقی روان شناسان عبارتند از: کم و کیف رشد و تکامل در تمام دوران زندگی به ویژه در دو مرحله کودکی و نوجوانی. یادگیری یا چگونگی تغییر رفتار آدمی در نتیجه ارتباط با محیط و تجربه هایی که کسب می کند. و چنانچه که در کتاب اول (روان شناسی رشد یک) بارها اشاره کردیم دو فرایند رشد و یادگیری با هم انجام می گیرد و تفکیک تأثیر آن دو در تغییرات رفتار آدمی در فرافنای زندگی (life - span) غالباً غیر ممکن است و بنابراین نمی توان یکی از آن دو را مهم تر از دیگری تلقی کرد. دو فرایند نامبرده در دو مرحله از زندگی آدمی بیشتر محسوس اند و توجه اطرافیان را به خود جلب می کنند و نیز از حساسیت خاصی برخوردارند. یکی از تولد تا 5 یا 6 سالگی که تغییرات بدنی خاصی در کودک پیدا می شوند دیگری دوران بلوغ و نوجوانی که با پایان دوران کودکی آغاز می شود و رشد و تکامل فرد شکل خاصی پیدا می کند. به عبارت دیگر این دوره را می توان پایان کودکی و آغاز بزرگسالی رفتار دانست.